Van februari tot juni 2023 presenteerden we de tentoonstelling Het Delft van Vermeer. Wie was deze beroemde schilder? Hoe was hij verbonden aan Delft? En hoe zag Delft er eigenlijk uit in de 17de eeuw? We blikken terug op een uitzonderlijke tentoonstelling aan de hand van enkele highlights.

Een terugblik op de tentoonstelling 

Highlights uit Het Delft van Vermeer

Prinsenhof delft homepage

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Willem van Oranje

Speld met het wapen van Noord-Holland

Delft en Willem van Oranje (1533-1584) zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wie is deze sleutelfiguur uit de Nederlandse geschiedenis? Ontdek hier de belangrijkste gebeurtenissen in zijn leven, van zijn geboorte tot aan zijn dood in het Prinsenhof. 

Wie was Willem van Oranje?

In korte, beeldende verhalen nemen we je mee in onze collectie. Geniet nog even na of verdiep je in bijzondere objecten.

Verhalen

De Roos

Het zonder standring uitgevoerde bord loopt aan de achterkant iets bol naar een vlak middendeel. Aan de voorkant is in het plat een medaillon afgebeeld met Chinese mythologische dieren (Kylin en Fong-Hoang in een landschap. Hieromheen is een band met vier compartimenten gestoffeerd met een vogel en verschillende fabeldieren. Op de rand zijn vijf cartouches met vlinders, gescheiden door servetwerk.

Bord met Kangxi-decor

Anoniem

In 1618 werd het Stadhuis grotendeels verwoest door een felle brand. Op de voorgrond geven mensen in een lange rij emmers met water door. De huizen rechts worden beschermd door scheepszeilen afkomstig uit Delftshaven.

De brand van het stadhuis op 4 maart 1618

onbekend

Plastiek in de vorm van een appel


Het bord heeft een standring en een brede, licht oplopende rand. Het plat heeft, binnen een dubbele cirkel, een decor van een rots en planten met gote ronde bloemen. De vertreding en de rand hebben een decor van begroeide rotsen met bloesemtakken. De buitenrand is gedecoreerd met twee bloementakken.

Wouter Muller

Penning met op de voorzijde een borststuk van Cornelis Tromp waarboven twee tritons lauwerkrans houden te midden van wapentuig, daaronder banderol met opschrift 'Cornelis Tromp Luyt Admiraal v. Holl.' binnen omschrift 'Soo beeldt men Tromp hier af des Amstel admiraal hij steeckt de zee in brandt gelyck een blixemstraal A° 1666' 
Op de keerzijde zeeslag binnen omschrift.

Penning op Cornelis Tromp ter herdenking van de Vierdaagse Zeeslag

Koninklijke Begeer [Voorschoten]

Nederlandsche Oliefabriek 

Jan Luyken

Zacharias Chatelain, Amsterdam

'De Stad Bommel belegert door den Admirant, maar verlost door Prins Maurits, in 't Jaar 1599'

Michiel van Mierevelt

Portret François van Kinschot 1577-1651

Cornelis van Dijck

William and Mary-stoel, rijk gesneden met hoge rugleuningen en betrekkelijk klein zitvlak.

Leon Senf

Petrus Franciscus Vreeswijk

De Porceleyne Fles - Royal Delft

Tegeltableau ter gelegenheid van het veertig-jarig bestaan der onderneming 1884 VIII April 1924

Balthasar Gerards gebruikt voor de moord een radslotpistool. Het radslotpistool is een nieuwe uitvinding in de zestiende eeuw. Het kan geladen worden meegedragen: met een sleutel wordt het rad opgewonden. Willem van Oranje is de eerste politieke leider ter wereld die met een handvuurwapen is vermoord. Uit angst voor een aanslag, verbiedt koningin Elizabeth de radslotpistolen in Engeland.

Radslotpistool

Samuel Lankhout & Co

Affiche met een afbeelding van het fabrieksterrein van de Nederlandsche Oliefabriek te Delft (het latere Calvé) met als tekst: Nederlandsche Oliefabriek te Delft; Delftsche Veekoek; Grondnotenkoeken en Meel - Uitsluitend vervaardigd van Rufisquenoten - Volkomen Zuiverheid gegarandeerd - Gewaarborgd gehalte - 48% eiwit en 7% vet; Verkoop onder toezicht der Landbouwproefstaties van de Staat in geheel België;

Affiche 'Nederlandsche Oliefabriek te Delft'

Stokwapens hebben betrekking op alle blanke wapens die op een stok of schacht zijn gemonteerd. Ze komen pas voor op schuttersstukken in het vierde kwart van de zestiende eeuw als deze schilderijen een militair karakter krijgen. Het meest voorkomende stokwapen, ook op schilderijen is de piek, die een lengte had van 5 meter. Verwant aan de piek zijn de kleinere stokwapens met een relatief brede bladvormige, opengewerkte punt die al op de vroegste militaire schilderijen voorkomen als onderscheidingsteken van officieren. Een aantal stokwapens hadden naast hun betekenis als wapen een symbolische functie: ze werden gedragen om rang en autoriteit van de drager te onderstrepen. Dit komt vooral tot uiting bij stokwapens als hellebaarden en partizanen. 
 
Op de schuttersstukken rond 1580 worden de stokwapens gedragen door bevelvoerenden en hebben een decoratieve functie. De los aangebrachte zijden of wollen kwasten of troetels en het aan jachtwapens ontleende stokbeslag bestaande uit linten, textiel, leer en vergulde nagels kunnen worden genoemd. 
 
Hellebaard: 
Een hellebaard is een houw- en stootwapen uit de middeleeuwen. Het bestaat uit een lange stok met een ijzeren punt, en daaronder, tegenover elkaar geplaatst, een bijl en een haak. De hellebaard werd gebruikt ter bestrijding van ruiters door voetvolk. Sinds het laatste kwart van de 16de eeuw is de hellebaard een kenteken van de onderofficier geworden (sergeants en korporaals).

De theepot is voorzien van een korte, rechte, geribde tuit en een getordeerd oorvormig handvat. 
De geribde buik is voorzien van een decoratie die bestaat uit rotsen, vogels, bloeiende takken en bloemen. Het licht gewelfde deksel is op gelijke wijze versierd en voorzien van een afgeplatte knop.

Een Delftse faience trekpotje voor thee.

De Klaauw

Achtzijdige onderschotel zonder standring (pannekoek) met geprofileerde, geaccoladeerde rand met palmet. In plat dubbele cirkel waarin twee figuren staande op terras, de één met takje in ene hand en een onduidelijk gestippeld voorwerp in andere, op achtergrond hangt een lampion in raamopening, op rand servetpatroon met vier ovale velden waarin vruchtenmotief, identieke vorm lekschotel, rustend op drie taps aflopende pootjes, tegen de rand twee tegenover elkaar geplaatste scènes zoals op onderschotel, rand opvulling met servetpatroon waarop enkele rozetten, in het plat enkele aardbeien, de perforaties vormen een rozet, de buitenzijde van de test gedecoreerd met enkele takjes; Fayence. Decor vrije navolging van Chinees decor (en aardbeien) in blauw onderglazuur.

Fruittestje op onderschotel



Rijk van Lavieren

Kop van een geit

Drie Posteleyne Astonne

Hendrik van Hoorn

Beeld in de vorm van een gearmd paar op een bank staand op een gemarmerd voetstuk met voluten.

Beeld van een minnend stel

Gillis van Oosten

Staand naakt

haardplaat Vrede van Munster

Mr. Saaymans Vader, en face, op oudere leeftijd met snor, colbertjasje, wit overhemd en stropdas. HIj was de laatste burgemeester van Vrijenban 1887-1920.

Portret van Mr. W.J. Saaymans Vader

Dit bord is gemaakt ter ere van het dertiende lustrum van het Delftse Studenten Corps (D.S.C.) in 1913. De letters S. A. d. G. staan voor ‘Sjah Abbas de Grote’. Dit is het gekozen thema tijdens de viering van dit lustrum. Het ontwerp voor dit bord is hoogstwaarschijnlijk vervaardigd door Leon Senf. Het merkteken met drie puntjes wijst op een deel van zijn merk, waar normaliter ook nog een ruitvorm omheen staat. Het is mogelijk dat het ontwerp door iemand anders is uitgevoerd.

M. Theuns

Een kom, zogenaamd Zwart Delfts met floraal decor op zwart fond. De kom heeft een brede geribbelde voet. Voorzijde versierd met bloemmotief en een vogel op tak. Aan de achterzijde siertakjes. Voet versierd met concentrische ring en stippen. 
 
In 1978 bestond De Porceleyne Fles 325 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum werd de productie hervat van het befaamde Zwart-Delfts van weleer. De voorwerpen met een polychrome versiering op een glanzende lakzwarte ondergrond komen wat betreft de vorm in grote lijnen overeen met het type producten dat al eeuwen lang in Delft werd gemaakt. De hier afgebeelde collectie uit 1978 bestaat uit een serie schotels en tevens uit nieuw ontworpen vazen, schaaltjes en een kom. 
Aan het begin van de achttiende eeuw liet men zich inspireren tot dergelijk zwart Delfts door lakwerk en het zogenoemde Famille Noir porselein na te bootsen. Dergelijk geëmailleerd Chinees porselein in de kleuren vert, rose, noire en jaune ontstond tijdens het bewind van keizer Kangxi (1662-1722). In de negentiende eeuw verdeelde men dit porselein onder in familles en werd de overheersende kleur hieraan toegevoegd. 
Om in het jubileumjaar 1978 het Zwart-Delfts te introduceren, werd het jaar daarvoor opnieuw begonnen met de ontwikkeling van dit product. Nieuwe decors werden ontworpen die in samenwerking met de modelleur en het ceramisch laboratorium werden afgestemd op kleuren, modellen en glazuur. 
In een publicatie uit 1978 waarvan de titel verwijst naar de gelijknamige in 1962-1963 te Amsterdam gehouden tentoonstelling 'Het wondere zwart van Delft', spreekt de toenmalige directeur van De Porceleyne Fles, J. Dekker, zijn bewondering uit voor 'de levendige plateelkleuren met teruggehouden toon, aangebracht tegen het diepe, lakzwarte fond, afgedekt met transparante glazuur, waardoor de typische zachte hoogglans ontstaat en daardoor sterke herinneringen oproept aan de zo beroemde chinese lakpanelen'. Hierbij vallen op 'de fraaie oosters-georiënteerde bloem- en bladmotieven, die tot evenwichtige decors zijn samengesteld', aldus Dekker, 'terwijl veel van deze decors verder uitgewerkt werden door de toevoeging van een sierlijk vogelmotief'. Op 26 september 1978 werd de jubileumcollectie Zwart-Delfts aan Koningin Juliana gepresenteerd. 
Ongetwijfeld zal vooral de faam van het achttiende eeuwse Zwart-Delfts de beweegreden zijn geweest om juist bij het 325-jarig jubileum een dergelijke productie te hervatten. Het glanzende lakzwarte Delfts geldt immers als het ultieme bewijs van de technische hoogstandjes uit die tijd. Tot op de dag van vandaag wordt een keur aan zwart siergoed op de markt gebracht: van wandversiering en kaststellen tot kandelaars en in tal van kleuren uitgevoerde koetjes. 
In de jaren 70-80 werd in Gouda eveneens aardewerk met een hoogglanzend zwart oppervlak op de markt gebracht. Voorwerpen als een plateau en theebusjes vertonen een fraai Oosters decor met karakteristiek bloemwerk en pagodeachtige bouwsels.

De Porceleyne Schotel

Jan Pennis sr

Plastiek in de vorm van een paard

Dirk van de Goorberg

De bodebus was een onderscheidingsteken dat werd gedragen door boden die in dienst waren van bestuurslichamen zoals de Kamers der Staten Generaal, de Provinciale Staten, gemeentebesturen, Hoogheemraadschappen, Waterschappen en polders. 
In de middeleeuwen werden geschreven en verzegelde berichten door bodes overgebracht. De berichten werden in een bus aan een gordel gedragen. Soms droeg zo'n bode een staf wanneer hij op reis was. De bode kon gratis gebruik maken van het toenmalige vervoer zoals de trekschuit, veerpont of diligence. 
Vanaf de 15de eeuw werd aan de bodebus een schildje toegevoegd met het wapen van de instantie die werd vertegenwoordigd door de bode.

Bodebus van Delft

Ardi Brouwer

Beschrijving van het (kunst)werk:

Achter de Nieuwe Kerk

Fles 'Calvé chilisaus'

Maximiliaan van der Gucht

Kussen met episode uit de geschiedenis van Jozef: Tien van Jozef's broers liggen geknield voor hem (Gen. 42, vs 6)

Kussen met tien van Jozef's broers knielend voor hem

Adriaen Thomasz. Key

Portret van Maria van Nassau (1556-1616), de oudste dochter van Oranje uit zijn huwelijk met zijn eerste vrouw Anna van Egmond en Buren. Maria was getuige van de moord op haar vader waarna zij zich terugtrok op het kasteel van Buren. 
 
Maria van Nassau was de oudste dochter van Willem van Oranje en zijn eerste echtgenote Anna van Egmond. Na de dood van haar moeder werd zij opgevoed aan onder andere het hof van Margaretha van Parma in Brussel. Vanaf 1583 woonde zij in het Prinsenhof waar zij op 10 juli 1584 getuige was van de moord op haar vader. Vlak voor die tragische gebeurtenis plaatsvond, gebruikte zij samen met hem en zijn gasten nog het middagmaal. 
 
Na Willems dood trok Maria zich terug op het kasteel van Buren. In 1595 trouwde zij Filips van Hohenlohe, een voorname aanvoeder in het leger van haar broer Maurits. Van 1595 tot 1596 verbleef het paar in Delft. Daar voerden zij een grote staat: in hun huis aan de Oude Delft 167 hadden zij maar liefst 26 man personeel in dienst. In 1596 vestigden Maria en Filips zich definitief in Buren waar Maria op 10 oktober 1616 overleed.

Portret van Maria van Nassau (1556-1616)

Baton, militair onderscheidingsteken, voorkant veelkleurig, achterkant rood en koperkleurig. 
 
Voorkant nog opgesierd met een groot aantal lintjes (erekruizen, medailles etc). 
Kruizen met kroon erboven, medailles met de beeltenis van Koningin Juliana en de ander met Koningin Wilhelmina en Koningin Juliana. Ook nog een insigne met het getal 38 (38 jaar trouwe dienst?)

P.J. Gerbrands

Delfts aardewerk werd in de loop der eeuwen in diverse soorten en maten geproduceerd. Hierop worden een scala aan onderwerpen afgebeeld. Naast onder meer bijbelse- en allegorische voorstellingen schilderde men landschappelijke taferelen. De Porceleyne Fles grijpt terug op dergelijke voorstellingen met waterlandschapjes op klokken, jardinières en dekselvazen

Jeneverkruik met Hollands waterlandschap

Adriaan Carel Maria Tonino

penning op de herdenking van 700 jaar stadsrechten Delft

Op een stoel zittende vrouw

Stokwapens of hellebaarden met een scherpe punt op een lange schacht worden gebruikt om de cavalerie te bestrijden: zo kan een voetknecht een ruiter afweren of zelfs aanvallen. Met de punt wordt de tegenstander belaagd, de haak wordt gebruikt om hem uit het zadel te lichten en een bijlpunt dient om door een harnas heen te dringen.

Officierspartizaan

Johan Fabricius

De wondere avonturen van Arretje Nof deel 5 'De vroolijke bruiloft van Arretje en Annetje'

'De vroolijke bruiloft van Arretje en Annetje'

Hynes Haag

Portret van Adriaan van der Goes

De Witte Ster

Balthasar van der Ast

Van der Ast werkte sinds 1632 in Delft. Hij was gespecialiseerd in bloemstillevens met insecten en schelpen. Kweeperen, appels en druiven vormen hier de achtergrond voor een selectie van oosterse schelpen. Schelpen werden in de zeventiende eeuw verwoed verzameld. Ook vormden zij de inspiratiebron voor talrijke gedichten, schilderijen en prenten en waren zij het onderwerp van wetenschappelijke verhandelingen. Daarnaast werden ze gebruikt voor de vervaardiging van bijvoorbeeld pronkbekers.

Fruitstilleven met schelpen

Adolf le Comte

A.P. Guerain

Achter het portret van Willem van Oranje staan twee versregels uit het Wilhelmus: ‘Wilhelmus van Nassouwe ben ick van Duitschen bloet een prince van Oranjen ben ick onvereert’.

Schotel van Jacoba-aardewerk met Willem van Oranje

Hendrik van Loghem de Josselin de Jong

Willem van der Vliet

Portret van Catharina van der Burch

Jan Schoonhoven

Zigzagvorm, doorsneden met grote diagonale en horizontale lijnen, met van binnen gearceerde vierkantjes.

T 80-79

De Grieksche A

Adrianus Kocx

De bloemenhouder bestaat uit een voetstuk, een vaasgedeelte en een uit twee segmenten samengestelde deksel met tuiten. Ineen gedraaide slangen zijn als handvat gemodelleerd en spreiden zich uit over het oppervlak van het vaasgedeelte. 
 
Wat betreft de vorm gaat het om een westers model dat zoals de knerrenrand op het voetstuk aantoont, deels is geinspireerd op (edel)metalen voorbeelden. Het hoofdzakelijk in westerse stijl weergegeven, florale decor wordt afgesloten door in oosterse stijl uitgevoerde randen op het voetstuk en de in spaartechniek opgevulde lambrequins op het vaasgedeelte met de deksel. Het fraaie bloemwerk met rondvliegende insecten is evenals op de voetrand naturalistisch uitgewerkt.

Cornelis Kruseman

Portret van Mr Cornelis van der Goes (1766 - 1836)

vz: in cartouche het gekroonde stadswapen van Delft; eronder gegraveerd de naam 'JAN PERSIJN' kz: in cartouche twee kruiselings liggende pistolen door een kroon gestoken; gegraveerd: D 5 OCTOBER ANNO 1671

(draagpenning) op de schutterskoning van de Ridderlijke Confrerie

Kaart Uw karakter onthuld door de sardine Amieux

Peter Odijk

Portret van een vrouw

Deur waarop een beschildering van 'de Liefde' in gedaante van een vrouw ten voeten uit en aan de achterkant beschildering van 'de Hoop' in de gedaante van een vrouw ten voeten uit.

Deur met allegorische voorstelling van 'de Hoop' en 'de Liefde'

Raamdecoratie, van glas-in-lood, rechthoekig, oranje, groen, zwart en wit. Centraal in groen wapenvormig vlak staat een ooievaar. Aan de bovenkant tekst, die luidt: 'HAAGSE WANDELSPORT VERENIGING'. 
Onderaan de tekst: '20e voorjaarsserie - 1951 "DE VIERDAAGSCHE"'. 
 
Bovenaan zijn 2 metalen ogen bevestigd waaraan een bruin koordje is aangebracht.

20e voorjaarsserie 1951 "DE VIERDAAGSCHE".

W. Savelkoul [Soerabaja]

rok van ambtskostuum van Louis Christiaan Welsink

Johann Georg Holtzhey

Notitieboekje van de VOC-Kamer Delft met almanak van 1774, met medaillon met koopvaardijschip en monogram VOCD op zowel voor- als achterkant. Beslag met monogram is voorzien van 2 oogjes, waardoor zilveren stiftpen als sluiting. Met inliggend gedrukte almanak van 1774, samengesteld door Dirk Jansz van Dam, 7 bladzijden tellend.

Notitieboekje van de VOC-Kamer Delft met almanak

Vol blik Delftsche slaolie, inhoud 5 kg

Blik Delftsche slaolie, inhoud 5 kg

George Hendrik Breitner

Affiche ‘Delftsche Slaolie’


Nicolaas Rijnenburg

Meesterproef zoals die in 1769 werd voorgeschreven voor ververs die meester wilden worden van het Lucasgilde.

Meesterproef voor de huisschilders van het St. Lucasgilde

Johannes Theodora Maria Visser

Met de nieuwe types: het Berbas met het Reflet Métallique en het Jacoba-aardewerk speelde Adolf le Comte in op de nieuwe productiemogelijkheden. Hiervan bleef de productie echter een nevenactiviteit naast de productie van Blauw-Delfts en traditioneel aardewerk. Bij de nieuwe types stond het ambachtelijke aspect voorop. Zowel het vormen van de voorwerpen als het beschilderen gebeurde handmatig. 
Het derde vernieuwde product, het Porselein-Biscuit, is anders van karakter dan het Berbas en Jacoba-aardewerk. Het werd rond 1900 ontwikkeld en in 1902 geïntroduceerd op de Eerste Internationale Tentoonstelling van Moderne Decoratieve Kunst in Turijn waar de kritieken lovend waren. Desondanks werd deze productie nooit echt populair bij het grote publiek en werd de fabricage dan ook na enkele jaren gestaakt. 
Het product bestaat uit een mat, ongeglazuurd porselein dat is versierd met een ingegrifte abstracte decoratie gecombineerd met slibvlakjes in blauw, groen, rood of zwart. De lijnen zijn opgevuld met goud. Le Comte was ook nu verantwoordelijk voor het ontwerpen van de decors en de modellen. Het assortiment bestaat voornamelijk uit vazen, aangevuld met een enkele tegel of pendule. De keuze voor het vervaardigen van porselein kwam deels voort uit het streven de kwaliteit te verbeteren en poreusheid tegen te gaan. Ook zal het een concurrerende reactie zijn geweest op het zo populaire eierschaalporselein van de Haagse plateelbakkerij Rozenburg. 
Het ongeglazuurde porselein was voor gebruik echter niet geschikt omdat het vuil aantrok. De binnenkant van het gebruiksgoed werd daarom voorzien van een transparant glazuur. Deze vaas die aan de binnenkant is geglazuurd, is een voorbeeld van deze Porselein-Biscuit productie. De ingegrifte symmetrische decoratie bestaat uit gestileerde florale motieven van met goud ingekleurde lijnen en groen porseleinslib.

Het melkkannetje is peervormig en heeft een driehoekige sneb, een gegolfd oor, een standring en een gewelfd deksel. De buitenrand is gedecoreerd met een band van swastikavormig servetwerk. Boven de standring loopt een band met gestileerde golven. De buik van het kannetje en het deksel hebben decors van bloemen en vlinders.

Leonaert Bramer

God schept de dieren

Het bord heeft een schuine standring en een brede, licht oplopende rand. Het plat heeft, binnen een enkele ring, en decor van een chrysant, omgeven door vier bloeiende planten, waaronder chrysant. Op de vertreding loopt een band met daarin vier ovale cartouches met een bloempje omgeven door gestileerd bladwerk. Op de rand loopt een band met bloemenranken. De buitenrand is gedecoreerd met twee bloementakken.

Greet van Amstel

73-34

Redex (Hilversum)

Postrekening No. 273519

Jackson Li

Plastiek dat twee voorzijden van koeien combineert. Het geheel is overgoten met goudglazuur, waarbij enkele delen van de koppen onbedekt zijn gelaten.

Koe plastiek

Blik Delfia braadolie / minjak goreng

Blik, produktverpakking voor Delfia braadolie / minjak goreng

Kwartierstaat van Mr. Maximiliaan 's-Gravesande en Anna van der Aar de Sterke

Plastiek in de vorm van een leeuw, liggend met open bek op voetstuk, tussen de voorpoten een stuk vlees. De manen en huidplooien zijn geaccentueerd met lijnen.

Plastiek in de vorm van een liggende leeuw

Maquette van Stalhouderij Mater aan de Houttuinen

Stalhouderij Mater, Houttuinen

'Kantoor van den Assistent-Resident te Tasikmalaja'

De gewelfde schotels en de convex-conische kommen hebben een standring. De schotel heeft, binnen een enkele cirkel, een decor van een bloeiende plant. De wand heeft een decor van gras, bloeiende planten, vlinders en drie bloemen waarin zich uivormige cartouches met decors van een bloeiende plant bevinden. De kom is op het plat versierd met een bloeiende plant binnen een enkele cirkel. De buitenwand heeft een decor van gras, bloeiende planten, vlinders en drie bloemen waarin zich uivormige cartouches met decors van een bloeiende plant bevinden.

Simson slaat duizend Filistijnen dood

'Het laatste potje Pindakaas uit Delft'

Toonder Studio's

Arretje Nof op de planeet der horenmannen, deel 1 (van een serie van 8)

'Arretje Nof op de planeet der horenmannen'

Antonius Jacobus Goedkint

Bastiaen Stoopendaal

De vruchten van een kokosboom, met in de verschillende talen een bijschrift: waaronder Latijn, de taal van de Malabarkust in Zuidwest-India en Arabisch. Kennis van planten, bloemen en dieren was erg populair geworden in de zeventiende eeuw.

'De Delftse Zustervereen: 1876 - 2 september - 1916'

N. de Graaf

Een langwerpige schaal, zogenaamd Zwart Delfts met floraal decor op zwart fond. De schaal heeft ronde hoeken en boogvormige korte zijden. Decoratie aan de rand met bloemmotieven en in het midden bloemmotieven en een duikelende vogel. 
 
 
In 1978 bestond De Porceleyne Fles 325 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum werd de productie hervat van het befaamde Zwart-Delfts van weleer. De voorwerpen met een polychrome versiering op een glanzende lakzwarte ondergrond komen wat betreft de vorm in grote lijnen overeen met het type producten dat al eeuwen lang in Delft werd gemaakt. De hier afgebeelde collectie uit 1978 bestaat uit een serie schotels en tevens uit nieuw ontworpen vazen, schaaltjes en een kom. 
Aan het begin van de achttiende eeuw liet men zich inspireren tot dergelijk zwart Delfts door lakwerk en het zogenoemde Famille Noir porselein na te bootsen. Dergelijk geëmailleerd Chinees porselein in de kleuren vert, rose, noire en jaune ontstond tijdens het bewind van keizer Kangxi (1662-1722). In de negentiende eeuw verdeelde men dit porselein onder in familles en werd de overheersende kleur hieraan toegevoegd. 
Om in het jubileumjaar 1978 het Zwart-Delfts te introduceren, werd het jaar daarvoor opnieuw begonnen met de ontwikkeling van dit product. Nieuwe decors werden ontworpen die in samenwerking met de modelleur en het ceramisch laboratorium werden afgestemd op kleuren, modellen en glazuur. 
In een publicatie uit 1978 waarvan de titel verwijst naar de gelijknamige in 1962-1963 te Amsterdam gehouden tentoonstelling 'Het wondere zwart van Delft', spreekt de toenmalige directeur van De Porceleyne Fles, J. Dekker, zijn bewondering uit voor 'de levendige plateelkleuren met teruggehouden toon, aangebracht tegen het diepe, lakzwarte fond, afgedekt met transparante glazuur, waardoor de typische zachte hoogglans ontstaat en daardoor sterke herinneringen oproept aan de zo beroemde chinese lakpanelen'. Hierbij vallen op 'de fraaie oosters-georiënteerde bloem- en bladmotieven, die tot evenwichtige decors zijn samengesteld', aldus Dekker, 'terwijl veel van deze decors verder uitgewerkt werden door de toevoeging van een sierlijk vogelmotief'. Op 26 september 1978 werd de jubileumcollectie Zwart-Delfts aan Koningin Juliana gepresenteerd. 
Ongetwijfeld zal vooral de faam van het achttiende eeuwse Zwart-Delfts de beweegreden zijn geweest om juist bij het 325-jarig jubileum een dergelijke productie te hervatten. Het glanzende lakzwarte Delfts geldt immers als het ultieme bewijs van de technische hoogstandjes uit die tijd. Tot op de dag van vandaag wordt een keur aan zwart siergoed op de markt gebracht: van wandversiering en kaststellen tot kandelaars en in tal van kleuren uitgevoerde koetjes. 
In de jaren 70-80 werd in Gouda eveneens aardewerk met een hoogglanzend zwart oppervlak op de markt gebracht. Voorwerpen als een plateau en theebusjes vertonen een fraai Oosters decor met karakteristiek bloemwerk en pagodeachtige bouwsels.

Bord, met standring, over het hele bord beschilderd met een Italianiserend havengezicht

De wondere avonturen van Arretje Nof deel 4 'Brekkek-Kwak-Kwak en de zeven woudmannetjes'.

'Brekkek-Kwak-Kwak en de zeven woudmannetjes'

Calvé Delft

Fles Calvé ketchup

Fles 'Calvé tomatenketchup', 0,30 liter

Cornelis Tulk

Ovale scheerbekken met inkeping in de rand met op het plat het opschrift: 'ANTOONIUSTHE / ODOOREG VAN EIJK'. Hier omheen florale motieven en op de rand een bloemrank.

Pepijn van den Nieuwendijk

Perpetua Porseline

Tegelschilders ontleenden hun voorstellingen vaak aan populaire gravures en tekeningen. Dezen waren alom verkrijgbaar en eenvoudig om te zetten in sjablonen. De vrijstaande soldaten van Jacob de Gheyn en Hendrik Goltzius waren bijzonder geschikt voor overname op tegels. De prenten van De Gheyn waren niet los verkrijgbaar. Zij verschenen in 1607 in het boek 'Wapenhandelinghe van roers, musquetten ende spiessen'. De musketier die op deze tegels is afgebeeld, is afgeleid van prent 8 uit de Wapenhandelinghe van De Gheyn.

Tegeltableau (fragment) met een musketier

Samuel van Eenhoorn

Peervormige kan met een zilveren montuur en beschilderd met het tulpmotief op de hals dat zo kenmerkend is voor het Chinese porselein in de Overgangsstijl. De term 'overgang' duidt de periode 1620 - 1680 aan, waarin de keizerlijke Ming-dynastie wordt overgenomen door de Qing in China. De ‘tulpen’ zijn als motief in China ontleent aan keramiek uit de stad Iznik in Turkije.

Een Delftse faience schenkkan met zilveren deksel.


Zeepfabriek Bousquet

Blanchenaij Scheerzeep, Bousquet Delft

De tweede groep die tot het Nieuw Delfts behoort is het Nieuw-Perzisch dat is geïnspireerd op Syrische en Iranese keramiek uit de zeventiende eeuw. Kenmerkend voor dit Islamitische product zijn de kleuren blauw en groen op een wit fond onder een doorzichtig, kleurloos glazuur. 
Hiernaast werd ook gebruik gemaakt van een karakteristiek turkooize, doorzichtig glazuur waaronder de zwarte tekening direct op de lichtgrijze scherf werd aangebracht. 
Dit laatste inspireerde De Porceleyne Fles tot het maken van de groene, dekkende glazuurlaag die een enkele keer kobaltblauw was. 
De beschildering van de voorwerpen is eenvoudig. 
De decoratie van flessen en kleine vazen bestaat voornamelijk uit geometrische en florale motieven in banden of compartimenten. 
De patronen op kleine borden worden vanuit het midden opgebouwd en waaieren als bloemen uit. 
De grote vazen en borden tenslotte zijn voorzien van een hoofdmotief van een hert of een vogel tussen rankwerk. 
Ondanks de overeenkomsten zijn de voorbeelden niet slaafs gekopieerd maar zijn de repeterende geometrische ornamenten en slingerende plantenranken eerder geïmiteerd. 
Bij vroege voorbeelden werd niet alleen gebruik gemaakt van doorzichtig turkooiskleurig glazuur, maar ook van kleurloos transparant glazuur. 
Om de kleuren wat op te lichten, gebruikte De Porceleyne Fles licht- en donkerblauw in plaats van de combinatie donkerblauw en zwart zoals bij de Oriëntaalse voorbeelden. 
Het oppervlak van de vazen, kannetjes en kommen van De Porceleyne Fles is veelal verdeeld in rechthoekige vlakken of ruitpatronen die zijn opgevuld met kleine spiralen of gestileerde fantasiebloemen in een alles bedekkend patroon (horror vacui). 
Verder werden herten afgebeeld en vissen in scholen of paarsgewijs.

Pieter Jansz van Asch; Leonard Bramer; Adam Pijnaker; Johannis Verkolje;

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Blijf op de hoogte

Pieter Jansz van Asch; Leonard Bramer; Adam Pijnaker; Johannis Verkolje;

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf op de hoogte