Van februari tot juni 2023 presenteerden we de tentoonstelling Het Delft van Vermeer. Wie was deze beroemde schilder? Hoe was hij verbonden aan Delft? En hoe zag Delft er eigenlijk uit in de 17de eeuw? We blikken terug op een uitzonderlijke tentoonstelling aan de hand van enkele highlights.

Een terugblik op de tentoonstelling 

Highlights uit Het Delft van Vermeer

Prinsenhof delft homepage

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Willem van Oranje

Speld met het wapen van Noord-Holland

Delft en Willem van Oranje (1533-1584) zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wie is deze sleutelfiguur uit de Nederlandse geschiedenis? Ontdek hier de belangrijkste gebeurtenissen in zijn leven, van zijn geboorte tot aan zijn dood in het Prinsenhof. 

Wie was Willem van Oranje?

In korte, beeldende verhalen nemen we je mee in onze collectie. Geniet nog even na of verdiep je in bijzondere objecten.

Verhalen

Bram Bogart

Hello Cornelia

Peter Odijk

Portret van een vrouw

Anoniem

Een grote stadsbrand richtte op 3 mei 1536 enorme verwoestingen in Delft aan. Ongeveer 2000 huizen gingen hierbij verloren. De Oude en Nieuwe Kerk werden zwaar beschadigd, evenals een groot aantal kloosters. Alleen het zuidoostelijk deel van de stad (het huidige winkelcentrum De Veste) en de terreinen in het noordoosten bleven gespaard. 
De hitte was zo groot dat de klokken in de torens smolten. Op het schilderij zijn de delen van de stad die verbrand zijn in lichtere kleuren geschilderd dan het deel dat behouden bleef. 
Het is de oudste geschilderde plattegrond van een Noord-Nederlandse stad. De schilder heeft een combinatie toegepast van de plattegrond, recht van boven gezien voor de vorm en het stratenpatroon van de stad en de vogelvlucht voor de gebouwen, waar men als van schuin boven tegenaan kijkt. 
 
Op de lijst staat, in gotische letters: 'viertien.kerkcken,veel.menschen.ende.huusen.al.sonder.ghetal.sijn.in. Delft ghebrant, dat stadhuys.ende.die.vleis.hal.1536' 
Dit is een chronodisticon (rijmend historisch chronogram). De rode letters vormen, omgezet naar Romeinse cijfers, het jaartal 1536. 
 
Het werk zou zijn getoond aan de landsheer Karel V als ondersteuning van een verzoek om vrijstelling van belastingen. De stad was in een dermate erbarmelijke staat, dat de jaarlijkse belastingen 'ordinaris bede' onmogelijk betaald konden worden. Delft kreeg uiteindelijk voor een periode van twintig jaar vrijstelling van deze belastingen. 
(zie artikel Een unieke plattegrond, Delft kort na de stadsbrand', Wim Weve, Delf zomer 2012)

Plattegrond van Delft na de stadsbrand van 1536

Abraham Rademaker

Ongeveer een halve eeuw na Vermeer tekende Abraham Rademaker de twee stadspoorten. Hoewel de situatie nauwelijks is veranderd, roept de tekening een totaal andere sfeer op. Door zijn kleurgebruik en het benadrukken van de horizontale lijnen wist Vermeer in het Gezicht op Delft een eenheid te creëren, die bij Rademaker ontbreekt.

De Rotterdamse- en Kethelpoort te Delft

onbekend

Leonaert Bramer

De profeet van Juda door zijn leeuw gedood

Jacob Willemsz. Delff (II)

Portret van Antonia van Foreest (1629-1704), halfportret naar links, met wijde afhangende kraag, parelsnoer in haar en om hals, pijpenkrullen. Linksboven twee familiewapens, het linker van de familie Van der Goes, het rechter van de familie Van Foreest

Portret van Antonia van Foreest (1629-1704)

De Gecroonde Theepot

Ary de Milde

Gedrukt bolvormige theepot, ook wel trekpot genoemd, met een korte rechte hals, een rechte tuit en een ovaal oor. De buik is gedecoreerd met bloeiende prunustakken in reliëf.

Johan Christiaan Grabijn

Hoogheemraadschap met archief, exterieur

fragment van vetvanger

Augustinus Terwesten

Tekening van de, huidige, historische zaal (in museum Prinsenhof). 
 
Op een bijbehorend los papier staat vermeld; 'De Groote Sael op het Princenhof te Delft' en 'Overgenomen uit de Verzameling 'Gezichten en Oudheiden der Stad Delft'

'De Groote Sael op het Princenhof te Delft'

Jan Schoonhoven

'De rechtvaardige zal bloeien als een palmboom in 's Heeren huis'

De Grieksche A

Pieter Adriaensz. Kocx

Johanna van der Heul

De cilindrische geribde bus is rondom beschilderd met bloemtoeven tussen banden met lambrequinmotieven en gestileerde florale motieven. 
Het deksel met schroefdraad is voorzien van een knop gemodelleerd als een zittende Fo-leeuw. 
kleuren: blauw, rood, goud op romig witte ondergrond;

Bill Bogaarts

Zicht op Delft vanuit het noorden met links de fabriek van Calvé en rechts het Agnetapark

Gezicht op Delft

Wan Liya

De Porceleyne Fles - Royal Delft

(Rijst)kom met aan de binnenzijde een decoratie van een Chinees landschap met brug en een rand met servetwerk en cartouches met landschapjes. Aan de buitenzijde een Chinees landschap met rug en paviljoen.

'Made in Holland'

Philippe Dubuc

boîte nr. 5

De schoteltjes zijn gewelfd en hebben een standring. De schoteltjes hebben een decor van een prunustak. Langs de rand loopt een band met servetwerk met daarin vier ovale cartouches met een bloem.

Zoutvat. Zout was een basis ingrediënt aangezien peper en andere specerijen erg duur waren. De vorm van het zoutvat is afkomstig van de 16de eeuwse zilveren exemplaren toen 'de zout in de pap' nog een zeer kostbare zaak was.

Cornelis de Man

Gerard van Honthorst

Willem II (1626-1650) trouwt in 1641 met Mary Stuart, een dochter van de Engelse koning Karel I. In 1647 volgt hij zijn vader Frederik Hendrik op als stadhouder. Willem II is een fel tegenstander van de Vrede van Münster die vroeg in 1648 wordt gesloten. Hij wil de belangen van de Republiek ondergeschikt maken aan zijn eigen dynastieke belangen: inmenging in de Engelse burgeroolog om zijn schoonvader te helpen. Willem II kan niet voorkomen dat Karel I in 1649 wordt onthoofd, maar wil daarna wel diens erfgenamen met een leger te hulp komen. In het hoogoplopende conflict tussen de stadhouder en de Hollandse steden, die het Staatse leger na de vrede wilden ontbinden, zet Willem II zes vooraanstaande regenten gevangen op slot Loevestein en probeert hij in de zomer van 1650 Amsterdam te verrassen. Kort daarop bezwijkt hij aan de kinderpokken, enkele dagen voor de geboorte van zijn zoon Willem III. De Republiek gaat vervolgens het eerste stadhouderloze tijdperk in dat zal duren tot 1672.

Portret van Willem II (1626-1650)

Trompe l'oeil lijst met putti

Lampetkan

Guus Zuiderwijk

A.W.H. de Nolthenius de Man

'Afbeelding van de Trap, in het voormalig Clooster van St. Aechte, later het Princen-Hof te Delft, op dewelke Prins Willem I, door Balthazar Gerards, op den 10den Julij 1584 verraderlijk is doodgeschoten; en zoodanig als dezelve zich in 1832 nog vertoonde'

Erik Pape

Langwerpige, horizontaal geplaatste, ellips, aan drie kanten afgesneden door de rand van het doek. De restruimte om de ellips is wit. Boven langs de ellips loopt een gele, en onderlangs een blauwe streep. De ellips is opgevuld met donkerblauwe en zwarte horizontaal geplaatste verfstreken (onder) met enkele lichte accenten en met witte en lichtblauwe verfstreken (boven en zij) met enkele donkere accenten.

Bassin rond

Yin Jiulong

Alaksana 1

Portret van Dirck de Groot (1618-1661), ten halve lijve 'en trois-quarts' naar rechts. De geportretteerde draagt een harnas met een wit kanten kraag. Linksboven het familiewapen de Groot. Dirck de Groot is de jongste zoon van Hugo de Groot. 
 
Hij doorliep een militaire loopbaan en diende in de 30-jarige oorlog. Later kwam hij in Franse dienst. Toen hij in 1656 in dienst van het Zweedse leger wilde treden werd hij bij Maagdenburg door zijn knecht vermoord.

Portret van Dirck de Groot (1618-1661)

Heb jij alle plaatjes gevonden in het museum? Bingo!

Museumbingo

Oost Indisch Huis: binnenplaats

Henk Bouwer

Wit paneel met daarop bevestigd een dunnere, eveneens witte plaat (triplex), waarin in het midden een vrijwel rechte verticale snede is gemaakt, zodat de randen van deze plaat aan weerszijden van deze snede enigszins naar buiten toe kromtrekken. 
Het werk ontleent zijn karakter aan het gebruikte materiaal; de flexibiliteit van het triplex geeft het werk een derde dimensie, en daardoor een ruimtelijk effect. Ook het effect van licht en schaduw speelt hierbij een rol.

Kromtrekpaneel

Jan Henderikse

Op een op paneel gespannen, blauwe, grof geweven stof zijn centen uit 1967 opgeplakt in de vorm van een 'perspectivische' kubus.

Assemblage met munten

Rijk van Lavieren

De Torenstraat in Rotterdam met in de achtergrond de Laurenskerk

Kalebasvormige vaas met opgelegde, opengewerkte sierbanden en medaillons met Bijbelse voorstellingen: Lot en zijn dochters; Tobias en de Engel; Rebecca bij de bron; de Annunciatie; de Visitatie; de Aanbidding van de herders; de Vlucht naar Egypte; en Noli me tangere. De voorstellingen zijn naar ontwerpen van de Delftse kunstschilder, Leonaert Bramer.

Kalebasvaas met Bijbelse voorstellingen

'Prins van Orangien vermoort'

Daniël van den Queborn

Ze is pas twee jaar oud als in 1571 het conflict tussen haar ouders, Willem van Oranje en Anna van Saksen, een hoogtepunt bereikt en ze wordt ondergebracht bij haar oom Jan op Kasteel Dillenburg. Het is een droevige situatie: Emilia zou haar moeder niet meer terugzien. Na de dood van ook haar vader wil Emilia dan ook niks liever dan naar Delft afreizen en bij haar familie zijn. Pas in 1588, vier jaar later, is het eindelijk zover en komt ze in het Prinsenhof wonen. 
 
Aan het hof van Maurits is Emilia een graag geziene gast. Met haar schoonheid staan de huwelijkskandidaten in de rij, maar Emilia is kieskeurig. Tot ze de in ballingschap levende kroonprins Emanuel van Portugal ontmoet. Een probleem: Emanuel is katholiek en van Maurits krijgt zij daarom geen toestemming om met hem te trouwen. Emilia laat het er niet bij zitten en trouwt in het geheim met Emanuel. Die avond nog schrijft ze een brief aan de Staten-Generaal waarin zij haar geheime huwelijk en vrije keuze verdedigt. Het mag niet baten, ze keuren het huwelijk af en ze krijgen huisarrest in Duitsland. Pas een jaar later, na de geboorte van hun eerste kindje, mag het echtpaar terugkeren naar Delft. Er worden daarna nog negen kinderen geboren. 
 
Het huwelijk zou vele jaren later alsnog ontbonden worden omdat Emanuel na het overlijden van Maurits, onverwachts de kant van Spanje kiest. Emilia, vastberaden als altijd, weigerde om zich in te laten ‘met de moordenaars van haar vader’. Vijf van haar acht kinderen liggen begraven in de Waalse Kerk van het Prinsenhof.

Portret van Emilia, prinses van Oranje, prinses van Portugal (1569-1629)

'Door 't kruis naar 't eeuwig huis'

Avond

Museum Lambert van Meerten, interieur met bedstee

Het zoutvaatje is gemodelleerd als een melker, zittend op een kruk met drie poten en houdt een emmer tussen de benen geklemd. Het mannelijke figuur heeft een hoed op het hoofd

Vaas met twee oren en een wijde opening, beschilderd in blauw onderglazuur met dieren en bloemmotieven. In de hals 26 gaatjes voor bloemen.

In 1985 doet de Gemeente Delft een oproep aan kunstenaars om een actueel stadsgezicht te maken, geïnspireerd op het wereldberoemde 17de-eeuwse Gezicht op Delft van Johannes Vermeer. Jan Henderikse doet dat letterlijk en fotografeert alles wat hij ziet in de stad van zijn kindertijd en jeugd. Het gaat hem niet om het perfecte plaatje, maar om snelle opnamen. Zijn snapshots zijn amateuristisch en soms onscherp. Maar met zijn 744 polaroids in vijf schetsboeken geeft Henderikse een herkenbaar en volledig beeld van Delft in 1985.

'Gezicht op Delft'

Papieren amulet, met verschillende decoratieve figuren met rood opgewerkt en met Arabische lettertekens verdeeld in 5 kolommen. Het amulet is in 1862 aangetroffen bij een gesneuvelde opstandeling in de zuidoostelijke afdeling van Borneo.

Het zoutvaatje is gemodelleerd als een melkster, zittend op een kruk met drie poten en houdt een emmer tussen de benen geklemd. Het vrouwelijke figuur heeft een gebloemde jurk aan waarvan de mouwen zijn opgestroopt.

Beeld of balkdrager voorstellende Sint Simon

Vandaag zijn we open van 11.00 tot 17.00 uur.

Plan je bezoek

Eugène Lacomblé

Medaillon met portret van Antoine Corneille Oudemans (1831-1895)

Leo de Groot

Ronde (dek)schaal met deksel met een decoratie van een Chinees landschap met brug en paviljoens, randen met servetwerk en cartouches met landschapjes. Op de knop een artemisia blad en geluksstrikken.

Nederlandsche Oliefabriek 

Volle fles Delftsche slaolie, inhoud 0,39 liter

Fles Delftsche slaolie, inhoud 0,39 liter

De Klaauw

De terrine is voorzien van twee panelen waarbinnen een chinoiserie decoratie van twee oosterse figuren in een landschap (dezelfde voorstelling is terug te vinden op het plat van de bij de terrine behorende onderschotel). De panelen worden onderling gescheiden door gemarmerde randen. 
De gewelfde deksel is voorzien van druivenbladeren en een druiventros als handvat. 
Op de krulvormige handvaten sporen van gouden hoogsels (koud vergulding). 
De vorm van de terrine is Europees en mogelijk naar een zilveren voorbeeld gemodelleerd.

Terrine met deksel



modellen van gereedschap en muziekinstrumenten

Frederik van Frijtom

Het met standring uitgevoerde, ovaal geschulpte schaaltje is aan de voorkant in het plat zeer gedetailleerd beschilderd met een landschap gestoffeerd met twee reizigers en een ruiter die een brug over een riviertje oversteken. In de achtergrond is het dak van een huis tussen de bomen zichtbaar. De rand is voorzien van een blauwe band. 
Dit schaaltje maakt deel uit van een set van vijf schaaltjes, elk gedecoreerd met een ander Hollands landschap.

Een Delftse faience schaaltje met een geaccoleerde hart vorm.

Museum Lambert van Meerten, interieur met schouw

Portret van Franco Adriaensz. van der Goes (1622-1700), halfportret naar rechts, met wapen rechtsboven

Portret van Franco Adriaensz. van der Goes (1622-1700)

Portret van Machteld Doubleth (1631-1652), halfportret naar links, met halssnoer en grote afhangende kraag. Linksboven twee familiewapens waaronder die van de familie Van der Goes

Portret van Machteld Doubleth (1631-1652)

Miniatuurhouder met de portretten van Willem van Oranje en zijn vierde vrouw Louise de Coligny. Willem van Oranje is afgebeeld op zijn sterfbed, Louise de Coligny met een rouwteken op haar hoofd. Volgens de overlevering zou Louise haar man voor Balthasar Gerards hebben gewaarschuwd, omdat zij zijn duistere gestalte niet vertrouwde.

Medaillon met miniatuurportretten van Willem van Oranje op zijn sterfbed en zijn vierde vrouw Louise de Coligny

De Porceleyne Schotel

Johannes van Duijn

Trijntje van Duijn-Kampen

'Modern times'

De goden op de Olympus

Theepotbakkerij Jacobus de Caluwe 

Jacobus Francoisz. de Caluwe

De bolle pot is voorzien van een korte rechte tuit en een oorvormig handvat. De voorstelling op de buik is in laag reliëf aangebracht en bestaat uit de vogel Phoenix tussen bloeiende takken. Het licht gewelfde deksel is versierd met takjes en voorzien van een balvormige knop.

Een Delfts rood steengoed trekpotje voor thee.

Christiaan Luyckx

Afgebeeld is een hemelglobe staande op opengeslagen foliant met een gravure van de maarschalk Hendrik van den Bergh (1573-1638). Hij was veldheer in Spaanse dienst. Misschien is hij de opdrachtgever van het schilderij geweest. Voorts zijn twee vliegende distelvinken, drie schelpen, twee padjes en twee vlinders afgebeeld. 
 
Het Vanitasschilderij toont enerzijds de vergankelijkheid van macht en roem, anderzijds symboliseren de vlinders, distelvinkjes en kikkers de opstanding van de ziel. Graaf Hendrik overleed op 12 mei 1638 in een armoedige herberg in Zutphen na een ongeval met zijn koets. 
 
De exotische schelpen waren kostbare verzamelobjecten, waarmee de ijdelheid van het aardse bezit dat niet kan worden meegenomen naar het hiernamaals, geïnspireerd wordt. 
De vlinders zijn hun antithese, symbolen van de verloste zielen die ten hemel kunnen opstijgen, oftewel opstandingssymbolen. 
Van de verschillende betekenissen die aan de padden of kikkers worden toegekend is die van de opstanding de meest waarschijnlijke. De kikker lijkt in het najaar te sterven, maar gaat in winterslaap en verblijft in die periode onder het ijs. In het voorjaar ontwaakt hij weer. 
De distelvink is een in de kunst veel toegepast Christus-symbool, omdat hij zijn voedsel zoekt tussen distels. 
 
Luycx specialiseerde zich in stillevens met hemel- of aardglobes. De globe is waarschijnlijk geschilderd naar een voorbeeld uit 1613.

Stilleven met boek en hemelglobe

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Blijf op de hoogte

Stilleven met boek en hemelglobe

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf op de hoogte