Van februari tot juni 2023 presenteerden we de tentoonstelling Het Delft van Vermeer. Wie was deze beroemde schilder? Hoe was hij verbonden aan Delft? En hoe zag Delft er eigenlijk uit in de 17de eeuw? We blikken terug op een uitzonderlijke tentoonstelling aan de hand van enkele highlights.

Een terugblik op de tentoonstelling 

Highlights uit Het Delft van Vermeer

Prinsenhof delft homepage

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Willem van Oranje

Speld met het wapen van Noord-Holland

Delft en Willem van Oranje (1533-1584) zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wie is deze sleutelfiguur uit de Nederlandse geschiedenis? Ontdek hier de belangrijkste gebeurtenissen in zijn leven, van zijn geboorte tot aan zijn dood in het Prinsenhof. 

Wie was Willem van Oranje?

In korte, beeldende verhalen nemen we je mee in onze collectie. Geniet nog even na of verdiep je in bijzondere objecten.

Verhalen

vz: in cartouche het gekroonde stadswapen van Delft; eronder gegraveerd de naam 'JAN PERSIJN' kz: in cartouche twee kruiselings liggende pistolen door een kroon gestoken; gegraveerd: D 5 OCTOBER ANNO 1671

(draagpenning) op de schutterskoning van de Ridderlijke Confrerie

De Porceleyne Fles - Royal Delft

N. de Graaf

Een flesvormige vaas zogenaamd Zwart Delfts met floraal decor op zwart fond. Decoratie aan de voorzijde met bloemmotieven en een vogel op een tak. Op de hals en voet bloemmotieven. 
 
In 1978 bestond De Porceleyne Fles 325 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum werd de productie hervat van het befaamde Zwart-Delfts van weleer. De voorwerpen met een polychrome versiering op een glanzende lakzwarte ondergrond komen wat betreft de vorm in grote lijnen overeen met het type producten dat al eeuwen lang in Delft werd gemaakt. De hier afgebeelde collectie uit 1978 bestaat uit een serie schotels en tevens uit nieuw ontworpen vazen, schaaltjes en een kom. 
Aan het begin van de achttiende eeuw liet men zich inspireren tot dergelijk zwart Delfts door lakwerk en het zogenoemde Famille Noir porselein na te bootsen. Dergelijk geëmailleerd Chinees porselein in de kleuren vert, rose, noire en jaune ontstond tijdens het bewind van keizer Kangxi (1662-1722). In de negentiende eeuw verdeelde men dit porselein onder in familles en werd de overheersende kleur hieraan toegevoegd. 
Om in het jubileumjaar 1978 het Zwart-Delfts te introduceren, werd het jaar daarvoor opnieuw begonnen met de ontwikkeling van dit product. Nieuwe decors werden ontworpen die in samenwerking met de modelleur en het ceramisch laboratorium werden afgestemd op kleuren, modellen en glazuur. 
In een publicatie uit 1978 waarvan de titel verwijst naar de gelijknamige in 1962-1963 te Amsterdam gehouden tentoonstelling 'Het wondere zwart van Delft', spreekt de toenmalige directeur van De Porceleyne Fles, J. Dekker, zijn bewondering uit voor 'de levendige plateelkleuren met teruggehouden toon, aangebracht tegen het diepe, lakzwarte fond, afgedekt met transparante glazuur, waardoor de typische zachte hoogglans ontstaat en daardoor sterke herinneringen oproept aan de zo beroemde chinese lakpanelen'. Hierbij vallen op 'de fraaie oosters-georiënteerde bloem- en bladmotieven, die tot evenwichtige decors zijn samengesteld', aldus Dekker, 'terwijl veel van deze decors verder uitgewerkt werden door de toevoeging van een sierlijk vogelmotief'. Op 26 september 1978 werd de jubileumcollectie Zwart-Delfts aan Koningin Juliana gepresenteerd. 
Ongetwijfeld zal vooral de faam van het achttiende eeuwse Zwart-Delfts de beweegreden zijn geweest om juist bij het 325-jarig jubileum een dergelijke productie te hervatten. Het glanzende lakzwarte Delfts geldt immers als het ultieme bewijs van de technische hoogstandjes uit die tijd. Tot op de dag van vandaag wordt een keur aan zwart siergoed op de markt gebracht: van wandversiering en kaststellen tot kandelaars en in tal van kleuren uitgevoerde koetjes. 
In de jaren 70-80 werd in Gouda eveneens aardewerk met een hoogglanzend zwart oppervlak op de markt gebracht. Voorwerpen als een plateau en theebusjes vertonen een fraai Oosters decor met karakteristiek bloemwerk en pagodeachtige bouwsels.

Gillis van Oosten

onbekend

Peter Odijk

Portret van een lachend meisje

Faience kom met een chinoiserie voorstelling in de trant van de zogeheten Chinese Overgangsstijl (1644 - 1662). Dit was een korte stijlperiode tussen de Ming- en de Qing-dynastie en werd in Delft geïmiteerd.

Faience kom met een chinoiserie voorstelling in de trant van de zogeheten Chinese Overgangsstijl (1644 - 1662)

Haardsteen met het wapen van Oranje-Nassau. Twee kwartieren van het gekroonde schild staan voor het prinsdom Orange (linksboven en rechtsonder met een hoorn), de andere twee gedeelde kwartieren verwijzen naar Nassau, Katzenellenbogen, Dietz en Vianden. Twee klimmende leeuwen flankeren het wapen.

Haardsteen met het gekroonde wapen van Willem van Oranje

Ki Ledjar Subroto

wajang kulit in de vorm van  Fernando Álvarez de Toledo, hertog van Alva


Miniatuurkannetjes

Kan met oor en kleine tuit, met op de zogenaamde Nevers-blauwe ondergrond een groengele chinoiserie van planten en een bloemornament. Een zilveren tuit in de vorm van een leeuwenkop en een 
hartvormig deksel waarin geciseleerde Bacchus en druivenranken. Op het oor een wingerdblad.

Schenkkan met zilveren deksel en voet

Kendi (waterkan) beschilderd met bloemen en bloeiende planten

De Metaale Pot

Lambertus Woutersz. van Eenhoorn

Margaretha Teckman

Een serie van acht borden met scenes uit de tabakshandel van de Hollandse tabakshandel uit de tweede helft van de zeventiende eeuw. Om het tafereel een toepasselijke tekst en een nummer en daar omheen een rijkversierde rand van bloem- en bladmotieven De acht borden maken deel uit van een serie van twaalf stuks, welke compleet aanwezig is in het Victoria and Albert Museum in Londen. Daar werden ze in 1907 aangeboden door J.H. Fitzhenry Esq. Deze borden zijn echter niet gesigneerd. De teksten wijken in onderdelen iets af. 
 
Tekst op dit met 11 genummerde bord: 
"Strip dienaars siet de vrouw is neerstigh aan 't verkoopen 
De wevers 't bootsvolk en elck wil et huis afloopen"

'Strip Dienaers Siet de Vrou is Neers Aent Verkoopen De Weevers t Boosvolck En Elck Willent Huys Afloopen'

Izaak Schouman

zit ten halve lijve, op tafel links een boek en een bril, groen tafelkleed, in linkerhand een ovaal doosje met mansportret (haar

Portret van Anna van der Aar de Sterke Theodosusdr. (1755-1831), weduwe van mr. Maximiliaan 's-Gravesande (1746-

'Graf Regent Tjiamis'

Jackson Li

De Porceleyne Fles

Fragment van een koker, voor het plaatsen van aardewerk in de oven

De Gecroonde Theepot

Ary de Milde

Theepot met bolvormige romp, deksel ontbreekt, met schuine, taps toelopende tuit, groot C-vormig oor en brede, ingesnoerde voet en hals. Reliëfdecor van twee draken.

Nederlandsche Oliefabriek 

Fles 'Calvé Sla-Fris'

Jan Rot

Constructie van lijnen en vierkante/rechthoekige open en gesloten vormen. Linksonder is een wiel met spaken bevestigd dat kan draaien.

Constructie

Pauline Wiertz

Stilleven met mandarijntjes

Stokwapens hebben betrekking op alle blanke wapens die op een stok of schacht zijn gemonteerd. Ze komen pas voor op schuttersstukken in het vierde kwart van de zestiende eeuw als deze schilderijen een militair karakter krijgen. Het meest voorkomende stokwapen, ook op schilderijen is de piek, die een lengte had van 5 meter. Verwant aan de piek zijn de kleinere stokwapens met een relatief brede bladvormige, opengewerkte punt die al op de vroegste militaire schilderijen voorkomen als onderscheidingsteken van officieren. Een aantal stokwapens hadden naast hun betekenis als wapen een symbolische functie: ze werden gedragen om rang en autoriteit van de drager te onderstrepen. Dit komt vooral tot uiting bij stokwapens als hellebaarden en partizanen. 
 
Op de schuttersstukken rond 1580 worden de stokwapens gedragen door bevelvoerenden en hebben een decoratieve functie. De los aangebrachte zijden of wollen kwasten of troetels en het aan jachtwapens ontleende stokbeslag bestaande uit linten, textiel, leer en vergulde nagels kunnen worden genoemd. 
 
Hellebaard: 
Een hellebaard is een houw- en stootwapen uit de middeleeuwen. Het bestaat uit een lange stok met een ijzeren punt, en daaronder, tegenover elkaar geplaatst, een bijl en een haak. De hellebaard werd gebruikt ter bestrijding van ruiters door voetvolk. Sinds het laatste kwart van de 16de eeuw is de hellebaard een kenteken van de onderofficier geworden (sergeants en korporaals).

De Lampetkan

Dienschaal gedecoreerd met het zogenaamde 'Chinese tuin' decor

Toonder Studio's

Arretje Nof en de ontevreden dieren, deel 8 (van een serie van 8)

'Arretje Nof en de ontevreden dieren'

Tegeltableau van 3x2 tegels met portret van Prinses Anna met ontblote borst ten halven lijve met gezicht en profil naar rechts gewend, in een ovale omlijsting. Hieromheen draperieën. Onder het portret de wapens van Van Oranje en Hannover; onder een kroon met links en rechts de tekst: HAERE/KONINGYKE/HOOGHEIT/ANNA/PRINSESSE/VAN/ORANGE.

Tegeltableau met portret van Prinses Anna

Anoniem

Op de voorzijde plant een geknielde hovenier boompjes, een symbool van het handhaven van de vrijheid. Op de speer rust de vrijheidshoed. Het rondschrift luidt: 'Si non nobis saltem posteris' (Zo niet voor ons, dan voor onze nakomelingen). Op de keerzijde staat het gekroonde wapen van Zeeland met het rondschrift: 'Vos terra at ego excubo ponto' (Gijlieden waakt te land, ik te water) met het jaartal 1580.

Gedenkpenning op de onderhandelingen over de soevereiniteitsoverdracht aan Willem van Oranje

Henk Peeters

Malevich negativ

Het portretmedaillon toont het geschilderde portret van de koning Karel II, dat wordt omgeven door glazen diamanten (kwamen beter uit bij kaarslicht) van diverse grootte. De achterkant van het medaillon is voorzien van het gekroonde monogram CC dat wordt omgeven door het opschrift 'Carolus II Dei Gratias'. Aan de bovenzijde van het medaillon is een oog waaraan een kroon kan worden bevestigd die eveneens is voorzien van glazen 'diamanten'. 
Afgebeeld is koning Karel II (Charles II) (1630-1685) van Engeland, Schotland en Ierland. Hij was koning van 1660-1685. 
Al in de 2de helft van de 16de eeuw waren dit soort kostbare portrethangers bijzonder geliefd. Zij werden gedragen als memorie-juwelen ter nagedachtenis aan overleden personen. Van dergelijke bewaard gebleven juwelen werd het merendeel geschonken als beloning voor bewezen diensten of als diplomatiek relatiegeschenk door vorsten aan medewerkers en buitenlandse gezanten.

Portretminiatuur met engelse koning Karel II

Rijk van Lavieren

Dürer

Hendrik van Loghem de Josselin de Jong

Willem van der Vliet

Portret van Adriaan van der Goes

Volle fles Delftsche slaolie, inhoud 0,78 liter.

Fles Delftsche slaolie extra, inhoud 0,78 ltr

Hekwerk met boerderij

Haardplaat met het gekroonde (en gedeelde) wapen van Maurits. Na het overlijden van zijn oudere broer Filips Willem (1554-1618) wordt Maurits prins van Oranje.

Haardplaat met wapen van Prins Maurits

Hermanus Serin

Portret van Cornelis van der Goes (1688 - 1764)

Eenvoudige pot van rood aardewerk met deksel, oor en tuit.

ronde vorm met convexe wand, rustend op standring waarin gaatje, op de wand een doorlopende decoratie van bloem- en bladranken waarin twee maal een haan waarboven vliegende vogels en vlinders, en aan de achterzijde een bloembak waartegen een concaaf cilindrische vaas met twee varenbladeren, de bovenzijde met een brede arabeskenband, de onderrand uit een brede en dunne concentrische ring, op plat een bloesemtak, tegen binnenwand acht maal een groepje van vier stipjes; Fayence. Lichtgeel aardewerk met decor in blauw onderglazuur.

Jaap van den Ende

Het werk bestaat uit verschillende onderdelen die strak tegen elkaar zijn gemonteerd en zo een schilderij vormen. Het toont de tegenstelling tussen figuratie en abstractie, waarbij abstractie en figuratie afzonderlijke onderdelen zijn. Door de tegenstrijdigheden samen te brengen in een werk ontstaat een spanningsveld. Dit spanningsveld weerhoudt het werk niet van evenwicht, omdat abstractie en figuratie volkomen gelijkwaardig zijn. 
Van den Ende ervaart de realiteit als "een weefsel van processen en wetmatigheden". Het schilderij geeft zo diens visie op de realiteit weer.

Parkeerplaats, viaduct

Michiel van Mierevelt

Zelfportret van Michiel van Mierevelt terwijl hij zijn kleinzoon Jacob Delff II schildert

Een serie van acht borden met scenes uit de tabakshandel van de Hollandse tabakshandel uit de tweede helft van de zeventiende eeuw. Om het tafereel een toepasselijke tekst en een nummer en daar omheen een rijkversierde rand van bloem- en bladmotieven De acht borden maken deel uit van een serie van twaalf stuks, welke compleet aanwezig is in het Victoria and Albert Museum in Londen. Daar werden ze in 1907 aangeboden door J.H. Fitzhenry Esq. Deze borden zijn echter niet gesigneerd. De teksten wijken in onderdelen iets af. 
 
Tekst op dit met 4 genummerde bord: 
"Den sleper die de sorg der vaaten sagt bewaart 
dient hier den koopman met zijn slede en zijn paart"

'De Sleper die de Sorgh der der Vaaten Sagt Bewaert 4 Dient Hier den Koopman met Sijn Sleede en Sijn Paert'

Petrus Franciscus Vreeswijk

De bolle suikerpot, met oorspronkelijk twee oren, is uitgevoerd met een licht gewelfde deksel met knop. De beschildering bestaat uit panelen die met bloemen zijn opgevuld en randdecoraties met schubben.

Johannes Theodora Maria Visser

Geribde achthoekige knobbelvaas gedecoreerd met bloem- en bladwerk.

Dericks & Geldens, Druten

Bij de negentiende-eeuwse restauratie van de Historische Zaal van Het Prinsenhof werden deze haardstenen in basreliëf gemaakt met het bijbelse verhaal van de kuise Susanna (DK 9), naar originelen die zich in het Rijksmuseum Amsterdam bevinden. 
 
B: haardsteen met het tafereel van de twee ouderlingen die worden weggevoerd om gedood te worden.

De kuise Susanna: de ouderlingen worden weggevoerd om gedood te worden

Knijpfles 'Calvé Curry'

Bram Zwartjens

Brug - Waterreflexie

H.J. Schmidt (Alkmaar)

'Sauce for the goose is sauce for the gander'

'For ever together'

Cornelis Jansz. van der Burch

Tazza (drinkschaal op voet) met een reliëf van Orpheus

Louis Charles Bouvet

Achterzijde van penning op de oprichting van het ruiterstandbeeld van Willem van Oranje te 's-Gravenhage

Adolf le Comte

Het grote succes van het Blauw Delfts dat vanaf 1876 weer in productie werd genomen, zorgde voor een stijgende omzet waardoor er meer ruimte ontstond voor experimenten met de kleisamenstelling en de glazuren. De technische leiding was in handen van J.D. Offermans die van 1892 tot 1899 onderdirecteur was bij De Porceleyne Fles. Dit resulteerde in drie nieuwe vormen van aardewerk, namelijk het Berbas (1892-1940) en de verfijning hiervan het zogenoemde Reflet Métallique (1892-na 1945), voorts het Jacoba-aardewerk en het Porselein-biscuit. Het Berbas werd uitgevoerd in binnenlandse kleisoorten en gedecoreerd met ondoorschijnende loopglazuren op onderkleuren. De vernieuwde, door Adolf le comte ontworpen vormen waren handgedraaid. De presentatie van het Berbas vond plaats in 1892 tijdens de jaarvergadering van Arti et Industriae in het Muntgebouw te Amsterdam. De onconventionele vormen en kleurencombinaties trokken veel aandacht. Ondanks de lovende ontvangst verkocht het Berbas niet goed omdat het ontoegankelijk bleek voor het grote publiek. 
Kort nadat het Berbas op de markt was gebracht, werd nog in hetzelfde jaar het Reflet Métallique ontwikkeld. Kenmerkend hiervoor is de metaalglansglazuur die het voorwerp een goud-, brons- of andere metaalachtige schittering geeft. De wijze waarop de glazuren werden aangebracht, bepaalde mede de werking hiervan 
Ondanks het feit dat zowel het Berbas als het Reflet Métallique in hetzelfde jaar op de markt werden gebracht, betreft het hier twee verschillende producten, zoals onder meer blijkt uit de rekeningboeken. 
 
De in het midden verjongende, hoge vaas is aan de boven- en onderrand voorzien van een gestileerde, ingekraste decoratie, die aan de onderrand bestaat uit gestileerd bloem- en bladwerk. Het reliëfstempel met de drukletters 'NF' aan de onderkant van het voorwerp, staat voor Nederlands Fabrikaat.

Johann (Jan) Sühl

Rotterdamsepoort - Schiedamsepoort

Arthur Stam

Johannes Vermeer

Vermeerkijk- of perspectiefkast naar een in een veilingcatalogus (Amsterdam 1696) vermeld en waarschijnlijk verloren gegaan schilderij van Johannes Vermeer 'Daer een Seigneur zyn handen wast, in een doorsiende kamer, met beelden'.

Vermeerkijkkast 'Daer een Seigneur zyn handen wast, in een doorsiende kamer, met beelden'

De Grieksche A

Adrianus Kocx

Volle fles Calvé Delftse slaolie, inhoud 0,625 liter

Fles Calvé Delftse slaolie, inhoud 0,625 liter

Daniel Jacobsz. de Bergh

avondmaalsbeker met inscriptie: 'Sir Johan Gourdon' en een wapen met 3 everzwijnkoppen 
 
opschrift: 'In memorian Nobiliss. Dni. Joh. Gordony Equit Aur Dni de Smidars & Ecclesia Anglo-Delphensi donavit Alex Potreius Euifocum Eccles Pastor' 
 
keerzijde: 'Acquis en Décembre 1864, de la Régence de l'hôpital de Delft par l'Eglise Walonne de cette ville, en souvenir de l'Eglise anglicane, éteinte en 1724'

Avondmaalsbeker van de Waalse Kerk

Jo Spier

Tekening met afgebeeld de gang van de olienoot uit Afrika tot slaolie in Nederland. Met onderschrift 'Van olienoot tot Delftsche slaolie

Ontwerptekening 'Van olienoot tot Delftsche slaolie'

Jacob van der Kool

Brandweerpenning J.C. Bruigom

Fles 'Calvé Delfina'

Frederik van Frijtom

Het schaaltje is gewelfd en heeft een rechte standring en een rand met lip. Het plat heeft, binnen een enkele cirkel, een decor van een Hollands rivierlandschap met wolken, huizen, een kerktoren, bomen, een op de oever gezeten man en een bootje met drie Hollandse figuren waarvan twee met hoed. Langs de rand loopt een blauwe band. Het schaaltje is qua vorm en decoratie een navolging van Delfts aardewerk vervaardigd door plateelschilder Frederik van Frijtom.

Het bord heeft een schuine standring en een brede, licht oplopende rand. Het plat heeft, binnen een enkele cirkel, een decor van een bloem, waaromheen vier bloeiende planten. De rand is gedecoreerd met vier bloemenranken. Op de vertreding en langs de rand lopen banden met bloemvormig servetwerk met daarin vier ovale cartouches met bloemen. De achterzijde heeft een decor van twee gestileerde ranken.

Het eivormig miniatuurvaasje heeft een standring, een ingesnoerde hals en een verdikte rand, een zwarte band boven de standring en een zwarte schouder en hals, met daartussen een decor van een dame gezeten in een landschap met bloemen.

Harm Kamerlingh Onnes

Tegeltableau bestaande uit 3 x 3 tegels met een voorstelling van een bloemenmand met opschrift 'aan H T A', aan Hugo Tutein Nolthenius. 
 
De schilder Harm H. Kamerlingh Onnes (1893-1985) is een zoon van Catharina Augusta Tutein Nolthenius (Kitty; 1861-1936) en de schilder Menso Kamerlingh Onnes (1860-1925). Geïnspireerd door zijn buurman en oom Hugo begint Harm in 1933 met doldrieste pogingen glazuren van oosterse keramiek na te bootsen. Misschien zijn deze experimenten mede veroorzaakt door een reis van Harm in 1922-23 naar Nederlands-Indië, China en Japan. In de keuken aan de Nieuwe Plantage 30 mengen neef en oom er lustig op los, aan de hand van oude receptenboeken voor keramische glazuren. Van de glazuurproeven worden nauwkeurige aantekeningen in dagboeken gemaakt. Volgens overlevering explodeerde de keuken in het souterrain regelmatig. In de tuin van Hugo wordt zelfs een keramiekoven gebouwd naar oud model. Het modelleren van de keramische vormen gebeurt met de hand of op de draaischijf. Soms wordt er terug gegrepen op oude modellen als de Italiaanse apothekerspot. Ook tegels, met bloemen, en tableaus met voorstellingen van gezelschappen worden onder handen genomen. Harm wordt ook beïnvloed door Bart van der Leck die bevriend is met Hugo.

Tegeltableau met een voorstelling van een bloemenmand

Maximiliaan van der Gucht

weefsel met bloempatroon van onder meer iris, roos, anjer, kievitsbloem, tulp, hyacinth op blauwe grond; in vorm van brede strook. 
 
Het zou een fragment van een groter geheel kunnen zijn (wandbespanning) of bestemd voor stoel; of gediend als staal; zeer hoge kwaliteit en geraffineerde bloemopzet. 
 
Van der Gucht, die ook een atelier had in Gouda, vervaardigde veel tapijten voor het Zweedse hof. Zijn werk is anders van karakter dan dat van Spiering en Van Mander.

Sjerp vrijmetselarij 'Loge de Vriendschap', Surabaya

'proefmonster' Calvé zoute pinda's.

Doos 'Calvé pizza di mama Napolitana'

Ninglispo waterval

Chinese waterkruik; blauwe figuren op licht fond; planten met bloemen, vogels, insecten, lintjes en geometrische figuren; glazuur hier en daar gebarsten.

Oud Chinees craquelé potje uit Mingtijd, grijs, vaasvormig, omgekeerd afgeknot kegelvormig; concave bodem, nauwe hals, overlangse rotanreepjes, boven en onder vastgemaakt aan rotan ringen. 
De houten stop bestaat uit een 'singa' met daar bovenop een ruiter zittend. Bovenop de ruiter zit een geknield mannenfiguur met gebogen ellebogen en een vrouwenfiguur zonder armen

Perminakan

Friezen met de namen en wapens van schepenen van Delft, oorspronkelijk deel uitmakend van de schoorsteenmantel in de Schepenenkamer (thans Trouwzaal) van het Stadhuis. 
 
Vier bronzen platen met voorstelling van de namen en wapens der schepenen van Delft in 1620. De namen zijn: Jacob Jansz van den Helm, Jan (Franz) van der Lee, Hendrik (Hendriksz) van Millinghen, Willem (Franckensz) van der Burch, Jan (Adriaensz) Vockestraat, Claes (Nicolaes Barthlomeusz) van der Mast en Willem (Luitsz) Kittesteyn.

Friezen met de namen en wapens van de schepenen van Delft

Tegeltableau van 3x2 met portret van Prins Willem Karel Hendrik Friso = PRINS WILLEM IV op een naar links steigerend paard. Links onder een toren met schietende soldaten. Hieronder de tekst: W:K:H:FRISO/PRINS VAN ORANIE.

Portret van Prins Willem IV te paard

Een ronde schotel, zogenaamd Zwart Delfts met floraal decor op zwart fond, op standring. Decoratie met bloemmotieven en twee vogels. 
 
In 1978 bestond De Porceleyne Fles 325 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum werd de productie hervat van het befaamde Zwart-Delfts van weleer. De voorwerpen met een polychrome versiering op een glanzende lakzwarte ondergrond komen wat betreft de vorm in grote lijnen overeen met het type producten dat al eeuwen lang in Delft werd gemaakt. De hier afgebeelde collectie uit 1978 bestaat uit een serie schotels en tevens uit nieuw ontworpen vazen, schaaltjes en een kom. 
Aan het begin van de achttiende eeuw liet men zich inspireren tot dergelijk zwart Delfts door lakwerk en het zogenoemde Famille Noir porselein na te bootsen. Dergelijk geëmailleerd Chinees porselein in de kleuren vert, rose, noire en jaune ontstond tijdens het bewind van keizer Kangxi (1662-1722). In de negentiende eeuw verdeelde men dit porselein onder in familles en werd de overheersende kleur hieraan toegevoegd. 
Om in het jubileumjaar 1978 het Zwart-Delfts te introduceren, werd het jaar daarvoor opnieuw begonnen met de ontwikkeling van dit product. Nieuwe decors werden ontworpen die in samenwerking met de modelleur en het ceramisch laboratorium werden afgestemd op kleuren, modellen en glazuur. 
In een publicatie uit 1978 waarvan de titel verwijst naar de gelijknamige in 1962-1963 te Amsterdam gehouden tentoonstelling 'Het wondere zwart van Delft', spreekt de toenmalige directeur van De Porceleyne Fles, J. Dekker, zijn bewondering uit voor 'de levendige plateelkleuren met teruggehouden toon, aangebracht tegen het diepe, lakzwarte fond, afgedekt met transparante glazuur, waardoor de typische zachte hoogglans ontstaat en daardoor sterke herinneringen oproept aan de zo beroemde chinese lakpanelen'. Hierbij vallen op 'de fraaie oosters-georiënteerde bloem- en bladmotieven, die tot evenwichtige decors zijn samengesteld', aldus Dekker, 'terwijl veel van deze decors verder uitgewerkt werden door de toevoeging van een sierlijk vogelmotief'. Op 26 september 1978 werd de jubileumcollectie Zwart-Delfts aan Koningin Juliana gepresenteerd. 
Ongetwijfeld zal vooral de faam van het achttiende eeuwse Zwart-Delfts de beweegreden zijn geweest om juist bij het 325-jarig jubileum een dergelijke productie te hervatten. Het glanzende lakzwarte Delfts geldt immers als het ultieme bewijs van de technische hoogstandjes uit die tijd. Tot op de dag van vandaag wordt een keur aan zwart siergoed op de markt gebracht: van wandversiering en kaststellen tot kandelaars en in tal van kleuren uitgevoerde koetjes. 
In de jaren 70-80 werd in Gouda eveneens aardewerk met een hoogglanzend zwart oppervlak op de markt gebracht. Voorwerpen als een plateau en theebusjes vertonen een fraai Oosters decor met karakteristiek bloemwerk en pagodeachtige bouwsels.

Plastiek in de vorm van een eekhoorn

Rechthoekige, met een licht geribde voet en reliëf-schacht uitgevoerde, kandelaar op de voet gedecoreerd met gevulde bloemenhouders gescheiden door lambrequinmotieven. Langs de rand is een band met bloemtakken en vogels. De schacht en de kraag zijn beschilderd met diverse bloemmotieven. Op de overhangende bovenrand (vetvanger) zijn gestileerde panelen aangebracht. De vorm van de kandelaar is afgeleid van zilveren voorbeelden. 
De schilder van deze kaarsenstandaard heeft nauwkeurig gewerkt met diverse kleurrijke motieven. Op de kraag staan bloem- en bladdecoraties in verschillende kleuren. De schacht heeft naast een mooi bloemmotief ook een rood-wit patroon. Op de blauwe ondergrond van de voet zijn wit-rode bloemen geschilderd, een uitdaging voor elke kunstenaar.

Vaas met twee oren en een wijde opening, beschilderd in blauw onderglazuur met dieren en bloemmotieven. In de hals 26 gaatjes voor bloemen.

De rechthoekige theebus is voorzien van een rond schroefdeksel. Op de vier zijden zijn vrouwelijke figuren met verschillende achtergronden afgebeeld. Op de schouders zijn bloemen uitgespaard. Bovenop het deksel is een spelend kindje geschilderd.

De slank conische, gedekselde koffiekan heeft een standring, een gebogen tuit met een vissenkopvormige monding, een gekruld accoladevormig handvat en een afgeplat half-ellipsoïdisch deksel met een omgekeerd tolvormige knop. 
De buik heeft decors van pioenrozen en losse bloemen. Langs de onderrand loopt een band met bloemservetwerk. De bovenrand is gedecoreerd met bloemservetwerk onderbroken door ovale cartouches met bloemen. De tuit en het oor zijn versierd met rankwerk. Het deksel heeft een decor van bloesemtakken met langs de rand bloemservetwerk onderbroken door ovale cartouches met bloemen. De knop is gedecoreerd met een bloem. 
De koffiekan is gemaakt naar een Europees zilveren voorbeeld.

Koffiepot naar een metalen voorbeeld uit het Midden-Oosten, beschilderd met pioenrozen en andere bloemen

Dirk van de Goorberg

avondmaalskan met deksel

Kegelvormige kleurproeven. Op kleine bolletjes klei werd door de plateelbakker glazuur met pigmenten aangebracht om deze kleuren te testen. Zo kon de producent zien hoe de kleuren zich ontwikkelde tijdens verhitting, maar ook of ze over elkaar heen gebruikt konden worden of dat het glazuur uit ging lopen. De 'knoppen' zijn gedecoreerd in blauw, citroengeel, okergeel, wit of met een spiraal. Waarschijnlijk werden deze objecten hergebruikt als een soort decoratie.

Fruitstilleven met schelpen

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Blijf op de hoogte

Fruitstilleven met schelpen

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf op de hoogte