Delft en Willem van Oranje (1533-1584) zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wie is deze sleutelfiguur uit de Nederlandse geschiedenis? Ontdek hier de belangrijkste gebeurtenissen in zijn leven, van zijn geboorte tot aan zijn dood in het Prinsenhof. 

Wie was Willem van Oranje?

Willem van Oranje in vogelvlucht

Prinsenhof delft homepage

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Kom nog één keer, voordat de deuren sluiten

Willem van Oranje

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Adolf le Comte

De Porceleyne Fles - Royal Delft

De vaas heeft cirkelvormige decoraties in reliëf en een Réflet Métallique glazuur in overwegend grijs en roze met vloeisporen. Het speciale glazuur geeft het voorwerp een metaalachtige schittering. In 1892 wordt het ‘Réflet Métallique’ ontwikkeld vanuit het zogenaamde ‘Berbas’ met iets doffere kleuren.

Vaas

Dirk van Dien

Uitzicht Doelenstraat

Het grote succes van het Blauw-Delfts zorgde voor een stijgende omzet waardoor er meer ruimte ontstond voor experimenten met de kleisamenstelling en de glazuren. De technische leiding was in handen van J.D. Offermans die van 1892 tot 1899 onderdirecteur was bij De Porceleyne Fles. Dit resulteerde in drie nieuwe vormen van aardewerk, namelijk het Berbas en de verfijning van dit product, het zogenoemde Reflet Métallique, voorts het Jacoba-aardewerk en het Porselein-Biscuit. 
Het Berbas werd uitgevoerd in binnenlandse kleisoorten en gedecoreerd met ondoorschijnende loopglazuren op onderkleuren. De vernieuwde, door Adolf le Comte ontworpen vormen waren handgedraaid. De presentatie van het Berbas vond plaats in 1892 tijdens de jaarvergadering van Artie et Industriae in het Muntgebouw te Amsterdam. De onconventionele vormen en kleurencombinaties trokken veel aandacht. Ondanks de lovende ontvangst verkocht het Berbas niet goed omdat het ontoegankelijk bleek voor het grote publiek. 
Kort nadat het Berbas op de markt was gebracht, werd nog in hetzelfde jaar het Reflet Métallique ontwikkeld. Kenmerkend hiervoor is de metaalglansglazuur die het voorwerp een goud-, brons- of andere metaalachtige schittering geeft. De wijze waarop de glazuren werden aangebracht, bepaalde mede de werking hiervan. Als het voorwerp werd ondergedompeld, vormde zich een egale, gladde laag. Het gevlamde effect werd evenwel bereikt door het glazuur met een kwast aan te brengen, hetgeen meestal gebeurde bij het Reflet. Een andere vorm is het bespatten van het voorwerp waardoor een gespikkelde decoratie ontstaat. 
Ondanks het feit dat zowel het Berbas als het Reflet Métallique in hetzelfde jaar op de markt werden gebracht, betreft het hier twee verschillende producten, zoals onder meer blijkt uit de rekeningboeken.

De vazen zijn balustervormig en hebben een standring, een concaaf-conische voet en een licht conische hals. De deksels zijn wijd klokvormig met een zeer brede rand, en hebben een afgeplatte, uivormige knop. Op de voet en op de schouder lopen banden met gestileerde bladeren. De buik en het deksel zijn gedecoreerd met bloemen en rankwerk.

Dekselvaas

Naga Morsarang

L.J.C. Boucher

Firma M.M. Couvée

'Tegen alle winterkwalen van uw vruchtbomen, hoog-geel mineraal olie emulsie preparaat'

Marijke Gémessy

Verdwenen Oranje...

onbekend

Rangonderscheidingsteken (sterren), militair groen en koperkleurig. 
 
Het betreft hier 2 militaire sterren, vastgezet op een groen, rechthoekig (hoeken 'afgerond') stukje textiel. 
 
Dit is een insigne voor een 1ste luitenant.

Knoop / pin, zilverkleurig. Uit achterkant steken 2 metalen pinnen uit, die gebruikt kunnen worden om het object op kleding te bevestigen. 
 
De licht gebolde voorkant draagt een staande gekroonde leeuw, met zwaard, op een mat aandoende achtergrond. De zijkant van het object is niet gematteerd.

Op diverse plaatsen in Nederland worden boekenkisten bewaard, als zijnde de kist waarin Hugo de Groot op 22 maart 1621 uit Loevestein ontsnapte. 
Als serieus worden beschouwd de kist in het Rijksmuseum te Amsterdam en deze kist van Stedelijk Museum Het Prinsenhof te Delft. 
De kist is afkomstig van de familie Graswinckel, die afstamt van Hugo's broer Willem, en die ook andere familiestukken heeft bewaard. 
In de discussie over de originaliteit van de twee kisten is aangevoerd dat de kist wel erg klein (lengte 1,23 meter) is om in te liggen, temeer daar Hugo de Groot behoorlijk lang moet zijn geweest.

Boekenkist van Hugo de Groot

G. van Heijenoort

Dit soort klokken waren meestal onderdeel van een ensemble met vazen. Het Porselein-Biscuit wordt rond 1900 ontwikkeld en in 1902 geïntroduceerd op de Eerste Internationale Tentoonstelling van Moderne Decoratieve Kunst in Turijn. De kritieken zijn lovend.

Klok van porselein-biscuit

Vaandel genootschap Geestesbeschaving

Vaandel 'Geestesbeschaving 1860-1881'

Gebr. van Oven, Rotterdam

bordeauxrood fluwelen vaandel, met het opschrift 'Bijstand zij ons doel', aan de onderzijde 2 kwasten, in het midden een harp, daaromheen een bladerkrans, 1890-Delft-1895, aan de bovenzijde het opschrift: 'Hulde aan de Corporatie', aan de achterzijde: 'Gebr. Oven Den Haag, met bijbehorende opberghoes

Vaandel 'Bijstand zij ons doel'

Gekroonde Maria, staande op maansikkel (symbool van haar kuisheid) in stralenkrans, met naakt, wereldbol dragende Kind op de arm. Waarschijnlijk onderdeel van een Marianum (beeld van Maria met Kind, omgeven door een stralenkrans en een krans van rozen). Gothische stijl. 
Het beeldje is in 1611 op rood fluwelen fond in eiken lijst gemonteerd. Op lijst in gouden letters: "STVLTITIAM CALCAT MVNDI DVM CORNVA LVNAE 1611 (vanaf de maansikkel vertreedt zij de dwaasheid van de wereld).

Gekroonde Maria met Kind

Kussen

Nederland zal herrijzen!

groen fluwelen vaandel met goudappliqué 'Hulde aan de Corporatie 1890 - 1895' en de attributen lier, boek, masker, rol papier. onderaan: 'Bijstand zij ons doel, Delft' onderzijde afgebiesd met goudband en drie flossen, waarvan de middelste ontbreekt

Vaandel 'Hulde aan de Corporatie Bijstand zij ons Doel 1890 - 1895'

Marianne Aulman

Delft Waterstad

Schetsen van witte lelies

Ontwerptekening Jacoba-aardewerk



Deze schotel met het opschrift 'Amor' vertoont het signatuur van de ontwerper Adolf le Comte (1850-1921). 
Het decor is in neorenaissancistische stijl uitgevoerd, waarbij Le Comte teruggreep op motieven als de hoorn des overvloeds en een maskaron. 
Toen eenmaal het Delftse aardewerk met een, op een witte scherf in blauw uitgevoerd decor de markt had veroverd, ontstond er ruimte voor nieuwe ideeën op het gebied van vormgeving en versiering. 
Dergelijke vernieuwingen kwamen met name van Le Comte in 1877 door Joost Thooft werd aangetrokken als artistiek adviseur en ontwerper. 
Naast het opleiden van een aantal schilders, waren zijn belangrijkste taken het ontwerpen van nieuwe decors en het vergroten van het modellenbestand. 
Vanaf het moment dat Le Comte werd aangesteld, zijn de door hem ontworpen objecten op tentoonstellingen bekroond. 
Uit een herinneringsdocument uit 1885 waarin de jury 'eene Eerste Bekroning' toegekend heeft aan 'Joost Thooft en Labouchère voor geschilderde tegels', blijkt dat Le Comte ook bemoeienis heeft gehad met de organisatie van de Internationale Tentoonstelling van Decoratief Aardewerk en Gebrand Glas uit dit jaar. 
In 1903 vierde Le Comte zijn 25-jarig jubileum dat door bekende kunstenaars en kunstindustriëlen werd bezocht.

Schotel 'Amor'

Herdenkingsbord, met standring, met een schuin oplopende wand die aan de achterkant is beschilderd met gestileerde bloemen. 
De voorstelling aan de voorkant is over het hele oppervlak aangebracht en verbeeldt 'Vrouw Fortuna'. De godin staat op een bol onder een baldakijn met aan weerszijden een griffioen met een wapenschild. Onder haar het opschrift 'Eendracht maakt macht'. 
De allegorische voorstelling is in Renaissance stijl weergegeven en verwijst naar de 'wedergeboorte' van de Porceleyne Fles. 
 
Op de achterkant het opschrift 'De herleving van het oude / Delftsche / aardewerk / 13 mei 1879'. 
Dit bord werd in 1879 door Adolf le Comte ontworpen voor de 'Nationale Tentoonstelling van Nederlandsche en Koloniale Nijverheid' in Arnhem.

Herdenkingsbord 'Eendracht maakt macht'

Atelier van gebrandschilderd glas 'T Prinsenhof

Glas-in-lood raam 'bruidje'

Naast de siervoorwerpen werden ook tegelplaten en grotere wandbekledingen in Jacoba-aardewerk vervaardigd die werden ontworpen door Adolf le Comte. Ook hiervoor gold dat de vormen werden vervaardigd uit inheemse kleisoorten. De afbeeldingen tonen landschappen en figuren of zijn dikwijls afgeleid van beroemde schilders uit de Gouden Eeuw zoals Rembrandt (1606-1669) en Jan Steen (1626-1679).1 (afb. 1) 
Het tweede voorbeeld van Jacoba-aardewerk is deze rechthoekige plaat die is voorzien van een opstaande geknepen rand (XIII, cat.nr. 75). De ingekraste decoratie toont een rivierlandschap dat is gestoffeerd met een aantal personages en grazend vee. Op de achtergrond is het silhouet van de stad Delft te zien met aan de bovenrand het stadswapen en het opschrift Delft.

Plaque met zicht op Delft

Een boombastreep harmonica-achtig toegevouwen, tussen twee houten planken, waarvan de ene is versierd met een rand in de vorm van een geknoopt touw. Aan de breedtezijde twee gaatjes. 
De voorschriften (poda) zijn hier van elkaar gescheiden door horizontale zwarte strepen. De bladen zijn dicht beschreven in de laatste helft. De aanwezige figuren zijn meestal aan de rechterzijde van het blad getekend, een enkele maal tussen de teksten.

Leon Senf

Aan het einde van de negentiende eeuw bewerkstelligde tsaar Nicolaas II van Rusland (1868-1918) dat conflicten tussen volkeren door middel van arbitrage worden opgelost. 
Over deze kwestie werd in 1899 te Den Haag de eerste internationale conferentie gehouden. 
Hierbij werd besloten het nog op te richten Internationale Hof van Justitie en het Hof van Arbitrage in deze stad te vestigen. 
De Franse architect L.M. Cordonnier kreeg de opdracht een gebouw hiervoor te ontwerpen. 
Hij werkte daarbij samen met prof.ir. J.A.G. van der Steur. 
In 1913 werd de bouw voltooid van 'Het Vredespaleis' zoals dit bouwwerk al spoedig in de volksmond werd genoemd. 
De bouw werd mede mogelijk gemaakt door een genereuze schenking van de Amerikaanse filantroop Andrew Carnegie. 
Alle naties droegen bij door kunst- en kunstnijverheid objecten te schenken, hetgeen de samenwerking tussen de landen symboliseert. 
De decoratie van deze 'tempel voor de vrede' werd uitgevoerd door diverse kunstindustriele bedrijven waaronder Brouwers aardewerkfabriek Leiderdorp, De Porceleyne Fles en meubelbedrijf H. Pander en Zonen uit Den Haag. 
De leiding was in handen van de Haagse architect en decorateur Herman Rosse (1887-1965). 
Een schenking van de Nederlandse regering bestond uit de zeven glas-in-lood ramen boven de hoofdtrap. 
De opdracht tot vervaardiging werd verstrekt aan het atelier van Jan Schouten (1852-1937) die de opdracht doorspeelde aan Adolf le Comte. 
De zeven grote ramen bestaan uit een rond venster met hieronder een dubbel boograam en een titelraam. 
Volgens een verklaring van Le Comte symboliseren de afbeeldingen op deze ramen enerzijds de zegeningen van de Vrede, anderzijds de Oorlog en de hieruit voortvloeiende Dood met alle gevolgen van dien. 
Het ronde venster boven het middelste raam 'Pax in Terris' (Vrede op aarde), toont een zittende vrouwenfiguur met een muts op het hoofd. 
De armen houdt zij gestrekt aan weerszijden van haar lichaam. 
Deze zittende vrouw vertoont sterke overeenkomsten met de vrouw op deze schotel, die wordt geflankeerd door de personificaties van De Vrede en Justitia. Ongetwijfeld verwijst het opschrift 'Anno 1913 pax in terras' eveneens naar de voorstelling op dit roosvenster in het Vredespaleis.

Herinneringsschotel ter gelegenheid van de opening van het Vredespaleis

Vaandel 'Buurtvereeniging Oranjetrouw Raam Delft 1909-1932'

roodfluwelen omtrek met daarop applicatie Delfts wapen; afgebiesd met zwaar zilveren band met in de vier hoeken vier flosjes, waarvan er twee zijn verdwenen

magistraatskussen

Namen vermeld op de voorzijde: J. Bausch; H. Heken (Ilcken); L.F. Putters; C. Heken (Ilcken); P. Bolland; D. v.d. Goorberg(h) (Goorbergen); J. v. Kuyk (Kuijk); M.W. van Groenewegen; W. Brouwer; J. v.d. Meer

Insculpatieplaat

De groep Berbas en Reflet Métallique bestaat eigenlijk uit twee groepen, maar het onderscheid is niet altijd even duidelijk. Het gaat bij beide groepen om vazen in nieuwe vormen en ondoorzichtige glanzende glazuren die over de vaas heen lopen. Bij deze vaas is zichtbaar dat het glazuur oneffen en dof is, waardoor de Porceleyne Fles het stuk heeft afgekeurd.

Réflet Métallique vaas

Kwadraattegel: bok in kwadraat, hoekmotief: palmethoek

Tegel

Peter Odijk

'Keek hij wel eens wat gespannen naar den post uit'

Joris Geurts

Beschrijving van het (kunst)werk: Groot wit doek waarop in paarse tinten (varierend van rood tot zwart) geometrische vormen lijken te zijn gedrukt (als een afdruk van een stempel).

Zonder titel

De op 29 juli 1842 geboren Lambertus Anthonie - zijn roepnaam is Lambert - van Meerten stamt uit een Delftse brandersfamilie. Van Meerten hielt van musiceren. Hij speelde violoncel en blies hoorn en verzorgde kwartetavondjes. 
Lambert van Meerten gebruikte zijn vrije tijd voor het verzamelen van kunstvoorwerpen. Als muziekliefhebber had hij aanvankelijk een voorkeur voor muziekinstrumenten en later voor bouwfragmenten, Delfts aardewerk en vooral meubilair. Lambert raakte steeds meer geïnteresseerd in het meubelmakersvak, durfde het aan voorwerpen te restaureren en toonde zelfs vaardigheid in het maken van zitmeubels. Met name in het draaien van hout was hij bedreven. De collectie van Lambert kreeg spoedig zo'n omvang dat zijn woning aan het Noordeinde 27 (hij woonde in het ouderlijk huis) te klein werd. Het idee ontstond een patriciërswoning in de zeventiende-eeuwse stijl te laten bouwen, waarin, in nagebootste oudhollandse interieurs met eiken betimmeringen, zijn originele bouwfragmenten ingepast moesten worden, gecompleteerd met nieuw werk in oude vormen. Dan kwamen ze immers het best tot hun recht. Op 1 april 1892 verzocht Lambert van Meerten officieel bij de gemeente Delft om toestemming van afbraak van pand Oude Delft 199 - een gewoon grachtenhuis met de eigenaardigheid dat het voortuintje had, jarenlang bewoond door burgemeester mr Johannus van Kuyk (1819-1885). De vergunning werd zonder problemen verleend. De bouw begon in april 1892 en eindigde precies een jaar later. 
Zijn woonhuis werd dan een passsende omgeving voor zijn grote kunstcollectie. Kortom, gebouw en collectie behoorden samen een harmonieus geheel te vormen. De bedoeling van Van Meerten was om het pand na zijn overlijden te bestemmen als museum van kunst en kunstnijverheid.

Bierpul met deksel

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Op weg naar een nieuw museum

Blijf op de hoogte

Ga je akkoord met onze cookies?

Bierpul met deksel

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Op weg naar een nieuw museum

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf op de hoogte

Ga je akkoord met onze cookies?