Vandaag zijn we open van 11.00 tot 17.00 uur.

Plan je bezoek

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Van februari tot juni 2023 presenteerden we de tentoonstelling Het Delft van Vermeer. Wie was deze beroemde schilder? Hoe was hij verbonden aan Delft? En hoe zag Delft er eigenlijk uit in de 17de eeuw? We blikken terug op een uitzonderlijke tentoonstelling aan de hand van enkele highlights.

Een terugblik op de tentoonstelling 

Highlights uit Het Delft van Vermeer

Prinsenhof delft homepage

onbekend

Kraantjeskan in de vorm van een op een bank zittende dame op een tweetrapsgewijs verhoogd voetstuk met licht geschulpte wanden. Onder het afneembaar hoofddeksel bevindt zich een vulgat. Aan de voorkant op het voetstuk bevindt zich een kraan. 
 
De dame draagt een japon met een strooipatroon van ranken met gele, oranjerode en mangaankleurige bloemen, afgebiesd met een sierrand van oranje bessen. Het bijpassende jak is gedecoreerd met een blauw rankenpatroon. Haar hals is bedekt met een blauwe schakelband. Op het hoofd een platte gele hoed met sierrand. 
Het opgebonden haar wordt aan weerszijden van het achterhoofd bijeengehouden door blauwwitte ronde band. Ze draagt gele schoentjes. De ogen, neusgaten, mond en oren zijn met kleur aangegeven. Haar rechterhand hield misschien een glaasje vast, haar linkerhand ligt tegen haar linkerknie. 
De bank heeft een geel dek en een massief onderstel wat is geaccentueerd met gele lijnen. Het voetstuk heeft mangane randen en aan de voorzijde aan harpvormige opening geflankeerd door acanthusblad. De achterzijde van het voetstuk is ongedecoreerd.

Kraantjeskan in de vorm van een zittende dame

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Willem van Oranje

Bij Museum Prinsenhof Delft vertellen we verhalen aan de hand van 3 thema’s die onmisbaar zijn in Delft: Willem van Oranje, Delfts Blauw en Delftse Meesters. Daarnaast inspireert het museum met wisselende tentoonstellingen. En met projecten zoals de Delftse Blik. We willen dat iedere bezoeker zich herkent én welkom voelt. Het museum is een voormalig klooster en werd gebruikt als hof van Willem van Oranje. Het gebouw staat in de top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg.

Over het museum

Van 18 oktober 2024 t/m 5 januari 2025 pakt Museum Prinsenhof Delft uit met de tentoonstelling De KunstParade. Verrassend – Kleurrijk – Hedendaags. Een omvangrijke selectie kunstwerken, van gevestigde en opkomende kunstenaars die een bijzondere band met Delft hebben, is voor het eerst samen te zien. In de feestelijk vormgegeven tentoonstelling geven 38 grote installaties, objecten, schilderijen en tekeningen een kijkje in de nieuwe beeldende kracht die de stad voortbrengt. De KunstParade strooit de werken als confetti over de museumzalen en ver daarbuiten én verrast keer op keer. Deze laatste tentoonstelling voor de tijdelijke sluit van het museum voor een grootschalige verbouwing, is een mooie opmaat naar het ‘nieuwe’ museum waarin er meer ruimte is voor kunst uit de 20ste en 21ste eeuw.

De KunstParade

Henk Tieman

De Porceleyne Fles - Royal Delft

De groei

Herman Frederik Carel ten Kate

Bijbelles in de kapel van het Prinsenhof

Nederlandsche Oliefabriek 

40-jarig jubileumboek Oliefabrieken Calvé-Delft

Beeld of balkdrager voorstellende een heilige diaken

Blik Delfia braadolie / minjak goreng

Blik, produktverpakking voor Delfia braadolie / minjak goreng

Het schoteltje heeft een standring, een licht oplopende rand en een stuitrandje op het plat. Het kommetje is licht concaaf-conisch van vorm en heeft een standring. Het schoteltje heeft op het plat een centraal floraalmotief met daaromheen een decor van bloesemtakken, een spelend zotje en een oosterse dame, een zogenoemde 'lange Lijs', gezeten op een rots. Langs de rand loopt een band met swastikavormig servetwerk. De buitenwand heeft een decor van boeddhistische symbolen. Het kommetje heeft op het plat, binnen een dubbele cirkel, een decor van een rots met gras. Langs de rand loopt een band met swastikavormig servetwerk. De buitenwand is gedecoreerd met een treurwilg, een zotje en een lange Lijs.

Gepolychromeerd houten beeld van Hanuman, overhoeks staande op een voetstuk met zwart en gouden wolkenmotief, zijn apenvoeten van elkaar en de knieën gebogen. Hij heeft de armen gebogen en de handen in de zij. De aap heeft aan zijn rechterhand een lange gebogen duimnagel. Zijn lichaam is lichtblauw gekleurd, terwijl op armen en benen en in de oksels zwarte haartjes zijn weergegeven. 
Zijn korte broek is rood met in verguldsel een Chinees siermotief. Verder heeft hij een schouderbedekking met franje, vergulde sieraden: halsketting, waardigheidsteken en een gordel, met in een driehoek twee banen over de dijen. Van de korte dodot zijn plooien zichtbaar tussen de voeten, achter en op zij van de figuur. Zijn staart houdt hij sierlijk in drie bochten, die eindigen in een vergulde knop, omhoog. De figuur is moeilijk te identificeren, daar hij de blauwe kleur van Nila heeft maar de lange duimnagel van Hanoman, die gewoonlijk als een witte aap wordt voorgesteld met een geblokte dodot, ten teken dat hij kan vliegen.

Gepolychromeerd houten beeld van Hanuman

Op 10 juli 1584, wordt in het Prinsenhof Willem van Oranje doodgeschoten. De kogelgaten die achterblijven in de muur, herinneren nog elke dag aan deze tragische en cruciale gebeurtenis uit de Nederlandse geschiedenis. In Museum Prinsenhof Delft ervaar je het verhaal van prins Willem van Oranje in Delft. Wat zijn komst betekende voor de stad en hoe hij en zijn nakomelingen het fundament van dit land legden. In het Prinsenhof loop je door de vertrekken waar Willem van Oranje en zijn familieleden verbleven, en sta je oog in oog met de kogelgaten.

Delft en Willem van Oranje (1533-1584) zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wie is deze sleutelfiguur uit de Nederlandse geschiedenis? Ontdek hier de belangrijkste gebeurtenissen in zijn leven, van zijn geboorte tot aan zijn dood in het Prinsenhof. 

Wie was Willem van Oranje?

Speld met het wapen van Zuid-Holland

Ernst Witkamp

Roeloffzen & Hübner

Diploma, gouden medaille toegekend aan de Nederlandsche Oliefabriek voor hun tafeloliën ingezonden op de Tentoonstelling van Voedingsmiddelen te Amsterdam in 1887.

Diploma, gouden medaille toegekend aan de Nederlandsche Oliefabriek voor hun tafeloliën ingezonden op de Tentoonstelling van Voedingsmiddelen te Amsterdam in 1887

Sluit op zondagmiddag aan bij de gratis instaprondleiding en ontdek het museum.

Instaprondleiding

Heb je een vraag? Neemt gerust contact met ons op, we helpen je graag.

Contact

Opvallend bij deze terrine zijn de Hollandse waterlandschappen en het opschrift 'De Porceleyne Fles'.

Hendrick de Meijer

De uittocht van de Spaanse troepen uit Breda in 1637. Op de voorgrond neemt Frederik Hendrik afscheid van de Spaanse gouverneur van de stad, Gomar Fourdin. Deze verliet als een ziek man de stad in een koets. Fourdin was een Vlaamse militair in Spaanse dienst. Op het middenplan en de achtergrond een slingerende stoet karren en ruiters die Breda verlaten. Het silhouet van Breda steekt af tegen de horizon. 
Breda, al eeuwenlang verbonden aan het Nassau-geslacht, is van 1581 tot 1590 en van 1625 tot 1637 in Spaanse handen. Het is daarom onmogelijk voor Willem van Oranje en Maurits om na hun dood te worden bijgezet in het familiegraf in Breda. Frederik Hendrik 
besluit, uit eerbetoon aan zijn vader, vast te houden aan Delft als grafplaats. Deze 
traditie wordt tot op heden voortgezet.

De uittocht van de Spaanse troepen uit Breda in 1637

De Witte Ster

Schotel met smalle rand en standring, op het plat een kelkvormige vaas waarin gevarieerd boeket, aan weerszijden aan afgeplatte pot met vogel (links) en boeket (rechts). Verder opvulling met twijgjes, een vogel en opgebouwde open bladvormige velden met krulwerk, afgewisseld hangende vegetatieve trossen met krulwerk. (decor in groenig blauw en blauw onderglazuur in navolging van Chinees decor).

Antonius Jacobus Goedkint

Bastiaen Stoopendaal

De verschillende stadia van de groei van een kokosnootboom, alsmede de vruchten en het blad. Met de benaming in verschillende talen: het Latijn, de taal van de Malabarkust in Zuidwest-India en het Arabisch. Kennis van planten, bloemen en dieren was erg populair geworden in de zeventiende eeuw.

Willem Jacobsz. Delff

Michiel van Mierevelt

Portret van Frederik Hendrik van de Palts

Portret van Prinses Anna van Hannover

De Drie Klokken

Bord met waaier- of pauwenverendecor

Jo Spier

Tekening met afgebeeld de gang van de olienoot uit Afrika tot slaolie in Nederland. Met onderschrift 'Van olienoot tot Delftsche slaolie

Ontwerptekening 'Van olienoot tot Delftsche slaolie'

Henricus Franciscus Wiertz

Hilmar Johannes Backer

Aanslag van Jean de Jauregui op Willem van Oranje, 18 maart 1582

Fons Brasser

wit vel papier met daarop over drie zijden rechte lijnen, het papier deels afgescheurd zodat de lijnen doorlopen op het paneel erachter. De zuiverheid van het witte papier, de rationaliteit van de rechte lijn worden weersproken door de intuïtieve tegenhanger, het inscheuren van het papier.

Zonder titel

Simon van de Passe

Portret van Lamoraal van Egmont, Prins Lamoraal I van Gavere graaf van Egmont (1522 - 1568)

Johann Wilhelm Kaiser (I)

portret van Mr. Aert van der Goes (1475 - 1545), advocaat van Holland gewezen pensionaris van Delft

Peter Odijk

Portret van Jacoba Theodora Odijk-van Delden

Portret van Jacoba Theodora Odijk-van Delden

Jan Frederik Christiaan Reckleben

Intocht van Willem van Oranje te Middelburg na het beëindigen van het beleg, 22 februari 1574 
De prins te paard krijgt de sleutels van de stad aangeboden

Intocht van Willem van Oranje te Middelburg, 22 februari 1574


Simon Fokke

Een gevangene gebracht voor de Raad van Beroerten, bijgenaamd de Bloedraad, voorgezeten door de hertog van Alva met de gerechtsroede in de hand, 1568. Op de achtergrond terechtstellingen.

'De Spaansche Bloedraad in Nederland, 1568'

Robert Smit

Beschrijving van het (kunst)werk: Vierkant vel wit papier met onregelmatige rand, rondom langs de rand betypt (met o.a. titel van het werk). Over het blad lopen horizontale en verticale lijnen. 
 
Het papier toont een vouw horizontaal en verticaal in het midden van het vel. 
Vier verticale lijnen, links 2 en rechts 2, van de verticale vouw zijn met de typemachine aangeduid; chalk line, stroke of the felt pen (l.o.), charcoal mark, brush stroke (r.b.) 
Vier horizontale lijnen boven en onder de vouw zijn met typemachine aangeduid; ballpoint line, eraser mark (l.b.), pencil stroke, dash of the pen (r.o.) 
 
Linksboven staat getypt '(the intended use and my actual use of charcoal)'

'The intended use and my actual use of charcoal'

Gea Karhof

Touched by History II - hemeltegels

Johan Nieuhof

Plattegrond van Batavia met de omgeving en de zeven omliggende forten (van oost naar west) Ansyol, Iacatra, Northerwick, Riswick, Five Anguler fort, Anke fort; hierbij Sugar Reads and Rice fields en plantages en molens voor zagen, buskruit en papier. In de zee een kompas met Franse lelie en rechtsonder de tekst: 'A Mapp of Batavia with all itts Forts J.N.'; dit omgeven door Hollanders in zeventiende-eeuwse kleding en rechts een inheemse krijger (Molukker?); alle teksten in het Engels, met in de zee inheemse en Europese schepen.

'A Mapp of Batavia with all itts Forts'

Diana van Hal

'Op deze prent dienen zich andere zaken aan dan alleen stofmotieven. Er is o.a. een kat te zien, die vanuit mijn verzameling bronzen uit Benin-city, Nigeria, in mijn prent is opgedoken. Ook het lijnenspel er omheen is iets nieuws. Zo ontwikkelen zich werkenderwijze steeds nieuwe motieven en onderwerpen. De nachtelijke sfeer die deze prenten voor mij oproepen, werkt heel inspirerend. Het voelt aan als een avontuur.'

Blue Print III

'Dit is de meest abstracte van de serie blue prints en ook die waarbij het meest van stofmotieven is uitgegaan. Het was dan ook de eerste prent. Het is heel spannend om van veelkleurigheid - mijn normale werkwijze - als het ware terug te gaan naar een minimaal kleurgebruik. Vooral het spel tussen blauw en blauw-zwart maakte veel los (citroengeel is toegevoegd voor licht en contrast). Het zal nog lang naklinken in mijn werk, denk ik zo.'

Blue Print I

De vruchten van een kokosboom, met in de verschillende talen een bijschrift: waaronder Latijn, de taal van de Malabarkust in Zuidwest-India en Arabisch. Kennis van planten, bloemen en dieren was erg populair geworden in de zeventiende eeuw.

Christina Linaris-Coridou

Beschrijving van het (kunst)werk: Schoteltje van aardewerk met een applicatie in stof en katoendraad. Het gebroken en gelijmde oude schoteltje met een traditionele beschildering in blauw is voorzien van een lapje geborduurde stof en een kluwentje blauw katoendraad.

Bord met Borduursel

'Delft, Delfts blauw, indigoblauw en West-Afrikaanse stofmotieven. Dit was mijn gedachtengang. Zo associërend besloot ik een idee dat al geruime tijd door mijn hoofd speelde uit te werken. Tijdens mijn reizen door West-Afrika werd ik gefascineerd door de indigo stoffen uit Nigeria en Ghana. Eigenlijk zie je ze overal in West-Afrika. In de tie-and-dye of gestempeld en ook in wax. Alle kleuren blauw tussen wit en blauw-zwart. Hierdoor geïnspireerd ben ik aan de slag gegaan. Al werkend ontstonden de motieven en voorstellingen als een soort tegelachtige patronen. Soms grijpen ze terug op wat ik gezien heb, vaak gingen ze een eigen leven leiden.'

Blue Print II

Beschrijving van het (kunst)werk: Het gebroken schoteltje van chinees porselein bord met een motief van medaillons met landschapjes en aanvullende bloemen in blauw waarbij een derde deel van de rand ontbreekt en is aangevuld met een lapje stof uit een Griekse bruidskrans. De onderzijde van het schoteltje heeft een bruin glazuur.

Bord met Bruidskrans

De afbeeldingen op de Actiebordjes behoren tot de bekendste historische taferelen. Als gevolg van de speculatie met aandelen (acties) van zwendelmaatschappijen, werd in eerste instantie veel geld verdiend. Door de economische crisis in 1720 stortte de markt in waardoor velen tot armoede vervielen. Deze gebeurtenis werd tot onderwerp van veel spotprenten en schotschriften waarvan het bekendste is 'Het Groote Tafereel der Dwaasheid' uit 1720.

Aart Houtman

"Oude Delft"

Beeldje in de vorm van een zittend aapje

Plastiek in de vorm van een zittend aapje

Vanaf 16 februari 2024 presenteert Museum Prinsenhof Delft de tentoonstelling Pioniers in Keramiek. Keramiek is hot! Een groeiende voorhoede van kunstenaars en ontwerpers kiest voor klei en vernieuwt het ambacht door de grenzen van het materiaal op te zoeken. Pioniers in Keramiek toont topstukken uit de collectie historisch aardewerk zij aan zij met werk van hedendaagse makers. Hierdoor ontstaat een spannende dialoog die bijzondere inzichten oplevert. Want terwijl het basisrecept van keramiek hetzelfde is gebleven, is de wereld waarop makers reageren sterk veranderd. Pioniers in Keramiek brengt meerdere perspectieven en verhalen in beeld en nodigt bezoekers uit om met een hedendaagse blik naar het verleden te kijken.

Grandeur, geur en kleur. Dit paar bloemhouders is een topstuk uit de collectie Delfts Blauw van Museum Prinsenhof Delft. Wat maakt deze objecten zo bijzonder?

Bloemen in Blauw

Pioniers in Keramiek

'Recepten voor de kleine restauratiebedrijven'

Madonna met kind

Johann Georg Holtzhey

Notitieboekje van de VOC-Kamer Delft met almanak van 1774, met medaillon met koopvaardijschip en monogram VOCD op zowel voor- als achterkant. Beslag met monogram is voorzien van 2 oogjes, waardoor zilveren stiftpen als sluiting. Met inliggend gedrukte almanak van 1774, samengesteld door Dirk Jansz van Dam, 7 bladzijden tellend.

Notitieboekje van de VOC-Kamer Delft met almanak

Johannes Wierix

Portret van Christiaan van der Goes

Jan Schoonhoven

'Landschap (naar Dix)'

Willem Vermandel

J. Smit en zoon

Eerste uitgave der kunstplaten, behorende tot het heldendicht Willem den Eersten, in vier en twintig zangen, door den Nederlandschen dichter J. Nomsz. ...

Derde uitgave der kunstplaten, behorende tot het heldendicht Willem den Eersten, in vier en twintig zangen, door den Nederlandschen dichter J. Nomsz. ...

Vaandel 'Buurtvereeniging Rietveld'

Boerderij aan de Rotterdamseweg 161

Martinus Buytenwegh

Dirck Harlees

De Porceleyne Fles

Het unieke karakter van dit voorwerp ligt in het feit dat het hier om een plateelbakkersproef gaat, die in 1654 werd ingevoerd voor het behalen van het meesterschap. 
De drie verplichte voorwerpen om deze proef met goed gevolg te doorstaan, waren 'een sirooppot, een winckel salaet schotel, ende een ront zoutvat van binnen hol uijt een stuck gedraijt', aldus een gildenbepaling uit 1654. 
De plateelbakkers vielen onder het Delftse Lucasgilde. 
Na een leertijd van zes jaar bij een meester, kon een leerling een proef afleggen 'tzij als draijers ofte als schilders'. 
Gelet op het opschrift op deze voorwerpen is het duidelijk wat wij heden ten dage dienen te verstaan onder een sirooppot, 'salaet' schotel en een rond zoutvat. Talloze boedelbeschrijvingen vermelden 'winckel salaet' schotels en strooppotten, waarvan we ons dankzij deze stukken dus een idee kunnen vormen van de verschijningsvorm. 
Slechts geregistreerde meesters mochten in Delft een plateelbakkerij leiden. Voorwaarde hiervoor was het bezit van poorterrecht, een bepaling waarmee het mogelijk was 'vreemde' (van buiten Delft) meesters te weren. 
De proef kon echter wel worden afgelegd door een meester of een leerling uit een andere stad, mits hij 'bij behoorl. attestatie uijt andere steden doen blijcken dat hij aldaer meester ware geweeste ofte den tijt van zes jaren voors. bij meesters geleert hadde'. 
De leerling diende in ieder geval de volledige zes jaar bij een meester in de leer te zijn geweest. 
Om een plateelbakkerij te leiden, moest een 'vreemde' meester wel nog het poorterrecht verwerven. 
De proef werd afgenomen in het huis van de 'oudsten hoffman', waarmee de langst in functie zijnde hoofdman van het Lucasgilde werd bedoeld. 
Als een meester kwam te overlijden, mocht zijn weduwe 'de neringe zonder prouff te doen (¿) continueren, haer leven langh'. 
In het geval dat zij was hertrouwd en kwam te overlijden, dan diende haar man 'de neringe willen[de] continueren, gehouden zijn hare prouven te doen binnen de zes weken naert overlijden van hare vrouwen'.

Delftse Plateelbakkersproef voor het behalen van het meesterschap in de vorm van een stroopkan met het wapen van het Sint Lucasgilde

Gossensass

Leonaert Bramer

De straf van de Godslasteraar

Met familiewapens van Jasper van Kinschot (1553-1603) en zijn vrouw Josina Pijll (1562-1601) 
 
Jasper van Kinschot was raadsheer in het Hof van Brabant, thesaurier-generaal van prins Maurits, executeur erfenis van prins Willem van Oranje en raad in de souvereine leenhove van Brabant. Hij kwam in 1590 met zijn vrouw, met wie hij in 1578 trouwde in Bergen op Zoom, naar Den Haag. Twee jaar later, in 1592 woonde het gezin in het huis van Bronckhorst in de Korte Nobelstraat aan de noordzijde. In 1596 kocht hij Lange Vijverberg nr. 11. Rondom de wapens is de lijfspreuk van Van Kinschot weergegeven: Virtute et Constantia/Vertu et Constance/Geduerighe deucht verwint. 
Hierboven zijn drie scènes uit het apocriefe verhaal Susanna en de Oudsten afgebeeld (de badende Susanna, de berechting van Susanna en de bestraffing van de twee Oudsten) 
 
(http://www.thuisinbrabant.nl/personen/k/kinschot,-jasper-van) 
Jasper van Kinschot werd geboren op 15 oktober 1552 in Turnhout, in het toen nog ongedeel­de Brabant, als zoon van Zeger van Kinschot en Josine Roe(lo)fs. Op 20 september 1578 huwde hij in de Grote Kerk van Bergen op Zoom Josina Pijll, dochter van Nicolaas Pijll en Cornelia Boulijn. Zij was geboren op 25 januari 1562 op kasteel Wouw bij Roosendaal. Het echtpaar kreeg veertien kinderen van wie er slechts zeven de volwassen leeftijd bereikten. Na het overlijden van zijn echtgenote op 11 december 1601 hertrouwde Jasper op 17 augustus 1603 te Vlissingen met Maria de Chantraines dict Broucqsault. Uit dit huwelijk werd postuum een dochtertje geboren, dat echter na enkele maanden overleed. Jasper van Kinschot overleed op 11 december 1603 te 's-Gravenhage. 
 
In zijn prille jeugd genoot Jasper in de vrijheid Turnhout onderwijs, waarbij Latijn en Grieks, maar ook muziek en orgel- en clavecimbelspel deel uitmaakten van het programma. In 1567 ging hij naar de Universiteit van Keulen, alwaar hij bij de Jezuïeten verbleef. Nog voordat hij zijn studie voltooid had, kwam er in 1570 een bevel van Filips II aan alle onderdanen die aan vreemde universiteiten studeerden, deze te verlaten en te gaan studeren in de Universitey­ten sijner subjectie oft tot Romen. Met dispensatie van Alva bleef Jasper te Keulen tot hij baccalaurus artium was. In Dowaai behaalde hij op 20 maart 1571 de titel doctor artium. Hij bleef daar nog enkele maanden langer om de françoische tale te leren, waarna hij in augustus 1571 in Leuven rechten ging studeren. Als baccalaurus iuris ging hij tenslotte in 1574 naar Brussel om de juridische praktijk te leren. 
 
Zijn praktijkjaren begon hij te Brussel als klerk bij mr Willem van Winde, bij wie hij ook in de kost ging. Vervolgens ging hij in de leer bij zijn neef, advocaat mr Hendrick van Kinschot. Toen de functie van griffier van de Raad en Rekenkamer en het Leenhof van de Markiezen van Bergen op Zoom vacant kwam, solliciteerde Jasper hiernaar. Dat hij die functie ook daadwerkelijk kreeg, behoeft geen verbazing te wekken; de baanderheer van Merode, die namens zijn dochter Margaretha, markiezin van Bergen op Zoom, dit ambt mocht begeven, werd door Hendrick van Kinschot in al zijn zaken bijgestaan. Ongetwijfeld heeft deze laatste zijn neef aanbevolen. Na zijn aanstelling, op 8 juli 1577, vestigde Jasper zich te Bergen op Zoom bij Jan de Sage, kanunnik en deken der Grote Kerk. Hiermee begon zijn zelfstandige loopbaan én zijn betekenis voor het noorden van Brabant. Zowel in zijn persoonlijk leven als in zijn carrière ging het Jasper in deze jaren voor de wind; hij 'vrijde' en huwde vervolgens jonkvrouwe Josina Pijll, wier vader Nicolaas raad en commies van de markies van Bergen op Zoom was. 
 
In 1581 werd Jasper raad en stadhouder van de lenen van Bergen op Zoom. Spoedig echter kwamen er problemen wegens de Spaansgezindheid van de markies: in 1582 werden zijn goederen door de Staten van Brabant aan de prins van Oranje gegeven. Voor Jasper van Kinschot had deze maatregel het einde van zijn carrière kunnen betekenen. Hij ging echter over in dienst van Willem van Oranje in zijn oude functie van griffier (25 januari 1583) en kreeg korte tijd later tevens de functie van rentmeester-generaal van het Huis van Bergen op Zoom. 
 
Of hierbij van een bewuste verandering van loyaliteit -en wellicht ook van godsdienst- sprake was, blijkt niet uit Jaspers aantekeningen. Ook bleek bij deze gelegenheid dat Willem van Oranje gemakkelijk de functionarissen van zijn Spaansgezinde voorganger -ook Jaspers schoonvader Nicolaas Pijll kwam in dienst van Oranje- overnam. Had hij wellicht gebrek aan geschoolde functionarissen? Eén ding is zeker: Van Kinschot heeft, evenals zijn schoonvader, het vertrouwen van de Oranjes niet beschaamd. Dit moge blijken uit zijn verdere carrière en uit de gegevens die we bezitten over hem en zijn gezin. 
 
Al kort na zijn indiensttreden bij Oranje, werd Jasper samen met zijn schoonvader naar Antwerpen ontboden, waar zij het verzoek kregen orde op zaken te stellen in de financiën van de Oranjes. Enige tijd later werd hij, wegens het overlijden van griffier Johan Baptista Vogelsanck, tevens benoemd tot griffier van Willem van Oranje. Op last van deze laatste ging hij, aangezien Steenbergen in augustus 1583 door de vijand was ingenomen, met zijn schoon­vader en met een ingenieur naar de Ruigenhil om deze plaats te versterken en te omwallen. Deze voor Jasper waarschijnlijk zeer buitenissige opdracht schijnt hij bijzonder goed volbracht te hebben. De plaats, die later 'Willemstad' genoemd werd, eerde hem met een jaarlijks pensioen en met het peetvaderschap over één van zijn kinderen. Met zijn griffier­schap in dienst van Willem van Oranje blijkt hij eveneens het griffierschap van het huis van Buren bekleed te hebben, in dienst van Willem van Oranjes dochter Maria. In 1587 legde hij deze functie, wegens de andere drukke werkzaamheden, neer. 
 
In 1586 kreeg Maurits van Leicester toestemming in het markiezaat van Bergen op Zoom een voorziening te treffen op justitieel gebied voor die zaken waarvoor men op de Raad van Brabant te Brussel was aangewezen. Deze zaken werden vanaf die tijd behartigd door enkele door Maurits benoemde deskundigen alsmede door de leden van Maurits' eigen raad. We zien in de stukken van deze voorloper van de Raad van Brabant te 's-Gravenhage ook de naam van Jasper van Kinschot voorkomen. In september 1591, toen de Raad van Brabant te 's-Gravenhage werd opgericht, werd Jasper tot raad in dit college benoemd, terwijl hij tevens zijn functies voor prins Maurits bleef vervullen. 
 
De band die Jasper met de Oranjes had gekregen, blijkt ook uit het feit dat diverse leden van dit huis peetvader of peetmoeder van kinderen van Jasper waren. Zo was Maria van Nassau in 1589 peet van Maria van Kinschot, Maurits in 1590 van zijn naamgenoot Van Kinschot, Emilia van Nassau, zuster van Maurits, van een gelijknamig Kinschot-dochtertje in 1593 en tenslotte Louise de Coligny van Lodewijck van Kinschot in 1595. 
 
Nergens vermeldt Jasper in zijn autobiografische aantekeningen iets over zijn geloofsovertui­ging, maar mede uit bovenstaande gegevens mogen we afleiden dat hij in de jaren tachtig van de zestiende eeuw is overgegaan tot het calvinisme. 
 
Zijn Brabantse geboorte was voor zijn aanstelling in de Raad van Brabant een vereiste. Zijn collega-raadsheren waren -aanvankelijk vrijwel zonder uitzondering- geboren Brabanders. Zijn kinderen vonden hun huwelijkspartners echter ook onder de leden van Hollandse en Zeeuwse aanzienlijke families. 
 
Jasper van Kinschot, wiens lijfspreuk 'Virtute et Constantia' was, ofwel 'Geduerighe deucht verwint' was, werd aldus de stamvader van een Noordnederlandse protestantse tak van de familie Van Kinschot. 
 
Bronnen 
 
Algemeen Rijksarchief 's-Gravenhage, Familie-archief Van Kinschot, Autobiografische aantekeningen van Jasper van Kinschot (diverse handschriften). 
 
Molhuijsen P., en Kossman, F. (red.), Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel 10, Leiden, 1937. 
 
Van Kinschot, C., Genealogie van het Geslacht van Schooten, later genoemd: (van) Schoyte (België) en Van Kinschot (België en Nederland), Tiel, 1910-1912. 
 
Dit artikel verscheen eerder in: J. van Oudheusden e.a. (red.), Brabantse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Noordbrabanders. Deel 1, Amsterdam/Meppel, 1992. 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
 
Mr Jasper van Kinschot (eerst Caspar), raadsheer in het Hof van Brabant, thesaurier-generaal van Prins Maurits, executeur erfenis Prins Willem van Oranje, raad in de souvereine leenhove van Brabant 
Leefde van 15 oktober 1553 tot 1603 
·	Studeerde in Keulen rechtsgeleerdheid, vervolgens in Douay en bij de praktijk in Brussel van Hendrik van Kinschot; 
·	Bekeerde zich tot het protestantisme; kreeg 16 kinderen 
·	In 1583 werd hij Lid van de Raad van Willem van Oranje en Griffier van zijn domeinen van Nassau en van Buren 
In de winter van 1583 volgde hij Willem van Oranje naar Dordrecht en in mei 1584 naar Delft, alwaar Willem op 10 juli werd vermoord. Snel werd Jasper van Kinschot door de Staten van Holland benoemd tot Thesaurier van Prins Maurits die toen nog minderjarig was en tot griffier van de provisionele administratie van de successie van de huizen van Nassau en Buuren. Hij hield een persoonlijk gezinsboekje bij, waardoor heel wat aardige gegevens over hem en zijn gezin bekend zijn en waardoor de familierelaties duidelijk worden en eigenlijk ook bewezen worden. 
Jasper van Kinschot werd in 1593 eigenaar van een huis, een klein huis, een schuur, een boogaard en bos te Oosterhout, tezamen groot vier bunder en werd genoemd: de Blauwe Camer. Jasper maakte zich verdienstelijk voor de Oosterhoutse bevolking door interventies bij Prins Maurits, de Staten van Brabant en de Raad van State. Het dorpsbestuur verleende hem daarom in 1593 twaalf jaar vrijdom van alle dorpslasten voor zijn huis. Jaspers zoon Lodewijk verkocht de bezitting in 1627 aan Adriaan Verelst, commies-generaal van de domeinen van de prins van Oranje. In 1645 werd de Blauwe Camer eigendom van de Norbertinessen van St. Catharinadal, die het nog in bezit hadden in 1960. 
Jasper kwam in 1590 naar Den Haag en woonde in 1592 in het huis van Bronckhorst in de korte Nobelstraat aan de noordzijde. Hij kocht in 1596 Lange Vijverberg nummer 11, het Hof van Culemborg. Daar woonde hij in ieder geval in 1601. Dit huis werd door de erven verkocht in 1620 aan de Graaf van Culemborg. In de 18de eeuw kreeg het huis een ander front. 
Bij het overlijden van Josina Pijll in 1601, kwamen de prinsen in het huis aan de Lange Vijverberg 11 en waren vergezeld van de graven Willem, Ernst en Jan-Ernst van Nassau. Bij de ziekte van zijn vrouw had Jasper een tiental doctoren, enige zeer bekwame chirurgijns en zelfs twee paracelsisten of quacksalvers aan haar ziekbed geroepen. De gehele Vijverberg was na het overlijden in rouw. Prins Maurits was apart voor de uitvaart uit Brabant naar Den Haag teruggekomen met andere graven van Nassau . 
 Jasper speelde verder een grote rol in de opzet en aanpassingen van Willemstad (NBr.),de stichting van het dorp Fijnaart en van Lennep laat hem in zijn werk “de stiefzoon” optreden naast Prins Maurits.

Tafellaken met de familiewapens van Jasper van Kinschot (1553-1603) en zijn vrouw Josina Pijll (1562-1601)

Het unieke karakter van dit voorwerp ligt in het feit dat het hier om een plateelbakkersproef gaat, die in 1654 werd ingevoerd voor het behalen van het meesterschap. 
De drie verplichte voorwerpen om deze proef met goed gevolg te doorstaan, waren 'een sirooppot, een winckel salaet schotel, ende een ront zoutvat van binnen hol uijt een stuck gedraijt', aldus een gildenbepaling uit 1654. 
De plateelbakkers vielen onder het Delftse Lucasgilde. 
Na een leertijd van zes jaar bij een meester, kon een leerling een proef afleggen ''tzij als draijers ofte als schilders'. 
Gelet op het opschrift op deze voorwerpen is het duidelijk wat wij heden ten dage dienen te verstaan onder een sirooppot, 'salaet' schotel en een rond zoutvat. Talloze boedelbeschrijvingen vermelden 'winckel salaet' schotels en strooppotten, waarvan we ons dankzij deze stukken dus een idee kunnen vormen van de verschijningsvorm. 
Slechts geregistreerde meesters mochten in Delft een plateelbakkerij leiden. Voorwaarde hiervoor was het bezit van poorterrecht, een bepaling waarmee het mogelijk was 'vreemde' (van buiten Delft) meesters te weren. 
De proef kon echter wel worden afgelegd door een meester of een leerling uit een andere stad, mits hij 'bij behoorl. attestatie uijt andere steden doen blijcken dat hij aldaer meester ware geweeste ofte den tijt van zes jaren voors. bij meesters geleert hadde'. 
De leerling diende in ieder geval de volledige zes jaar bij een meester in de leer te zijn geweest. 
Om een plateelbakkerij te leiden, moest een 'vreemde' meester wel nog het poorterrecht verwerven. 
De proef werd afgenomen in het huis van de 'oudsten hoffman', waarmee de langst in functie zijnde hoofdman van het Lucasgilde werd bedoeld. 
Als een meester kwam te overlijden, mocht zijn weduwe 'de neringe zonder prouff te doen (¿) continueren, haer leven langh'. 
In het geval dat zij was hertrouwd en kwam te overlijden, dan diende haar man 'de neringe willen[de] continueren, gehouden zijn hare prouven te doen binnen de zes weken naert overlijden van hare vrouwen'.

Delftse Plateelbakkersproef voor het behalen van het meesterschap in de vorm van een schotel met het wapen van het Sint Lucasgilde

Jacobus Harlees

Het productassortiment van eigenaar Jacobus Harlees, die gedurende vijftien jaar (1771-1786) de leiding had over de fabriek1, bestond onder meer uit kaststellen en het hier afgebeelde type schotels. Voor de decoratie op dergelijk schotelgoed greep men terug op succesvolle motieven van weleer. De schotel toont drie oosterse figuren op een terras in een landschappelijke omgeving. Rechts is een pagodeachtig bouwwerk afgebeeld. 
1.De voorstelling is ontleend aan Delfts aardewerk uit de late zeventiende eeuw dat is beschilderd naar voorbeeld van het uit China geïmporteerde Overgangsporselein (1644-1662). Ook de kleuren blauw en mangaan werden overgenomen. 
2.Dit traditionele decor werd tot in de negentiende eeuw gebruikt door plateelbakkerij De Porceleyne Fles waarvan een 'P:C' met een flesje gemerkt bord getuigt.

Genealogische tafel van het geslacht Van der Goes, opgemaakt in 1655 door de Wapenkoningen te Brussel

Tekening met 4 varkens. Al je deze tekening opvouwt zie je het gezicht van Hitler.

Fotoreportagebedijf N. v.d. Horst

Bezoek van H.M. de Koningin Juliana en Prins Bernhard aan Leiden, 1954

Maximiliaan van der Gucht

Kussen met episode uit de geschiedenis van Jozef: Jozef's beker wordt gevonden in de graanzak van Benjamin (Gen. 44, vs 12)

Kussen met Jozef's beker die wordt gevonden in de graanzak van Benjamin

Nijgh & Van Ditmar

H.K.H. Juliana Louise Emma Maria Wilhelmina Prinses der Nederlanden

Adriaen Brandt

Portret van Willem Bloys van Treslong

H.K.H. Prinses Juliana

Hendrick Goltzius

Tegeltableau van 4x3 tegels met een krijger, Manlius Torquatus die zijn zwaard trekt, staande tussen twee bloeiende planten. De figuur staat onder een zuilenboog bekroond met een masker en versierd met bloem- en bladornament.

Manlius Torquatus

Henriëtte Boerendans

De Kolk, 6 januari

Franz Ziegler

Cornelis Tulk

Balustervaas met ‘Tulk-zonnebloemmotief’

Rijk van Lavieren

Portret van Beethoven

Jan Luyken

Zacharias Chatelain, Amsterdam

'De Stad Bommel belegert door den Admirant, maar verlost door Prins Maurits, in 't Jaar 1599'

Hendrick de Keyser

Hoofd van Willem van Oranje dat vermoedelijk als studie is gemaakt voor het beeld van de zittende Oranje op het grafmonument van Hendrik de Keyser in de Nieuwe Kerk te Delft. Het gaat om de voorste helft van het gelaat (masker) van Willem van Oranje met daarbij een gepijpte kraag. Beide delen zijn aan elkaar gelijmd.

Studie van het hoofd van Willem van Oranje

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Blijf op de hoogte

Studie van het hoofd van Willem van Oranje

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf op de hoogte