Van februari tot juni 2023 presenteerden we de tentoonstelling Het Delft van Vermeer. Wie was deze beroemde schilder? Hoe was hij verbonden aan Delft? En hoe zag Delft er eigenlijk uit in de 17de eeuw? We blikken terug op een uitzonderlijke tentoonstelling aan de hand van enkele highlights.

Een terugblik op de tentoonstelling 

Highlights uit Het Delft van Vermeer

Prinsenhof delft homepage

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Willem van Oranje

Speld met het wapen van Noord-Holland

Delft en Willem van Oranje (1533-1584) zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wie is deze sleutelfiguur uit de Nederlandse geschiedenis? Ontdek hier de belangrijkste gebeurtenissen in zijn leven, van zijn geboorte tot aan zijn dood in het Prinsenhof. 

Wie was Willem van Oranje?

In korte, beeldende verhalen nemen we je mee in onze collectie. Geniet nog even na of verdiep je in bijzondere objecten.

Verhalen

De Grieksche A

Adrianus Kocx

Carel Adolph Lion Cachet

Roeloffzen & Hübner

Nederlandsche Oliefabriek 

Affiche Delftsche Slaolie met slaoliefles waarin spiegeling van het stadhuis van Delft

Affiche ‘Delftsche Slaolie’

A.E.V. Roggeveen

De Porceleyne Fles - Royal Delft

Op Delfts aardewerk werd in de loop der eeuwen een scala aan onderwerpen afgebeeld. Naast onder meer bijbelse- en allegorische voorstellingen schilderde men landschappelijke taferelen die bijvoorbeeld te zien zijn in de series borden met afbeeldingen van de maanden van het jaar. Andere populaire onderwerpen waren de walvisvaart en de haringvangst. Bij de productie van het Blauw-Delfts greep men terug op dergelijke voorstellingen, zo zien we bijvoorbeeld waterlandschapjes op klokken, jardinières en dekselvazen.

Jan van Lijnschooten

Petrus Leonardus Dijkman

Louis Apol

Technische verbetering maken het mogelijk om schilderijen op keramiek na te schilderen. Werken van oude meesters, zoals Rembrandt en Vermeer, maar ook werken van in die tijd moderne meesters van de Haagse School worden hiervoor gebruikt. Kunstenaars leveren soms zelf ontwerpen aan. Ondanks de dikwijls geuite kritiek van de zijde van kunstcritici was het een veel gevraagd genre.

Schotel met winterlandschap


De Roos

De zeskantige geribde vaas is gedecoreerd met een doorlopende voorstelling met een fabeldier tussen bloeiende takken met een insect, rotsen en wolken. Het lichtgewelfde deksel is op gelijke wijze versierd en voorzien van een platronde knop. Het decor is geinspireerd op Japanse Kakiemon-porselein.

Een Delftse faience stelbeker met deksel.

Wan Liya

Simon van Oosten

Ovale schaal met een decoratie van een Chinees landschap met brug en paviljoens, randen met servetwerk en cartouches met landschapjes en geluksemblemen.

'Made in Holland'

De Witte Ster

Albertus Kiell

Deze snoek is een ware blikvanger op een gedekte tafel. Dat is ook zeker de bedoeling van de Delftse plateelbakkers, die deze terrines maken volgens de mode. In de 17de en 18de eeuw wordt dineren steeds belangrijker en worden er bijzondere objecten van keramiek ontworpen die er levensecht uitzien. Naast lekker eten worden de gasten aan tafel ook getrakteerd op spektakel in de vorm van bijzondere objecten. In dit type terrine worden doorgaans pasteien geserveerd, in dit geval waarschijnlijk een visgerecht. 
 
This pike is a truly eye-catching piece of tableware. And that was certainly the intention of the Delft potters who made such fashionable tureens. In the 17th and 18th centuries, fine dining became ever more socially important and amazing, true-to-life ceramics were made to adorn the table. In addition to fine cuisine, guests were offered spectacle in the shape of extraordinary objects. Tureens of this type were generally used to serve pasties, in this case probably made of fish.

Snoekvormige terrine met deksel en onderschotel

Gerard Houckgeest

De Oude Kerk met zicht op het orgel

Jurrien Adrianus Burghoorn

De tulpendecoratie op deze modern gedecoreerde ‘tulpenvaas’ van traditioneel tinglazuur is een verwijzing naar de 17de-eeuwse stukken die gemaakt werden voor de elite uit die tijd.

Johannes Lutma (I)

John Osborne

Ovaalvormig medaillon met een halfportret van Frederik Hendrik

Medaillonportret van Frederik Hendrik

Bram Bogart

Zonder titel

Marri Oosterholt

Elizabeth's hofje, Leiden (voorstudie)

Anoniem

Beleg van Oostende. Kaart van de verdedigings- en aanvalslinies rondom de stad en in omliggend gebied, links het kwartier van Spinola, rechts het kwartier van aartshertog Albrecht. Onderaan twee cartouches met de titel en de legenda's A-R en 1-34. Linksboven een inzet met een plattegrond van de stad in 1641

'HET BELEGH VAN OOSTENDE In de jaeren MDCI, MDCII, MDCIII en MDCIV'

onbekend

Tekening van Balthasar Gerards, borstbeeld in ovaal, in de hoeken en beneden het opschrift: 'Anno 1584 : den 10 july is van desen : den Prince van Orangien tot Delft doorschoote. Geheeten Balthasar Geeraerts out 26 jaer'. 
 
Op 10 juli 1584 klonk op de trap het schot van Balthasar Geeraerts. Zoals de Staten van Holland het beschreven; 'Nae noene omtrent twee uyren is syne Excellencie van de Tafel tredende op de eerste niewe Trappe in syn Hof binnen Delf, doorschoten....'. Met één schot vuurde Balthasar Geeraerts drie kogels af, waarvan er twee het lichaam van de prins weer verlieten. Zij lieten hun sporen na in de muur. Deze zijn nog steeds te zien in de zgn. 'moordhal', al zijn ze in de loop der eeuwen door het betasten van nieuwsgierige bezoekers sterk vergroot. De vraag waarom de kogelgaten zo laag in de muur zitten, hield en houdt nog steeds veel bezoekers bezig. Het vermoeden is, dat de oorspronkelijke gangvloer lager was gesitueerd, maar hier is bij de restauratie niets van gebleken. Evenmin weten wij precies welke vluchtroute Balthasar Geeraerts heeft genomen. Op de bekende prentjes van de moord op Oranje zien we de moordenaar vaak vluchten over de stenen trap in de moordhal en via de deur naar de tweede binnenplaats de wijk nemen. Zo hoopte hij de stadswallen te bereiken en in de gracht te kunnen springen en ontsnappen. Geeraerts werd echter bij de stallen (dichtbij de stadswallen) gegrepen.

Portret van Balthasar Gerards

Deze bokaal werd door het College van Diakenen in 1848 in gebruik genomen en was een geschenk van de toen in functie zijnde diakenen. Hun namen staan onder het voetstuk gegraveerd. De bokaal was (en is) eigendom van het dienstdoende college van diakenen en werd steeds bewaard door de broeder waar de eerstvolgende vergadering zou worden gehouden. Voorheen ging deze beker aan het einde van de vergadering rond voor de afscheidsdronk.

bokaal toegewijd aan vriendschap en broedertrouw

Beeld of balkdrager voorstellende een heilige bisschop

De octagonale schaal heeft een standring en een schuin oplopende, geschulpte rand. Het plat heeft, binnen een band met spiraalvormige versiering, een decor van een rivierlandschap met bergen, een bloesemboom, een rots, een bruggetje en vier staande oosterse dames, waarvan twee met een waaier, en een kind. De rand heeft vakken met afwisselend bloemen en vlinders, en bloemen en bloemvormige cartouches met afwisselend een prunustak, en een vliegende phoenix boven een prunustak.

Isaac Junius

Cornelis Danckerts (I)

Plaat of plaque met het vooraanzicht van het grafmonument van Willem de Zwijger door Hendrik de Keyser in de Nieuwe Kerk te Delft. 
Voor Willem de Zwijger, die in 1584 in het Prinsenhof te Delft was vermoord, werd in de Nieuwe Kerk een tombe opgericht. Dit praalgraf, naar ontwerp van de beroemde architect en beeldhouwer Hendrik de Keyser (1565-1621) werd in 1621 voltooid. Het behoorde tot de grote bezienswaardigheden van Delft. Afbeeldingen ervan verschenen op schilderijen, tekeningen en prenten en ook, zoals hier op Delfts aardewerk.

Plaque met het vooraanzicht van het grafmonument van Willem de Zwijger

Frederik van Frijtom

Het met standring uitgevoerde, hartvormige geschulpte schaaltje is aan de voorkant in het plat zeer gedetailleerd beschilderd met twee zeilboten op een rivier. Langs de oever loopt een pad waarop twee reizigers onder een boom staan. Aan de overkant is in de achtergrond een dorp zichtbaar. De rand is voorzien van een blauwe band. 
Dit schaaltje maakt deel uit van een set van vijf schaaltjes, elk gedecoreerd met een ander Hollands landschap.

Een Delftse faience schaaltje met een geaccoleerde ronde vorm.

Het Jonge Moriaanshooft

Het rechthoekige model van de zogenoemde 'flower brick' vertoont een decor in de niet alledaagse kleur paars. Een lange en de twee korte zijden zijn beschilderd met een heuvelachtig landschap dat is gestoffeerd met een aantal personages. De andere lange zijde vertoont evenals de bovenkant een sierlijk ornament van krullend acanthusblad. Het decor op de bovenkant wordt onderbroken door een aantal rijen gaatjes. Het landschappelijke decor is nagenoeg identiek aan een wand van het in dat geval blauw gekleurde decor op een tweetal 'flower bricks' in de collectie van het Rijksmuseum Amsterdam. Dit stel is AK gemerkt en afkomstig uit De Grieksche A. Ongetwijfeld beschikte men bij Het Jonge Moriaanshooft over eenzelfde voorbeeld als bij De Grieksche A of maakte men van hetzelfde ponsief gebruik. Daarnaast kennen we een 'flower brick' uit De Grieksche A met een gestileerd bloemdecor. 
Bij het vermaarde bedrijf Het Moriaanshooft werd reeds ver voor de in 1692 uitgevoerde splitsing van het bedrijf in Het Oude en Jonge Moriaanshooft geexperimenteerd met de toepassing van kleuren. Bekend is dat eigenaar Van Dalen van Het Jonge Moriaanshooft niet alledaags Delfts op de markt bracht, zoals de met olijfgroene ondergrond uitgevoerde theepotjes illustreren. Mogelijk was deze in paars beschilderde flower brick eveneens een nouveaute van deze plateelbakkerij. De tot op heden oudst bekende verhandeling (1679) met de receptuur van de Hollandse 'porceleynschilders' die is samengesteld door de Duitse wetenschapper Johann Kunckel (1632/34-1703) geeft een tweetal recepten om de kleuren 'Violen=blaue' en 'Violet' te verkrijgen. 
Het weergegeven decor past in de traditie van de landschapjes van de Delftse kunst- en plateelschilder Frederik van Frytom (circa 1632-1702) waarvan vele navolgingen bekend zijn. 
Het model van de bloemenhouders met gaatjes zal zijn voortgekomen uit de al voor 1687 vervaardigde Delftse bloemenmanden met een vast rooster met gaatjes als hulpmiddel bij het schikken van bloemen. In een latere periode worden gaatjes gecombineerd met één of meer tuiten die zijn aangebracht op een deksel van een komachtige vorm. Zo kan het object naast bloemenvaas ook als pot-pourri worden gebruikt. In Engeland wordt het model van de 'flower brick wel in verband gebracht met keramische inkstellen die eveneens met tal van gaatjes voor het schrijfgerei waren uitgerust. Tot ver in de achttiende eeuw werd dit type bloemenhouders door Engelse aardewerkproducenten op de martkt gebracht. 
 
Bron: deel IV, Vazen met tuiten

Adriaen Claesz. de Grebber

Gedenkpenning op het 50-jarig huwelijk van Paulus van Beresteyn en Volkera Nicolai

Cornelis Jacobsz. Delff

Keukenstuk met liefdespaar omringd door voedsel en keukengerei

Het betreft een ordeteken van de orde van de Witte Olifant. Het betreft 'De Meest Verheven Orde van de Witte Olifant', de meest verleende Thaise onderscheiding. Het heeft een lint met kroon in stupavorm en zon en halsband en oorsieraden en vierpuntige ster; hieronder een ster met tweeëndertig punten. In de kleuren: rood, groen, geel, blauw, wit, oranje en goud. De decoratie (in medaillion) witte olifant met zadel en hoofdbedekking, omgeven door palmen, hier om heen drie kransen van elk zestien punten; aparte draaginsigne. met rood groene strik. Voorzien van een rechthoekige doos in de kleuren: rood, wit en zwart..

ovaal met blauwe rand

Samuel van Eenhoorn

Peervormige kan met een zilveren montuur en beschilderd met het tulpmotief op de hals dat zo kenmerkend is voor het Chinese porselein in de Overgangsstijl. De term 'overgang' duidt de periode 1620 - 1680 aan, waarin de keizerlijke Ming-dynastie wordt overgenomen door de Qing in China. De ‘tulpen’ zijn als motief in China ontleent aan keramiek uit de stad Iznik in Turkije.

Een Delftse faience schenkkan met zilveren deksel.


Adolf le Comte

Dit soort klokken waren meestal onderdeel van een ensemble met vazen. Het Porselein-Biscuit wordt rond 1900 ontwikkeld en in 1902 geïntroduceerd op de Eerste Internationale Tentoonstelling van Moderne Decoratieve Kunst in Turijn. De kritieken zijn lovend.

Vaas van porselein-biscuit

De schotel is gewelfd en heeft een standring en een centraal decor van rotsen met bloeiende planten. Langs de rand loopt een band met alternerende arcering met daarin vier ovale cartouches met een bloem. De half-bolvormige kommen hebben een standring en zijn op het plat gedecoreerd met een bloempje. Langs de binnenrand loopt een band met alternerende arcering met daarin vier ovale cartouches met een bloem. De buitenwand heeft een decor van rotsen met bloeiende planten.

Kommetje met op de buitenzijde een decoratie van een Chinees landschap met brug en paviljoen.

Beeld of balkdrager voorstellende een heilige apostel

De gewelfde schotel heeft een standring. De schotel heeft een decor van drie bloementakken rond een centraal bloempje. De rand heeft een gegolfde band met ruitvormig servetwerk.

Gillis van Oosten

Drie vierkante panelen in wit perspex naast elkaar, met op elk van deze panelen haaks op de plaat staande 'stroken' in een aaneensluitend geometrisch zigzaggend patroon geordend, waarbij deze in het midden dichter naast elkaar zijn geplaatst dan aan beide zijden. 
 
De perspexreliëfs zijn ontstaan na experimenten in 3D met spaanplaat. Gillis van Oosten wilde de werken technisch perfectioneren en koos perspex, een materiaal dat grote precisie vereist. De basisvormen staan vast. Hiermee probeert hij bepaalde effecten te verkrijgen door middel van de plaatsing van de stroken, de reflectie en de kleur.

Kaart Uw karakter onthuld door de sardine Amieux

Leonaert Bramer

Een man die doedelzak speelt voor toeschouwers

De engel des Heren doodt het Assyrische kamp

Zoutvat. Zout was een basis ingrediënt aangezien peper en andere specerijen erg duur waren. De vorm van het zoutvat is afkomstig van de 16de eeuwse zilveren exemplaren toen 'de zout in de pap' nog een zeer kostbare zaak was.

P.C.M. de Fouw

Vaas van Jacoba-aardewerk

Johannes Theodora Maria Visser

Michiel van Mierevelt

Portret van Frederik Hendrik (1584-1647), borststuk naar rechts, blootshoofd, in rijk gewaad met neervallende kraag en oranje sjerp

Portret van Frederik Hendrik

Arie (J.P.F.) Teeuwisse

Ruiterbeeld van Willem van Oranje. Willem van Oranje, met hoed op het hoofd, zit rechtop met leidsels in de hand. Paard met kortgeknipte staart.

Ruiterbeeld van Willem van Oranje

Lena ten Bosch

Jan van Ravesteyn

Portret van Dirk van der Dussen (1591-1658)

In the 17th century, Delft was a breeding ground for talent, where important innovations were taking place. Johannes Vermeer (1632-1675) developed into a world-class painter here. For the first time, Vemeers life, his network and his relationship to the city of Delft is the central focus of an exhibition.On the basis of more than 100 objects from Dutch and foreign collections, including masterpieces by Delft painters, objects of applied art, maps, prints, drawings, books, biographical documents and other archival matter, a picture of the bustling city atmosphere of the 17th century will be painted.

Vermeer's Delft

Maggi Giles

'Children's fashions approx. 1852'

Joris Geurts

Beschrijving van het (kunst)werk: 5 werken in map, bestaande uit 
1=paarsrode cirkelvorm met rechthoekige uitstulpingen; 
2=witte rechthoek; 
3=blauwturquoise cirkel; 
4=oranjebruine cirkel; 
5=blauwpaarse cirkel met afgeplatte 'zijden' 
 
Alle vormen zijn enigszins gevlekt (qua helderheid van kleur), en door alle vormen lopen witte (uitgespaarde) lijnen.

Johan Bernhard Wittkamp

‘Kiest u voor koning Filips II of voor de Opstand?’ Voor dit dilemma staat de katholieke Huijg Van Groenewegen van Delft in 1573. Moedig zou de voormalige burgemeester ‘Ik kies voor Delft’ hebben geantwoord. 
 
Huijg van Groenewegen was in 1572 een van de laatste katholieke burgemeesters van Delft. Aanleiding voor de ontmoeting was een mogelijke verdenking van samenzwering tegen de prins. Toen een aantal watergeuzen eind 1572 in opdracht van hun aanvoerder Lumey, de prior van het Delftse Sint Agathaklooster Cornelis Musius vermoordden, was voor velen de maat vol. Tot Van Groenewegens genoegen kregen de Delftse stadsbestuurders op 5 januari 1573 de opdracht van de prins om namens de Staten Lumey gevangen te zetten. Van Groenewegen was als aanvoerder van de schutterij een van de mensen die Lumey persoonlijk in de kraag vatte. Toen de Spaanse stadhouder Bossu hoorde van deze gevangenneming dacht hij dat er sprake was van verzet tegen de opstandelingen en schreef hij Van Groenewegen een brief waarin hij hem aanmoedigde ook Willem van Oranje gevangen te nemen. Deze brief belandde echter via een vertrouweling bij de prins, die vervolgens Van Groenewegen bij hem liet komen in het Prinsenhof. Van Groenewegen verklaarde onder ede dat hij onschuldig was en niet verantwoordelijk kon worden gehouden voor Bossu’s schrijven. Hij koos de kant van de opstandelingen, maar toen hij vervolgens ook niet in een plan van de prins wilde meegaan, om Bossu op zijn beurt in de val te lokken, werd hij onder huisarrest geplaatst. Na zijn vrijlating besloot Van Groenewegen zijn stad voorgoed te verlaten. 
 
Het schilderij van Wittkamp was een geschenk van de kinderen van de Delftse burgemeester Hendrik van Berckel (1783-1862), bij zijn aftreden als burgemeester in 1848. Zijn oudste zoon had voor de schilder een uittreksel vervaardigd uit Oorsprongh, begin en vervolgh der Nederlandsche oorlogen (1621) van Pieter Christiaensz Bor (1559-1635), waar een uitgebreide passage over de ontmoeting tussen Van Groenewegen en Willem van Oranje in te lezen staat. Zijn vader was in 1840 de eerste katholieke burgemeester van Delft sinds Van Groenewegen.

Ontmoeting tussen Willem van Oranje en de Delftse burgemeester Huig Jansz. van Groenewegen

De Porceleyne Schotel

Jan Pennis sr

Paar plastieken in de vorm van paarden


Doos 'Calvé pizza Napolitana'

Hendrick van Vliet

Interieur van de Nieuwe Kerk te Delft. Interieur gezien vanuit het koor naar het noordwesten, het schip is nog net zichtbaar. Op de voorgrond een vers gedolven graf. 
 
Met dit genre slaagden de schilders erin de illusie te wekken dat de toeschouwer van het schilderij zich in de afgebeelde ruimte bevindt. De nauwkeurige perspectivistische opbouw en het invallende, heldere zonlicht op de zuilen en vloer geven de ruimte een ijl en open karakter. De zich achterin de kerk bevindende ongedwongen geschilderde personages zorgen voor een natuurlijke, levendige weergave. Het open graf (vaak met doodgraver) komt op veel kerkinterieurs van Van Vliet voor. Het is een verwijzing naar de sterfelijkeid van de mens en een aansporing tot een godvruchtig leven. Toen zijn collega's Emanuel de Witte en Gerard Houckgeest uit Delft vertrokken had Van Vliet een monopoliepositie in dit typisch Delftse genre.

Interieur van de Nieuwe Kerk in Delft

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Blijf op de hoogte

Interieur van de Nieuwe Kerk in Delft

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf op de hoogte