Van februari tot juni 2023 presenteerden we de tentoonstelling Het Delft van Vermeer. Wie was deze beroemde schilder? Hoe was hij verbonden aan Delft? En hoe zag Delft er eigenlijk uit in de 17de eeuw? We blikken terug op een uitzonderlijke tentoonstelling aan de hand van enkele highlights.

Een terugblik op de tentoonstelling 

Highlights uit Het Delft van Vermeer

Prinsenhof delft homepage

Adriaen Thomasz. Key

Portret van Charlotte de Bourbon

Museum Prinsenhof Delft

Affiche van de presentatie 'Tromp een mythe ontmaskerd', 2012

De Swaen (Gouda)

Willem Jansz. Verswaen

Joachim Wttewael

Onder de naar voren uitspringende houten kroonlijst van de schoorsteenboezem werden in de 17de eeuw ook wel grote tegeltableaus aangebracht, meestal met een hoogte van 13 tegels. In de vroege 17de eeuw was weinig meer betegeld dan de kamerwand waartegen de schouw stond. Geheel betegelde kamers of tegellambriseringen kwamen pas later in zwang. 
Het uitgangspunt bij haardachterwandtableaus was symmetrie. De twee, links en rechts van de rookbaan geplaatste achterwandtableaus zijn altijd pendanten. Een volledige betegeling van de achterwand bestaat uit een paar pilasters en een pendant stel tableaus. Dit kwam ook in eerste helft 17de eeuw niet vaak voor. Naast de pilasters zijn een enkele keer opnieuw op elkaar afgestemde tableaus aangetroffen. Kamers met haardachterwandtableaus behoren tot de meer representatieve vertrekken in de woonhuizen welvarende ambachts- en kooplieden. De tableaus waarvan de herkomst is te achterhalen, zijn allen afkomstig uit burgerwoonhuizen en niet uit officiële regeringsgebouwen. 
In de 17de eeuw kwam in de schilderkunst een einde aan de gekunstelde, internationale stijl van het Maniërisme. De stijl van de achterwandtableaus veranderde echter weinig. De afbeeldingen zijn onder te brengen in vier hoofdgroepen: de oudheid, personificaties, de bijbel en de Oranjes. Op de oudste voorbeelden zijn menselijke figuren afgebeeld staande op een plavuizen of hardstenen vloer. Bij latere tableaus staan ze op een heuvelachtig grondje met een rijtje struikjes. De personificaties van 'Geloof', 'Hoop' en 'Liefde' staan altijd op grondjes en niet op plavuizen vloeren. 
Veel van dit soort tableaus zijn op de laagste horizontale tegelrij voorzien van een tekstband. Tableaus met op de onderste horizontale tegelrij een tekstvermelding tussen twee horizontale strepen zijn bekend van 1615 tot 1630. Deze zijn doorgaans wat ouder dan tableaus met tekstvermeldingen binnen een cartouche. Bij de meeste tekstbanden beslaat de tekst 1 tegel en is op flankerende tegels een rocaille geschilderd. De rest van de tegel is opgevuld met arcering of stippen tegen een egaal lichtblauwe achtergrond. 
Als modeverschijnsel verdwenen de achterwandtableaus tegen einde van het tweede kwart van de 17de eeuw. Rond het midden van de eeuw stopt het gebruik van haardachterwandtableaus. De productie van haardachterwandpilasters echter, wordt niet gestaakt, deze ontwikkelen zich op eigen wijze verder. 
 
In 1621 wordt de plateelbakkerij 'De Swaen' gesticht. Willem Jansz Oliviers, die zich enige jaren later Willem Jansz Verswaen noemt, voert het beheer over de plateelbakkerij. De bakkerij is gelieerd aan de Rotterdamse tegelbakkerij 'Den Bergh Sion' die wordt beheerd door de zwager van Verswaen, Henrick Gerritsz van den Heuvel. Vanuit het Rotterdamse bedrijf wordt de vrije vestiging van 'De Swaen' gesteund. De productie van het Goudse bedrijf bestaat vooral uit tegels, 'slaet- en cantschotelen' in vele maten en uitvoeringen, kommen, potten en zoutvaten.

Steven van der Kruit

Breuklijnen

Anita Schoonhoven-de Geus

nieuwjaarskaart december 1954

Plateelbakkerij Rozenburg

Gerke Henkes

Hugo Tutein Nolthenius

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Willem van Oranje

Tentoonstellingsaffiche 'Breekbaar licht', 1957

De schotel is gewelfd en heeft een standring en een centraal decor van rotsen met bloeiende planten. Langs de rand loopt een band met alternerende arcering met daarin vier ovale cartouches met een bloem. De half-bolvormige kommen hebben een standring en zijn op het plat gedecoreerd met een bloempje. Langs de binnenrand loopt een band met alternerende arcering met daarin vier ovale cartouches met een bloem. De buitenwand heeft een decor van rotsen met bloeiende planten.

Willem Swidde

Nicolaas Visscher

Chateau de Gunterstein

onbekend

De schotel is geplooid en heeft een standring. De schotel heeft binnen een enkele cirkel, een centrale bloem met daaromheen bloembladvormige cartouches waarin zich bloemen bevinden. Langs de rand loopt een band met geplooide cartouches met daarin bloemen met rankwerk. De buitenwand heeft een decor van bloemenranken.

Ronald van Ooijen

Beschrijving van het (kunst)werk: Fietsenmaker en wielrenner. Naakt met wielrennershelm in de hand voor zijn gereedschap

Portret van Ernst Lalleman

Maggi Giles

Henk Molenaar

Rose o'day

Splash

De kommetjes zijn omgekeerd klokvormig en hebben een standring. De kommetjes hebben een decor van een terras met zon, een hekje, meubelen en een oosters paar gezeten op een bankje.

Fenneke van der Elst

Zicht op Delft, De toren van het Stadhuis

Dick Elffers

De Porceleyne Fles - Royal Delft

De oerwereld van het dier ten opzichte van de synthetische wereld

De Porceleyne Byl

Botervloot met deksel in de vorm van zwemmende zwaan en vlootje in de vorm van golvend water met vissen.

Botervloot met zwaan

twee concentrische ringen bestaande uit arcering.

Vaandels werden gebruikt bij officiële gelegenheden zoals de jaarlijkse schuttersparade. Het vaandel stond symbool voor de gehele compagnie. Bovenaan dit vaandel staat het wapen van Delft, met daaronder een bladerkrans in goud. Het oorspronkelijke formaat was 2,10 bij 1,80 meter. Dit vaandel lijkt sterk op die van het schuttersstuk van Jacob II Willemsz. Delff, maar is van latere datum. 
 
Standards were employed on official occasions such as the annual militia procession. The standard was an embem of the entire company. The arms of Delft appear at the top of this standard, above a foliate wreath in gold. The original format was 2,10 bij 1,80 metres. The standard closely resembles that of the militia portrait by Jacob II Willemsz. Delff, but is actually later.

Fragment van het vaandel van het Witte Vendel

Fotoreportagebedijf N. v.d. Horst

Bezoek van H.M. de Koningin Juliana en Prins Bernhard aan Leiden, 1954

Tentoonstellingsaffiche 'China-Delft-Europa, chinoiserie', 1976

Trudy van der Wees

Apothekersroos

Aart Houtman

Zonder titel (Panorama Delft)

Johann (Jan) Sühl

Kelkvormige eierdop met floraal decor in zes vakken, op vaste onderschotel. De onderschotel met sierrand met bloembladmotief.

Johan Christiaan Grabijn

Hoogheemraadschap Delfland: Albrechthal met ingang

Jan de Baen

portret van Elisabeth Pauw, ten halve lijve naar links; links in het beeldvlak een gordijn met een deel van de balustrade van een tuin; in het rechterbeeldvlak een balustrade met op de achtergrond een tuinbeeld en een landschap. 
Het Hofje van Pauw aan de Paardemarkt in Delft dankt zijn naam aan Elisabeth Pauw, die in 1706 als kinderloze weduwe overleed.

Elisabeth Pauw, dochter van Jacob Adriaensz., echtgenote van mr. Dirck van der Dussen

Tentoonstellingsaffiche 'Contour '60', 1960

De schoteltjes hebben een standring en een brede, holle rand. Het plat heeft, binnen een dubbele cirkel, een decor van een Chinese tekst en de rustende wijsgeer Li Tai Poh met een rolkussen. Daaromheen bevindt zich een decor van een staande oosterse man met een dolk, een dichtgeknoopte zak met daarop een tekst, een zittende oosterse man, en een tekst in een rechthoekig kader. Tussen de decors staan Chinese karakters.

Theo van Hoytema

Nederlandsche Oliefabriek 

Papieren amulet, met verschillende decoratieve figuren met rood opgewerkt en met Arabische lettertekens verdeeld in 5 kolommen. Het amulet is in 1862 aangetroffen bij een gesneuvelde opstandeling in de zuidoostelijke afdeling van Borneo.

Carel Adolph Lion Cachet

Sierbord met op het plat een patriottisch tafereel met leeuw en Nederlandse maagd. 
Voor en onder de maagd in twee opengeslagen boeken het opschrift: 'Voor Vheid' en 'En G Dienst'. Op de rand gelijkmatig verdeeld vier dichtregels: 'de Vrijheid spand Een groote boog', 'om vrijheid te verkrijge', 'maar di in vrijheyd leeft omhoog', 'doet de Aarsche vrijheyd krijge'.

Richard Roland Holst

NV De Sphinx v/h Petrus Regout & Co

NOF deksel

Eduard Houbolt

Besneeuwde daken van Delft

Fotografie Kramer [Groningen]

Tube 'Calvé mayonnaise'

Delflandse duinen met zicht op waarschijnlijk Monster

Zicht op Monster

Greet van Amstel

73-14

Johannes Adrianus van der Toorn

Het gladde kannetje is ovaal van doorsnede en rust op een standring, versierd met een filetlijst. Het hoog omgebogen oor is iets hol gebogen en gevuld met een filetlijst. Op de buik is een helmteken aangebracht van een zwaard met een weegschaal in de vuist (niet geidentificeerd)

Jaap van den Ende

Informele systemen (fragment 2)

Concaaf conische voet. Stam met basisknoop en gelede knoop. Klokvormige kelk met afgeronde bodem. De kelk is gegraveerd met een parende kip en haan op gras, met aan weerszijden bloemen en een boom, en op het gras vijf kuikens. Langs de mondrand het opschrift De Vrindschap. De kip en de haan symboliseren de vruchtbaarheid die aan een bruidspaar werd toegewenst in de hoop op een talrijk nageslacht.

Kelkglas 'De Vrintschap'

Mary Waters

Johannes Vermeer

Beschrijving van het (kunst)werk: Vrouw met een boek in haar linkerarm staat voor een liggende kaart van de Nederlanden. aan beide zijden van de kaart zijn 10 rechthoekige landschappen te zien. aan bovenzijde is de onderzijde van een kroonluchter zichtbaar.

De Schilderkunst

Isaac van Haastert

De Koepoort met ophaalbrug gezien naar het westen. Op de voorgrond een tegen een boom zittende man met hondje en een bootje, waarin manden gezet worden. De Koepoort is in 1861afgebroken.

De Koepoort

Jan Snoeck

Peper en zoutvaatjes in de vorm van een halve stolp, tesamen een stolp vormend. Aan de vlakke binnenzijden het logo van Hizkia van Kralingen Art Packers and Shippers, Den Haag.

Snoekstel

Koninklijke van Kempen en Begeer

Proefafslag Delftse Vroedschapspenning

Het theekommetje is convex-conisch van vorm en heeft een standring. Het deksel is gewelfd en heeft een ring als knop. De kom is gedecoreerd met een oosterse heer met een wijde cape, een dame met hoofddeksel en een opvallend kostuum, en Chinese teksten deels in cartouches. Het deksel is gedecoreerd met een bloem, Chinese teksten waarvan een in een rechthoekige cartouche, een man met een dolk, en een rustende man met o.a. een rolkussen en een schenkkan, vermoedelijk de wijsgeer Li Tai Poh.

Museum Nusantara, 2000 - 2013

Museum Huis Lambert van Meerten

Affiche voor de tentoonstelling 'Contour / Continuïteit, Heden en Verleden. 111 hedendaagse Nederlandse kunstenaars in 3 Delftse musea', 4 maart - 13 mei 2007 in Museum Het Prinsenhof, Museum Nusantara en Museum Lambert van Meerten.

Tentoonstellingsaffiche 'Contour / Continuïteit, 111 hedendaagse Nederlandse kunstenaars in 3 Delftse musea', 2007

Johann Wilhelm Kaiser (I)

portret van Mr. Aert van der Goes (1475 - 1545), advocaat van Holland gewezen pensionaris van Delft

Tentoonstellingsaffiche 'Contour '59', 1959

Dirk Boode

Karton van een bovenlicht van de woning Schlegelstraat 5, Den Haag

Robert Smit

Het werk bestaat uit een pak bekopieerd papier in een doos, waarin zich ondermeer kopieën van getypte teksten (over het werk van Smit), kopieën van werk van Smit, kopieën van foto's etc., bevinden.

Towards the liberation of drawings 1/10

Jan Rijnders

Tatoeage

Delftse Vroedschapspenning

Bram Bogart

Bloeiend

Jean Lurçat's choise Junger's pleasure

Plastiek in de vorm van een leeuw, liggend met open bek op voetstuk, tussen de voorpoten een stuk vlees. De manen en huidplooien zijn geaccentueerd met lijnen.

Plastiek in de vorm van een liggende leeuw

Nieuwe Kerk exterieur naar Carel Fabricius

Jean François Michel Mourot

Michiel van Mierevelt

Johannes Paulus Houtman

Portret van Willem van Oranje in pels met calot, buste, 3/4 naar rechts

Portret van Willem van Oranje

François Spiering

David Vinckboons

Diana en haar jachtgezelschap

Jacques Callot

Israël Henriet, Parijs

Les Miseres et les Mal-Heurs de la Guerre. 9

Atelier Odé

Vanaf 1916 werden enkele kleine plastieken gemaakt naar ontwerpen van kunstenaars die niet aan de fabriek waren verbonden. Het betrof hier voornamelijk dierfiguren. De modellen werden gemaakt door het atelier Odé, onder leiding van de beeldhouwer professor A.W.M. Odé (1865-1955) en de kunstenares H. Vaillant (1875-1949). Verschillende werken werden gerealiseerd, waaronder deze groep van drie ganzen. De beeldjes werden uitgevoerd in aardewerk waaraan voor de stevigheid chamotteklei was toegevoegd. 
De beeldhouwer Odé was onder meer leraar aan de Academie van Beeldende Kunst in Den Haag (1898-1900). Hierna werd hij benoemd tot hoogleraar aan de Technische Hogeschool te Delft waar hij werkzaam was tot 1935. Hij raakte bekend door de beelddecoratie van bijvoorbeeld het Vredespaleis, het stadhuis in Rotterdam, en diverse monumenten voor bijvoorbeeld het Regentesseplein te Den Haag.

Dierplastiek van drie jonge ganzen

De Klaauw

Kop zonder oor en diepe schotel. Chinees decor van bloemtakken in blauw onderglazuur.

Bernhard Leopold Frederik Everhard Julius Coert van Lippe-Biesterveld

Maaike Roozenburg

De theekom is omgekeerd klokvormig en heeft een standring en een opstaande rand met lip?. Het deksel is gewelfd en heeft als knop een omgekeerd conische ring. De kom en het deksel zijn gedecoreerd met bamboe, prunus en pijnboom, de zogenoemde 'drie vrienden van de winter'. De binnenzijden van de kom en het deksel zijn gedecoreerd met een dubbele cirkel waartegen een lingzhi.

Henk Tieman

De bekervazen zijn concaaf-cilindervormig en hebben een standring. De gedekselde vazen zijn balustervormig met een concaaf-conische voet op een standring en hebben een licht conische hals en een wijd klokvormig deksel met een radijsvormige knop. De zogenoemde 'powder blue' vazen hebben een decor van rank- en strikwerk in bovenglazuur goud; vaas A (links op de foto's) heeft een 'prunus on cracked ice'-decor in bovenglazuur goud. De vazen hebben twee in het blauw uitgespaarde grote bladvormige cartouches waarin een bloeiende plant met een vogel, en vier kleine bloemvormige cartouches met een bloem. De deksels zijn gedecoreerd met drie kleine bloemvormige cartouches met een bloem. Twee deksels hebben een 'prunus on cracked ice'-decor in bovenglazuur goud; een deksel heeft rankwerk in bovenglazuur goud.

Les Miseres et les Mal-Heurs de la Guerre. 5

'Zes stuks kleine chafinetten gediend hebbende bij de weder-inwijding der lokalen van de Confrerie in 1811'

Dirk van Dien

Uitzicht Doelenstraat

73-10

Mystery of the Rose

73-11

Jan Luyken

Zacharias Chatelain, Amsterdam

Ondergang van de Spaanse Armada of Onoverwinnelijke vloot, tussen 31 juli en 12 augustus 1588. Zeeslag tussen de Spaanse en gecombineerde Engelse en Nederlandse vloten in het Kanaal. Op de voorgrond wordt een groot Spaans fregat beschoten door een klein Hollands schip met het vaandel van de stad Leiden, links een galei. 
 
onderschrift 'Vertooninge van de ontsachlyke Spaansche Krygs vloot, in den Jaare 1588'

'Vertooninge van de ontsachlyke Spaansche Krygs vloot, in den Jaare 1588'

Claes Jansz. Wijtmans

tegelveld met Saracenen

Tabaksdoos met scharnierend deksel waarop gegraveerd kroeggevel Hof van Holland (uithangbord) tussen festoenen en onderaan banderol met opschrift: 
'In 't Hof van Holland op de Vlaming Straet, / Daar heeft men Wijn en Bier en dranken delicaet, / Hij, die het niet en Weet, of niet en wil Geloven, / Gaat bij den Kastelein, Matheus Kouwenhoven'. 
De achterzijde toont het interieur van de kroeg met in het midden een biljardtafel met spelers, links een kaartspelend gezelschap en op de achtergrond kolfspelers. Onderaan banderol met opschrift: 
'Liefhébbers van 't Biljard of van de Kolf-baan, / Men vind die hier gereed tot iders diensten Staan, / Of die het Kaartspel mind, en wars is van krakeelen, / Die kan tot Tijdverdrijf hier 
's Avonds vrolijk speelen'.

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Blijf op de hoogte

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf op de hoogte