Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Kom nog één keer, voordat de deuren sluiten

Willem van Oranje

Van februari tot juni 2023 presenteerden we de tentoonstelling Het Delft van Vermeer. Wie was deze beroemde schilder? Hoe was hij verbonden aan Delft? En hoe zag Delft er eigenlijk uit in de 17de eeuw? We blikken terug op een uitzonderlijke tentoonstelling aan de hand van enkele highlights.

Een terugblik op de tentoonstelling 

Highlights uit Het Delft van Vermeer

Prinsenhof delft homepage

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

François Jules Henri Theodoor Smits

Fa. A. Tack [Breda]

Koninklijke Begeer [Voorschoten]

Ereteken voor Orde en Vrede

Hendrick van Vliet

Interieur van de Nieuwe Kerk te Delft. Interieur gezien vanuit het koor naar het noordwesten, het schip is nog net zichtbaar. Op de voorgrond een vers gedolven graf. 
 
Met dit genre slaagden de schilders erin de illusie te wekken dat de toeschouwer van het schilderij zich in de afgebeelde ruimte bevindt. De nauwkeurige perspectivistische opbouw en het invallende, heldere zonlicht op de zuilen en vloer geven de ruimte een ijl en open karakter. De zich achterin de kerk bevindende ongedwongen geschilderde personages zorgen voor een natuurlijke, levendige weergave. Het open graf (vaak met doodgraver) komt op veel kerkinterieurs van Van Vliet voor. Het is een verwijzing naar de sterfelijkeid van de mens en een aansporing tot een godvruchtig leven. Toen zijn collega's Emanuel de Witte en Gerard Houckgeest uit Delft vertrokken had Van Vliet een monopoliepositie in dit typisch Delftse genre.

Interieur van de Nieuwe Kerk in Delft

L. Antonietti

Beeld, ontwerp van een staande Hugo de Groot in huisgewaad bij een tafel; in de linkerhand een blad papier waarop de inscriptie 'De Iure Belli Ac Pacis'

Beeld van Hugo de Groot

onbekend

groen fluwelen vaandel met het opschrift 'Rederijkerscorporatie D.W.V. 1871 14 januari 1886'; om DWV een lauwerkrans; onderzijde afgezet met gouden franje en 3 flossen.

Vaandel 'Rederijkerscorporatie D.W.V. 1871 14 januari 1886'

Het bord heeft een standring en een concave, geschulpte en gecontourneerde rand. Het plat heeft een decor van een vogel, vermoedelijk een phoenix, op een tafeltje omgeven door bloeiende planten. De rand is gedecoreerd met bloemen binnen rankwerk, waartussen zich diverse typen servetwerk bevinden. De buitenwand is versierd met drie bloemenranken.

De gewelfde schotel en het omgekeerd klokvormige theekom hebben een standring. De schotel heeft een decor van een plein met huizen, een deels kale boom en een gezelschap van vier dames en een kind, met op de achtergrond een staande oosterse figuur en een berg. Langs de rand lopen drie banden met divers servetwerk. De kom heeft langs de binnenrand een band met meandervormig servetwerk. De buitenwand is gedecoreerd met afwisselend y-vormig servetwerk en twee met bloemvormig servetwerk afgezette cartouches. In de ene cartouche bevindt zich een decor van vermoedelijk een winkel met een deur en een ovaal raam met uitzicht op een straat, en twee dames en een kind. In de andere cartouche bevat een decor van een kamer met een lampion en twee zittende oosterse figuren, met uitzicht op een berg, een deels kale boom en huizen. Een dergelijk decor wordt wel een mandarijnendecor genoemd.

'Uw slaoogst  slagen, naar allisan vragen'

Frans Hogenberg

Willem Baudartius

Michiel Colijn

Belangrijke gebeurtenissen uit de Nederlandse Opstand zijn verbeeld in prenten. Zij illustreerden veelal de oude geschiedenisboeken. Frans Hogenberg maakte enkele vroege series prenten over de periode 1566-1587, onder meer voor Michel Aitsingers De Leone Belgico (1588). Na de onlusten van 1566-1567 was Hogenberg verbannen en werkte hij vanuit Keulen. Veel van zijn prenten over de Opstand (in totaal 221) zijn later verkleind opgenomen in Willem Baudarts De Nassausche Oorlogen (1615), aangevuld met 64 nieuwe. Deze prent toont het Spaanse geweld tegen garnizoen en bevolking van Haarlem na de overgave op 12 juli 1573. De Spaanse troepen hielden huis ondanks het feit dat de plundering was afgekocht voor honderdduizend gulden. 
 
Important incidents from the Netherlands Revolt are presented in prints, which often illustrated old history books. Frans Hogenberg made a few early series of prints, concerning the period 1566-1587, including for Michel Aitsinger's 1588 book De Leone Belgico (The Netherlands Lion). Although Hogenberg was exiled following the disturbances of 1566-1567 he continued working from Cologne. Many of his prints about the Revolt (221 in total) are later used in miniaturised form for Willem Baudart's 1615 publication De Nassausche Oorlogen (The Nassau's Wars), but then with 64 new prints added. This print shows the Spanish violence towards the garrison and population of Haarlem following the city's surrender on 12 July 1573. Spanish troops ransack the city despite a one hundred thousand guilder indemnity paid to prevent such plunder.

Spaanse geweld na de val van Haarlem

Rijk van Lavieren

Man met strik

Een stukje doek van de stoel van Johan van Oldenbarneveldt die hij gebruikt heeft in zijn gevangenis

Gerard Valck

de LXIIII Geslacht Wapenen van de PRINS van ORAENJEN etc. en de Wapenen der Vereenigde Nederlanden met hare Steden etc. de Staten GENERAEL.

Lambert Eugen Florian Bodart

De Porceleyne Fles - Royal Delft

Waarschijnlijk werden de eerste cloisonné tegels omstreeks 1907 vervaardigd bij De Porceleyne Fles. Deze werden aangebracht bij tegelversieringen in het inmiddels gesloopte Rotterdamse station Hofplein. Vanaf 1915 is L.E.F. Bodart betrokken bij de productie van cloisonné tegels met gekristalliseerd glazuur. Bodart leverde vrijwel zeker alle ontwerpen voor deze tegels, zoals de hier afgebeelde pauwachtige vogel in een nis. Tot aan zijn pensionering in 1933 heeft Bodart in samenwerking met D.J. van Arum (dienstverband 1890-1945) en W.D. Oosterloo een grote variëteit aan tegelontwerpen geleverd. 
In het begin van de jaren '20 worden hieraan de herdenkingstegels toegevoegd die werden vervaardigd ter gelegenheid van een bepaalde gebeurtenis. Deze tegels werden veelal in een beperkte oplage geproduceerd. Na de Tweede Wereldoorlog werd opnieuw een serie tegels in het assortiment opgenomen, die betrekking hadden op de afgelopen oorlogsperiode. De productie van cloisonné tegels werd in 1977 gestaakt vanwege het arbeidsintensieve en dus kostbare productieproces.

Cilindervormige kan met oor en tinnen deksel. In wit uitgespaard op blauw fond een schild met het opschrift: KAN / N.

Bernard Picart

'Belegering van Breda door Frederic Henri Prince d' Orange den 23e juily 1637'

Fons Brasser

Beschrijving van het (kunst)werk: Wit vlak met links van het midden een staande rechthoek met de basis op de rand van het papier. Van midden boven naar de linkerzijkant van de rachthoek loopt diagonaal een scheur in het papier.

Zonder titel

Torenstraat R'dam

De Paauw

Wouter Muller

Penning met op de voorzijde borststuk van Maerten Harpertsz. Tromp omhangen met het ordeteken van Sint Michaël, omgeven door palmtakken, oorlogsattributen en bovenaan twee bazuinblazende engelen een kroon vasthoudend. Onderaan een lint met opschrift 'mijn hert en handt was voor het landt'. 
Op de keerzijde Engels en Hollands oorlogsschip met op de voorgrond een zinkend schip. en het omschrift 'Waarom doet muller Tromp door kunst van gout en silver leeven: om dat hij d’ijser eew door krijgsdeugd heeft verdreven.obijt den 10 aug 1653'

Penning op het sneuvelen van Maerten Harpertsz. Tromp op 10 augustus 1653 in de zeeslag bij Ter Heijde

Koninklijke Tichelaar Makkum

Cor Jaring

Kop van een man met getaand gezicht en capuchon, in lens kijkend.

1957

Bram Zwartjens

Z.T.

'd' Arminianze Schans tot Leyden'

Carel Adolph Lion Cachet

Het hier getoonde, uit twee tegels bestaande tableau is ontworpen door de veelzijdige sierkunstenaar C.A. Lion Cachet (1864-1945). 
Het omvangrijke oeuvre van Lion Cachet omvat velerlei ontwerpen voor onder andere complete interieurs van woonhuizen en passagiersschepen, interieurstoffen en bankbiljetten. 
Bovendien was Lion Cachet op alle denkbare keramische werkterreinen actief. 
Zo ontwierp hij sieraardewerk in allerlei technieken, gebruiksaardewerk, bouwkeramiek, tegeltableaus en mozaïeken. 
Voorts nam hij gelegenheidsopdrachten aan. 
Voor de uitvoering van zijn ontwerpen zocht hij producenten bij onder meer de belangrijkste Nederlandse aardewerkfabrieken. 
Eén hiervan was De Porceleyne Fles. 
Hoe dit contact met deze fabriek werd gelegd is onduidelijk. 
Mogelijk gebeurde dit via zijn zwager J.R. Tutein Nolthenius, directeur van de Calvé-fabriek te Delft. 
In 1909 ontwierp Lion Cachet een tegeltableau met het wapen van Amsterdam, dat werd omgeven door leeuwen. 
Het tableau werd aangebracht op de schoorsteenboezem van de salon van de Amsterdamse jurist Th.G. Dentz van Schaick. 
Aan weerszijden werd het geflankeerd door een fries met gestileerde leeuwen steeds over twee tegels uitgevoerd. 
De leeuwen waren beurtelings naar links of rechts gericht. 
Het patroon van een leeuw op ons tegeltableau (circa 1910) werd door middel van een loden sjabloon uitgespaard op een fond van wit reflet. 
Aan het einde van dit langdurige proces werd het goud opgeschilderd en met een lage temperatuur ingebakken.

Schotel in de vorm van een vierbladig wingerdblad.

Schotel in de vorm van een blad

Ambtsketen van de burgemeester van de opgeheven gemeente Hof van Delft

Rhenen

Het octagonaal gecontourneerde trekpotje is balustervormig en heeft een hol geschulpte standring, een rechte tuit, een ovaal oor en een gewelfd octagonaal deksel met een ronde knop. De buik heeft decors van een rots met bloeiende planten. De tuit en het oor zijn gedecoreerd met gestileerde wolken. Het deksel is versierd met bloemen.

Coenraet Decker

Het opblazen met branders van de schipbrug aangelegd door de hertog van Parma in de Schelde vóór Antwerpen, 5 april 1585. Bovenaan een inzet met de brug intact en de legenda 1-9 in het Nederlands.

'Parmaas Schipbrugh over de Schelde'

Friezen met de namen en wapens van schepenen van Delft, oorspronkelijk deel uitmakend van de schoorsteenmantel in de Schepenenkamer (thans Trouwzaal) van het Stadhuis. 
 
Vier bronzen platen met voorstelling van de namen en wapens der schepenen van Delft in 1620. De namen zijn: Jacob Jansz van den Helm, Jan (Franz) van der Lee, Hendrik (Hendriksz) van Millinghen, Willem (Franckensz) van der Burch, Jan (Adriaensz) Vockestraat, Claes (Nicolaes Barthlomeusz) van der Mast en Willem (Luitsz) Kittesteyn.

Friezen met de namen en wapens van de schepenen van Delft

Johannes Looff

Op de voorzijde van deze penning is het verslaan van de Spaanse Armada voor Duins door Maarten Tromp afgebeeld. De voorstelling toont een hoeveelheid aan schepen die hevig met elkaar in gevecht zijn. Er is geen stukje van het oppervlak leeg gelaten. Op de voorgrond is het zinken van een (Spaanse) oorlogsbodem afgebeeld met hierachter een overdaad aan zeilen. De compisitie is ontleend aan historieprenten. De tekst op de keerzijde luidt 'ÆTERNITATI S. OB HISP.CLASSÉ.NAVIB.67 SPECTATIS BELLI DUCIB.NAUCL.MILIT.25mONIQAPPARATU INSTRUCTISS.ILLUSTR.PR.HEN.FRED.AUSP.A MARTINO TROMPIO HOLLANDIAE MARIS P FECT.16 SEPT.1639 NAVIB TANTU 17 AGGRESSAM,& FEQ.DIE CIRC.NOCT.ITERUM OPPUGNATA,ALTEROQ DIE II NAVIB.AUCTO,DISSIPATAM, AC SUB ANGL.LITTOR.CASTELLA CEDERE COACTA,IVIQ PER MENSE OBSESSAM,TANDEMQ A REG.DECEDRE IUSSA 21 OCTV.MAGNA VIRT.DELETA ORDD.FOED.BELG.F.F. (ter eeuwige gedachtenis: wegens dat Maarten Tromp, admiraal van Holland, onder het beleid van de doorluchtigste prins Frederik Hendrik, de Spaanse vloot, 67 schepen sterk, en van beproefde krijgsoversten, schippers, 25.000 soldaten en allerhande toerusting ongemeen voorzien op 16 sept. 1639 slechts met 17 schepen aanviel, de andere dag omtrent de nacht wederom bevochten en de volgende dag, nadat hij met 11 schepen versterkt was, verstrooid en onder de sloten der Engelse stranden gedwongen te wijken, mitsgaders na dezelve daar een maand bezet gehouden te hebben, als ze eindelijk op last van de koning vandaar moest vertrekken, met grote dapperheid op 21 okt. verdelgd heeft, hebben de Staten van het Verenigd Nederland deze doen munten)

Penning op het verslaan van de 2de Armada bij Duins door Maerten Harpertsz. Tromp

De bolvormige kwispedoor heeft een standring, een trompetvormige hals en een gegolfd oor. De binnenwand heeft twee decors van bamboe met bloesemtakken. De buitenzijde van de hals is gedecoreerd met bloemen en de buik heeft een decor van een rivierlandschap met bergen, bomen, de zon, vliegende vogels, een visser in een bootje en een visser met een hengel. Het oor is versierd met rankwerk.

Michiel van der Dussen (1600-1681) en Wilhelmina van Setten (1605-1683), beiden katholiek en uit invloedrijke en welgestelde Delftse families afkomstig, trouwden in 1625. Ter gelegenheid van hun 15-jarig huwelijk lieten ze zich met hun twee zonen en drie dochters schilderen. 
 
Zowel de kleding als het interieur weerspiegelen de welstand van het gezin; schilderijen aan de wand en een groep beelden op het kastje wekken de indruk dat de Van der Dussens verzamelaars waren. Toch is dat niet het geval: de beelden zijn een bronzen gekruisigde Christus, geplaatst tussen links een Madonna met kind en rechts Johannes de Evangelist, uitgevoerd in ivoor of misschien in keramiek en vormen zo een aanduiding voor het geloof van de familie. Een aantal schilderijen werd, zoals we uit boedelbeschrijvingen weten, bij elke welgestelde familie in de Republiek aangetroffen als deel van de decoratie van het huis. 
Achter het echtpaar is een tafel te zien waarachter een vrij hoge, maar smalle rijk bewerkte schouw verrijst. De tafel moet er dicht tegen aan staan, want de diepte van de ruimte wordt aangegeven door het hemelbed (rechts). Die begint direct achter de voorgestelde personen en eindigt tegen de achtermuur. De diepte achter de figuren kan dus niet veel meer dan twee meter bedragen. 
 
Symboliek op het portret van de familie van Michiel van der Dussen 
 
De crucifix, tussen een Madonna met kind en Johannes de Evangelist, lijkt samen met de schilderijen er boven, een soort privé-altaar te vormen. Evenals de kruisjes om de hals van de meisjes vormt het een aanduiding voor de katholieke levensovertuiging van de familie. 
 
Vader en zonen spelen blokfluit, iets wat men zelden ziet op schilderijen. De opengeslagen muziekboeken zijn leesbaar en laten zien dat ze het stuk "Im festo S. Michaelis' spelen. Het is een muziekstuk ter ere van de aartsengel Michael, de beschermheilige van Michiel van der Dussen en behoort tot de katholieke liturgie. Musiceren op een schilderij kan gezien worden als een symbool van huiselijke harmonie. 
 
Het boek op de grond is het Nervi d'Orfeo, een verzameling wereldlijke madrigalen (meerstemmige wereldlijke liederen zonder begeleiding). Mogelijk heeft de vader hiermee willen aangeven dat hij wereldlijke muziek niet afwijst, maar ondergeschikt acht aan religieuze muziek. Ook het glas rode wijn en de walnoten zijn bekende christelijke symbolen. De walnoten zijn tegelijk een symbool van een lang en gelukkig huwelijk. 
 
De meisjes hebben attributen in handen die de vijf zintuigen symboliseren, maar die tevens een christelijke betekenis hebben. Het bosje bloemen dat het oudste meisje vasthoudt verwijst naar de reukzin, maar ook naar de tegenstelling tussen het aardse leven en het hiernamaals. Het jongere meisje toont een tros druiven en houdt een mand met fruit vast. Dit verwijst naar de smaak, maar symboliseert tevens de wijn van de eucharistie en daarmee het bloed van de verlosser. Fruit is een verwijzing naar de luxe leefomstandigheden van het gezin, maar symboliseert ook de vergankelijkheid van al die rijkdom. Naast het fruit ligt ook een horloge, wat een aanduiding is voor het vergaan van de tijd. 
 
Wilhelmina van Setten houdt haar jongste dochter bij de hand, die, zoals toen bij zowel heel jonge meisjes als jongetjes gebruikelijk was, een jurk-achtig kostuum draagt. 
 
Het totale schilderij wil duidelijk maken dat rijkdom, sociale status en maatschappelijk welzijn de aandacht niet mogen afleiden van wat er werkelijk toe doet, namelijk het geloof. De familie van Michiel van der Dussen liet door middel van het schilderij weten dat zij katholiek waren, ondanks het feit dat in die dagen het katholicisme niet erg werd gewaardeerd. 
 
Van Vliet signeerde het schilderij niet alleen hij vermeldde er nadrukkelijk de datum op: 25 mei 1640

Het gezin van Michiel van der Dussen

Herman Veldhuis

Michiel van Mierevelt

Portret van Arent Jacobsz. van der Graeff op 62-jarige leeftijd. Halfportret naar rechts, met kanten plooikraag en mantel met in op tafel steunende rechterhand handschoenen. Wapen rechtsboven.

Portret van Arent Jacobsz. van der Graeff (1557 - 1642)

Ludwig van Beethoven

Louise de Coligny (1555-1620) is de vierde vrouw van Willem van Oranje. Louise draagt een rouwteken op haar hoofd. Volgens de overlevering zou Louise haar man voor Balthasar Gerards hebben gewaarschuwd, omdat zij zijn duistere gestalte niet vertrouwde.

Portret van Louise de Coligny

Eerste portret van H.K.H. Prinses Juliana vervaardigt door H.M. de Koningin

Cachet van Hugo de Groot

Adolf le Comte

Naast de siervoorwerpen werden ook tegelplaten en grotere wandbekledingen in Jacoba-aardewerk vervaardigd die werden ontworpen door Adolf le Comte. Ook hiervoor gold dat de vormen werden vervaardigd uit inheemse kleisoorten. De afbeeldingen tonen landschappen en figuren of zijn dikwijls afgeleid van beroemde schilders uit de Gouden Eeuw zoals Rembrandt (1606-1669) en Jan Steen (1626-1679).1 (afb. 1) 
Het tweede voorbeeld van Jacoba-aardewerk is deze rechthoekige plaat die is voorzien van een opstaande geknepen rand (XIII, cat.nr. 75). De ingekraste decoratie toont een rivierlandschap dat is gestoffeerd met een aantal personages en grazend vee. Op de achtergrond is het silhouet van de stad Delft te zien met aan de bovenrand het stadswapen en het opschrift Delft.

Plaque met zicht op Delft

Jacques de Gheyn (II)

Hendrick Goltzius

Een man in militaire uitdossing (een kolonel), ten voeten uit, op de linkerzijde gezien, een zwaard aan zijn gordel, een stokwapen (partizaan) in zijn rechterhand. Op de achtergrond een heuvelachtig landschap waarin een slag plaatsvindt. Onder de voorstelling twee regels tekst in Latijn 
'Milite Caput, et magnum inter prelia fulmen, Infracta auspicys pectora reddo meis' 
 
Deze prent is onderdeel van een serie van 12 genummerde prenten van militairen, ten voeten uit weergegeven tegen een landschappelijke achtergrond waarin krijgshandelingen verricht worden.

Officieren en soldaten 1; Kolonel

Yin Jiulong

Alaksana 2

De Lavieter & Co.

Borgand van den Bergh

Jan Frederik Christiaan Reckleben

Gevangenneming van de stadhouder van Friesland, Groningen en Ommelanden, Caspar de Robles in Groningen door zijn eigen Spaanse soldaten uit ontevredenheid over achterstallig soldij, december 1576

Gevangenneming van Caspar de Robles, 1576

De schotel heeft een standring en een brede, schuin oplopende, licht geschulpte rand. Het plat heeft, binnen een band met bloemen en rankwerk, een decor met een hengselmand met bloemen, een zogenoemd Hanakago-decor. De vertreding en een deel van de rand is gedecoreerd met servetwerk met bloemen, waarin acht lotusbladvormige cartouches met bloeiende planten en vliegende insecten. Langs de rand loopt een band met diverse soorten servetwerk waarin acht ovale cartouches met boeddhistische symbolen en kostbaarheden. De buitenrand is gedecoreerd met drie bloementakken.

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Op weg naar een nieuw museum

Blijf op de hoogte

Ga je akkoord met onze cookies?

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Op weg naar een nieuw museum

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf op de hoogte

Ga je akkoord met onze cookies?