Vandaag zijn we open van 11.00 tot 17.00 uur.

Plan je bezoek

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Van februari tot juni 2023 presenteerden we de tentoonstelling Het Delft van Vermeer. Wie was deze beroemde schilder? Hoe was hij verbonden aan Delft? En hoe zag Delft er eigenlijk uit in de 17de eeuw? We blikken terug op een uitzonderlijke tentoonstelling aan de hand van enkele highlights.

Een terugblik op de tentoonstelling 

Highlights uit Het Delft van Vermeer

Prinsenhof delft homepage

onbekend

Kraantjeskan in de vorm van een op een bank zittende dame op een tweetrapsgewijs verhoogd voetstuk met licht geschulpte wanden. Onder het afneembaar hoofddeksel bevindt zich een vulgat. Aan de voorkant op het voetstuk bevindt zich een kraan. 
 
De dame draagt een japon met een strooipatroon van ranken met gele, oranjerode en mangaankleurige bloemen, afgebiesd met een sierrand van oranje bessen. Het bijpassende jak is gedecoreerd met een blauw rankenpatroon. Haar hals is bedekt met een blauwe schakelband. Op het hoofd een platte gele hoed met sierrand. 
Het opgebonden haar wordt aan weerszijden van het achterhoofd bijeengehouden door blauwwitte ronde band. Ze draagt gele schoentjes. De ogen, neusgaten, mond en oren zijn met kleur aangegeven. Haar rechterhand hield misschien een glaasje vast, haar linkerhand ligt tegen haar linkerknie. 
De bank heeft een geel dek en een massief onderstel wat is geaccentueerd met gele lijnen. Het voetstuk heeft mangane randen en aan de voorzijde aan harpvormige opening geflankeerd door acanthusblad. De achterzijde van het voetstuk is ongedecoreerd.

Kraantjeskan in de vorm van een zittende dame

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Willem van Oranje

Bij Museum Prinsenhof Delft vertellen we verhalen aan de hand van 3 thema’s die onmisbaar zijn in Delft: Willem van Oranje, Delfts Blauw en Delftse Meesters. Daarnaast inspireert het museum met wisselende tentoonstellingen. En met projecten zoals de Delftse Blik. We willen dat iedere bezoeker zich herkent én welkom voelt. Het museum is een voormalig klooster en werd gebruikt als hof van Willem van Oranje. Het gebouw staat in de top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg.

Over het museum

Van 18 oktober 2024 t/m 5 januari 2025 pakt Museum Prinsenhof Delft uit met de tentoonstelling De KunstParade. Verrassend – Kleurrijk – Hedendaags. Een omvangrijke selectie kunstwerken, van gevestigde en opkomende kunstenaars die een bijzondere band met Delft hebben, is voor het eerst samen te zien. In de feestelijk vormgegeven tentoonstelling geven 38 grote installaties, objecten, schilderijen en tekeningen een kijkje in de nieuwe beeldende kracht die de stad voortbrengt. De KunstParade strooit de werken als confetti over de museumzalen en ver daarbuiten én verrast keer op keer. Deze laatste tentoonstelling voor de tijdelijke sluit van het museum voor een grootschalige verbouwing, is een mooie opmaat naar het ‘nieuwe’ museum waarin er meer ruimte is voor kunst uit de 20ste en 21ste eeuw.

De KunstParade

Henk Tieman

De Porceleyne Fles - Royal Delft

De groei

Herman Frederik Carel ten Kate

Bijbelles in de kapel van het Prinsenhof

Nederlandsche Oliefabriek 

40-jarig jubileumboek Oliefabrieken Calvé-Delft

Beeld of balkdrager voorstellende een heilige diaken

Blik Delfia braadolie / minjak goreng

Blik, produktverpakking voor Delfia braadolie / minjak goreng

Het schoteltje heeft een standring, een licht oplopende rand en een stuitrandje op het plat. Het kommetje is licht concaaf-conisch van vorm en heeft een standring. Het schoteltje heeft op het plat een centraal floraalmotief met daaromheen een decor van bloesemtakken, een spelend zotje en een oosterse dame, een zogenoemde 'lange Lijs', gezeten op een rots. Langs de rand loopt een band met swastikavormig servetwerk. De buitenwand heeft een decor van boeddhistische symbolen. Het kommetje heeft op het plat, binnen een dubbele cirkel, een decor van een rots met gras. Langs de rand loopt een band met swastikavormig servetwerk. De buitenwand is gedecoreerd met een treurwilg, een zotje en een lange Lijs.

Gepolychromeerd houten beeld van Hanuman, overhoeks staande op een voetstuk met zwart en gouden wolkenmotief, zijn apenvoeten van elkaar en de knieën gebogen. Hij heeft de armen gebogen en de handen in de zij. De aap heeft aan zijn rechterhand een lange gebogen duimnagel. Zijn lichaam is lichtblauw gekleurd, terwijl op armen en benen en in de oksels zwarte haartjes zijn weergegeven. 
Zijn korte broek is rood met in verguldsel een Chinees siermotief. Verder heeft hij een schouderbedekking met franje, vergulde sieraden: halsketting, waardigheidsteken en een gordel, met in een driehoek twee banen over de dijen. Van de korte dodot zijn plooien zichtbaar tussen de voeten, achter en op zij van de figuur. Zijn staart houdt hij sierlijk in drie bochten, die eindigen in een vergulde knop, omhoog. De figuur is moeilijk te identificeren, daar hij de blauwe kleur van Nila heeft maar de lange duimnagel van Hanoman, die gewoonlijk als een witte aap wordt voorgesteld met een geblokte dodot, ten teken dat hij kan vliegen.

Gepolychromeerd houten beeld van Hanuman

Op 10 juli 1584, wordt in het Prinsenhof Willem van Oranje doodgeschoten. De kogelgaten die achterblijven in de muur, herinneren nog elke dag aan deze tragische en cruciale gebeurtenis uit de Nederlandse geschiedenis. In Museum Prinsenhof Delft ervaar je het verhaal van prins Willem van Oranje in Delft. Wat zijn komst betekende voor de stad en hoe hij en zijn nakomelingen het fundament van dit land legden. In het Prinsenhof loop je door de vertrekken waar Willem van Oranje en zijn familieleden verbleven, en sta je oog in oog met de kogelgaten.

Delft en Willem van Oranje (1533-1584) zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wie is deze sleutelfiguur uit de Nederlandse geschiedenis? Ontdek hier de belangrijkste gebeurtenissen in zijn leven, van zijn geboorte tot aan zijn dood in het Prinsenhof. 

Wie was Willem van Oranje?

Speld met het wapen van Zuid-Holland

Ernst Witkamp

Roeloffzen & Hübner

Diploma, gouden medaille toegekend aan de Nederlandsche Oliefabriek voor hun tafeloliën ingezonden op de Tentoonstelling van Voedingsmiddelen te Amsterdam in 1887.

Diploma, gouden medaille toegekend aan de Nederlandsche Oliefabriek voor hun tafeloliën ingezonden op de Tentoonstelling van Voedingsmiddelen te Amsterdam in 1887

Sluit op zondagmiddag aan bij de gratis instaprondleiding en ontdek het museum.

Instaprondleiding

Heb je een vraag? Neemt gerust contact met ons op, we helpen je graag.

Contact

Opvallend bij deze terrine zijn de Hollandse waterlandschappen en het opschrift 'De Porceleyne Fles'.

Aert Verbeeck

De verovering van Maastricht in 1632 en Rijnberk in 1633

Adelbrief (waarmee Tromp in de adelstand werd verheven) van Koning Karel II van Engeland aan Cornelis Tromp, (tweede gedeelte);

Adelbrief Cornelis Tromp (1629-1691)

Leon Senf

Jurrien Adrianus Burghoorn

In 1904 werd H.W. Mauser aangesteld als technisch directeur van de fabriek. 
Dit was het begin van een periode vol technische experimenten waaruit onder andere de sectieltechniek en Porselein-Biscuit voortvloeiden. 
Tevens werd de aanzet gegeven tot het opzetten van een aparte afdeling voor bouwkeramiek. 
Rond hetzelfde jaar maakte Mauser een begin met het bestuderen van keramiek uit het Nabije en Midden Oosten. 
Samen met Leon Senf bezocht hij musea met belangrijke collecties Islamitische keramiek in Parijs en Berlijn. 
De schilder W.D. Oosterloo (dienstverband 1895-1948) kreeg de opdracht het effect van de oude techniek zo dicht mogelijk te benaderen door minutieuze bestudering van oude scherven. 
De eerste experimenten startten in oktober 1909 met als resultaat een aantal typen Nieuw Delfts, namelijk het Oud-Perzisch, het Nieuw-Perzisch en het Luster. 
Deze vernieuwde producten werden kort na elkaar vervaardigd, waarbij dezelfde basistechnieken werden toegepast. 
Een half jaar na het begin van de experimenten werd de eerste collectie gepresenteerd in de verkoopruimte van firma M.A. Reckers in Rotterdam. 
De officiële presentatie vond plaats in de rotonde van het toenmalige Kunstnijverheidmuseum in Haarlem. 
De hier afgebeelde kom behoort tot het zogenoemde Oud-Perzisch. 
De decors zijn uitgevoerd in de kleuren rood, blauw en groen op een wit fond. 
De kleur rood is de onderscheidende factor met het hierna beschreven Nieuw-Perzisch. 
De voorstellingen bestaan uit bloemen zoals anjers, tulpen en andere bolgewassen of het 'saz'blad. 
Deze motieven werden bij De Porceleyne Fles getrouw gekopieerd waarbij vooral het Turkse 'Iznik III' aardewerk (circa 1555-1700) tot voorbeeld heeft gediend. 
Dit aardewerk toont de karakteristieke kleuren blauw, turkoois en rood op een fijne witte sliblaag, bedekt met een kleurloos glazuur.

Lepelbak van tin; de steel ontbreekt.

Coenraet Decker

Pieter Smith

Gezicht op Voorburg met een scheepswerf aan een vaart aan de rand van het dorp. 
 
Met middenboven opschrift; 'VOOR-BURGH ten Tyde der Romeinen Genaemt Forum Hadriani' en met drieregelig onderschrift; 'd' Ambachts Heerlycheyt van Voor-burgh met den Aenkleeven van dien Mitsgaders de Tienden aldaer als oock in Teedingerbroeck [...].'

Gezicht op Voorburg met een scheepswerf aan een vaart aan de rand van het dorp

Het portretmedaillon toont het geschilderde portret van de koning Karel II, dat wordt omgeven door glazen diamanten (kwamen beter uit bij kaarslicht) van diverse grootte. De achterkant van het medaillon is voorzien van het gekroonde monogram CC dat wordt omgeven door het opschrift 'Carolus II Dei Gratias'. Aan de bovenzijde van het medaillon is een oog waaraan een kroon kan worden bevestigd die eveneens is voorzien van glazen 'diamanten'. 
Afgebeeld is koning Karel II (Charles II) (1630-1685) van Engeland, Schotland en Ierland. Hij was koning van 1660-1685. 
Al in de 2de helft van de 16de eeuw waren dit soort kostbare portrethangers bijzonder geliefd. Zij werden gedragen als memorie-juwelen ter nagedachtenis aan overleden personen. Van dergelijke bewaard gebleven juwelen werd het merendeel geschonken als beloning voor bewezen diensten of als diplomatiek relatiegeschenk door vorsten aan medewerkers en buitenlandse gezanten.

Portretminiatuur met engelse koning Karel II

Maximiliaan van der Gucht

Kussen met episode uit de geschiedenis van Jozef: Jozef, in ere hersteld, temidden van krijgslieden (Gen. 41, vs 37-42)

Kussen met Jozef, in ere hersteld, temidden van krijgslieden

De Grieksche A

Adrianus Kocx

Net zoals aan het Chinese hof is er belangstelling voor de tuin en het buitenleven in Nederland. Modieuze potten van Delfts blauw krijgen een ereplaats op het bordes of in de oranjerie. In deze tuinpotten worden bijzondere exotische planten gezet zoals de sinaasappel. Deze plant wordt in de 16de eeuw geïntroduceerd in Europa en dankt haar naam aan haar afkomst: ‘China’s appel’. 
 
As at the Chinese court, there was an interest in the garden and life outdoors in the Netherlands. Fashionable Delftware planters were given pride of place on the terrace or in the orangery. Unusual exotic plants, such as orange trees, were placed in garden planters like this. Orange trees were introduced into Europe in the 16th century and owe their name in Dutch to their origin: sinaasappel, or ‘China’s apple’.

Eugène Lacomblé

Medaillon met portret van Antoine Corneille Oudemans (1831-1895)

Vaandel 'Buurtvereeniging Rietveld'

Kleermakersgildepenning

Philip van Pieterson

Studie voor "vestige"

Rijkscommissie ter vervaardiging en ruiling van reproductiën van kunstvoorwerpen

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende Sint Maarten

Richard Roland Holst

NV De Sphinx v/h Petrus Regout & Co

Aardewerk mayonaisekom N.O.F. Nederlandse Olie Fabriek

Schaaltje met bespotting van de windhandel

Zak, afkomstig uit de Weeskamer (stadhuis Delft), waarin officiële stukken (rechtstukken e.d.) in bewaard werden. Op de zak is een etiket genaaid waarop staat wat in de zak zit, (in dit geval stukken in een zaak van de (He?)lena Elizabeth van Schie contra Simon vander Meer). 
 
De tekst op het etiket luidt: 
'Hoff 
(He?)lena Elizabeth van Schie weduwe Cornelis Jacobsz. De(dems?) q[ualitate] q[ua] Imp[etran]ten van mand[ement] van Ri(t?) Contra Simon vander Meer mede (lums?) q[ualitate] q[ua] (..?) ns 
F: Elinkhuijsen adv[ocaa]t 
H:v: Son Pr[ocureu]r' 
Zak, afkomstig uit de Weeskamer (stadhuis Delft), waarin officiële stukken (rechtstukken e.d.) in bewaard werden. Op de zak is een etiket genaaid waarop staat wat in de zak zit, (in dit geval stukken in een zaak van de (He?)lena Elizabeth van Schie contra Simon vander Meer). 
 
De tekst op het etiket luidt: 
'Hoff 
(He?)lena Elizabeth van Schie weduwe Cornelis Jacobsz. De(dems?) q[ualitate] q[ua] Imp[etran]ten van mand[ement] van Ri(t?) Contra Simon vander Meer mede (lums?) q[ualitate] q[ua] (..?) ns 
F: Elinkhuijsen adv[ocaa]t 
H:v: Son Pr[ocureu]r' 
Zak, afkomstig uit de Weeskamer (stadhuis Delft), waarin officiële stukken (rechtstukken e.d.) in bewaard werden. Op de zak is een etiket genaaid waarop staat wat in de zak zit, (in dit geval stukken in een zaak van de (He?)lena Elizabeth van Schie contra Simon vander Meer). 
 
De tekst op het etiket luidt: 
'Hoff 
(He?)lena Elizabeth van Schie weduwe Cornelis Jacobsz. De(dems?) q[ualitate] q[ua] Imp[etran]ten van mand[ement] van Ri(t?) Contra Simon vander Meer mede (lums?) q[ualitate] q[ua] (..?) ns 
F: Elinkhuijsen adv[ocaa]t 
H:v: Son Pr[ocureu]r

G.F.J. Bley

Hangbrug bij Kloengkoeng

Simon Fokke

Godsdienstvervolging onder de Hertog van Alva in 1568. Vooraan wordt een man onthoofd. In de achtergrond worden mensen verbrand en gehangen. 
onderschrift; 'Vervolging om den Godsdienst, onder den Hertog van Alva, in en na 't jaar 1568'

Godsdienstvervolging onder de Hertog van Alva in 1568

Rijk van Lavieren

Stadsgezicht, Rhenen

Jacobus Buijs

Reinier Vinkeles

Johannes Allart

'FREDRIK HENDRIK doet zijn EED als STADHOUDER'

Koninklijke Begeer [Voorschoten]

Nederlandsche Roode Kruis

Hors d'oeuvre- of mayonaiselepeltje

Het Koninklijk bezoek te Amsterdam

Rood bakkend aardewerken fragment bedekt met slip en loodglazuur en versierd met een ingekraste, polychrome voorstelling van Johannes (?).

Atelier van gebrandschilderd glas 'T Prinsenhof

Glas-in-loodraam 'Geschenk van het personeel der Oliefabriek te Delft'

Jan Heesterman

Gezicht op kolkje, Amsterdam

'Breda Oranjestad 1252 - 1952'

Jan Schoonhoven

Zes dicht naast elkaar geplaatste stroken, bestaande uit korte, met weinig tussenruimte onder elkaar geplaatste horizontale lijnen. Over de gehele lengte van elk van deze stroken lopen links en rechts van het midden twee vertikale lijnen.

T78-90

Jan Luyken

Grafmonument van Prins Willem I in de Nieuwe Kerk te Delft. Het onderschrift luidt: Grafstede te Delft opgericht ter eere van Willem van Nassau Prins van Oranje.

'Grafstede te Delft opgericht ter eere van Willem van Nassau Prins van Oranje'

Jan Frederik Christiaan Reckleben

Hendrik Jacobus Scholten

Prins Maurits knielt op het slagveld en dankt God na de overwinning bij de slag bij Nieuwpoort, 2 juli 1600.

'Maurits, na den slag bij Nieuwpoort'

Herman Veldhuis

Hanengevecht

Don Pedro (of Fernando) Pacieco, krijgsbouwmeester (ingenieur) van de hertog van Alva wordt met twee andere Spanjaarden opgehangen te Vlissingen, 8 april 1572. Met vele toeschouwers, op de achtergrond de masten van de schepen aan de kade 
 
Onderschrift: 'Don Pedro Pacieco opper krijgsbouwmeester des H. van Alva, nevens twee Spaensche jonkers opgehangen tot Vlissingen in den jaare 1572'.

Pacieco opgehangen te Vlissingen, 1572

Eerste portret van H.K.H. Prinses Juliana vervaardigt door H.M. de Koningin

Erik Pape

Langwerpige, horizontaal geplaatste, ellips, aan drie kanten afgesneden door de rand van het doek. De restruimte om de ellips is wit. Boven langs de ellips loopt een gele, en onderlangs een blauwe streep. De ellips is opgevuld met donkerblauwe en zwarte horizontaal geplaatste verfstreken (onder) met enkele lichte accenten en met witte en lichtblauwe verfstreken (boven en zij) met enkele donkere accenten.

Bassin rond

Ontdek de verhalen van ons gedeelde verleden. Elke eerste zondag van de maand te volgen als instaprondleiding of boek hem speciaal op aanvraag.


Rondleiding Sporen van Slavernij

Plastiek van tinglazuuraardewerk, voorstellende een koe

Leunende man met pijp en pet

Een verrassende tentoonstelling die je in beweging brengt

 Hedendaagse kunst in laatste tentoonstelling Museum Prinsenhof Delft

Annita Seeger (14-3-1907) staande op een pad in een tuin.

Adolf van der Laan

Moord op Willem van Oranje door Balthasar Gerard te Delft, 10 juli 1584

Het schoteltje heeft een standring en een schuin oplopende, gecontourneerde en geaccoleerde rand. Het afwijkende schoteltje is gewelfd en licht gecontourneerd, en heeft een standring en een licht geaccoleerde rand. De kommetjes zijn omgekeerd concaaf-conisch van vorm en hebben een standring, een gecontourneerde wand en een geaccoleerde rand. Het schoteltje en het plat van de kommen hebben decors van een landschap met gestileerde wolken, een vesting met een vaandel, een treurwilg en een gewapende krijger te paard. Het schoteltje heeft, rond het centrale decor, ronde cartouches met chrysanten. Langs de binnenranden van het schoteltje en de kommen lopen banden met cartouches waarin een landschap met een zittende oosterse figuur. De buitenwand van het schoteltje heeft boven de standring ovale cartouches en daarboven rechte kaders waarin floraal- en landschapsdecors. De buitenwand van de kommen heeft boven de standring bloembladvormige cartouches waarin afwisselend een krijger te paard en een landschapsdecor. Langs de buitenrand van de kommen loopt een band met vakken waarin floraaldecors. Het afwijkende schoteltje heeft een centraal decor van draken, een band met bloemblaadjes waarin bloempjes waaromheen bloemvormig servetwerk, en langs de rand vakken met bloesemtakken. De buitenwand van het afwijkende schoteltje heeft boven de standring een band met bloemblaadjes waarin bloempjes, en langs de rand vakken met bloemen.

Adam van de Goorberg

William and Mary-stoel, rijk gesneden met hoge rugleuningen en betrekkelijk klein zitvlak.

Kees Smits

Beschrijving van het (kunst)werk: Rechts een grote felblauwe afbuigende pijl. Links kleurvlakken, geplaatst in een soort 'kleurencirkel' in blauw-groen-geel-rood. Waterige vlekken in felle kleuren.

zonder titel

Verkade Fabrieken Zaandam

Juliana en Bernhard gedenkblikje voor de geboorte van Beatrix. Het beschuitje zit er nog in.

Juliana en Bernhard gedenkblikje

LEIJDUIN

Hozan Zangana

Troost de verzorger het kind of troost het kind de verzorger? Is de verzorger wakker of in slaap? Is het een warme omhelzing of een afstandelijke aanraking?

MALAWA / Verzorger en kind

Het overzetten van koeien

1/2 rijder uit de provincie Gelderland 
 
vz: 'MO. NO. ARG. CONFOE. BELG. PROD. GEL: &: C: Z:' 
az: 'CONCORDIA RES PARVÆ CRESCUNT'

1/2 rijder uit de provincie Gelderland

David Finsonius

Geboren 2 december 1610 te Delft, (zoon van Jan Thierens Jacobszoon en Suzanna van Velthoven), huwde te Bruinisse op18 november 1636 (ondertrouw te Delft 1 november 1636) Adriana van Haertstein (dochter van Joncker Paulus van Haertstein, ridder, burgemeester van Steenbergen den diens vrouw Soetha van Hertsbeeke?) 
Jacob stierf te Delft 1 mei, begraven 4 mei 1664 in de Nieuwe Kerk. Hij was medicinae doctor te Delft, vertrok in dezelfde positie begin 1648 naar Brazilië, in dienst van de West Indische Compagnie. In 1652 en 1653 schepen van Mauritsstad aldaar. Na zijn terugkeer in het vaderland en het overlijden van zijn echtgenote Adriana Haertstein hertrouwde hij te Delft, op 12 juli 1656 (ondertrouw 24 juni 1656) met Catharina van Lodesteyn Arendsdochter weduwe van Adriaan Hoppesteyn. Zij stierf 2 juni 1679 te Delft, begraven 5 juni op het Choor van de Nieuwe Kerk. Dit huwelijk was kinderloos. 
Dr. Jacob Thierens woonde te Delft aan de Koornmarkt tegenover het Gasthuis. Uit het eerste huwelijk 5 kinderen: Paulus, Jan, Jacob (jong gestorven), Soetha, Jacob.

Portret van Dr. Jacob Thierens (1610-1664)

Marijke Gémessy

Verdwenen Oranje...

Karel van Mander (II)

Mander is de signatuur op het wandtapijt. 'Jonge Mander' noemde Karel van Mander zich vaak, ter onderscheiding van zijn gelijknamige vader, die vooral bekend gebleven is door de kunstenaarsbiografieën in zijn Schilder-Boeck. Hij kwam naar Delft als ontwerper voor de tapijtwever François Spiering. Spiering was na de Spaanse Furie met al zijn arbeiders van Antwerpen naar Delft uitgeweken. Het stadsbestuur had hem een van de vroegere kloosters in gebruik gegeven, want voor het weven van tapijten was veel ruimte nodig. Hij leverde veel series tapijten, vooral van het buitenland. 
Karel van Mander werd in dit bedrijf in 1607 of 1608 aangenomen. Hij moest de ontwerpen maken en ze ook vergroten tot kartons. Deze waren een belangrijk hulpmiddel, want de tapijten werden liggend geweven met de voorkant naar beneden, zodat de wevers het resultaat nauwelijks konden beoordelen. Van Mander heeft voor Spiering heel wat ontwerpen gemaakt, met steeds minder genoegen, want de repen van het karton werden meteen in productie genomen en men zat altijd op hem te wachten. Hij bedronk zich regelmatig, geld was er nooit in huis en krediet kreeg hij niet meer. 
Toch lukte het hem in 1615 met financiële steun een eigen bedrijf te stichten, dat in het volgende jaar met de productie begon. Zijn eerste opdracht was een grote serie tapijten voor de Deense koning, die in 1620 tot 26 stuks was uitgegroeid. Er moet hard gewerkt zijn op het atelier, maar waarschijnlijk heeft Van Mander toch te scherp met Spiering willen concurreren. Hij moest grote sommen betalen voor de specialisten. In 1621 werd hijzelf onder curatele gesteld, maar het bedrijf bleef een enorme productie van nog betere kwaliteit behouden. In 1622 werd Van Mander failliet verklaard, in 1623 stierf hij. Zijn materiaal en ontwerpen werden door Spiering overgenomen. 
Alexander de Grote was een geliefd onderwerp voor tapijtwevers. We weten dat Van Mander op zijn minst vier series Alexander-tapijten heeft geproduceerd. Maar al eerder komt Alexander voor als één van de negen beroemde mannen (o.a. in een begin 15 de eeuwse tapijtenserie in The Cloisters, New York) en als grote heerser (in een serie voor het Bourgondische Hof, nu in Roma) In Van Mander's tijd lag de nadruk vooral op de beslissende ogenblikken in de geschiedenis en op de morele eigenschappen van de grote man. 
Op het zojuist verworven wandtapijt is een veldslag te zien. Van de vele veldslagen die Alexander heeft geleverd, is deze te identificeren op grond van de olifanten aan de rechterkant. Zij bewijzen dat het hier om één van de beroemdste gevechten gaat: de slag bij de Hydaspes in 326 v. Chr. Deze rivier (de tegenwoordige Jehlum, West-Pakistan) vormde de scheiding tussen Alexander's leger en dat van koning Porus. Porus was de belangrijkste tegenstander op de grote veroveringstocht naar het Oosten en Alexander was de belangrijkste tegenstander op de grote veroveringstocht naar het Oosten en Alexander was vooral bang voor zijn 200 olifanten. Deze konden alleen door het voetvolk bestreden worden, de ruiters waren er niet op getraind. 
Alexander liet op een stormachtige maanloze nacht een deel van het leger onverwacht een eind verder de rivier oversteken. Zijn tactiek was erop gericht om de olifanten en de ruiterij van Porus te scheiden, zodat zijn voetvolk de olifanten kon aanvallen. Dit lukte en de olifanten gingen, vriend en vijand vertrappend, op de vlucht. De superieure gevechtstechniek van de Grieken, oprukkend in een phalanx met aaneengesloten schilden, zorgde er toen voor dat Alexander de slag won. Hij maakte de overwonnen Porus tot zijn vazal en liet hem verder regeren in zijn koninkrijk. 
Het ontwerp van Van Mander gaat terug op de biografie van Alexander in de parallelle levens van Plutarchus (ca.46 - na 120) In de tweede helft van de 16de eeuw beleefde deze Griekse schrijver een enorme populariteit, vooral na het verschijnen van een zeer matige Franse vertaling van Jacques Amyot (1559, vele malen herdrukt) Deze vertaling werd opnieuw vertaald, in het Engels door Sir Thomas North (1579, uitgebreid geciteerd door Shakespeare) en in het Nederlands door Aarnoud van Zuylen van Nyevelt (Leiden, 1603, herdruk Delft 1644) Er was echter in 1601 in Leiden al een eerdere vertaling van Everart verschenen, die gebaseerd was op een Latijnse versie van Darius Tibertus. Het is onduidelijk of Van Mander één van de Leidse versies heeft gebruikt of de vertaling van Amyot. 
Vele details uit het verhaal zijn op het tapijt terug te vinden. Op de achtergrond is het water van de Hydaspes te zien met aan de rechterkant de slag, waarin de olifanten duidelijk zichtbaar zijn. Het centrum van het tapijt wordt ingenomen door koning Porus, die door Plutarchus beschreven wordt als een enorme man, bijna even groot als zijn olifant, hoewel dit beest groter was dan zijn soortgenoten. Deze olifant beschermde zijn meester, maar toen hij voelde dat Porus door zijn wonden was verzwakt, knielde hij neer en liet Porus zachtjes op de grond glijden. Daarna trok hij met zijn slurf voorzichtig de spiesen en pijlen uit de wonden. Toen Porus voor Alexander gebracht was vroeg deze, hoe hij behandeld wilde worden. Het antwoord was: koninklijk. Alexander vroeg of hij er niet nog iets aan toe te voegen had, maar Porus antwoordde dat het woord koninklijk reeds alles inhield. Daarop gaf Alexander hem niet alleen de regering over zijn eigen koninkrijk, maar voegde er nog een groot gebied aan toe. 
Op het tapijt is het ogenblik afgebeeld waarop Porus in zijn macht wordt bevestigd. Alexander heeft zijn blinkende zwaard opgeheven. Hij zit op zijn beroemde paard Bucephalus, dat korte tijd later zou sterven. Naast Porus lijkt de 30-jarige Alexander een tengere jongeling. 
Van Mander heeft Porus en de zijnen onderscheiden van de Grieken door ze negroïde trekken te geven: platte neuzen en dikke lippen. Met historische en topografische juistheid nam men het in de 17de eeuw nog niet zo nauw. 
De compositie van het tapijt is door Van Mander op superieure wijze opgelost. Porus vormt de verbinding van de hoofdscène links met de veldslag rechts. Vanuit onze links-rechts leesrichting kijken we met Alexander mee, worden tegengehouden door Porus, maar tegelijkertijd in een diagonaal dalende lijn naar rechts geleid, vanwaar we in een slinger van vechtenden naar boven terugkomen bij de gebeurtenissen aan de rivier. Het geheven zwaard van Alexander, dat in de drukke achtergrond gemakkelijk verloren zou kunnen gaan, heeft bijzondere nadruk gekregen door het erachter geplaatste vaandel. 
Overal is de liefde voor het detail merkbaar. Vooral in de wapenrustingen, maar ook in de bloemen op de voorgrond, waar de toen nog nieuwe tulpen opvallen (zouden ze daarom precies onder de speer van Porus zijn geplaatst?) De rand, met een vlechtwerk van bloemen en druiven, verlevendigd door vogels, is sterk verwant aan de boorden van de Scipiotapijten van Spiering, die waarschijnlijk ook door Van Mander ontworpen zijn. 
In de documentatie, die door G.T. van IJsselsteyn is bijeen gebracht, is ons tapijt niet met zekerheid te traceren. Hoewel juist over de Alexander-serie vrij veel informatie bestaat, zijn de gegevens over de kleur van de rand en de maten moeilijk met dit tapijt in overeenstemming te brengen. In ieder geval kunnen we concluderen dat Van Mander vier, misschien wel vijf "kameren van Alexander" heeft geweven. En waarschijnlijk kennen we de oude naam van de voorstelling, al wordt die genoemd in verband met een tapijt met rode rand, terwijl het onze een blauwe heeft: 'de battalie van Poorus'.

Koning Porus voor Alexander de Grote

'350 jaar Vlissingen 1572-1922'

Berchtesgaden bij Hinterzee

Op voorgrond ruit met vier vierkantjes (rood-geel-blauw-groen). Links daarboven een soort 'kleurencirkel'. Het geheel vormt een voornamelijk blauwe driehoek op zijn punt. Daaromheen in veelal primaire kleuren, waterige strepen.

Portret van Johannes Bogerman

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Blijf op de hoogte

Portret van Johannes Bogerman

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf op de hoogte