Vandaag zijn we open van 11.00 tot 17.00 uur.

Plan je bezoek

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Van februari tot juni 2023 presenteerden we de tentoonstelling Het Delft van Vermeer. Wie was deze beroemde schilder? Hoe was hij verbonden aan Delft? En hoe zag Delft er eigenlijk uit in de 17de eeuw? We blikken terug op een uitzonderlijke tentoonstelling aan de hand van enkele highlights.

Een terugblik op de tentoonstelling 

Highlights uit Het Delft van Vermeer

Prinsenhof delft homepage

onbekend

Kraantjeskan in de vorm van een op een bank zittende dame op een tweetrapsgewijs verhoogd voetstuk met licht geschulpte wanden. Onder het afneembaar hoofddeksel bevindt zich een vulgat. Aan de voorkant op het voetstuk bevindt zich een kraan. 
 
De dame draagt een japon met een strooipatroon van ranken met gele, oranjerode en mangaankleurige bloemen, afgebiesd met een sierrand van oranje bessen. Het bijpassende jak is gedecoreerd met een blauw rankenpatroon. Haar hals is bedekt met een blauwe schakelband. Op het hoofd een platte gele hoed met sierrand. 
Het opgebonden haar wordt aan weerszijden van het achterhoofd bijeengehouden door blauwwitte ronde band. Ze draagt gele schoentjes. De ogen, neusgaten, mond en oren zijn met kleur aangegeven. Haar rechterhand hield misschien een glaasje vast, haar linkerhand ligt tegen haar linkerknie. 
De bank heeft een geel dek en een massief onderstel wat is geaccentueerd met gele lijnen. Het voetstuk heeft mangane randen en aan de voorzijde aan harpvormige opening geflankeerd door acanthusblad. De achterzijde van het voetstuk is ongedecoreerd.

Kraantjeskan in de vorm van een zittende dame

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Willem van Oranje

Bij Museum Prinsenhof Delft vertellen we verhalen aan de hand van 3 thema’s die onmisbaar zijn in Delft: Willem van Oranje, Delfts Blauw en Delftse Meesters. Daarnaast inspireert het museum met wisselende tentoonstellingen. En met projecten zoals de Delftse Blik. We willen dat iedere bezoeker zich herkent én welkom voelt. Het museum is een voormalig klooster en werd gebruikt als hof van Willem van Oranje. Het gebouw staat in de top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg.

Over het museum

Van 18 oktober 2024 t/m 5 januari 2025 pakt Museum Prinsenhof Delft uit met de tentoonstelling De KunstParade. Verrassend – Kleurrijk – Hedendaags. Een omvangrijke selectie kunstwerken, van gevestigde en opkomende kunstenaars die een bijzondere band met Delft hebben, is voor het eerst samen te zien. In de feestelijk vormgegeven tentoonstelling geven 38 grote installaties, objecten, schilderijen en tekeningen een kijkje in de nieuwe beeldende kracht die de stad voortbrengt. De KunstParade strooit de werken als confetti over de museumzalen en ver daarbuiten én verrast keer op keer. Deze laatste tentoonstelling voor de tijdelijke sluit van het museum voor een grootschalige verbouwing, is een mooie opmaat naar het ‘nieuwe’ museum waarin er meer ruimte is voor kunst uit de 20ste en 21ste eeuw.

De KunstParade

Henk Tieman

De Porceleyne Fles - Royal Delft

De groei

Herman Frederik Carel ten Kate

Bijbelles in de kapel van het Prinsenhof

Nederlandsche Oliefabriek 

40-jarig jubileumboek Oliefabrieken Calvé-Delft

Beeld of balkdrager voorstellende een heilige diaken

Blik Delfia braadolie / minjak goreng

Blik, produktverpakking voor Delfia braadolie / minjak goreng

Het schoteltje heeft een standring, een licht oplopende rand en een stuitrandje op het plat. Het kommetje is licht concaaf-conisch van vorm en heeft een standring. Het schoteltje heeft op het plat een centraal floraalmotief met daaromheen een decor van bloesemtakken, een spelend zotje en een oosterse dame, een zogenoemde 'lange Lijs', gezeten op een rots. Langs de rand loopt een band met swastikavormig servetwerk. De buitenwand heeft een decor van boeddhistische symbolen. Het kommetje heeft op het plat, binnen een dubbele cirkel, een decor van een rots met gras. Langs de rand loopt een band met swastikavormig servetwerk. De buitenwand is gedecoreerd met een treurwilg, een zotje en een lange Lijs.

Gepolychromeerd houten beeld van Hanuman, overhoeks staande op een voetstuk met zwart en gouden wolkenmotief, zijn apenvoeten van elkaar en de knieën gebogen. Hij heeft de armen gebogen en de handen in de zij. De aap heeft aan zijn rechterhand een lange gebogen duimnagel. Zijn lichaam is lichtblauw gekleurd, terwijl op armen en benen en in de oksels zwarte haartjes zijn weergegeven. 
Zijn korte broek is rood met in verguldsel een Chinees siermotief. Verder heeft hij een schouderbedekking met franje, vergulde sieraden: halsketting, waardigheidsteken en een gordel, met in een driehoek twee banen over de dijen. Van de korte dodot zijn plooien zichtbaar tussen de voeten, achter en op zij van de figuur. Zijn staart houdt hij sierlijk in drie bochten, die eindigen in een vergulde knop, omhoog. De figuur is moeilijk te identificeren, daar hij de blauwe kleur van Nila heeft maar de lange duimnagel van Hanoman, die gewoonlijk als een witte aap wordt voorgesteld met een geblokte dodot, ten teken dat hij kan vliegen.

Gepolychromeerd houten beeld van Hanuman

Op 10 juli 1584, wordt in het Prinsenhof Willem van Oranje doodgeschoten. De kogelgaten die achterblijven in de muur, herinneren nog elke dag aan deze tragische en cruciale gebeurtenis uit de Nederlandse geschiedenis. In Museum Prinsenhof Delft ervaar je het verhaal van prins Willem van Oranje in Delft. Wat zijn komst betekende voor de stad en hoe hij en zijn nakomelingen het fundament van dit land legden. In het Prinsenhof loop je door de vertrekken waar Willem van Oranje en zijn familieleden verbleven, en sta je oog in oog met de kogelgaten.

Delft en Willem van Oranje (1533-1584) zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wie is deze sleutelfiguur uit de Nederlandse geschiedenis? Ontdek hier de belangrijkste gebeurtenissen in zijn leven, van zijn geboorte tot aan zijn dood in het Prinsenhof. 

Wie was Willem van Oranje?

Speld met het wapen van Zuid-Holland

Ernst Witkamp

Roeloffzen & Hübner

Diploma, gouden medaille toegekend aan de Nederlandsche Oliefabriek voor hun tafeloliën ingezonden op de Tentoonstelling van Voedingsmiddelen te Amsterdam in 1887.

Diploma, gouden medaille toegekend aan de Nederlandsche Oliefabriek voor hun tafeloliën ingezonden op de Tentoonstelling van Voedingsmiddelen te Amsterdam in 1887

Sluit op zondagmiddag aan bij de gratis instaprondleiding en ontdek het museum.

Instaprondleiding

Heb je een vraag? Neemt gerust contact met ons op, we helpen je graag.

Contact

Opvallend bij deze terrine zijn de Hollandse waterlandschappen en het opschrift 'De Porceleyne Fles'.

Aert Verbeeck

De verovering van Maastricht in 1632 en Rijnberk in 1633

Rijkscommissie ter vervaardiging en ruiling van reproductiën van kunstvoorwerpen

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende Sint Jozef

Frans Hogenberg

Moord op Willem van Oranje door Balthasar Gerard te Delft, de vlucht en de gevangenneming, 10 juli 1584. 
Gezicht op interieur Prinsenhof: achter ontvangt de prins Gerards in een kamer, op de voorgrond wordt de prins neergeschoten. Links probeert Gerard te ontsnappen en wordt hij gevangengenomen.

Moord op Willem van Oranje door Balthasar Gerard te Delft, 10 juli 1584

De terechtstelling van Egmont en Hoorne

Jacques Callot

Israël Henriet, Parijs

Misère de la guerre

Elegante hoofdsteun gebruikt om te voorkomen dat bij het slapen de vaak ingewikkelde feestkapsels in de war raakten, tentoongesteld op de Internationale en Koloniale Uitvoerhandel Tentoonstelling, Amsterdam 1883. 
 
Elegant headrest used to prevent the complicated hair dresses from being muddled while sleeping. Exhibited at the International Colonial and Trade exhibition, Amsterdam 1883, Geelvink Bay.

Ariwak

Arthur Stam

Johannes Vermeer

Vermeerkijk- of perspectiefkast naar een in een veilingcatalogus (Amsterdam 1696) vermeld en waarschijnlijk verloren gegaan schilderij van Johannes Vermeer 'Daer een Seigneur zyn handen wast, in een doorsiende kamer, met beelden'.

Vermeerkijkkast 'Daer een Seigneur zyn handen wast, in een doorsiende kamer, met beelden'

Koninklijke Nederlandse Munt

Het gecontourneerde trekpotje is gerekt meloenvormig en heeft een rechte tuit, een ovaal oor en een half bolvormig gecontourneerd deksel met een bolvormige knop. De buik heeft decors van een dame, een zogenoemde 'lange Lijs', met een bloem staande in een tuin met een hekje en bloeiende planten. Het oor en de tuit zijn gedecoreerd met gestileerde wolken. Het deksel is versierd met bloemenranken.

Gedekseld trekpotje

Adolf le Comte

De vaas heeft cirkelvormige decoraties in reliëf en een Réflet Métallique glazuur in overwegend grijs en roze met vloeisporen. Het speciale glazuur geeft het voorwerp een metaalachtige schittering. In 1892 wordt het ‘Réflet Métallique’ ontwikkeld vanuit het zogenaamde ‘Berbas’ met iets doffere kleuren.

Marri Oosterholt

De populieren kaai Lopik

Ki Ledjar Subroto

wajang kulit in de vorm van Anna van Saksen


Gerard van Bylaer

op huldiging van Maurits na zijn veldtocht

Christina Linaris-Coridou

Tonny van Sommeren

Aan dit project werkten groepen vrouwen mee van verschillende nationaliteiten, achtergronden en leeftijden uit diverse wijken van Delft. 
Gedurende 10 weken hebben zij gewerkt aan onderdelen van dit kunstwerk De Jurk van Delft. Ruim 500 lapjes zijn er gemaakt; een verzameling van voorwerpen, teksten, klederdrachtpoppen en kleine borduurwerken waarin verschillende herinneringen, persoonlijke verhalen, eigen dingen, recht uit het hart uitgebeeld werden. 
 
Bij het project zijn zoveel vrouwen betrokken die in groepjes werken of thuis of op hun werk ook een lapje mee borduren, soms omdat ze niet naar de bijeenkomsten kunnen komen, soms omdat ze het idee achter het project willen ondersteunen. Maar steeds staat de wens om deel te zijn van dit aparte netwerk van vrouwen, ondergronds, in het verborgene, dwars door alle sociale structuren heen voorop. Vrouwen die sinds hun lagere schooltijd niets hadden met naald en draad naast virtuoze borduursters, vrouwen die een beetje lacherig doen over borduren. Maar het gaat niet over het borduren, het gaat over een verbond. Al deze vrouwen maken een statement, staan voor de wil tot samenwerking. Verbroedering is een thema dat zo vaak voorkomt op de lapjes. Maar ook het eigen land, vaak ver van hier, oude patronen en de verhalen, zoveel verhalen achter de lapjes. Verhalen van vroeger, maar ook van dit moment, over de situatie waarin de vrouwen zich nu bevinden.

De Jurk van Delft

'en verhindert ze niet'

Henri Routtet

Gezicht op de Oostpoort

Jan Schoonhoven

'De zonen van Seth'

Annet van den Assem

zonder titel

Robert Smit

Skubic's future

Coen de Jong

Het kunstwerk is onderdeel van het project 'Delft is here'. 
De beeldend kunstenaar Coen de Jong heeft dit project in opdracht van de gemeente Delft gemaakt. Het thema van deze opdracht was Buiten de Muren. 
 
Met het project Buiten de muren wil de gemeente Delft via een opdracht aan een beeldend kunstenaar een plek of meerdere plekken in de openbare ruimte zichtbaar maken, zowel in materiële als in emotionele zin. Dit betekent dat anders dan bij reguliere opdrachten niet alleen de materiële aspecten zoals stedenbouw en architectuur een rol in de opdrachtformulering spelen. Ook aan de sociale kanten van een plek, bijvoorbeeld wat is de functie ervan en waarom komen er veel of weinig mensen, wordt aandacht besteed. 
De Jong heeft daar zijn eigen invulling aan gegeven door letterlijk over de muren van Delft te kijken naar drie gelijknamige oorden elders in de wereld. Zo heeft hij een bezoek gebracht in de andere Delft-en in zuid-Afrika (het township Delft bij Cape Town), de Verenigde Staten (Delft Minnesota) en Sri Lanka (het eiland Delft). Op basis van het videomateriaal dat hij tijdens zijn bezoeken heeft gemaakt, stelde hij voor elke Delft zowel een artistieke impressie als een documentaire samen.

Delft = Here, Amerika

Bram Zwartjens

Serie Van Leeuwenhoek 'Organismen, bacteriën en bobbeltjes'

steel van kleipijp

Penning op de dood van Willem van Oranje, op last van de Staten na het Twaalfjarige Bestand geslagen. op vz: het borstbeeld van de prins in een sierlijk cartouche; onderschrift:'Licet Ossa Arescant, Virtus Virescit Et Viget' (hoewel de beenderen verdorren, de deugd nochthans bloeit en leeft altijd); het dubbele omschrift:'Guilelmus, Dei Gratia Princeps Auraniae, Comes Nassaviae Natus Dillenburgi Anno MDXXXIII, Provincias Confoederatas Quam Prudentissime Gubernavit Annos XV, Infortunate Obiit Delphae 1584' (Willem, door Gods genade Prins van Oranje, graaf van Nassau, geboren anno 1533 te Dillenburg, heeft de Verenigde Gewesten zeer wijselijk bestuurd, en is op een ongelukkige wijze te Delft overleden, 1584); 
kz: zijn blazoen met de zinsspreuk 'Saevis Tranquillus In Undis' (gerust in het midden der opgeruimde baren) in het ovaal een in korf duikende vogel

Penning op de dood van Willem van Oranje

Blik 'Calvé Gala-broodcrème'

Dirk van Dien

Gezicht op Delft vanaf Rijswijk bij Calvé

Willem Jacobsz. Delff

Michiel van Mierevelt

Portret van Frederik Hendrik van de Palts

Medaille in de vorm van een (koperkleurig/wit/groen) gekroond kruis. 
Het 5-armig kruis heeft in het midden een wapen en op de 5 witte armen staan de letters N, B, V, L,O. (= Nederlandse Bond voor Lichamelijke Opvoeding) 
 
De kroon zit met een ringetje bevestigd aan een oranje met groen gestreept lint, waarop het getal '16' is aangebracht. Aan het lint is aan de bovenkant een koperen speldje genaaid. 
Vermoedelijk een medaille voor het lopen van de avondvierdaagse. 
 
Medaille is opgeborgen in een grijze kartonnen doosje met deksel. 
Op de onderkant staat een datum '17/5/52' geschreven (dit heeft vermoedelijk geen betrekking op de medaille).

medaille Nederlandse Bond voor Lichamelijke Opvoeding (N.B.V.L.O.)

De Roos

Het zonder standring uitgevoerde bord loopt aan de achterkant iets bol naar een vlak middendeel. Aan de voorkant is in het plat een medaillon afgebeeld met Chinese mythologische dieren (Kylin en Fong-Hoang in een landschap. Hieromheen is een band met vier compartimenten gestoffeerd met een vogel en verschillende fabeldieren. Op de rand zijn vijf cartouches met vlinders, gescheiden door servetwerk.

Bord met Kangxi-decor

Museum Nusantara, 2000 - 2013

Affiche van de 'Oosterse Markt', gehouden op 5 augustus 1995

Jacques de Gheyn (II)

Hendrick Goltzius

Een man in militaire uitdossing (een luitenant-kolonel), ten voeten uit, een zwaard aan zijn gordel, een stokwapen (partizaan) in zijn rechterhand. Op de achtergrond een heuvelachtig landschap waarin een stad belegerd wordt. Onder de voorstelling twee regels tekst in Latijn 
'Munus ego absetis Ducis expleo, et alter ab illo fure Locum teneo, iure capesso vicem' 
 
Deze prent is onderdeel van een serie van 12 genummerde prenten van militairen, ten voeten uit weergegeven tegen een landschappelijke achtergrond waarin krijgshandelingen verricht worden.

Officieren en soldaten 2; Luitenant-kolonel

Serie Van Leeuwenhoek 'Oog, vanaf onderzijde lens'

Boerderij aan de Rotterdamseweg 161

Nederlandsche Oliefabrieken Calvé Delft

'Delftsche slaolie de zuinigste de beste! Calvé-kwaliteit!'

Maarten van Heemskerck

Dit is een portret van rector Johannes Colmannus, ofwel Jan Coolman (1471-1538). De eerste wereldlijke priester die in 1512 als rector van het Sint Agathaklooster wordt aangesteld. Met zijn juridische achtergrond is hij de aangewezen persoon om de vele bezittingen en landgoederen die het klooster rijk is te beheren. Het Sint Agathaklooster - het museum is vandaag de dag gevestigd in dit kloostercomplex - is op dat moment een van de rijkste en meest invloedrijke kloosters van de Noordelijke Nederlanden. 
 
We zien Colmannus zittend in een stoel, ten halven lijve weergeven, met een zwarte baret op het hoofd. In zijn handen draagt hij een rood boek en een verwelkte anjer, om zijn vinger een gouden ring. Links aan de wand hangt aan een leeuwenkop het familiewapen. Met spijkers is een klein papiertje aan de wand bevestigd met daarop de leeftijd van 67 aangeduid. Dat is vermoedelijk de leeftijd van Colmannus als hij Maarten van Heemskerck vraagt om zijn portret te schilderen. Het schilderij zit nog in de oorspronkelijke lijst en draagt een inscriptie: Omnino ne sit fato Colmanus ademptus Martini fecit ingeniosa manus (Maarten’s ingenieuze handen hebben dit gemaakt, zodat Colmannus niet door de dood zal worden meegenomen)

Portret van rector Johannes Colmannus (1471-1538)


De vazen zijn balustervormig en hebben een brede standring en een rechte hals. De buik heeft een decor van rotsen met bloeiende planten. De schouder is gedecoreerd met bloemen en rankwerk, en de hals met bloemen.

Henk Molenaar

'number one'

'number eleven'

Cornelis Jacobsz. Delff

Keukenstuk met liefdespaar omringd door voedsel en keukengerei

Portret van Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619)

Microscoop van Antoni van Leeuwenhoek (replica)

Delft = Here, Sri Lanka

Anthonie Palamedesz.

naar rechts gewend; borststuk met linkerhand voor de borst, zwarte toga met witte bef, linksboven een wapen

Portret van dr. Cornelis 's-Gravesande (1631-1691)

Moord tijdens de Bartholomeüsnacht, 1572

'number three'

Adriaen van de Venne

rond het sterfbed (hemelbed) staan aantal mensen, waarvan de mannen met afgenomen hoed; voor het bed een stoel waartegen een stok met vrijheidshoed? en een zandloper op de grond

Het sterfbed van Prins Maurits

Rijk van Lavieren

Portret van naakte, touwtrekkende, man

Ebner, Den Haag

Portretfoto van Gaspard en Frans van Kinschot

De schotel heeft een gecontourneerde wand, een schuin oplopende, geaccoleerde rand een standring. De theekom is omgekeerd wijd klokvormig en heeft een gecontourneerde wand, een licht geschulpte rand en een standring. De schotel en het plat van de kom hebben een erotisch decor van een landschap met bloeiende planten, een treurwilg warover een kledingstuk hangt, en een deels ontkleed oosters paar waarvan de man op een kleedje ligt. Deze scène staat wel bekend als 'de acupuncturist'. Het schoteltje heeft rond de centrale voorstelling een rand met nagelvormige vakken. Langs de binnenranden van de schoteltje en de kom lopen banden met swastikavormig servetwerk. De buitenwand van de schotel heeft boven de standring een band met vakken met floraalmotieven, waarboven een band met bloemenranken. De buitenwand van de kom heeft boven de standring een band met ronde cartouches waarin bloemen, waarboven zich een band met landschapsdecors bevindt. Langs de rand loopt een band met floraalmotieven.

Tineke van Gils

Wan Liya

Hoge theepot, met deksel, op basis van een vierkante voet, licht taps naar boven toelopend met behoud van de ribben. Op de bovenhoeken vier lussen waardoor touw met bamboe handvat. Waterige kobaltblauwe decoratie in vegen met de hand aangebracht. Aan de linkerzijde net boven het midden en aan de voorzijde rechts onderaan een ingekerfd en uitgespaard wolkenmotief. Op de achterzijde en de rechter zijkant een donker kobaltblauwe cartouche of stempel.

Four Seasons Happiness

De theepot is voorzien van een korte, rechte, geribde tuit en een getordeerd oorvormig handvat. 
De geribde buik is voorzien van een decoratie die bestaat uit rotsen, vogels, bloeiende takken en bloemen. Het licht gewelfde deksel is op gelijke wijze versierd en voorzien van een afgeplatte knop.

Een Delftse faience trekpotje voor thee.

Van Marken Delft Drukkers

Affiche 'Openluchtspel Elckerlyc Holland Festival 1950 Delft'

Alida Catharina van Kinschot

Vaandel van het Infanterie Regiment van Kinschot

De terechtstelling van Balthasar Gerards op de Markt van Delft. Zijn rechterhand, waarmee het hij fatale schot heeft gelost, wordt met een gloeiend wafelijzer afgebrand. Balthasar wordt na nog meer folteringen ontmand en opengesneden. Zijn hart wordt uitgerukt en in zijn gezicht geworpen, een gebruikelijke straf voor schuldigen aan hoogverraad. Het wonderlijke is dat Balthasar hierbij geen kik heeft gegeven.

De executie van Balthasar Gerards

Dekselvaas met bloemen bij een rots, en een opengewerkte houten deksel en sokkel

Met familiewapens van Jasper van Kinschot (1553-1603) en zijn vrouw Josina Pijll (1562-1601) 
 
Jasper van Kinschot was raadsheer in het Hof van Brabant, thesaurier-generaal van prins Maurits, executeur erfenis van prins Willem van Oranje en raad in de souvereine leenhove van Brabant. Hij kwam in 1590 met zijn vrouw, met wie hij in 1578 trouwde in Bergen op Zoom, naar Den Haag. Twee jaar later, in 1592 woonde het gezin in het huis van Bronckhorst in de Korte Nobelstraat aan de noordzijde. In 1596 kocht hij Lange Vijverberg nr. 11. Rondom de wapens is de lijfspreuk van Van Kinschot weergegeven: Virtute et Constantia/Vertu et Constance/Geduerighe deucht verwint. 
Hierboven zijn drie scènes uit het apocriefe verhaal Susanna en de Oudsten afgebeeld (de badende Susanna, de berechting van Susanna en de bestraffing van de twee Oudsten) 
 
(http://www.thuisinbrabant.nl/personen/k/kinschot,-jasper-van) 
Jasper van Kinschot werd geboren op 15 oktober 1552 in Turnhout, in het toen nog ongedeel­de Brabant, als zoon van Zeger van Kinschot en Josine Roe(lo)fs. Op 20 september 1578 huwde hij in de Grote Kerk van Bergen op Zoom Josina Pijll, dochter van Nicolaas Pijll en Cornelia Boulijn. Zij was geboren op 25 januari 1562 op kasteel Wouw bij Roosendaal. Het echtpaar kreeg veertien kinderen van wie er slechts zeven de volwassen leeftijd bereikten. Na het overlijden van zijn echtgenote op 11 december 1601 hertrouwde Jasper op 17 augustus 1603 te Vlissingen met Maria de Chantraines dict Broucqsault. Uit dit huwelijk werd postuum een dochtertje geboren, dat echter na enkele maanden overleed. Jasper van Kinschot overleed op 11 december 1603 te 's-Gravenhage. 
 
In zijn prille jeugd genoot Jasper in de vrijheid Turnhout onderwijs, waarbij Latijn en Grieks, maar ook muziek en orgel- en clavecimbelspel deel uitmaakten van het programma. In 1567 ging hij naar de Universiteit van Keulen, alwaar hij bij de Jezuïeten verbleef. Nog voordat hij zijn studie voltooid had, kwam er in 1570 een bevel van Filips II aan alle onderdanen die aan vreemde universiteiten studeerden, deze te verlaten en te gaan studeren in de Universitey­ten sijner subjectie oft tot Romen. Met dispensatie van Alva bleef Jasper te Keulen tot hij baccalaurus artium was. In Dowaai behaalde hij op 20 maart 1571 de titel doctor artium. Hij bleef daar nog enkele maanden langer om de françoische tale te leren, waarna hij in augustus 1571 in Leuven rechten ging studeren. Als baccalaurus iuris ging hij tenslotte in 1574 naar Brussel om de juridische praktijk te leren. 
 
Zijn praktijkjaren begon hij te Brussel als klerk bij mr Willem van Winde, bij wie hij ook in de kost ging. Vervolgens ging hij in de leer bij zijn neef, advocaat mr Hendrick van Kinschot. Toen de functie van griffier van de Raad en Rekenkamer en het Leenhof van de Markiezen van Bergen op Zoom vacant kwam, solliciteerde Jasper hiernaar. Dat hij die functie ook daadwerkelijk kreeg, behoeft geen verbazing te wekken; de baanderheer van Merode, die namens zijn dochter Margaretha, markiezin van Bergen op Zoom, dit ambt mocht begeven, werd door Hendrick van Kinschot in al zijn zaken bijgestaan. Ongetwijfeld heeft deze laatste zijn neef aanbevolen. Na zijn aanstelling, op 8 juli 1577, vestigde Jasper zich te Bergen op Zoom bij Jan de Sage, kanunnik en deken der Grote Kerk. Hiermee begon zijn zelfstandige loopbaan én zijn betekenis voor het noorden van Brabant. Zowel in zijn persoonlijk leven als in zijn carrière ging het Jasper in deze jaren voor de wind; hij 'vrijde' en huwde vervolgens jonkvrouwe Josina Pijll, wier vader Nicolaas raad en commies van de markies van Bergen op Zoom was. 
 
In 1581 werd Jasper raad en stadhouder van de lenen van Bergen op Zoom. Spoedig echter kwamen er problemen wegens de Spaansgezindheid van de markies: in 1582 werden zijn goederen door de Staten van Brabant aan de prins van Oranje gegeven. Voor Jasper van Kinschot had deze maatregel het einde van zijn carrière kunnen betekenen. Hij ging echter over in dienst van Willem van Oranje in zijn oude functie van griffier (25 januari 1583) en kreeg korte tijd later tevens de functie van rentmeester-generaal van het Huis van Bergen op Zoom. 
 
Of hierbij van een bewuste verandering van loyaliteit -en wellicht ook van godsdienst- sprake was, blijkt niet uit Jaspers aantekeningen. Ook bleek bij deze gelegenheid dat Willem van Oranje gemakkelijk de functionarissen van zijn Spaansgezinde voorganger -ook Jaspers schoonvader Nicolaas Pijll kwam in dienst van Oranje- overnam. Had hij wellicht gebrek aan geschoolde functionarissen? Eén ding is zeker: Van Kinschot heeft, evenals zijn schoonvader, het vertrouwen van de Oranjes niet beschaamd. Dit moge blijken uit zijn verdere carrière en uit de gegevens die we bezitten over hem en zijn gezin. 
 
Al kort na zijn indiensttreden bij Oranje, werd Jasper samen met zijn schoonvader naar Antwerpen ontboden, waar zij het verzoek kregen orde op zaken te stellen in de financiën van de Oranjes. Enige tijd later werd hij, wegens het overlijden van griffier Johan Baptista Vogelsanck, tevens benoemd tot griffier van Willem van Oranje. Op last van deze laatste ging hij, aangezien Steenbergen in augustus 1583 door de vijand was ingenomen, met zijn schoon­vader en met een ingenieur naar de Ruigenhil om deze plaats te versterken en te omwallen. Deze voor Jasper waarschijnlijk zeer buitenissige opdracht schijnt hij bijzonder goed volbracht te hebben. De plaats, die later 'Willemstad' genoemd werd, eerde hem met een jaarlijks pensioen en met het peetvaderschap over één van zijn kinderen. Met zijn griffier­schap in dienst van Willem van Oranje blijkt hij eveneens het griffierschap van het huis van Buren bekleed te hebben, in dienst van Willem van Oranjes dochter Maria. In 1587 legde hij deze functie, wegens de andere drukke werkzaamheden, neer. 
 
In 1586 kreeg Maurits van Leicester toestemming in het markiezaat van Bergen op Zoom een voorziening te treffen op justitieel gebied voor die zaken waarvoor men op de Raad van Brabant te Brussel was aangewezen. Deze zaken werden vanaf die tijd behartigd door enkele door Maurits benoemde deskundigen alsmede door de leden van Maurits' eigen raad. We zien in de stukken van deze voorloper van de Raad van Brabant te 's-Gravenhage ook de naam van Jasper van Kinschot voorkomen. In september 1591, toen de Raad van Brabant te 's-Gravenhage werd opgericht, werd Jasper tot raad in dit college benoemd, terwijl hij tevens zijn functies voor prins Maurits bleef vervullen. 
 
De band die Jasper met de Oranjes had gekregen, blijkt ook uit het feit dat diverse leden van dit huis peetvader of peetmoeder van kinderen van Jasper waren. Zo was Maria van Nassau in 1589 peet van Maria van Kinschot, Maurits in 1590 van zijn naamgenoot Van Kinschot, Emilia van Nassau, zuster van Maurits, van een gelijknamig Kinschot-dochtertje in 1593 en tenslotte Louise de Coligny van Lodewijck van Kinschot in 1595. 
 
Nergens vermeldt Jasper in zijn autobiografische aantekeningen iets over zijn geloofsovertui­ging, maar mede uit bovenstaande gegevens mogen we afleiden dat hij in de jaren tachtig van de zestiende eeuw is overgegaan tot het calvinisme. 
 
Zijn Brabantse geboorte was voor zijn aanstelling in de Raad van Brabant een vereiste. Zijn collega-raadsheren waren -aanvankelijk vrijwel zonder uitzondering- geboren Brabanders. Zijn kinderen vonden hun huwelijkspartners echter ook onder de leden van Hollandse en Zeeuwse aanzienlijke families. 
 
Jasper van Kinschot, wiens lijfspreuk 'Virtute et Constantia' was, ofwel 'Geduerighe deucht verwint' was, werd aldus de stamvader van een Noordnederlandse protestantse tak van de familie Van Kinschot. 
 
Bronnen 
 
Algemeen Rijksarchief 's-Gravenhage, Familie-archief Van Kinschot, Autobiografische aantekeningen van Jasper van Kinschot (diverse handschriften). 
 
Molhuijsen P., en Kossman, F. (red.), Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel 10, Leiden, 1937. 
 
Van Kinschot, C., Genealogie van het Geslacht van Schooten, later genoemd: (van) Schoyte (België) en Van Kinschot (België en Nederland), Tiel, 1910-1912. 
 
Dit artikel verscheen eerder in: J. van Oudheusden e.a. (red.), Brabantse biografieën. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende Noordbrabanders. Deel 1, Amsterdam/Meppel, 1992. 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
 
Mr Jasper van Kinschot (eerst Caspar), raadsheer in het Hof van Brabant, thesaurier-generaal van Prins Maurits, executeur erfenis Prins Willem van Oranje, raad in de souvereine leenhove van Brabant 
Leefde van 15 oktober 1553 tot 1603 
·	Studeerde in Keulen rechtsgeleerdheid, vervolgens in Douay en bij de praktijk in Brussel van Hendrik van Kinschot; 
·	Bekeerde zich tot het protestantisme; kreeg 16 kinderen 
·	In 1583 werd hij Lid van de Raad van Willem van Oranje en Griffier van zijn domeinen van Nassau en van Buren 
In de winter van 1583 volgde hij Willem van Oranje naar Dordrecht en in mei 1584 naar Delft, alwaar Willem op 10 juli werd vermoord. Snel werd Jasper van Kinschot door de Staten van Holland benoemd tot Thesaurier van Prins Maurits die toen nog minderjarig was en tot griffier van de provisionele administratie van de successie van de huizen van Nassau en Buuren. Hij hield een persoonlijk gezinsboekje bij, waardoor heel wat aardige gegevens over hem en zijn gezin bekend zijn en waardoor de familierelaties duidelijk worden en eigenlijk ook bewezen worden. 
Jasper van Kinschot werd in 1593 eigenaar van een huis, een klein huis, een schuur, een boogaard en bos te Oosterhout, tezamen groot vier bunder en werd genoemd: de Blauwe Camer. Jasper maakte zich verdienstelijk voor de Oosterhoutse bevolking door interventies bij Prins Maurits, de Staten van Brabant en de Raad van State. Het dorpsbestuur verleende hem daarom in 1593 twaalf jaar vrijdom van alle dorpslasten voor zijn huis. Jaspers zoon Lodewijk verkocht de bezitting in 1627 aan Adriaan Verelst, commies-generaal van de domeinen van de prins van Oranje. In 1645 werd de Blauwe Camer eigendom van de Norbertinessen van St. Catharinadal, die het nog in bezit hadden in 1960. 
Jasper kwam in 1590 naar Den Haag en woonde in 1592 in het huis van Bronckhorst in de korte Nobelstraat aan de noordzijde. Hij kocht in 1596 Lange Vijverberg nummer 11, het Hof van Culemborg. Daar woonde hij in ieder geval in 1601. Dit huis werd door de erven verkocht in 1620 aan de Graaf van Culemborg. In de 18de eeuw kreeg het huis een ander front. 
Bij het overlijden van Josina Pijll in 1601, kwamen de prinsen in het huis aan de Lange Vijverberg 11 en waren vergezeld van de graven Willem, Ernst en Jan-Ernst van Nassau. Bij de ziekte van zijn vrouw had Jasper een tiental doctoren, enige zeer bekwame chirurgijns en zelfs twee paracelsisten of quacksalvers aan haar ziekbed geroepen. De gehele Vijverberg was na het overlijden in rouw. Prins Maurits was apart voor de uitvaart uit Brabant naar Den Haag teruggekomen met andere graven van Nassau . 
 Jasper speelde verder een grote rol in de opzet en aanpassingen van Willemstad (NBr.),de stichting van het dorp Fijnaart en van Lennep laat hem in zijn werk “de stiefzoon” optreden naast Prins Maurits.

Portret van Peter Ernst II

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Blijf op de hoogte

Portret van Peter Ernst II

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf op de hoogte