Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Kom nog één keer, voordat de deuren sluiten

Willem van Oranje

Van februari tot juni 2023 presenteerden we de tentoonstelling Het Delft van Vermeer. Wie was deze beroemde schilder? Hoe was hij verbonden aan Delft? En hoe zag Delft er eigenlijk uit in de 17de eeuw? We blikken terug op een uitzonderlijke tentoonstelling aan de hand van enkele highlights.

Een terugblik op de tentoonstelling 

Highlights uit Het Delft van Vermeer

Prinsenhof delft homepage

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Jan Henderikse

In 1985 doet de Gemeente Delft een oproep aan kunstenaars om een actueel stadsgezicht te maken, geïnspireerd op het wereldberoemde 17de-eeuwse Gezicht op Delft van Johannes Vermeer. Jan Henderikse doet dat letterlijk en fotografeert alles wat hij ziet in de stad van zijn kindertijd en jeugd. Het gaat hem niet om het perfecte plaatje, maar om snelle opnamen. Zijn snapshots zijn amateuristisch en soms onscherp. Maar met zijn 744 polaroids in vijf schetsboeken geeft Henderikse een herkenbaar en volledig beeld van Delft in 1985.

Gezicht op Delft

Twee foto's van huizen aan het Achterom te Delft, geplakt op twee met doek bespannen paneeltjes, beschilderd.

Huizen aan het Achterom 45-47

In februari 2024 heeft de gemeenteraad van Delft het definitieve akkoord gegeven op de verbouwings- en vernieuwingsplannen van ons museum. De deuren zijn op 5 januari 2025 gesloten. We zijn nu echt gestart met de verbouwing. Graag lichten we de grote veranderingen die het historische monument binnen én buiten zal ondergaan toe.

Bouwen aan een nieuw Museum Prinsenhof Delft

Verbouwing & vernieuwing

Johannes Lutma (I)

John Osborne

Afgietsel van medaillonportret van  Amalia van Solms

Truus Nienhuis

Enigszins Delft VIII

onbekend

Cornelis van Dijck

De kommetjes zijn omgekeerd belvormig en hebben een standring. De kommen zijn gedecoreerd met een dansende dame en heer, en Chinese teksten in kaders. Tussen de decors staan Chinese karakters.

Jan Schoonhoven

Zigzagvorm, doorsneden met grote diagonale en horizontale lijnen, met van binnen gearceerde vierkantjes.

T 80-79

Koninklijke Begeer [Voorschoten]

Medaille in plat doosje. De medaille heeft te maken met de Nederlandse Padvinders. 
 
Medaille: Koperen, open ring, met daarin de drie-bladige 'Franse Lelie' en gebogen daaronder de tekst "DE NED . PADVINDERS" 
De medaille zit met een oogje aan een ringetje dat bevestigd is aan een groen lintje. Aan lintje is aan de bovenkant een koperen speldje genaaid.

DE NED . PADVINDERS

Jaap van den Ende

Zonder titel

Aart Houtman

Opschrift: 
De slager geeft graag elke klant 
Een fijn stuk vleesch met vette rand 
Maar.... geeft de slager mager vleesch 
Dan is dat niet zijn schuld geweest

Adolf le Comte

Atelier van gebrandschilderd glas 'T Prinsenhof

Glas-in-lood raam 'bruidje'

Ontwerp voor tegeltableau met drie friezen waarop putti de werkzaamheden in de fabriek tonen.

Marco Zwinkels

Portret Aart Houtman

De Porceleyne Fles - Royal Delft

De collectioneur F.E. Vlielander Hein, die in 1913 zijn omvangrijke verzameling 'oud' Wit-Delfts legateerde aan het Gemeentemuseum Den Haag, stelt in een artikel uit datzelfde jaar vast dat voor velen het 'oud-wit Delftsch aardewerk' onbekend is of zelfs 'het als niets waardig' aan hen voorbijgaan. Volgens hem verdient 'het witte goed' dat hem zo na aan het hart ligt, in meer dan 'één opzicht belangstelling'. Hij benadrukt de historische waarde van deze Delftse productie. De voorwerpen zijn immers slechts met een ondoorzichtig wit tinglazuur bedekt, waardoor dergelijk goed de onderzoeker alle mogelijkheden biedt de basis van de technische aspecten van het tinglazuuraardewerk grondig te bestuderen. 
Vervolgens gaat Vlielander Hein uitvoerig in op een in 1778 gezamenlijk door de Delftse plateelbakkers opgestelde prijslijst. Evenals de prijs van het 'blauw of geschilderd goed' komt de prijs van het aanzienlijk goedkopere witgoed aan bod, dat als alledaags gebruiksgoed kan worden betiteld. Bovendien werden de prijzen vastgesteld van zowel het 'schone' oftewel ongeschonden Delfts als van het 'wrakke' goed met bakfoutjes. 
Een grote groep Wit-Delfts is in 1980 op het voormalige terrein van plateelbakkerij De Porceleyne Fles aan het licht gekomen. Deze bodemvondst, waartoe overigens tevens gedecoreerd goed behoort, dateert uit 1660-1680. Aangezien Wit-Delfts nagenoeg nooit een merk vertoont, is het in tegenstelling tot het wel gemerkte goed, onmogelijk de fabriek van herkomst vast te stellen. Gelet op de locatie van de bodemvondst is dat dus niet het geval met de in onze recente publicatie over De Porceleyne Fles beschreven groep wit-goed. Het belang van deze bodemvondst is dan ook groot. Enerzijds gaat het daarbij om Wit-Delftse producten waarvan de herkomst wél bekend is. Anderzijds werpt deze omvangrijke groep licht op het productieassortiment dat men toentertijd voerde, nota bene slechts een zevental jaren na de start van De Porceleyne Fles in 1653. 
Drie eeuwen later produceert De Porceleyne Fles opnieuw ongedecoreerd Delfts waarvan een aanzienlijk aantal tot de collectie van de Gemeentemusea Delft behoort. Bij het bekijken van deze uit 29 voorwerpen bestaande groep 'nieuw' Wit-Delfts aardewerk blijkt dat menig voorwerp is ontleend aan vormen van weleer. Zo is de plooischotel uit de jaren 1930-1976 het evenbeeld van het exemplaar uit de beerput. Ook het tweetal 'vaasjes' met een brede rand is niet te bestempelen als een nieuwe creatie, maar vindt zijn oorsprong in het vertrouwde model van de kwispedoor. 
In de jaren dertig van de twintigste eeuw hervatte men de productie van het wit-goed, omdat het vanwege de lage onkosten immers aanzienlijk voordeliger was dan het beschilderde. Vooral deze prijsfactor bracht De Porceleyne Fles ertoe om tijdens de crisis van de jaren dertig opnieuw het ongedecoreerde Delfts aan de man te brengen. Wellicht zou het een gunstige invloed hebben op de omzet van de fabriek.

Cilindervormige kan met oor en tinnen deksel. In wit uitgespaard op blauw fond een schild met het opschrift: KAN / N.

Het Engelse creamware bord is beschilderd met de portretten en profil van stadhouder Willem V en zijn echtgenote prinses Wilhelmijntje met tussen hen in een boompje met oranjeappels. Onderaan de voorstelling is het opschrift "Dit zag ik in dees middag stond'. Deze versregel verwijst naar de kleur geel die op 5 augustus 1785 in de regenboog verscheen. Deze gebeurtenis werd in verschillende versjes zowel op Engelse creamware bordjes als op Delfts aardewerken plaques vastgelegd en valt onder de categorie Orangistische propaganda na het herstel van het stadhouderschap in 1787.

Bord met de portretten van Willem V (1748-1806) en Wilhelmina van Pruisen (1751-1820)

Cor Dam

Wandsculptuur gemaakt t.g.v. het honderdjarig bestaan van de firma van Leipsig in 1961

Wandsculptuur 'van Leipsig-Delft 1861-1961'

Johan Hendrik Sikemeier

Glas-in-lood raamhanger met een portret van Willem van Oranje

Glas-in-lood raamhanger met een portret van Willem van Oranje

De collectioneur F.E. Vlielander Hein, die in 1913 zijn omvangrijke verzameling 'oud' Wit-Delfts legateerde aan het Gemeentemuseum Den Haag, stelt in een artikel uit datzelfde jaar vast dat voor velen het 'oud-wit Delftsch aardewerk' onbekend is of zelfs 'het als niets waardig' aan hen voorbijgaan. Volgens hem verdient 'het witte goed' dat hem zo na aan het hart ligt, in meer dan 'één opzicht belangstelling'. Hij benadrukt de historische waarde van deze Delftse productie. De voorwerpen zijn immers slechts met een ondoorzichtig wit tinglazuur bedekt, waardoor dergelijk goed de onderzoeker alle mogelijkheden biedt de basis van de technische aspecten van het tinglazuuraardewerk grondig te bestuderen. 
Vervolgens gaat Vlielander Hein uitvoerig in op een in 1778 gezamenlijk door de Delftse plateelbakkers opgestelde prijslijst. Evenals de prijs van het 'blauw of geschilderd goed' komt de prijs van het aanzienlijk goedkopere witgoed aan bod, dat als alledaags gebruiksgoed kan worden betiteld. Bovendien werden de prijzen vastgesteld van zowel het 'schone' oftewel ongeschonden Delfts als van het 'wrakke' goed met bakfoutjes. 
Een grote groep Wit-Delfts is in 1980 op het voormalige terrein van plateelbakkerij De Porceleyne Fles aan het licht gekomen. Deze bodemvondst, waartoe overigens tevens gedecoreerd goed behoort, dateert uit 1660-1680. Aangezien Wit-Delfts nagenoeg nooit een merk vertoont, is het in tegenstelling tot het wel gemerkte goed, onmogelijk de fabriek van herkomst vast te stellen. Gelet op de locatie van de bodemvondst is dat dus niet het geval met de in onze recente publicatie over De Porceleyne Fles beschreven groep wit-goed. Het belang van deze bodemvondst is dan ook groot. Enerzijds gaat het daarbij om Wit-Delftse producten waarvan de herkomst wél bekend is. Anderzijds werpt deze omvangrijke groep licht op het productieassortiment dat men toentertijd voerde, nota bene slechts een zevental jaren na de start van De Porceleyne Fles in 1653. 
Drie eeuwen later produceert De Porceleyne Fles opnieuw ongedecoreerd Delfts waarvan een aanzienlijk aantal tot de collectie van de Gemeentemusea Delft behoort. Bij het bekijken van deze uit 29 voorwerpen bestaande groep 'nieuw' Wit-Delfts aardewerk blijkt dat menig voorwerp is ontleend aan vormen van weleer. 
In de jaren dertig van de twintigste eeuw hervatte men de productie van het wit-goed, omdat het vanwege de lage onkosten immers aanzienlijk voordeliger was dan het beschilderde. Vooral deze prijsfactor bracht De Porceleyne Fles ertoe om tijdens de crisis van de jaren dertig opnieuw het ongedecoreerde Delfts aan de man te brengen. Wellicht zou het een gunstige invloed hebben op de omzet van de fabriek.

Bernard Romein

Ontwerptekening van de kaft van het boek 'Het Varken, afkomst, voeding, verzorging'

Jan Luyken

Moordpartij door de Spaanse troepen onder Don Frederik in een kerk in Naarden, 1 december 1572. Uitvoerige voorstelling met links een staande Spaanse edelman, rechts stromen soldaten met vaandels het kerkgebouw binnen.

Moord in een kerk te Naarden, 1572

Richard Roland Holst

De kom is vervaardigd in opdracht van de Delftse oliefabriek Calve in de jaren dertig van de twintigste eeuw. De afkorting NOF staat voor Nederlandse OlieFabriek

Rijk van Lavieren

Portret van een vrouw

Cornelis Kruseman

Portret van Mr Cornelis van der Goes (1766 - 1836)

De bodebus was een onderscheidingsteken dat werd gedragen door boden die in dienst waren van bestuurslichamen zoals de Kamers der Staten Generaal, de Provinciale Staten, gemeentebesturen, Hoogheemraadschappen, Waterschappen en polders. 
In de middeleeuwen werden geschreven en verzegelde berichten door bodes overgebracht. De berichten werden in een bus aan een gordel gedragen. Soms droeg zo'n bode een staf wanneer hij op reis was. De bode kon gratis gebruik maken van het toenmalige vervoer zoals de trekschuit, veerpont of diligence. 
Vanaf de 15de eeuw werd aan de bodebus een schildje toegevoegd met het wapen van de instantie die werd vertegenwoordigd door de bode.

Bodebus van Delft

Cloisonné tegel Broederschap der notarissen

Steven de Swart

Joris Arentsz. van Cleef

De drie bewaarde lijsten (PDMeu 89, 90, 91) behoorden oorspronkelijk tot een reeks van elf. Deze lijsten zijn vervaardigd in opdracht van de burgemeesteren van Delft ter plaatsing in de Burgemmesteren-, Schepenen- en Weeskamer van het Stadhuis. 
 
Het bijzonder van deze lijsten is, dat Dirck van Bleyswijck (1639-1681) het door hemzelf bedachte maar op gangbaar symboolgebruik berustende zinnebeeldige programma van de decoraties, dat telkens is afgestemd op de bestemming van de drie kamers in het stadhuis waar de kaarten kwamen te hangen, heeft gepubliceerd in het bijvoegsel van het tweede deel (ca. 1680) van zijn 'Beschryvinge der stadt Delft'. 
 
Deze lijst (PDMeu 91) was bestemd voor de Schepenenkamer en bevat 'wereldlijke gebouwen van Delft'.

Schilderijlijst bekroont met gekruiste olijftakken

Simon Fokke

Steven van Esveldt

Gravure met een afbeelding van het sluiten van het twaalfjarig bestand, april 1609 
Met 8-regelig vers: 
'De Spaansche fierheid komt bij // voorraad aan de hand // En zich tot een verdrag hier 
overbodig uiten : // Europa staet verstomd, wen't Neer = // land een Bestand met zo een magtig Vorst voor // twalef jaar ziet fluiten.'

Het sluiten van het twaalfjarig bestand, april 1609

Henk Molenaar

'number two'

'Inlandsch groepje, de berg Tjikoeraj op den achtergrond'

het platte bord heeft een schuine standring en een brede, schuin oplopende rand. Het plat is gedecoreerd met een voorstelling van een centraal boeket waaromheen vier bloemenranken. Langs de rand loopt een band met servetwerk waartegen afwisselend gras en bloemen.

Roy Villevoye

Z.t., ('Schema Melanine')

Antoon Derkzen van Angeren

Ontbijttafel

Op 14 september 1682 werd het Collegium Medico Pharmaceuticum opgericht. 
Onder dit gilde vielen de medici en de apothekers. Het collegium had een zegelstempel laten maken, dat gebruikt werd om leerboeken en diploma's van een embleem te voorzien. De afdruk toont de Godin der gezondheid Hygieia met beker en slangenstaf (attribuut van de Griekse God der geneeskunde Asklepios). De haan is het offerdier van Asklepios.

Zilveren zegelstempel van het Delftse Collegium Medico-Pharmaceuticum

Gerrit Hogeboom

Louis

Harm Kamerlingh Onnes

Hugo Tutein Nolthenius

Groen geglazuurde doos met deksel met aan de twee korte zijden een afbeelding van zwart paard in reliëf en op de lange zijden een olifant in reliëf. Op het deksel een oosterse mythische godin in hurkzit en met vier armen. Het rust op vier pootjes. 
Het bij het merk geschilderde T N staat voor Hugo Tutein Nolthenius (1863-1944) die samen met Harm Hendrik Kamerlingh Onnes (1893-1985) dit soort stukken maakte. 
De schilder Harm H. Kamerlingh Onnes (1893-1985) is een zoon van Catharina Augusta Tutein Nolthenius (Kitty; 1861-1936) en de schilder Menso Kamerlingh Onnes (1860-1925). Geïnspireerd door zijn buurman en oom Hugo begint Harm in 1933 met doldrieste pogingen glazuren van oosterse keramiek na te bootsen. Misschien zijn deze experimenten mede veroorzaakt door een reis van Harm in 1922-23 naar Nederlands-Indië, China en Japan. In de keuken aan de Nieuwe Plantage 30 mengen neef en oom er lustig op los, aan de hand van oude receptenboeken voor keramische glazuren. Van de glazuurproeven worden nauwkeurige aantekeningen in dagboeken gemaakt. Volgens overlevering explodeerde de keuken in het souterrain regelmatig. In de tuin van Hugo wordt zelfs een keramiekoven gebouwd naar oud model. Het modelleren van de keramische vormen gebeurt met de hand of op de draaischijf. Soms wordt er terug gegrepen op oude modellen als de Italiaanse apothekerspot. Ook tegels, met bloemen, en tableaus met voorstellingen van gezelschappen worden onder handen genomen. Harm wordt ook beïnvloed door Bart van der Leck die bevriend is met Hugo.

Groen geglazuurde doos met deksel

Herman Sanders

Schets met abstracte voorstelling

Kan met oor. Buik blauw geglazuurd en versierd met gestrooide rozetten in concentrische cirkels. Hals en voet voorzien van horizontale groeven en blauwe strepen.

Treeft in de vorm van een ter met gaatjes op drie pootjes. Deze kleine, vaak geoorde treeftjes waren vermoedelijk bestemd voor het maken van gebakjes. Ze zijn er in vele modellen. Door de gaatjes kon het vocht weglopen.

Naast de siervoorwerpen werden ook tegelplaten en grotere wandbekledingen in Jacoba-aardewerk vervaardigd die werden ontworpen door Adolf le Comte. Ook hiervoor gold dat de vormen werden vervaardigd uit inheemse kleisoorten. De afbeeldingen tonen landschappen en figuren of zijn dikwijls afgeleid van beroemde schilders uit de Gouden Eeuw zoals Rembrandt (1606-1669) en Jan Steen (1626-1679).1 (afb. 1) 
Het tweede voorbeeld van Jacoba-aardewerk is deze rechthoekige plaat die is voorzien van een opstaande geknepen rand (XIII, cat.nr. 75). De ingekraste decoratie toont een rivierlandschap dat is gestoffeerd met een aantal personages en grazend vee. Op de achtergrond is het silhouet van de stad Delft te zien met aan de bovenrand het stadswapen en het opschrift Delft.

Plaque met zicht op Delft

Anoniem

Een grote stadsbrand richtte op 3 mei 1536 enorme verwoestingen in Delft aan. Ongeveer 2000 huizen gingen hierbij verloren. De Oude en Nieuwe Kerk werden zwaar beschadigd, evenals een groot aantal kloosters. Alleen het zuidoostelijk deel van de stad (het huidige winkelcentrum De Veste) en de terreinen in het noordoosten bleven gespaard. 
De hitte was zo groot dat de klokken in de torens smolten. Op het schilderij zijn de delen van de stad die verbrand zijn in lichtere kleuren geschilderd dan het deel dat behouden bleef. 
Het is de oudste geschilderde plattegrond van een Noord-Nederlandse stad. De schilder heeft een combinatie toegepast van de plattegrond, recht van boven gezien voor de vorm en het stratenpatroon van de stad en de vogelvlucht voor de gebouwen, waar men als van schuin boven tegenaan kijkt. 
 
Op de lijst staat, in gotische letters: 'viertien.kerkcken,veel.menschen.ende.huusen.al.sonder.ghetal.sijn.in. Delft ghebrant, dat stadhuys.ende.die.vleis.hal.1536' 
Dit is een chronodisticon (rijmend historisch chronogram). De rode letters vormen, omgezet naar Romeinse cijfers, het jaartal 1536. 
 
Het werk zou zijn getoond aan de landsheer Karel V als ondersteuning van een verzoek om vrijstelling van belastingen. De stad was in een dermate erbarmelijke staat, dat de jaarlijkse belastingen 'ordinaris bede' onmogelijk betaald konden worden. Delft kreeg uiteindelijk voor een periode van twintig jaar vrijstelling van deze belastingen. 
(zie artikel Een unieke plattegrond, Delft kort na de stadsbrand', Wim Weve, Delf zomer 2012)

Plattegrond van Delft na de stadsbrand van 1536

Steengoed (bier)kan uit het Westerwald. Aan het lintoor zit nog een restant van het tinnen scharnier van het tinnen deksel. De decoraties zijn ontstaan door stempelen.

Nederlandsche Oliefabriek 

reclamefolder 'Het wachten op Kalvermeel "Vita"'

Leonaert Bramer

David zittend op een troon met achter hem zijn raadsheren. Links daarvan drie staande onderdanen en voor hem op de grond liggen schatten, bestaande uit twee borstharnassen en zilveren schalen. Voorts twee knielende schataanbieders. Rechts is een half opengetrokken gordijn te zien, links op de achtergrond een ruine en op de middenachtergrond een beschilderde wand.

De Egyptische slaafgemaakte voor koning David

'number five'

Jan Frederik Christiaan Reckleben

Intocht van Willem van Oranje te Middelburg na het beëindigen van het beleg, 22 februari 1574 
De prins te paard krijgt de sleutels van de stad aangeboden

Intocht van Willem van Oranje te Middelburg, 22 februari 1574


Romeyn de Hooghe

Johannes Tangena

'Herstelling der waere godsdienst en grondwetten in G: Brittanien...'

De afbeeldingen op de Actiebordjes behoren tot de bekendste historische taferelen. Als gevolg van de speculatie met aandelen (acties) van zwendelmaatschappijen, werd in eerste instantie veel geld verdiend. Door de economische crisis in 1720 stortte de markt in waardoor velen tot armoede vervielen. Deze gebeurtenis werd tot onderwerp van veel spotprenten en schotschriften waarvan het bekendste is 'Het Groote Tafereel der Dwaasheid' uit 1720.

Coenraet Decker

Gravure met een afbeelding van het beleg van Alkmaar. 
Gezicht in vogelvluchtperspectief op Alkmaar en omgeving tijdens het beleg door de Spanjaarden. Op de voorgrond Spaanse troepen en enkele monniken. 
 
Het beleg van Alkmaar duurt van 21 augustus tot 8 oktober 1573. Don Frederik, een zoon van de hertog van Alva, moet zijn Spaanse soldaten terugtrekken omdat grote gebieden onder water worden gezet. Het is het eerste grote succes in de strijd om het gewest Holland en nog altijd kennen wij de spreuk: 'Van Alkmaar begint de victorie'. In werkelijkheid blijft het nog lange tijd spannend of de opstandelingen stand kunnen houden.

Beleg van Alkmaar, 1573

De Drie Porceleyne Flessies

Willem Jacobsz. van der Kool

weduwe van der Kool-Schrevelius

De Paauw

Op het plat een blauwe vaas met rode bloemen met een zeshoek met op de hoeken een rozet en tussen de rozetten gestileerde, florale motieven. Wand gedecoreerd met rozetten. Geheel bedekt met een lineair patroon in blauw, bruin en rood onder een kleurloos, transparant glazuur op een lichte grond.

Johannes de Ram

Jan Verkolje (I)

Vier koperplaten van de stadsplattegrond van de Caert Figuratief van Delft

Koperplaten van de 'Caert Figuratief'

A.P. Guerain

Van tal van Delftse festiviteiten, van een honderdjarig jubileum van een Delfts leesgezelschap tot een gedenkwaardige gebeurtenis bij de politie, is een tastbare herinnering gemaakt bij De Porceleyne Fles. De naam van een feesteling prijkt menigmaal op de rand van een dikwijls groot formaat schotels of een opschrift vertelt ons over een jubileum van weleer. Dergelijk aardewerk komt voort uit een lange traditie die tot op de dag van vandaag in ere wordt gehouden. Niet alleen de reeds aan bod gekomen Oranje-keramiek is daar een voorbeeld van. Zo kennen we ook een serie portretten van een aantal dominees uit Delft die uit 1660/1662 dateert. 
De herdenking in 1883 van de 300ste geboortedag van de in Delft geboren wetenschapper Hugo de Groot (1583-1645) gaf eveneens aanleiding tot de vervaardiging van herinneringskeramiek. De viering begon op 9 april in Amsterdam, zo wordt vermeld in De Navorscher uit 1883. Een dag later werden in het Delftse stadhuis twee borden van De Porceleyne Fles ten doop gehouden waarop de portretten van 'het Delfsch Orakel, het Licht van Holland en dat van zijne gade Maria van Reigersbergen' waren afgebeeld. Een paar jaar later, op 25 september 1886, werd op de Grote Markt te Delft 'het door den beeldhouwer Fransiscus Leonardus Stracké Janszn ontworpen door Merckelbach Sr. en Jr. gegoten standbeeld onthuld van dezen Phoenix van Euroop, dit Licht der Wereld. Het standbeeld vertoont', aldus vervolgt dit anonieme artikel, 'niet den advocaat-fiscaal, niet den pensionaris van Rotterdam of den gezant van Zweden aan het Fransche Hof, maar den schrijver van het Regt van den Oorlog en den Vrede'. Hij heeft een boek in de linker- en een pen in de rechterhand en is gehuld in een mantel met bont en ten voeten uit afgebeeld op een voetstuk van Zweeds graniet, waarop de woorden 'Hugo Grotius' zijn gebeiteld. In 1925 werd herdacht dat 300 jaar geleden het belangrijkste werk verscheen van De Groot, De iure belli ac Pacis. Daarmee legde hij de grondslag voor het moderne natuur- en volkenrecht. Het hier afgebeelde bord verwijst naar deze herdenking. Al eerder is sprake van herinneringsgoed dat verwijst naar deze beroemde Delftenaar die buiten de grenzen met zijn gelatiniseerde naam bekend stond als Hugo Grotius. Een in 1804 opgemaakte boedelinventaris van plateelbakkerij De Drie Posteleyne Astonne maakt bijvoorbeeld melding van een beeld 'zijnde Hugo de Groot'.

Gedenkbord 'Hugo Grotius 1625 De Jure Belli ac Pacis Jus Gentium 1925'

Sjerp vrijmetselarij 'Loge de Vriendschap', Surabaya

Lambert Eugen Florian Bodart

Gekristalliseerd glazuur, dat zich kenmerkt door kleine vlekjes die het object een schittering verlenen, is een bekend fenomeen in de keramiek. 
In eerste instantie was dit glazuur alleen geschikt voor architectonische producten. 
Voor de vorming van kristallen was een glazuurtype nodig dat tijdens de bakgang min of meer vloeibaar werd waardoor het alleen toegepast kon worden op tegels die horizontaal werden gebakken. 
Bij het gebruik van meerdere kleuren op één vlak moest worden voorkomen dat deze doorliepen. 
Dit was mogelijk door de glazuren te scheiden door middel van de cloisonné- dan wel de hollijn-techniek. 
Bij de cloisonné-techniek (verhoogd) werden met behulp van een ballonspuit verhoogde lijnen van klei op het ongebakken aardewerk gespoten die zich tijdens de eerste bakgang hechtten aan het oppervlak. 
Vervolgens werden de glazuren opgebracht. Bij de tweede techniek, de hollijn-techniek (verdiept) werden lijnen op het biscuitgebakken aardewerk gelegd. 
Hiervoor werd een mengsel met weinig kleur en glazuur gebruikt, waaraan was werd toegevoegd. 
De gestolde contouren werkten als een soort dam die de glazuren scheidde. Tijdens de tweede bakgang verbrandde de was en kwamen de lijnen wat dieper te liggen ten opzichte van de aangrenzende kleuren. 
Omstreeks 1914 ontwikkelde Mauser een nieuw glazuur dat bij het bakken voldoende stroperig bleef om op verticale vlakken gebruikt te worden. 
Hierdoor konden kristalglazuren tevens op vazen en bijvoorbeeld de hier afgebeelde schaal toegepast worden. 
Hiervan heeft met name de schilder en ontwerper L.E.F. Bodart gebruik gemaakt. Tevens legde Bodart zich toe op het ontwerpen van tegels waarbij hij eveneens het gekristalliseerde glazuur toepaste. 
Door de eerder genoemde verbetering van kristalglazuren werd een nieuw soort aardewerk ontwikkeld. 
Bodart leverde hiervoor niet alleen de decors en de modellen, maar voerde deze tevens uit. 
Dit grèsachtige zogenaamde 'Bodart'-aardewerk bestaat voornamelijk uit vazen en schalen.

Erik Pape

Balkon-hek

Henk Tieman

Waarschijnlijk werden de eerste cloisonné tegels omstreeks 1907 vervaardigd bij De Porceleyne Fles. Deze werden aangebracht bij tegelversieringen in het inmiddels gesloopte Rotterdamse station Hofplein. Vanaf 1915 is L.E.F. Bodart betrokken bij de productie van cloisonné tegels met gekristalliseerd glazuur. Bodart leverde vrijwel zeker alle ontwerpen voor deze tegels, zoals de tegel met een pauwachtige vogel in een nis (pda 416). Tot aan zijn pensionering in 1933 heeft Bodart in samenwerking met D.J. van Arum (dienstverband 1890-1945) en W.D. Oosterloo een grote variëteit aan tegelontwerpen geleverd. 
In het begin van de jaren '20 worden hieraan de herdenkingstegels toegevoegd die werden vervaardigd ter gelegenheid van een bepaalde gebeurtenis. Deze tegels werden veelal in een beperkte oplage geproduceerd. Na de Tweede Wereldoorlog werd opnieuw een serie tegels in het assortiment opgenomen, die betrekking hadden op de afgelopen oorlogsperiode. De productie van cloisonné tegels werd in 1977 gestaakt vanwege het arbeidsintensieve en dus kostbare productieproces

Cloisonné tegel 'Verzet Voor Vaderland, Spoorwegstaking sept. 1944 mei 1945'

Cloisonné tegel met het wapen van de provincie Drenthe

Cloisonné tegel met het wapen van de provincie Drenthe

Reclamefolder 'Het opfokken van kuikens met Calvé's opfokvoer'

Rood bakkend aardewerken fragment bedekt met slip en loodglazuur en versierd met een ingekraste, polychrome voorstelling van Johannes (?).

Guus Zuiderwijk

De ovale terrine is convex-conisch van vorm en heeft een standring en twee gewelfde grepen. Het ovale deksel is gewelfd en heeft een verdikte rand en een knop met pijnappeldecor. De terrine heeft twee decors van rivierlandschappen met bergen, rotsen, bomen, huizen, een pagode, bootjes en vaandels. De grepen zijn aan de bovenzijde gedecoreerd met gestileerde wolken. Het deksel heeft vier decors van bloemen met rankwerk. Op de dekselrand loopt een band met bloemvormig servetwerk.

De Metaale Pot

Lambertus Woutersz. van Eenhoorn

Margaretha Teckman

Dekselvaas gedecoreerd met bloemmotieven. Aan boven en onderkant een bladervormige krans, waarin gezichten en monsterkoppen.

Johannes Theodora Maria Visser

In de loop der eeuwen werd dit model plaque met een fraai uitgewerkte ophangmogelijkheid talloze malen door de Delftse producenten op de markt gebracht. Soms is een plaque ofwel Delfts 'porceleynen' schilderij, zoals dergelijk goed wel wordt omschreven in boedelinventarissen, gemerkt én zelfs gedateerd. De voorstellingen lopen uiteen van polychrome afbeeldingen die betrekking hebben op het Huis van Oranje-Nassau tot een rijtje keramische voorwerpen op een in het oog springende gele achtergrond. Zo vertoont een 1748 gedateerde plaque een voorstelling die verwijst naar de geboorte van prins Willem V (1748-1806). Op twee andere exemplaren zijn exotische vogels weergegeven en een rijk gevulde bloemenmand. Dat voorwerp is 1757 gedateerd en is, gelet op het merk, afkomstig uit plateelbakkerij De Grieksche A. Uit deze fabriek is tevens een 1769 gedateerde plaque afkomstig met de afbeelding van onder meer een kaststel, een kwispedoor en een tweetal theepotjes. 
De gelijkenis van deze plaque met de vroeger vervaardigde exemplaren is opvallend. Weer is het een gevulde bloemenmand die prijkt op dit 1918 gedateerde exemplaar en evenmin ontbreekt de exotische vogel die neerstrijkt tussen overhangend, bloeiend struikgewas. De traditie werd voortgezet en zelfs tot op de dag van vandaag treft men bij De Porceleyne Fles dit model aan. Deze plaques behoren tot de groep die 'kleine applique' wordt genoemd. De voorstellingen werden vóór 1910 in blauw uitgevoerd en toonden vooral fantasielandschappen of karakteristieke gebouwen in Delft. Tot op heden maakt deze 'kleine applique' deel uit van het assortiment. Daarbij ontbreekt echter een kunstig geschulpt gat aan de bovenzijde.

Dirk van de Goorberg

Vierkante doorsnede met afgeschuinde hoeken. De verhoogde voet versierd met schuin staande knorren en profielen. De gekanneleerde stam onderbroken door een platte nodus. De kaarsenhouder is eveneens gekanneleerd. De versiering van de vetvanger is overeenkomstig met die van de voet.

Jacob Willemsz. Delff (II)

Portret van Pieter de Groot (1615-1678), ten halve lijve, 'en trois-quarts' naar rechts. De geportretteerde draagt een grote witte kanten kraag. Linksboven in de compositie het familiewapen van De Groot. 
Pieter de Groot was de zoon van Hugo de Groot. 
Pieter is advocaat geweest. In 1660 werd hij pensionaris van Amsterdam. In 1667 en van 1670 tot 1672 was hij Nederlands gezant in Zweden en Frankrijk. Hij kwam in 1672 in opspraak door vermeend landverraad in zijn vredesonderhandelingen met de Franse Koning. Later werd hij echter van alle verdenkingen vrijgesproken.

Portret van Pieter de Groot (1615-1678)

Jacques de Gheyn (II)

Hendrick Goltzius

Een man met een opgerold stuk papier in de rechterhand (een schatmeester), ten voeten uit, op de linkerzijde gezien, een zwaard aan zijn gordel. Op de achtergrond een legerkamp waarin een schatmeester uit een grote kist aan een tafel in de open lucht betalingen verricht aan soldaten. Onder de voorstelling twee regels tekst in Latijn 
'Tempore si numerem prompte stipendia certo, impauidos animos Martia turba capit' 
 
Deze prent is onderdeel van een serie van 12 genummerde prenten van militairen, ten voeten uit weergegeven tegen een landschappelijke achtergrond waarin krijgshandelingen verricht worden.

Officieren en soldaten 10; Schatmeester

De sprenkelaar is dubbel-kalebasvormig en heeft een concaaf-conische voet met standring. De voet en het halsstuk hebben een decor van afwisselend bloemen en uit vier ruiten opgebouwde ruiten. De buik heeft vier lotusbladvormige cartouches met daarin afwisselend prunus- en perzikbloesemtakken. Langs de monding loopt een band met servetwerk.

Jean François Michel Mourot

Michiel van Mierevelt

Johannes Paulus Houtman

'Guille de nassau'

Kwispedoor met een decoratie van een haan tussen bloesemtakken. Op de rand medaillons met bloemenmanden met strikken en landschappen.

Zwart-witte strik met lint met op het lint een metalen lauwerkrans met kroon en onderaan het lint metalen franje. Over de lauwerkrans een lint met tekst "commissaris". Onderaan de krans een plaque met daarop 0.0.

Een uniek beschilderde lijst met een morele boodschap 

Spiegeltje, spiegeltje  aan de wand

Madonna met kind

Adolphe Zimmermans

Joh. Schoren v/d Soubreyn

Lepel van tin; de steel is van de bak afgebroken maar hoort er wel bij.

Ovaalvormig medaillon met een halfportret van Frederik Hendrik

Medaillonportret van Frederik Hendrik

Cloisonné tegel 25 jaar Technische Hogeschool

De Grieksche A

Adrianus Kocx

Net zoals aan het Chinese hof is er belangstelling voor de tuin en het buitenleven in Nederland. Modieuze potten van Delfts blauw krijgen een ereplaats op het bordes of in de oranjerie. In deze tuinpotten worden bijzondere exotische planten gezet zoals de sinaasappel. Deze plant wordt in de 16de eeuw geïntroduceerd in Europa en dankt haar naam aan haar afkomst: ‘China’s appel’. 
 
As at the Chinese court, there was an interest in the garden and life outdoors in the Netherlands. Fashionable Delftware planters were given pride of place on the terrace or in the orangery. Unusual exotic plants, such as orange trees, were placed in garden planters like this. Orange trees were introduced into Europe in the 16th century and owe their name in Dutch to their origin: sinaasappel, or ‘China’s apple’.

Peter Odijk

Jacques Callot

Israël Henriet, Parijs

Misère de la guerre

N. de Graaf

Een rond bord, zogenaamd Zwart Delfts met floraal decor op zwart fond, op standring. Decoratie aan de rand met bloemmotieven en in het midden bloemmotieven en een vogel. 
 
In 1978 bestond De Porceleyne Fles 325 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum werd de productie hervat van het befaamde Zwart-Delfts van weleer. De voorwerpen met een polychrome versiering op een glanzende lakzwarte ondergrond komen wat betreft de vorm in grote lijnen overeen met het type producten dat al eeuwen lang in Delft werd gemaakt. De hier afgebeelde collectie uit 1978 bestaat uit een serie schotels en tevens uit nieuw ontworpen vazen, schaaltjes en een kom. 
Aan het begin van de achttiende eeuw liet men zich inspireren tot dergelijk zwart Delfts door lakwerk en het zogenoemde Famille Noir porselein na te bootsen. Dergelijk geëmailleerd Chinees porselein in de kleuren vert, rose, noire en jaune ontstond tijdens het bewind van keizer Kangxi (1662-1722). In de negentiende eeuw verdeelde men dit porselein onder in familles en werd de overheersende kleur hieraan toegevoegd. 
Om in het jubileumjaar 1978 het Zwart-Delfts te introduceren, werd het jaar daarvoor opnieuw begonnen met de ontwikkeling van dit product. Nieuwe decors werden ontworpen die in samenwerking met de modelleur en het ceramisch laboratorium werden afgestemd op kleuren, modellen en glazuur. 
In een publicatie uit 1978 waarvan de titel verwijst naar de gelijknamige in 1962-1963 te Amsterdam gehouden tentoonstelling 'Het wondere zwart van Delft', spreekt de toenmalige directeur van De Porceleyne Fles, J. Dekker, zijn bewondering uit voor 'de levendige plateelkleuren met teruggehouden toon, aangebracht tegen het diepe, lakzwarte fond, afgedekt met transparante glazuur, waardoor de typische zachte hoogglans ontstaat en daardoor sterke herinneringen oproept aan de zo beroemde chinese lakpanelen'. Hierbij vallen op 'de fraaie oosters-georiënteerde bloem- en bladmotieven, die tot evenwichtige decors zijn samengesteld', aldus Dekker, 'terwijl veel van deze decors verder uitgewerkt werden door de toevoeging van een sierlijk vogelmotief'. Op 26 september 1978 werd de jubileumcollectie Zwart-Delfts aan Koningin Juliana gepresenteerd. 
Ongetwijfeld zal vooral de faam van het achttiende eeuwse Zwart-Delfts de beweegreden zijn geweest om juist bij het 325-jarig jubileum een dergelijke productie te hervatten. Het glanzende lakzwarte Delfts geldt immers als het ultieme bewijs van de technische hoogstandjes uit die tijd. Tot op de dag van vandaag wordt een keur aan zwart siergoed op de markt gebracht: van wandversiering en kaststellen tot kandelaars en in tal van kleuren uitgevoerde koetjes. 
In de jaren 70-80 werd in Gouda eveneens aardewerk met een hoogglanzend zwart oppervlak op de markt gebracht. Voorwerpen als een plateau en theebusjes vertonen een fraai Oosters decor met karakteristiek bloemwerk en pagodeachtige bouwsels.

Fondruru ana'a

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Op weg naar een nieuw museum

Blijf op de hoogte

Ga je akkoord met onze cookies?

Fondruru ana'a

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Op weg naar een nieuw museum

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf op de hoogte

Ga je akkoord met onze cookies?