Pieter de Hooch in Delft. Uit de schaduw van Vermeer
11.10.2019 t/m
16.02.2020
Zien
Pieter de Hooch in Delft. Uit de schaduw van Vermeer is in het museum de eerste overzichtstentoonstelling van de beroemde 17de-eeuwse schilder. Met deze eerste overzichtstentoonstelling op eigen bodem krijgt Pieter de Hooch eindelijk de aandacht waar hij met zijn statuur recht op heeft. Na Johannes Vermeer wordt Pieter de Hooch internationaal beschouwd als de beroemdste Delftse meester van de Gouden Eeuw. In de tentoonstelling staan de schilderijen die De Hooch in Delft heeft gemaakt (ca. 1652-1660) centraal: zijn mooiste binnenplaatsen en interieurs keren terug naar de stad waar ze bijna 400 jaar geleden zijn geschilderd.
Topstukken uit internationale collecties, nooit eerder in Nederland
Maar liefst 29 topstukken van Pieter de Hooch komen uit vooraanstaande Europese en Amerikaanse musea naar Delft. Daaronder bevinden zich vele beroemde schilderijen die niet eerder (of zeer lang geleden) in Nederland te zien zijn geweest zoals ‘Binnenplaats van een huis in Delft’ uit de National Gallery (Londen). Daarnaast komen er bruiklenen uit musea als Museo Thyssen-Bornemisza (Madrid), het Kunsthaus Zürich en de National Gallery of Art (Washington). Een uitzonderlijk bruikleen is het meesterwerk 'Kaartspelers in een zonovergoten ruimte' uit de Britse Royal Collection. Daarnaast bevat de expositie bruiklenen van het Mauritshuis, Museum Boijmans Van Beuningen, het Amsterdam Museum en natuurlijk van het Rijksmuseum, dat één van de grootste verzamelingen De Hoochs in de wereld bezit.
'Dit najaar gaan we Pieter de Hooch eindelijk het podium bieden dat hij verdient door het allermooiste uit zijn oeuvre in Delft te laten zien. De 30 werken van De Hooch die eenmalig bij elkaar worden gebracht, bieden bezoekers de unieke gelegenheid zijn stijl en beeldtaal uitgebreid te bestuderen. Niet eerder keerden zoveel meesterwerken van De Hooch terug naar ‘zijn’ Delft, de stad waar hij bijna 400 jaar geleden zijn mooiste binnenplaatsen en interieurs vervaardigde. Hier kun je nog altijd de sfeer van het 17 de-eeuwse Delft ervaren, met z’n prachtige gebouwen en kerken.’ - Janelle Moerman, directeur Museum Prinsenhof Delft
Pieter de Hooch, Vrouw en kind bij een bleekveld in Delft, 1657-1659, © Rothschild Collection (Waddesdon)
Meester van het perspectief
De Hooch was een veelzijdig kunstenaar: hij begon zijn carrière met het schilderen van zogenaamde ‘kortegaartjes’ (soldaten- en herbergscènes) en ontwikkelde zich in Delft tot een schilder van binnenplaatsjes, huiselijke interieurs en incidenteel familieportretten. De mooiste binnenplaatsen en interieurs uit zijn Delftse periode keren vanaf oktober terug naar de historische binnenstad waar ze bijna 400 jaar geleden door hem zijn geschilderd. Geen andere Nederlandse schilder in de Gouden Eeuw wist zoveel diepte te creëren in zijn schilderijen. In zijn werken zijn vaak meerdere ruimtes achter elkaar te zien. Zijn interieurs en buitenscènes lijken perfect geconstrueerde doorzichten te zijn. Hij wordt dan ook de ‘meester van het perspectief’ genoemd.
Meester van het alledaagse
Weinig 17de-eeuwse schilders hebben zo sterk het beeld van het Hollandse fatsoen en huiselijkheid bepaald als Pieter de Hooch. Hij wist het alledaagse op zijn aantrekkelijkst te presenteren. Zijn schilderijen werden bepalend voor ons beeld van het Hollandse burgerbestaan in de 17de eeuw. De Hooch is een echte innovator, hij introduceert in zijn schilderijen een thema dat door niemand eerder zó is geschilderd: het dagelijkse leven op de binnenplaatsjes achter de Delftse huizen, vaak met vrouwen die bezig zijn met huishoudelijke werkzaamheden. In veel van zijn schilderijen nemen daarnaast kinderen een prominente plaats in. In 1658 bereikt dit oeuvre zijn hoogtepunt, en schildert hij zijn meest sfeervolle, intieme interieurscènes. Met warme kleuren, doorkijkjes (er staat altijd wel ergens een deur open) en een natuurlijke lichtinval weet De Hooch een sfeer op te roepen die ongeëvenaard is. In de relatief korte periode dat hij in Delft heeft gewerkt (ca. 1652-1660) maakte De Hooch zijn allermooiste schilderijen.
Zes bruiklenen uit internationale privécollecties
Op de tentoonstelling zijn zes schilderijen uit beroemde privécollecties te bewonderen. Zo komen twee uitzonderlijke bruiklenen van de Royal Collection Trust naar Delft waaronder het meesterwerk Kaartspelers in een zonovergoten ruimte uit 1658. Daarnaast bevat de tentoonstelling een fraai gezicht op Delft uit de beroemde Londense Rothschild-collectie (Vrouw en kind bij een bleekveld in Delft, 1657-1659), een sinds 1935 niet meer in Nederland getoond topstuk uit de Bute Collection en een belangrijk werk uit de Amsterdamse periode van De Hooch (Kremer-collectie; Man die een brief voorleest aan een vrouw, circa 1670-74).
Onderzoek naar oeuvre Pieter de Hooch
Voorafgaand aan de tentoonstelling wordt sinds 2017 een combinatie van onderzoeken uitgevoerd: kunsthistorisch en materiaal-technisch onderzoek, onderzoek naar de topografische aspecten in het oeuvre van Pieter de Hooch, archiefonderzoek en onderzoek naar de waarderingsgeschiedenis van de schilder. Ook hoe De Hooch zo briljant wist om te gaan met perspectief is door het materiaal-technisch onderzoek uitgebreid onderzocht. Voor het onderzoek werkt Museum Prinsenhof Delft intensief samen met het Rijksmuseum, de TU Delft en een archivalisch kunsthistoricus en een bouwhistoricus. De resultaten van deze verschillende onderzoeken worden gepresenteerd in de tentoonstelling en beschreven in de catalogus die bij de tentoonstelling verschijnt. Lees hier meer over het onderzoek.
Begunstigers
In 2017 ontving Museum Prinsenhof Delft de Turing Toekenning I, de prijs voor het beste tentoonstellingsplan van een Nederlands museum voor de periode 2018-2020. De Turing Foundation is hoofdbegunstiger van de tentoonstelling.
De tentoonstelling Pieter de Hooch in Delft is mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Delft, de Rijksoverheid (de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft namens de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een indemniteitsgarantie toegekend), het Mondriaan Fonds, Fonds 21, Fonds 1818, Rabobank, het Prins Bernhard Cultuurfonds, Stichting Zabawas, DSM, De Laatste Eer, Best Western Museumhotels Delft, de Vrienden van Museum Prinsenhof Delft, Werkse!, Members of the Williams College Class of 1965, AAme Adviseurs, de Gravin van Bylandt Stichting, Kabeldistrict CV, de Frans Mortelmans Stichting, Stichting Dorodarte, het Hendrik Mullerfonds, Stichting Stalpaert van der Wiele, Stichting voor Hulp aan Delftse Jongeren, mr. Th.J.H. Dröge notaris BV en Mecanoo Architecten.