Van februari tot juni 2023 presenteerden we de tentoonstelling Het Delft van Vermeer. Wie was deze beroemde schilder? Hoe was hij verbonden aan Delft? En hoe zag Delft er eigenlijk uit in de 17de eeuw? We blikken terug op een uitzonderlijke tentoonstelling aan de hand van enkele highlights.

Een terugblik op de tentoonstelling 

Highlights uit Het Delft van Vermeer

Prinsenhof delft homepage

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Willem van Oranje

Speld met het wapen van Noord-Holland

Delft en Willem van Oranje (1533-1584) zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wie is deze sleutelfiguur uit de Nederlandse geschiedenis? Ontdek hier de belangrijkste gebeurtenissen in zijn leven, van zijn geboorte tot aan zijn dood in het Prinsenhof. 

Wie was Willem van Oranje?

In korte, beeldende verhalen nemen we je mee in onze collectie. Geniet nog even na of verdiep je in bijzondere objecten.

Verhalen

Eugène Lacomblé

Portretmedaillon Adolf le Comte

Rijkscommissie ter vervaardiging en ruiling van reproductiën van kunstvoorwerpen

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende Sint Stephanus

onbekend

Plastiek in de vorm van een appel


Brabantse potkachel

Schenkkurk Hellebrekers

De Porceleyne Fles - Royal Delft

'De Krans', 1917 18 juli 1927

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende Sint Maarten

Chris van der Hoef

erepenning van het Fonds Gijsberti Hodenpijl voor 1963

Emanuel de Witte

Bezoek van Zeus en Hermes aan Philemon en Baucis

Jan Christoffel Schultsz

Afgietsel van gedenkplaat van Anthoni van Leeuwenhoek

Maak een keuze uit ons aanbod

Boek een rondleiding

De Klaauw

Pauwenschotel met op de rand een bloemornament tegen een achtergrond van spiraalmotieven.

Schotel met waaier- of pauwenverendecor

L. Antonietti

Beeld, ontwerp van een staande Hugo de Groot in huisgewaad bij een tafel; in de linkerhand een blad papier waarop de inscriptie 'De Iure Belli Ac Pacis'

Beeld van Hugo de Groot

Nederlandsche Oliefabriek 

Blik Delfia braadolie / minjak goreng

Blik, produktverpakking voor Delfia braadolie / minjak goreng

Cornelis Jacobsz. Delff

Philips Jacobsz. van Steenwegen (Rotterdam)

Portret van Frederik Hendrik (1584-1647), kniestuk in harnas met geplooide kraag, naar links, blootshoofds. Staf in rechterhand en de linker op het degengevest. Op een tafeltje links de gevederde helm en een handschoen. Boven een gordijn 
 
Onderschrift 'Henrick Frederick gebooren Prince van Orangien, Grave van Nassau, / Catzenellebooge, Vianden, Dietz, Heere van S. Geertruydenberge, / Hooge ende Leege Zwaluwe, Naeldwyck, Hontsholredyck etc. / Generael vande Ruyteryeder Geuniverde Provincien.'

Portret van Frederik Hendrik (1584-1647)

Gillis van Oosten

zelfportret Gillis van Oosten

Maggi Giles

'50, Wimpole Street'

Beeldje van een naturalistisch gemodelleerde koe, gedecoreerd met bloemenkransen en stippen.

Dericks & Geldens, Druten

Bij de negentiende-eeuwse restauratie van de Historische Zaal van Het Prinsenhof werden deze haardstenen in basreliëf gemaakt met het bijbelse verhaal van de kuise Susanna (DK 9), naar originelen die zich in het Rijksmuseum Amsterdam bevinden. 
 
D: haardsteen met het tafereel van de twee rechters die zich aan de kuise Suzanna willen vergrijpen. Zij dreigen haar van echtbreuk te beschuldigen als zij niet meewerkt, maar zij geeft niet toe.

De kuise Susanna: Susanna en de ouderlingen

Henk Tieman

'Breda Oranjestad 1252 - 1952'

Caspar Netscher

Portret Margareta Martina Tromp (1641-1680)

Adolf le Comte

Het Jacoba-aardewerk werd in 1897 in productie genomen. 
Ook hiervoor werden weer Nederlandse kleisoorten gebruikt en waren de modellen evenals de decors voornamelijk ontworpen door Adolf le Comte. 
De versiering bestaat uit abstracte, florale en figuratieve decoraties die met een puntig stokje in de klei worden gegrift en opgevuld met kleuroxides en metaalglazuren zoals op de hier afgebeelde vaas. 
De figuratieve voorstellingen vertonen typisch Hollandse taferelen die samen met de grondstoffen van eigen bodem het nationale karakter van het product benadrukten. 
Het technische procédé is in hoofdzaak ontwikkeld door de latere technisch directeur H.W. Mauser (1868-1940). 
Omdat dit aardewerk poreus was, konden de Jacoba-vazen naar keuze worden geleverd met een zinken binnenbak. 
Sommige objecten, zoals dit vaasje, zijn voorzien van een reliëfstempel met de drukletters 'NF' (Nederlands Fabrikaat). 
Dit merk komt alleen voor op het Jacoba-aardewerk en enkele geglazuurde tegels van dezelfde kleisamenstelling. 
Net als het Berbas en Porselein-Biscuit, nam het Jacoba-aardewerk een bescheiden plaats in binnen de productie van De Porceleyne Fles. 
Het Jacoba-aardewerk vond weinig aftrek, zowel in binnen- als buitenland, en het kwam voor dat onverkochte zendingen door buitenlandse depothouders werden teruggestuurd naar Delft. 
Een belemmering vormde wellicht het ontbreken van een verkoopcatalogus tot 1900, waarin het Jacoba-aardewerk was afgebeeld. 
Desondanks werd dit sieraardewerk in 1899 in de Verenigde Staten geïntroduceerd. 
Waarschijnlijk waren de typisch Hollandse motieven vooral geliefd bij de buitenlanders. 
Ondanks het geringe commerciële succes, werd pas omstreeks 1950 door het Amsterdamse depot van De Porceleyne Fles het Jacoba uit de verkoop gehaald.

Michiel van Mierevelt

Portret van Amalia van Solms (1602-1675), borststuk naar links, met opstaande spitse kraag, parure (een stel bij elkaar passende sieraden met edelstenen) in het haar en op haar borst

Portret van Amalia van Solms

De bekervormige kan, een zogenaamde fopkan, heeft een oorvormig handvat en een licht gebogen tuit met schubben. Het handvat is verbonden met de vaste, bolle deksel door een voluutvormig duimstuk. Het deksel vormt een geheel met de bekervormige kan, zodat het alleen via de bodem gevuld kan worden. 
 
Het geheel staat op een klokvormig voetstuk dat aan de binnenkant voorzien is van een kruis bestaande uit twee S-vormige motieven. De kan zelf is beschilderd met chinoiserie voorstellingen. Eén zijde toont vier Chinese figuren in een omheind tuinachtig landschap. 
De andere zijde toont drie Chinese figuren bij een boom in een landschap met een rotspartij rechts in de achtergrond. 
Het deksel is op dezelfde wijze versierd met drie Chinese figuren bij een rotspartij. Op de rand van het deksel is een band van puntig afhangend blad geschilderd. Hetzelfde motief komt terug op de voet, gescheiden van de rest door een band van alternerende lambrequins en ranken. 
De overgang van de voet naar de beker wordt gemarkeerd door servetwerk.

Een Delftse faience Fopkan.

Berchtesgaden

'Afbeelding der executie geschiet den XIII May 1619 aen Jan van Oldenbarnevelt gewesene advocaet van Hollant'

Delft is een stad van vele culturen: vrouwen uit alle windstreken zijn in Delft samengestroomd en naast geboren en getogen Delftenaren komen wonen. Al deze vrouwen bieden daarom de stad Delft een wandkleed aan, om hun verbondenheid met elkaar en met de stad te laten zien, maar ook de gebundelde kracht van de vele culturen die Delft rijk is. 
 
Op vier locaties in de wijken Voorhof en Buitenhof kwamen Delftse vrouwen van verschillende nationaliteiten, achtergronden en leeftijden bijeen om te borduren aan een gezamenlijk kleed dat als thema 'aarde, water, vuur en lucht ' heeft. Elke groep borduurde een gedeelte waarbij elke vrouw afzonderlijk een stukje van het kleed invulde. In het voorjaar 2003 werden de kleden samengevoegd tot een groot, veelkleurig kunstwerk en werd het project afgesloten met een feestelijke presentatie. 
 
De kleden vormen een samensmelting van de vele culturen. Iedere cultuur levert een 'lapje' aan dit wandkleed en is zo vertegenwoordigd in dit project. Juist de universele taal van het handwerk, het samenwerken en de herkenning binnen de verschillende culturen leidt tot iets wat uitstijgt boven het maken van dit kunstwerk alleen. Het resultaat van Delftse Kleden is niet slechts de wandkleden, maar ook alles wat erachter schuilgaat, de verhalen, de ontmoetingen tussen vrouwen, de tegenslagen, de vondsten.

Delfts kleed; Lucht

Kurk Hellebrekers Rotterdam Delft

Jan Reghter

Zilveren gestileerde bodebus, met sporen van verguldsel, uitgezaagd met opengewerkte prinsenkroon, hangende aan drie kettingen met monogram HVD. Twee aanziende leeuwen als schildhouders houden het in zilver met blauw uitgevoerde ambachtswapen op. 
 
De bodebus was een onderscheidingsteken dat werd gedragen door boden die in dienst waren van bestuurslichamen zoals de Kamers der Staten Generaal, de Provinciale Staten, gemeentebesturen, Hoogheemraadschappen, Waterschappen en polders. 
In de middeleeuwen werden geschreven en verzegelde berichten door bodes overgebracht. De berichten werden in een bus aan een gordel gedragen. Soms droeg zo'n bode een staf wanneer hij op reis was. De bode kon gratis gebruik maken van het toenmalige vervoer zoals de trekschuit, veerpont of diligence. 
Vanaf de 15de eeuw werd aan de bodebus een schildje toegevoegd met het wapen van de instantie die werd vertegenwoordigd door de bode.

Bodebus van Hof van Delft

Petrus Regout

Het schaaltje is verdiept en heeft een ongeglazuurde standring en bodem. Op het plat bevindt zich een bloemmotief, waaromheen een ongeglazuurde ring loopt, omgeven door een band met vier bladmotieven.

wijnglas Verenigde Oost-Indische Compagnie, Delftse kamer 't Welvaaren van de Osstindische Companie van Delft'

Notenhouten Lodewijk XIV stoel

Guus Zuiderwijk

'Kreamiek'

Bill Bogaarts

Zicht op Delft vanuit het noorden met links de fabriek van Calvé en rechts het Agnetapark

Gezicht op Delft

Hendrick de Keyser

Hoofd van Willem van Oranje dat vermoedelijk als studie is gemaakt voor het beeld van de zittende Oranje op het grafmonument van Hendrik de Keyser in de Nieuwe Kerk te Delft. Het gaat om de voorste helft van het gelaat (masker) van Willem van Oranje met daarbij een gepijpte kraag. Beide delen zijn aan elkaar gelijmd.

Studie van het hoofd van Willem van Oranje

Soetens & Fils, 's-Gravenhage

Plattegrond en dwarsdoorsneden van de Koninklijke Grafkelder in de Nieuwe Kerk in Delft, met rechts een lijst van de personen die zijn bijgezet t/m 1837.

'Platte Grond en Doorsneden der Oude en Nieuwe Vorstelijke Grafkelders met de daar staande lijken, in het koor van de Nieuwe Kerk te Delft'


Anoniem

Beeld van Cornelis Isaacsz. 's-Gravesande (1631-1691)

'Dotoxol olie een spuitmiddel ter vernietiging van ...'

Pieter de Jode II

Portret van Marcus van Vaernewijck (1518 - 1569)

Wapenbord van Jan de Groot

Bernard Picart

'Belegering van Sas van Gend, genomen 7 september 1644 door prins F. Henric'

Bamboekoker met 5 hanensporen. De sporen zijn gebogen, 2-snijdend, en aan de onderzijde gekarteld. De koker bestaat uit 2 delen (houder en deksel, maar deksel ontbreekt). De houder is een bamboering met 2 verlengstukken en een inleg van wortel.

Pieter Gerritsz. Groen

Zegel van de stad Delft waarop een grote poort voorzien van een hamei, waaruit een brullende leeuw tevoorschijn treedt, een schild vasthoudend, waarop het Delftse wapen. randschrift: sigillum civitatis opidanorum de delf ad causas. ijzeren handvat.

Stempel met het wapen van Delft

Beker vervaardigd ter gelegenheid van het 25 jarig jubileum van koningin Wilhelmina, 6 september 1923, met Oranjeboom en Hollandse leeuw en opschrift: 'Jubileum koningin Wilhelmina 6 sept. 1898-1923' en ''t Is Oranje 't Blijft Oranje 't Is Oranje Boven'

Beker vervaardigt ter gelegenheid van het 25-jarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina, 6 september 1923

Egbert Lievensz. van der Poel

De ravage ten gevolge van de explosie van het kruithuis was ontzettend. Bijna geen gebouw bleef onbeschadigd. Volgens overlevering was de klap van de explosie tot in Den Helder te horen. 
Van der Poel heeft de ontploffing diverse malen geschilderd, zowel het moment zelf als de situatie erna.

Explosie van het kruithuis te Delft

Het miniatuurvaasje is kalebasvormig. De buik heeft een decor van bloeiende planten met een vliegend insect.

Pieter Pietersz. I

Portret van Cornelia Adriaensdr. de Vriese op 5 jarige leeftijd, zittende op stoel met bloemenmand op schoot, linksboven familiewapen. Op lijst de tekst 'FACTVM A° DO. 1583' (boven) en 'AETA AVTEM MEA.5'

Cornelia Adriaensdr. de Vriese op 5 jarige leeftijd

Friezen met de namen en wapens van schepenen van Delft, oorspronkelijk deel uitmakend van de schoorsteenmantel in de Schepenenkamer (thans Trouwzaal) van het Stadhuis. 
 
Vier bronzen platen met voorstelling van de namen en wapens der schepenen van Delft in 1620. De namen zijn: Jacob Jansz van den Helm, Jan (Franz) van der Lee, Hendrik (Hendriksz) van Millinghen, Willem (Franckensz) van der Burch, Jan (Adriaensz) Vockestraat, Claes (Nicolaes Barthlomeusz) van der Mast en Willem (Luitsz) Kittesteyn.

Friezen met de namen en wapens van de schepenen van Delft

Peter Odijk

Portret van Jacoba Theodora Odijk-van Delden

Portret van Jacoba Theodora Odijk-van Delden

Cornelis Tulk

Ovale scheerbekken met inkeping in de rand met op het plat het opschrift: 'ANTOONIUSTHE / ODOOREG VAN EIJK'. Hier omheen florale motieven en op de rand een bloemrank.

Wybrand de Geest I

De vier broers van Willem van Oranje, met van links naar rechts: Hendrik (1550-1574), Jan (zittend, 1536-1606), Adolf (1540-1568) en Lodewijk (1538-1574). De broers steunen Willem in zijn strijd. Adolf, Hendrik en Lodewijk sneuvelen op het slagveld. Broer Jan beheert de familiebelangen vanaf Slot Dillenburg en is de enige die een natuurlijke dood sterft. 
 
The four brothers of William of Orange, from left to right: Hendrik (1550-1574), Jan (seated, 1536-1606), Adolf (1540-1568) and Lodewijk (1538-1574). The brothers supported Willem during the revolt. Adolf, Hendrik and Louis died on the battlefield. Brother Jan managed the interests of the Nassau family and lived at the elderly Dillenburg Castle. He was the only one to die of natural causes.

Groepsportret van de vier broers van Willem van Oranje

Beeld of balkdrager voorstellende Sint Maarten

badik

Jan Theuns

Gezicht op Delft vanuit het zuiden?

Jackson Li

De Porceleyne Schotel

IJsbrand van Duijn

Hozan Zangana

TEYRAWANIN is Hozan Zangana’s interpretatie van de verhalen van een aantal mensen die net als hij gevlucht zijn. Het beeld doet denken aan een grote vogel, bijvoorbeeld een adelaar, die ergens op een hooggelegen plek uitrust om te herstellen en kracht opdoet terwijl hij nadenkt over zijn overleving. Het beeld weerspiegelt de moed en intelligentie van deze nieuwe inwoners van Delft.

TEYRAWANIN / Perspectief

Arthur Stam

Johannes Vermeer

Vermeerkijk- of perspectiefkast naar een in een veilingcatalogus (Amsterdam 1696) vermeld en waarschijnlijk verloren gegaan schilderij van Johannes Vermeer 'Daer een Seigneur zyn handen wast, in een doorsiende kamer, met beelden'.

Vermeerkijkkast 'Daer een Seigneur zyn handen wast, in een doorsiende kamer, met beelden'

Voetbeker van kleurloos glas met gegraveerde decoratie.

Jurrien Adrianus Burghoorn

Het Jacoba-aardewerk werd in 1897 in productie genomen. Ook hiervoor werden weer Nederlandse kleisoorten gebruikt en waren de modellen evenals de decors voornamelijk ontworpen door Adolf le Comte. De versiering bestaat uit abstracte, florale en figuratieve decoraties die met een puntig stokje in de klei worden gegrift en opgevuld met kleuroxides en metaalglazuren zoals op de hier afgebeelde vaas. De figuratieve voorstellingen vertonen typisch Hollandse taferelen die samen met de grondstoffen van eigen bodem het nationale karakter van het product benadrukten. Het technische procédé is in hoofdzaak ontwikkeld door de latere technisch directeur H.W. Mauser (1868-1940). 
Omdat dit aardewerk poreus was, konden de Jacoba-vazen naar keuze worden geleverd met een zinken binnenbak. Sommige objecten zijn voorzien van een reliëfstempel met de drukletters 'NF' (Nederlands Fabrikaat). Dit merk komt alleen voor op het Jacoba-aardewerk en enkele geglazuurde tegels van dezelfde kleisamenstelling. 
Net als het Berbas en Porselein-Biscuit, nam het Jacoba-aardewerk een bescheiden plaats in binnen de productie van De Porceleyne Fles. Het Jacoba-aardewerk vond weinig aftrek, zowel in binnen- als buitenland, en het kwam voor dat onverkochte zendingen door buitenlandse depothouders werden teruggestuurd naar Delft. Een belemmering vormde wellicht het ontbreken van een verkoopcatalogus tot 1900, waarin het Jacoba-aardewerk was afgebeeld. Desondanks werd dit sieraardewerk in 1899 in de Verenigde Staten geïntroduceerd. Waarschijnlijk waren de typisch Hollandse motieven vooral geliefd bij de buitenlanders. Ondanks het geringe commerciële succes, werd pas omstreeks 1950 door het Amsterdamse depot van De Porceleyne Fles het Jacoba uit de verkoop gehaald.

Ria Nieswaag

Light

Jan Schoonhoven

64 Rectangles

Het oppervlak is gevuld met verticale, enigszins 'slingerende', strookjes die bestaan uit korte diagonale arceringen.

HK arcering 6

Dirck Harlees

De Porceleyne Fles

Het unieke karakter van dit voorwerp ligt in het feit dat het hier om een plateelbakkersproef gaat, die in 1654 werd ingevoerd voor het behalen van het meesterschap. 
De drie verplichte voorwerpen om deze proef met goed gevolg te doorstaan, waren 'een sirooppot, een winckel salaet schotel, ende een ront zoutvat van binnen hol uijt een stuck gedraijt', aldus een gildenbepaling uit 1654. 
De plateelbakkers vielen onder het Delftse Lucasgilde. 
Na een leertijd van zes jaar bij een meester, kon een leerling een proef afleggen 'tzij als draijers ofte als schilders'. 
Gelet op het opschrift op deze voorwerpen is het duidelijk wat wij heden ten dage dienen te verstaan onder een sirooppot, 'salaet' schotel en een rond zoutvat. Talloze boedelbeschrijvingen vermelden 'winckel salaet' schotels en strooppotten, waarvan we ons dankzij deze stukken dus een idee kunnen vormen van de verschijningsvorm. 
Slechts geregistreerde meesters mochten in Delft een plateelbakkerij leiden. Voorwaarde hiervoor was het bezit van poorterrecht, een bepaling waarmee het mogelijk was 'vreemde' (van buiten Delft) meesters te weren. 
De proef kon echter wel worden afgelegd door een meester of een leerling uit een andere stad, mits hij 'bij behoorl. attestatie uijt andere steden doen blijcken dat hij aldaer meester ware geweeste ofte den tijt van zes jaren voors. bij meesters geleert hadde'. 
De leerling diende in ieder geval de volledige zes jaar bij een meester in de leer te zijn geweest. 
Om een plateelbakkerij te leiden, moest een 'vreemde' meester wel nog het poorterrecht verwerven. 
De proef werd afgenomen in het huis van de 'oudsten hoffman', waarmee de langst in functie zijnde hoofdman van het Lucasgilde werd bedoeld. 
Als een meester kwam te overlijden, mocht zijn weduwe 'de neringe zonder prouff te doen (¿) continueren, haer leven langh'. 
In het geval dat zij was hertrouwd en kwam te overlijden, dan diende haar man 'de neringe willen[de] continueren, gehouden zijn hare prouven te doen binnen de zes weken naert overlijden van hare vrouwen'.

Delftse Plateelbakkersproef voor het behalen van het meesterschap in de vorm van een stroopkan met het wapen van het Sint Lucasgilde

Cornelis van Kittensteyn

Allegorische voorstelling van de deugden van Willem van Oranje in de vorm van een triomftocht. Op de door olifanten getrokken praalwagens zien we steeds een in harnas gestoken Willem van Oranje. Op de tweede wagen ligt hij op zijn sterfbed en heeft een duivel boven hem net een pistoolschot op hem gelost, een verwijzing naar de moord in 1584. Naast het sterfbed staan drie mannen in zwarte harnassen met gesloten vizier. Dit zijn de drie gesneuvelde broers van Oranje: Hendrik, Adolf en Lodewijk. De ruiters achter de stoet vertegenwoordigen het nageslacht van Oranje, waaronder Maurits en Frederik Hendrik. De neergelegde wapens op de voorgrond verwijzen naar het Twaalfjarige Bestand (1609-1621). Op de olifanten zitten de personificaties van Geloof, Hoop en Liefde, de christelijke hoofddeugden. De Nederlandse leeuw houdt een stok vast met daarop de vrijheidshoed. De vrouwelijke personificaties verwijzen naar de christelijke, wereldlijke en krijgsdeugden die worden toegedicht aan Willem van Oranje en zijn familie. 
 
Hendrick Gerritsz Pot schilderde in 1620 een vergelijkbare triomftocht voor het Haarlemse prinsenhof, waarbij hij alle personificaties van de deugden benoemde.

Allegorie op de deugden van Willem van Oranje

Leon Senf

Gerard Houckgeest

Kerkinterieur met links doorkijk in dwarsschip van Italiaans aandoende kerk, rechts stuk van een grote abdis, waarin een celebrerende priester. Op de voorgrond voor hem een knielende weduwe met page, in het midden een groep, naar de priester, gekeerde mensen en wandelaars. Grafmonumenten met wapens. Een gisant op één van de monumenten lijkt sterk op die van het graf van Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk.

Katholiek kerkinterieur

Daniel Jacobsz. de Bergh

avondmaalsbeker met inscriptie: 'Sir Johan Gourdon' en een wapen met 3 everzwijnkoppen 
 
opschrift: 'In memorian Nobiliss. Dni. Joh. Gordony Equit Aur Dni de Smidars & Ecclesia Anglo-Delphensi donavit Alex Potreius Euifocum Eccles Pastor' 
 
keerzijde: 'Acquis en Décembre 1864, de la Régence de l'hôpital de Delft par l'Eglise Walonne de cette ville, en souvenir de l'Eglise anglicane, éteinte en 1724'

Avondmaalsbeker van de Waalse Kerk

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende Sint Simon

Cornelis Tromp afgebeeld in harnasdelen, met witte doek om hals en over de rechterborst blauw lint waaraan olifantje hangt. Op de linkerarm een ster-medaille, de linkerhand leunend op een helm. In de andere hand een stok. Op de achtergrond rechts een gebloemd bruinachtig gordijn. 
Tromp draagt de versierselen der Orde van de Witte Olifant met welke hij werd omhangen bij zijn in diensttreding bij de Deense marine in 1676. Tromp bleef tot en met 1678 in dienst van de Denen, het jaar waarin hij werd geroepen De Ruyter op te volgen als luitenant-admiraal-generaal. 
 
Cornelis Tromp 
Leefde: van 1629 tot 1691 
 
Cornelis Tromp werd net als zijn vader een belangrijk Nederlands vlootvoogd. Hij vocht in de eerste Engelse oorlog, in de Noordse oorlog (tussen Noordeuropese staten om de heerschappij van de Oostzee) en tegen de Algerijnse kapers. Onder De Ruijter streed hij in de tweede Engelse oorlog. In 1666 werd Tromp afgezet wegens eigenmachtig optreden. In 1673 trad hij weer in dienst en streed succesvol tegen de Engelsen bij Schooneveld en Kijkduin. Op papier werd hij na de dood van De Ruijter opperbevelhebber van de Nederlandse vloot. 
Cornelis had, als zoon van een bekend en gevierd Nederlander, een tegengesteld karakter ontwikkeld ten opzichte dat van zijn vader. Maartens eenvoudigheid, bescheidenheid, innemendheid en ook wel integere vaderlandslievende aanpak was bij Cornelis niet altijd direct terug te vinden. Cornelis leefde ook op grote voet, voerde grote staat. Hij stierf kinderloos aan het eind van de 17de eeuw. In zijn leven was er veel gedoe met rechtszaken over goederen, veroverde schatten en schepen. Door de Fransen werd hij bedreigd met het in brandsteken van zijn buiten, de later genoemde Trompenburg. De gevraagde brandschatten betaalde hij niet, waarna zijn buiten totaal vernield werd. Kenmerkend voro Cornelis is de volgende episode. 
Eind juli 1673 was er de apotheose van de drie Engelse zeeoorlogen waarin Cornelis vocht. 75 oorlogsschepen, 22 branders en 18 jachten met 4245 stukken geschut aan boord en 20.000 manschappen vormden de Nederlandse vloot met Tromp in de voorhoede. De Ruyter leidde de middentocht en Banckert de achterhoede. De vijandelijke Engelse-Franse vloot van ongeveer gelijke grootte stond onder Prins Rupert, D'Estrées en Spragge en ontmoette op 21 augustus de Nederlandse vloot bij Kijkduin (niet bij Den Haag, maar een andere kijkduin ten zuiden van Huisduinen). Om acht uur 'sochtends brandde de strijd los. Tromp raakte in gevecht met Spragge. Beider eskaders dwaalden af van de hoofdmacht. Het gevecht tussen de vlaggenschepen van Tromp en Spragge behoort tot de felste die ooit zijn gestreden in het tijdperk van de zeilende oorlogsschepen, aldus biograaf Prud'homme van Reine. Spragge had bij aanvang gezworen om Tromp dood of levend te pakken te krijgen om wraak te nemen voor een eerdere nederlaag. Tromp toonde zich echter een onverbeterlijke vechtjas, terwijl de kogels hem om het hoofd vlogen. Spragge moest door opgelopen schade van schip wisselen. Bij de tweede wissel werd zijn sloep getroffen, waarna hij verdronk. Ook Tromp ging over van de "Gouden Leeuw" naar de "Comeetstar". Beide eskaders hadden enorme schade. Nadat de hoofmachten van De Ruyter en prins Rupert zich bij hen hadden gevoegd, ontstond een vernieuwd hevig gevecht. Omstreeks zeven uur in de avond blies de Frans-Engelse vloot de aftocht, waarbij de Fransen zich opvallend afzijdig hadden gehouden. Prins Rupert was daarover furieus. Aan Nederlandse zijde sneuvelden twee helden die geen vrienden van Tromp waren geweest: Isaac Sweers en Johan de Liefde. De Nederlandse vloot had een strategische overwinning behaald. Een vijandelijke overmachtige vloot was weggejaagd en de Engelse planning van een landing in Zeeland of Holland konden de "ijskast" in. De Ruyter berichtte hierover bescheiden, Tromp niet. Vooral zijn overwinning op Spragge mat hij breed uit. Willem III bedankte Tromp hartelijker voor de overwinning dan de inmiddels 66-jarige De Ruyter. In Tromp zag hij meer de toekomst met een stevige band met de Oranjes. De Staten van Holland schonken De Ruyter een rentebrief van 6000 en Tromp een rentebrief van 4000 gulden. Kort na terugkeer van de vloot kon Tromp naar 'sGraveland vertrekken om de restanten van zijn buitenhuis waar te nemen. In de tweede helft van de jaren zeventig zou het herbouwd worden.

Zonder titel

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Blijf op de hoogte

Zonder titel

Objectgegevens

Heb je een opmerking?

Duik in onze collectie

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

Bekijk

Over ons

Bezoekadres

Openingstijden

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf op de hoogte