Geschiedenis van gebouw en collectie
Museum Prinsenhof Delft is gevestigd in een gebouw met een rijke en relevante geschiedenis. Die begint zes eeuwen geleden bij de stichting van het Sint Agathaklooster. Dit welgestelde klooster wordt in 1572 toevluchtsoord van Prins Willem van Oranje. Vanuit het Prinsenhof leidt hij de Opstand tegen de Spanjaarden tot hij in 1584 wordt vermoord. Daarna kent het Prinsenhof een bonte opeenvolging van functies, zoals Lakenhal, Latijnse School en militaire kazerne. In de 19de eeuw groeit het historisch besef en ontstaat de wens om in het Prinsenhof de herinnering aan Willem van Oranje en zijn betekenis voor de vaderlandse geschiedenis levend te houden.
Daarop opent in 1887 Rijksmuseum de Historische Zaal in het Prinsenhofcomplex. Die naam dankt zij aan de bijzondere ruimte waarin het kleine museum dan gevestigd is: de historische zaal met een 17de-eeuwse plafondschildering van Leonart Bramer. Ook de moordhal – in die tijd al een toeristische trekpleister – hoort bij het museum en is gelijktijdig te bezoeken. Vanaf de opening legt het museum een collectie aan met objecten gerelateerd aan Willem van Oranje, zijn directe nazaten en de Opstand. Ook verwerft het museum werken die betrekking hebben op de geschiedenis van het gebouw als klooster en als hof van de prins.
In 1897 wordt op initiatief van de gemeentearchivaris het Gemeentemuseum Delft opgericht. Op het Delftse stadhuis wordt een zaal ingericht met historische objecten en kunst uit het bezit van de gemeente. Ook deze verzameling verhuist in 1906 naar het Prinsenhofcomplex. Pas in 1947 worden de twee musea samengevoegd tot Stedelijk Museum het Prinsenhof en opent - na een grondige renovatie – in 1948 haar deuren.
Prinsenhofkazerne in feesttooi, Onbekend, ca 1840, waterverf op papier.
Uitgangspunt voor het verzamelbeleid van het museum zijn zowel Willem van Oranje en de Opstand als de Delftse kunst- en cultuurgeschiedenis. Vanaf 1983 is het museum ook eigentijdse kunst gaan verzamelen. In 1990 bestempelt de Rijksdienst voor de Monumentenzorg het Prinsenhof en de aangrenzende Waalse kerk als een van de ‘Top 100 van de Nederlandse Monumenten’. Daarmee behoort het Prinsenhof tot nationaal beschermd cultureel erfgoed.
Herbestemming Museum Nusantara
Na een moeilijk besluit van de gemeente Delft sloot in januari 2013 Museum Nusantara in Delft definitief haar deuren. De collectie is ondergebracht bij diverse musea in Nederland en deels gerepatrieerd naar Indonesië. Museum Prinsenhof Delft beheert tot op de dag van vandaag een kerncollectie van ca. 400 objecten die de (historische) relatie tussen Delft en Nederlands-Indië/Indonesië tonen.
Schenkingen en legaten
Mede dankzij de genereuze steun van particuliere schenkers is de collectie in de afgelopen decennia verder uitgebreid. Deze schenkingen en legaten dragen bij aan de verrijking van onze collectie en maken het mogelijk om belangrijke Delftse kunst voor toekomstige generaties te bewaren.
64 Rectangle, Jan Schoonhoven, 1965, Legaat Corrie de Boer c/o Pictoright Amsterdam 2023.