Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Kom nog één keer, voordat de deuren sluiten

Willem van Oranje

Van februari tot juni 2023 presenteerden we de tentoonstelling Het Delft van Vermeer. Wie was deze beroemde schilder? Hoe was hij verbonden aan Delft? En hoe zag Delft er eigenlijk uit in de 17de eeuw? We blikken terug op een uitzonderlijke tentoonstelling aan de hand van enkele highlights.

Een terugblik op de tentoonstelling 

Highlights uit Het Delft van Vermeer

Prinsenhof delft homepage

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Portretfoto Josina Margaretha Dorhout Mees (1900-1989)

De gewelfde schotels en de convex-conische kommen hebben een standring. De schotel heeft, binnen een enkele cirkel, een decor van een bloeiende plant. De wand heeft een decor van gras, bloeiende planten, vlinders en drie bloemen waarin zich uivormige cartouches met decors van een bloeiende plant bevinden. De kom is op het plat versierd met een bloeiende plant binnen een enkele cirkel. De buitenwand heeft een decor van gras, bloeiende planten, vlinders en drie bloemen waarin zich uivormige cartouches met decors van een bloeiende plant bevinden.

Jan van der Dorst

Jan Henderikse

'Modern times'

Voetbeker van kleurloos glas met gegraveerde decoratie.

onbekend

Een van de vele versierde etalages

De gewelfde schotel en het omgekeerd klokvormige theekom hebben een standring. De schotel heeft een decor van een plein met huizen, een deels kale boom en een gezelschap van vier dames en een kind, met op de achtergrond een staande oosterse figuur en een berg. Langs de rand lopen drie banden met divers servetwerk. De kom heeft langs de binnenrand een band met meandervormig servetwerk. De buitenwand is gedecoreerd met afwisselend y-vormig servetwerk en twee met bloemvormig servetwerk afgezette cartouches. In de ene cartouche bevindt zich een decor van vermoedelijk een winkel met een deur en een ovaal raam met uitzicht op een straat, en twee dames en een kind. In de andere cartouche bevat een decor van een kamer met een lampion en twee zittende oosterse figuren, met uitzicht op een berg, een deels kale boom en huizen. Een dergelijk decor wordt wel een mandarijnendecor genoemd.

Cor van Oel

Christina Linaris-Coridou

Delft is een stad van vele culturen: vrouwen uit alle windstreken zijn in Delft samengestroomd en naast geboren en getogen Delftenaren komen wonen. Al deze vrouwen bieden daarom de stad Delft een wandkleed aan, om hun verbondenheid met elkaar en met de stad te laten zien, maar ook de gebundelde kracht van de vele culturen die Delft rijk is. 
 
Op vier locaties in de wijken Voorhof en Buitenhof kwamen Delftse vrouwen van verschillende nationaliteiten, achtergronden en leeftijden bijeen om te borduren aan een gezamenlijk kleed dat als thema 'aarde, water, vuur en lucht ' heeft. Elke groep borduurde een gedeelte waarbij elke vrouw afzonderlijk een stukje van het kleed invulde. In het voorjaar 2003 werden de kleden samengevoegd tot een groot, veelkleurig kunstwerk en werd het project afgesloten met een feestelijke presentatie. 
 
De kleden vormen een samensmelting van de vele culturen. Iedere cultuur levert een 'lapje' aan dit wandkleed en is zo vertegenwoordigd in dit project. Juist de universele taal van het handwerk, het samenwerken en de herkenning binnen de verschillende culturen leidt tot iets wat uitstijgt boven het maken van dit kunstwerk alleen. Het resultaat van Delftse Kleden is niet slechts de wandkleden, maar ook alles wat erachter schuilgaat, de verhalen, de ontmoetingen tussen vrouwen, de tegenslagen, de vondsten

Delfts kleed; Water

Jan Schoonhoven

'Offergaven en lofgeden dragen we u op, o heer, voor deze ziel'

Rijk van Lavieren

Riviergezicht met boten en een huis

Bram Bogart

zonder titel

Kop van een geit

Anoniem

Een grote stadsbrand richtte op 3 mei 1536 enorme verwoestingen in Delft aan. Ongeveer 2000 huizen gingen hierbij verloren. De Oude en Nieuwe Kerk werden zwaar beschadigd, evenals een groot aantal kloosters. Alleen het zuidoostelijk deel van de stad (het huidige winkelcentrum De Veste) en de terreinen in het noordoosten bleven gespaard. 
De hitte was zo groot dat de klokken in de torens smolten. Op het schilderij zijn de delen van de stad die verbrand zijn in lichtere kleuren geschilderd dan het deel dat behouden bleef. 
Het is de oudste geschilderde plattegrond van een Noord-Nederlandse stad. De schilder heeft een combinatie toegepast van de plattegrond, recht van boven gezien voor de vorm en het stratenpatroon van de stad en de vogelvlucht voor de gebouwen, waar men als van schuin boven tegenaan kijkt. 
 
Op de lijst staat, in gotische letters: 'viertien.kerkcken,veel.menschen.ende.huusen.al.sonder.ghetal.sijn.in. Delft ghebrant, dat stadhuys.ende.die.vleis.hal.1536' 
Dit is een chronodisticon (rijmend historisch chronogram). De rode letters vormen, omgezet naar Romeinse cijfers, het jaartal 1536. 
 
Het werk zou zijn getoond aan de landsheer Karel V als ondersteuning van een verzoek om vrijstelling van belastingen. De stad was in een dermate erbarmelijke staat, dat de jaarlijkse belastingen 'ordinaris bede' onmogelijk betaald konden worden. Delft kreeg uiteindelijk voor een periode van twintig jaar vrijstelling van deze belastingen. 
(zie artikel Een unieke plattegrond, Delft kort na de stadsbrand', Wim Weve, Delf zomer 2012)

Plattegrond van Delft na de stadsbrand van 1536

A.W.H. de Nolthenius de Man

'Afbeelding van de Trap, in het voormalig Clooster van St. Aechte, later het Princen-Hof te Delft, op dewelke Prins Willem I, door Balthazar Gerards, op den 10den Julij 1584 verraderlijk is doodgeschoten; en zoodanig als dezelve zich in 1832 nog vertoonde'

Chopin

Het schoteltje is gewelfd en heeft een standring. Het plat heeft, binnen een geschulpte cartouche met bloemen op de rand, een decor van een vaas met pioenroostakken en kwastwerk, een rechthoekige plantenbak en een zittende kat. Om de cartouche loopt een band van servetwerk. De wand heeft een band met bloemvormig servetwerk met daarin drie geschulpte cartouches met bloementakken. Langs de rand loopt een band met bloemvormig servetwerk. De buitenwand is gedecoreerd met drie bloesemtakken.

Fenneke van der Elst

De Visbrug / Hedwigbrug

Gea Karhof

Beschrijving van het (kunst)werk: handgekleurde ets met bladgoud (detail met Willem van Oranje en Charlotte de Bourbon) 
 
Charlotte de Bourbon (1546-1582), een dochter van Lodewijk II van Bourbon-Montpensier, was vanaf 1559 abdis van Jouarre. Later werd ze calviniste en vluchtte met hulp van Lodewijk van Nassau in 1572 naar Heidelberg. In 1575 werd ze de derde vrouw van Willem van Oranje (1533-1584). Het was een goed huwelijk. Ze schonk Willem de Zwijger tussen 1576 en 1581 zes dochters. Op 18 maart 1582 pleegde Jean Jaureguy in Antwerpen een aanslag op de Prins. Na de aanslag verzorgde Charlotte Willem met zoveel toewijding, dat ze er zelf op 5 mei 1582 onder bezweek. (red.)

Touched by History

De diepe schotel heeft een schuin oplopende rand en een standring. Het plat heeft, binnen een cirkel die is opgebouwd uit ellipsjes waarin cirkeltjes met een centrale stip, een decor van bloeiende prunusranken. De vertreding is gedecoreerd met swastikavormig servetwerk bekroond met accolades waarop afwisselend bloemen en bloemenranken. De rand is versierd met swastikavormig servetwerk. De buitenwand is gedecoreerd met vier bloemenranken.

Penning 'Nieuwe Kerk, Dutch Heritage Collectors Coin'

Johannes Jelgerhuis

Het interieur van de Nieuwe Kerk te Delft

R70-31

Bedelaar

penning op schippergilde van het Haagse Veer

Albert Greiner

Anna van Konijnenburg

Leon Senf

De Porceleyne Fles - Royal Delft

De tweede groep die tot het Nieuw Delfts behoort is het Nieuw-Perzisch dat is geïnspireerd op Syrische en Iranese keramiek uit de zeventiende eeuw. Kenmerkend voor dit Islamitische product zijn de kleuren blauw en groen op een wit fond onder een doorzichtig, kleurloos glazuur. Hiernaast werd ook gebruik gemaakt van een karakteristiek turkooize, doorzichtig glazuur waaronder de zwarte tekening direct op de lichtgrijze scherf werd aangebracht. 
Dit laatste inspireerde De Porceleyne Fles tot het maken van de groene, dekkende glazuurlaag die een enkele keer kobaltblauw was. De beschildering van de voorwerpen is eenvoudig. De decoratie van flessen en kleine vazen bestaat voornamelijk uit geometrische en florale motieven in banden of compartimenten. De patronen op kleine borden worden vanuit het midden opgebouwd en waaieren als bloemen uit. De grote vazen en borden tenslotte zijn voorzien van een hoofdmotief van een hert of een vogel tussen rankwerk. Ondanks de overeenkomsten zijn de voorbeelden niet slaafs gekopieerd maar zijn de repeterende geometrische ornamenten en slingerende plantenranken eerder geïmiteerd. 
Bij vroege voorbeelden werd niet alleen gebruik gemaakt van doorzichtig turkooiskleurig glazuur, maar ook van kleurloos transparant glazuur. Om de kleuren wat op te lichten, gebruikte De Porceleyne Fles licht- en donkerblauw in plaats van de combinatie donkerblauw en zwart zoals bij de Oriëntaalse voorbeelden. Het oppervlak van de vazen, kannetjes en kommen van De Porceleyne Fles is veelal verdeeld in rechthoekige vlakken of ruitpatronen die zijn opgevuld met kleine spiralen of gestileerde fantasiebloemen in een alles bedekkend patroon (horror vacui). Verder werden herten afgebeeld en vissen in scholen of paarsgewijs.

Hendrick de Meijer

De uittocht van de Spaanse troepen uit Breda in 1637. Op de voorgrond neemt Frederik Hendrik afscheid van de Spaanse gouverneur van de stad, Gomar Fourdin. Deze verliet als een ziek man de stad in een koets. Fourdin was een Vlaamse militair in Spaanse dienst. Op het middenplan en de achtergrond een slingerende stoet karren en ruiters die Breda verlaten. Het silhouet van Breda steekt af tegen de horizon. 
Breda, al eeuwenlang verbonden aan het Nassau-geslacht, is van 1581 tot 1590 en van 1625 tot 1637 in Spaanse handen. Het is daarom onmogelijk voor Willem van Oranje en Maurits om na hun dood te worden bijgezet in het familiegraf in Breda. Frederik Hendrik 
besluit, uit eerbetoon aan zijn vader, vast te houden aan Delft als grafplaats. Deze 
traditie wordt tot op heden voortgezet.

De uittocht van de Spaanse troepen uit Breda in 1637

Romeyn de Hooghe

Jan Luyken

De moord op Willem van Oranje door Balthasar Gerard te Delft, 10 juli 1584

Staande, naakte vrouw

Anthonie Palamedesz.

Tegeltableau bestaande uit 3x4 tegels waarop afgebeeld een 'vrolijk gezelschap', naar een schilderij van Anthonie Palamedesz..

Tegeltableau 'Vrolijk gezelschap'

De gewelfde schotel heeft een standring. De schotel heeft een decor van drie bloementakken rond een centraal bloempje. De rand heeft een gegolfde band met ruitvormig servetwerk.

Hermannus Tegularius

Crispijn van den Queborn

Cornelis Dame

Simon Kloeting

Portret van Hermannus Tegularius

Rhenen

Landschap met kassen

Bomen

Park "Rozenburg" Rotterdam

Kind van Lavieren

Verkade Fabrieken Zaandam

Juliana en Bernhard gedenkblikje voor de geboorte van Beatrix. Het beschuitje zit er nog in.

Juliana en Bernhard gedenkblikje

Halfnaakte man met stok in de handen

Hartvormige lekschaal, met hoge wand; rustend op drie kegelvormige pootjes; twee in krul uitlopende U-vormige handgreepjes; ongedecoreerd.

F. de Gidd[y?]

Zicht op Pijnacker

De collectioneur F.E. Vlielander Hein, die in 1913 zijn omvangrijke verzameling 'oud' Wit-Delfts legateerde aan het Gemeentemuseum Den Haag, stelt in een artikel uit datzelfde jaar vast dat voor velen het 'oud-wit Delftsch aardewerk' onbekend is of zelfs 'het als niets waardig' aan hen voorbijgaan. Volgens hem verdient 'het witte goed' dat hem zo na aan het hart ligt, in meer dan 'één opzicht belangstelling'. Hij benadrukt de historische waarde van deze Delftse productie. De voorwerpen zijn immers slechts met een ondoorzichtig wit tinglazuur bedekt, waardoor dergelijk goed de onderzoeker alle mogelijkheden biedt de basis van de technische aspecten van het tinglazuuraardewerk grondig te bestuderen. 
Vervolgens gaat Vlielander Hein uitvoerig in op een in 1778 gezamenlijk door de Delftse plateelbakkers opgestelde prijslijst. Evenals de prijs van het 'blauw of geschilderd goed' komt de prijs van het aanzienlijk goedkopere witgoed aan bod, dat als alledaags gebruiksgoed kan worden betiteld. Bovendien werden de prijzen vastgesteld van zowel het 'schone' oftewel ongeschonden Delfts als van het 'wrakke' goed met bakfoutjes. 
Een grote groep Wit-Delfts is in 1980 op het voormalige terrein van plateelbakkerij De Porceleyne Fles aan het licht gekomen. Deze bodemvondst, waartoe overigens tevens gedecoreerd goed behoort, dateert uit 1660-1680. Aangezien Wit-Delfts nagenoeg nooit een merk vertoont, is het in tegenstelling tot het wel gemerkte goed, onmogelijk de fabriek van herkomst vast te stellen. Gelet op de locatie van de bodemvondst is dat dus niet het geval met de in onze recente publicatie over De Porceleyne Fles beschreven groep wit-goed. Het belang van deze bodemvondst is dan ook groot. Enerzijds gaat het daarbij om Wit-Delftse producten waarvan de herkomst wél bekend is. Anderzijds werpt deze omvangrijke groep licht op het productieassortiment dat men toentertijd voerde, nota bene slechts een zevental jaren na de start van De Porceleyne Fles in 1653. 
Drie eeuwen later produceert De Porceleyne Fles opnieuw ongedecoreerd Delfts waarvan een aanzienlijk aantal tot de collectie van de Gemeentemusea Delft behoort. Bij het bekijken van deze uit 29 voorwerpen bestaande groep 'nieuw' Wit-Delfts aardewerk blijkt dat menig voorwerp is ontleend aan vormen van weleer. Zo is de plooischotel uit de jaren 1930-1976 het evenbeeld van het exemplaar uit de beerput. Ook het tweetal 'vaasjes' met een brede rand is niet te bestempelen als een nieuwe creatie, maar vindt zijn oorsprong in het vertrouwde model van de kwispedoor. 
In de jaren dertig van de twintigste eeuw hervatte men de productie van het wit-goed, omdat het vanwege de lage onkosten immers aanzienlijk voordeliger was dan het beschilderde. Vooral deze prijsfactor bracht De Porceleyne Fles ertoe om tijdens de crisis van de jaren dertig opnieuw het ongedecoreerde Delfts aan de man te brengen. Wellicht zou het een gunstige invloed hebben op de omzet van de fabriek.

De Lavieter & Co.

D.J.W. van Sandick

Michiel van Mierevelt

Cornelis Visscher (I)

Portret van Willem van Oranje (1533-1584) uit een serie die Michiel Jansz. van Mierevelt (1566-1641) schilderde in opdracht van de stad Delft. Oranje wordt afgebeeld als een waardige en wijze man, gekleed in een bontgevoerde tabbaard (een soort toga) met goudstiksel op de pronkmouwen. Schuin achter Oranje ligt op een tafel een briefje met een Griekse tekst die vertaald luidt: 'O Zeus, moge hij die deze ellende bracht u niet ontsnappen'. Dit is een verwijzing naar de moord op Oranje in 1584. Zeus was de god van het licht, de hemel en de bergtoppen en werd gezien als de vader van en heerser over goden en mensen. De verwijzing naar Zeus zorgt ervoor dat diens kwaliteiten afstralen op Willem van Oranje: een barmhartige heerser die de zwakken beschermt. 
In het midden rechts staat het volgende opschrift: 'Faciem huius ad principale Cornely de Visscher fecit M. a Miereveld'. Dit betekent dat een door Cornelis de Visscher (ca. 1520-1586) gemaakt portret Van Mierevelt tot voorbeeld diende. Het origineel van De Visscher is onbekend.

Portret van Willem van Oranje

Bakvormige lekschaal; vierkant met verdikte bovenrand; twee U-vormige handgrepen en rustend op drie pootjes; ongedecoreerd.

Christiaan Martinus Jan Hermelink

Alida van den Bergh h/v. W.J. v. Sandick

Harm Kamerlingh Onnes

blauwgroene rechthoekige pot, rustend op 4 pootjes, met twee oren aan ronde hals en reliëf-decoratie

Dürer

J.B.J. van der Horst

Dekselvaas met een in reliëf uitgevoerd cartouche waarbinnen een op een soort rots weergegeven bloeiende tak en een vogel. Op de deksel een knop in de vorm van een leeuw.

Karel le Grand

D. Crena de Jong

zittende naakte vrouw

Twee vazen zijn eivormig en hebben een concaaf-conische voet met standring, een rechte hals, en een gewelfd deksel met een verdikte rand en een knop in de vorm van een boeddhistische leeuw. Twee vazen zijn concaaf-cilindrisch van vorm en hebben een standring. De eivormige vazen hebben op de voet en de schouder een band met pijlpuntversiering. De buik is gedecoreerd met aan de ene zijde het zogenoemde 'alliantiewapen met het handje', en aan de andere zijde met bloementakken. Beide decors zijn omgeven door witte foluten waarboven bamboe in reliëf; tussen de foluten bevinden zich bloemenranken. De deksels hebben decors van een bloementak en bamboe in reliëf, en op de verdikte rand een band met pijlpuntversiering. De bekervazen hebben op de voet en langs de monding een band met pijlpuntversiering. De buik is aan de ene zijde gedecoreerd met het 'alliantiewapen met het handje' binnen een foluut in reliëf, en aan de andere zijde met een bloementak waaronder zich bamboe in reliëf bevindt.

Kaststel, 4 delig (mini)

'Comfoort' voor het verwarmen van eten, waarbij een schotel op de nokken op de bovenrand rustte en werd verwarmd door gloeiende kolen. Andere namen zijn confoort, staefken of stoofken.

Colommenkast

Gerie van Lavieren

Bomen met bloesem langs een sloot

Op kleed zittende, naakte jonge vrouw

Ebner, Den Haag

Portretfoto van Frans H. van Kinschot (2 jaar)

De Porceleyne Schotel

Johannes van Duijn

Terrine in de vorm van een mand met snoeken

Afscheid van F.H. van Kinschot als Burgemeester van Leiden

Augustinus Terwesten

Tekening van de, huidige, historische zaal (in museum Prinsenhof). 
 
Op een bijbehorend los papier staat vermeld; 'De Groote Sael op het Princenhof te Delft' en 'Overgenomen uit de Verzameling 'Gezichten en Oudheiden der Stad Delft'

'De Groote Sael op het Princenhof te Delft'

Ludwig van Beethoven

Johannes Smit

Willem Vermandel

Jan Willem Smit

Vyfde uitgave der kunstplaten, behorende tot het heldendicht Willem den Eersten, in vier en twintig zangen, door den Nederlandschen dichter J. Nomsz. ...

Broer oud 5 M.

Bij Rendeux-Bas

Lezende, naakte man met snor, zittend op een bankje

Schie Rotterdam

Berglandschap met huizen

Claes Jansz. Wijtmans

Tegel met een man met een kroes in zijn rechterhand. Dit type tegel met mensfiguur in blauw en geel met groene Franse lelies als hoekvulling zijn na het bombardement in 1940 gevonden in de fundamenten van de tegelbakkerij van Claes Jansz. Wijtmans aan de Korte Wijnstraat.

Atelier van gebrandschilderd glas 'T Prinsenhof

Ontwerptekening van een glas-in-loodraam met de gevangenneming van Christus die wordt gekust door Judas.

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Towards a new museum

Stay in touch

Will you accept our cookies?

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Towards a new museum

Sign up to our newsletter

Stay in touch

Will you accept our cookies?