Een rommelige tafel, een kat en een vegende vrouw. Is dit schilderij een willekeurig inkijkje in een 17de-eeuws huishouden? Zeker niet. Tijdgenoten van de schilder Cornelis de Man begrijpen direct dat elk detail een betekenis heeft.  

Pikante details en een dienstmeid

Prinsenhof delft homepage

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Kom nog één keer, voordat de deuren sluiten

Willem van Oranje

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Herman Veldhuis

'Gewijde muziek'

Kijk met andere ogen naar de stad en ontdek verborgen verhalen die lange tijd ongehoord bleven. Deze bijzondere wandeling nodigt je uit om stil te staan bij plekken in Delft die verbonden zijn met het koloniale slavernijverleden. In gesprek met een gids én elkaar reflecteren we op ons gedeelde verleden – en hoe dit nog steeds doorwerkt in het heden.


Interactieve stadswandeling: Sporen van Slavernij

Maarten van Heemskerck

In 1566 geeft Cornelis Musius – rector van het Sint Agathaklooster (later bekend als het Prinsenhof), humanist en dichter – opdracht aan Maarten van Heemskerck voor het schilderen van een altaarstuk met daarop de bewening van Christus. Het resultaat is een artistiek meesterwerk. 
Op dramatische wijze wordt het sterven van Christus weergegeven: Christus op de lijkwade in het midden, omringd door Maria, die wordt ondersteund door Apostel Johannes met een uitdrukking van diepe smart op zijn gezicht, Nicodemus (rechtsboven met zalfpot als attribuut), Maria Magdalena (met zalfflesje) die de voeten van Jezus net heeft gezalft, wijst naar de wond op zijn voet. Jozef van Arimatea (bij het hoofd van Christus) heeft zijn eigen graf aan Jezus ter beschikking gesteld. Hij toont de beschouwer het smartelijk vertrokken hoofd van de dode Christus. Op de achtergrond zien we Golgotha en drie kruizen (Calvarieberg). 
Prominent links vooraan zit een vrouw in rijkversierd kostuum. Ze kijkt ons recht aan, wijst met haar ene hand naar Christus en heeft in de ander zijn hand. Zij wordt geïdentificeerd als de heilige Agatha: ‘ze spoort de kloosterzusters aan tot contemplatie en gebed’ schrijft kunsthistoricus Ilja M. Veldman in haar publicatie (2024) over Maarten van Heemskerck. Die identificatie bevestigt de aanname dat het schilderij speciaal gemaakt is voor de kapel van het Agathaklooster. 
1566 was het jaar van de beeldenstorm. We weten niet precies wanneer, maar ergens kort daarna is het schilderij overgeplaatst naar het stadhuis. Veel katholieke kunst is in die roerige periode beschadigd of verloren gegaan. Daarmee is het een van de weinige schilderijen uit de collectie van het museum waarmee we de katholieke geschiedenis van Delft en de bijzondere nalatenschap van Cornelis Musius kunnen illustreren.

De bewening van Christus

In februari 2024 heeft de gemeenteraad van Delft het definitieve akkoord gegeven op de verbouwings- en vernieuwingsplannen van ons museum. De deuren zijn op 5 januari 2025 gesloten. We zijn nu echt gestart met de verbouwing. Graag lichten we de grote veranderingen die het historische monument binnen én buiten zal ondergaan toe.

Bouwen aan een nieuw Museum Prinsenhof Delft

Verbouwing & vernieuwing

Anoniem

Portret van Juliana van Stolberg, ten halve lijve, naar links gewend, in donker kostuum met witte hoofdbedekking, gevouwen handen met witte handschoenen voor de borst. Donker fond. In de rechter bovenhoek het heraldische wapen (familiewapen) 
Juliana van Stolberg (1506-1580), echtgenote van Willem 'de Rijke' van Nassau, is de moeder van Willem van Oranje, geboren Willem van Nassau.

Portret van Juliana van Stolberg (1506 - 1580)

Dirk van de Goorberg

De bodebus was een onderscheidingsteken dat werd gedragen door boden die in dienst waren van bestuurslichamen zoals de Kamers der Staten Generaal, de Provinciale Staten, gemeentebesturen, Hoogheemraadschappen, Waterschappen en polders. 
In de middeleeuwen werden geschreven en verzegelde berichten door bodes overgebracht. De berichten werden in een bus aan een gordel gedragen. Soms droeg zo'n bode een staf wanneer hij op reis was. De bode kon gratis gebruik maken van het toenmalige vervoer zoals de trekschuit, veerpont of diligence. 
Vanaf de 15de eeuw werd aan de bodebus een schildje toegevoegd met het wapen van de instantie die werd vertegenwoordigd door de bode.

Bodebus van Delft

Madonna met kind

Walter Pompe

Pleisterschoorsteenstuk met het wapen van Johan  Anthonie van Kinschot

Arend Willem Maurits Odé

Buste van Jan Schouten (1852-1937) met puntbaardje, rustend op rechthoekige sokkel

Portretbuste van Jan Schouten

Eugène Lacomblé

Buste van Willem van Oranje

onbekend

Jan Claudius de Cock

Afgietsel in gips van een buste van Filips Willem, naar de originele terracotta buste aanwezig in de collectie van het Rijksmuseum Amsterdam. 
Filips Willem (1554-1618) is de oudste zoon van Willem van Oranje uit het huwelijk met diens eerste vrouw Anna van Egmond en Buren. Oranje vernoemde hem mede naar zijn landsheer, Filips. Dit eerbewijs krijgt een wrange bijsmaak door de gijzeling van Filips Willem in 1568 door de hertog van Alva. Willem van Oranje had zijn oudste zoon achtergelaten aan de universiteit van Leuven in de veronderstelling dat de privileges van de universiteit hem zouden beschermen. Filips Willem wordt desondanks naar Spanje gevoerd waar hij meer dan dertig jaar zou worden vastgehouden. Hij keert terug in 1599.

Afgietsel in gips van een buste van Filips Willem (1554-1618)

Afgietsel in gips van een buste van prins Maurits, naar de originele terracotta buste aanwezig in de collectie van het Rijksmuseum Amsterdam.

Afgietsel in gips van een buste van prins Maurits (1567-1625)

Afgietsel van een beeld uit het grafmonument van Willem van Oranje

Jan Christoffel Schultsz

Afgietsel van gedenkplaat van Anthoni van Leeuwenhoek

Rijkscommissie ter vervaardiging en ruiling van reproductiën van kunstvoorwerpen

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende Judas Iscarioth

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende Sint Andreas

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende Sint Maarten

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende Sint Stephanus

Bronzen knop, sehad of sekad, behorend bij een priester- of wichelaarsstaf. 
De stafknop symboliseert Si Apo' nimema' in Tana: de Grootmoeder die de aarde heeft bewerkt. Het is een andere naam voor Limimuut, de stammoeder van de Minahassers, die hen volgens de overlevering de landbouw heeft geleerd.

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende Sint Simon

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende Sint Anthonius de Kluizenaar

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende Sint Jozef

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende een heilige diaken

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende een heilige bisschop

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende een heilige apostel

Johannes Lutma (I)

John Osborne

Afgietsel van medaillonportret van  Amalia van Solms

Simon van de Passe

Claes Jansz. Visscher II

'Het Wyt Beroemt Geslacht, van Nassou of Orangien'

Portret van Anna van Egmond gravin van Buren naar een olieverfportret berustende bij H.M. de koningin (Wilhelmina). De gravin is afgebeeld en face, borststuk met rijk hoofdtooisel in fluweel gewaad met parels bezet. Geplooide staande kraag met rijk halssieraad. 
Onderschrift 'PRINCESSA D, ORANGE'

Anna van Egmond, gravin van Buren

Rijk van Lavieren

Bach

De Koninklijke Familie

W. de Haan

De Koninklijke Familie met het Prinsesje

Die Markiezinne van Carabas

Johannes Wierix

De landvoogd Matthias van Oostenrijk en zijn luitenant Willem van Oranje worden opgevoerd als de militaire beschermers van de Nederlanden. Zij zijn omringd door eretekens, met links de personificatie van de Wijsheid, rechts van de Kracht. In het midden staat de personificatie van de Nederlanden. Op haar sokkel bevrijden twee mannen een vrouw die door een draak werd vastgehouden. Hiermee wordt de strijd van Matthias en Oranje voor de vrijheid van de Nederlanden verbeeld.

Dubbelportret van Matthias van Oostenrijk en Willem van Oranje

Dürer

Eerste portret van H.K.H. Prinses Juliana vervaardigt door H.M. de Koningin

Fra Angelico

Nijgh & Van Ditmar

H.K.H. Juliana Louise Emma Maria Wilhelmina Prinses der Nederlanden

Afgietsel van medaillonportret van Frederik Hendrik

Penning op de Vrede van Munster

Eenzijdige ronde plaquette met een halfportret van Amalia van Solms naar links gewend.

Plaquette met portret van Amalia van Solms

Eenzijdige ronde plaquette met een halfportret van Frederik Hendrik naar rechts gewend.

Plaquette met portret van Frederik Hendrik

Na de Midden-Javaanse periode 7de- 10de eeuw, die gekenmerkt wordt door een sterk Hindoeïstische invloed, krijgt de hofcultuur, die zich dan van Midden- naar Oost-Java heeft verplaatst, een steeds sterker Indonesisch karakter. Dit is vooral in de kunst merkbaar. De vormen worden vrijer en plastischer waarbij de onderwerpen niet uitsluitend meer zijn ontleend aan de Hindoeverhalen. Ook volksverhalen en karikaturen worden veelvudig uitgebeeld. Bekend uit deze periode zijn vooral de terracotta voorwerpen , die in grote hoeveelheden en vele variaties in Oost-Java zijn gevonden en die waarschijnlijk tot de volkskunst gerekend moeten worden. 
Het is vooral te danken aan de machtige koningkrijken van Kediri, Singasari en Majapahit, dat prachtige kunstvoorwerpen zijn vervaardigd. De vorsten gaven de kunstenaars en ambachtslieden opdrachten tot het bouwen van religieze bouwwerken, maar ook tot het vervaardigen van sieraden, religieuze en dagelijkse voorwerpen. Vooral de in brons gegoten objecten zoals: bellen, klokken, spiegels, talams (offerschalen), speelgoed en doosjes zullen tot de hofcultuur hebben behoord. 
Ook de bronzen ruiter te paard zal ongetwijfeld deel uitgemaakt hebben van deze zeer verfijnde hofcultuur. Gemakshalve noemt met dergelijke dierfiguren speelgoed, hetgeen ongetwijfeld berust op vergelijking met de uit Rajastan (India) bekende rijdende bronzen speelgoedfiguren. Dat men dergelijke sculpturen als speelgoed op Java vervaardigde lijkt onwaarschijnlijk. Veeleer zal dit karretje een ceremoniële of religieuze functie gehad hebben. Opvallend is dat deze sculptuur nagenoeg compleet is, op een wiel na dat later is bijgemaakt. De bodemplaat is opengewerkt en heeft een gebogen ruitvormig figuur. In het midden van de vier zijkanten is in relief gegoten bloemvormig sieraad. Merkwaardig is de enigszins platte ronde hoofdtooi van de man, die een leidsel in de hand houdt. Naast de ruiter loopt een voetknecht of bediende die iets op de schouders draagt. Duidelijk is te zien dat dit een gebochelde is. Dit is op zichzelf niet verwonderlijk wanneer men bedenkt dat in de wayang-literatuur de vorst gewoonlijk wordt vergezeld door een aantal clowneske, misvormde dienaren (panakawan). Ook het hoofddeksel doet sterk denken aan die van de panakawan. 
Voor op de borst van het paard bevindt zich een ring waardoor een touw geknoopt kan worden.

Ruiterfiguur

Lampen als deze worden op de 27ste van de vastenmaand Ramadan aangestoken en voor het huis opgehangen. Een dergelijke vorm is erg populair in Noord- en West-Sumatra. Ze komen ook voor in Zuid-India. Als brandstof wordt kemiri- of kokosolie gebruikt. In de tuiten zitten oliepitten, gemaakt van katoendraad.

panyot gantong

(erepenning) op heengaan Mr. G. Engberts als secretaris van Delft

(erepenning) op heengaan Mr. G. van Baren als burgemeester van Delft

Pier Pander

Koninklijke Begeer [Voorschoten]

1e prijs Kinderoptocht 31.8.1920

Auke Hettema

Beeld van Willem van Oranje

Beeld van Willem van Oranje. 
Op stenen sokkel waarop de inscriptie: '1533 Willem de Zwijger 1584 / stantvastich is ghebleven / mijn hert in teghenspoet'.

Jan Rot

Twee verticale 'pennen', waaromheen zich twee horizontaal geplaatste cirkels bevinden die elk aan een andere kant zijn bevestigd aan die 'pennen'. 
 
Jan Rot speelt hier met vorm en materiaal en gaat daarbij uit van basisvormen, waarmee het werk tot de abstract geometrische kunst gerekend kan worden. Toch neigt dit werk meer naar organische abstractie, door de mantier waarop hij het materiaal heeft verwerkt.

Bouwsel

Jacob Jan van Goor

Bronzen legpenning op de 300ste geboortedag van Antoni van Leeuwenhoek

François Jules Henri Theodoor Smits

Fa. A. Tack [Breda]

Ereteken voor Orde en Vrede

Penning ter herinnering aan de onderhandelingen over het aanbieden van de grafelijke titel van Holland, West-Friesland en Zeeland aan Willem van Oranje. Hij zou daarmee de nieuwe soeverein worden. De plannen hiervoor worden doorkruist door de moord in 1584. Op de voorzijde wordt Oranje afgebeeld als een gekroonde David met een slinger. Het rondschrift luidt: 'Non naec humanis opib' (Dit is niet door menselijke middelen). Hiermee wordt bedoeld dat de Nederlandse Opstand welhaast zeker de steun van God had. Op de keerzijde staat een galei met vele riemen, duidend op een veelhoofdige regering, en Oranje op de voorsteven. Het rondschrift luidt: 'Fata viam invenient 1580' (Het noodlot zal de weg ontdekken). Dit is een spreuk van Vigilius. Boven de galei is de inquisitiepaal weergegeven.

Gedenkpenning op de onderhandelingen over de soevereiniteitsoverdracht aan Willem van Oranje

Jacobus Buys

'Den Hertog van Alva, Eischt den 10e Pennink'

'Dood van de Graaf van Hoogstraten'

Henk Molenaar

'number eight'

'number eleven'

'number five'

'number nine'

'number one'

'number seven'

'number six'

'number three'

'number two'

Zonder titel

Gerard Houckgeest

Kerkinterieur met links doorkijk in dwarsschip van Italiaans aandoende kerk, rechts stuk van een grote abdis, waarin een celebrerende priester. Op de voorgrond voor hem een knielende weduwe met page, in het midden een groep, naar de priester, gekeerde mensen en wandelaars. Grafmonumenten met wapens. Een gisant op één van de monumenten lijkt sterk op die van het graf van Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk.

Katholiek kerkinterieur

Egbert Lievensz. van der Poel

De ravage ten gevolge van de explosie van het kruithuis was ontzettend. Bijna geen gebouw bleef onbeschadigd. Volgens overlevering was de klap van de explosie tot in Den Helder te horen. 
Van der Poel heeft de ontploffing diverse malen geschilderd, zowel het moment zelf als de situatie erna.

Explosie van het kruithuis te Delft

De ontploffing van het kruithuis in Delft, 12 oktober 1654. De ravage was ontzettend. Bijna geen gebouw bleef onbeschadigd. Volgens overlevering was de klap van de explosie tot in Den Helder te horen. 
Van der Poel heeft de ontploffing diverse malen geschilderd, zowel het moment zelf als de situatie erna.

Adriaen Thomasz. Key

Portret van Maria van Nassau (1556-1616), de oudste dochter van Oranje uit zijn huwelijk met zijn eerste vrouw Anna van Egmond en Buren. Maria was getuige van de moord op haar vader waarna zij zich terugtrok op het kasteel van Buren. 
 
Maria van Nassau was de oudste dochter van Willem van Oranje en zijn eerste echtgenote Anna van Egmond. Na de dood van haar moeder werd zij opgevoed aan onder andere het hof van Margaretha van Parma in Brussel. Vanaf 1583 woonde zij in het Prinsenhof waar zij op 10 juli 1584 getuige was van de moord op haar vader. Vlak voor die tragische gebeurtenis plaatsvond, gebruikte zij samen met hem en zijn gasten nog het middagmaal. 
 
Na Willems dood trok Maria zich terug op het kasteel van Buren. In 1595 trouwde zij Filips van Hohenlohe, een voorname aanvoeder in het leger van haar broer Maurits. Van 1595 tot 1596 verbleef het paar in Delft. Daar voerden zij een grote staat: in hun huis aan de Oude Delft 167 hadden zij maar liefst 26 man personeel in dienst. In 1596 vestigden Maria en Filips zich definitief in Buren waar Maria op 10 oktober 1616 overleed.

Portret van Maria van Nassau (1556-1616)

Maria met Kind

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Towards a new museum

Stay in touch

Will you accept our cookies?

Maria met Kind

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Towards a new museum

Sign up to our newsletter

Stay in touch

Will you accept our cookies?