Van februari tot juni 2023 presenteerden we de tentoonstelling Het Delft van Vermeer. Wie was deze beroemde schilder? Hoe was hij verbonden aan Delft? En hoe zag Delft er eigenlijk uit in de 17de eeuw? We blikken terug op een uitzonderlijke tentoonstelling aan de hand van enkele highlights.

Een terugblik op de tentoonstelling 

Highlights uit Het Delft van Vermeer

Prinsenhof delft homepage

onbekend

Foto Hans (H.F.) en Gaspard (G.L.F.)  van Kinschot met collie

Mosa

Jacob Houbraken

Aert Schouman

Michiel van Mierevelt

Isaac Tirion

Portret van Willem van Oranje, borstbeeld linkst, met kalot, geplooide kraag en pelsjas. 
In ovaal met 3-regelig Nederlands onderschrift 'Willem de Eerste, Prins van Oranje, enz. enz. enz.'

Portret van Willem van Oranje

Christiaan Luyckx

Afgebeeld is een hemelglobe staande op opengeslagen foliant met een gravure van de maarschalk Hendrik van den Bergh (1573-1638). Hij was veldheer in Spaanse dienst. Misschien is hij de opdrachtgever van het schilderij geweest. Voorts zijn twee vliegende distelvinken, drie schelpen, twee padjes en twee vlinders afgebeeld. 
 
Het Vanitasschilderij toont enerzijds de vergankelijkheid van macht en roem, anderzijds symboliseren de vlinders, distelvinkjes en kikkers de opstanding van de ziel. Graaf Hendrik overleed op 12 mei 1638 in een armoedige herberg in Zutphen na een ongeval met zijn koets. 
 
De exotische schelpen waren kostbare verzamelobjecten, waarmee de ijdelheid van het aardse bezit dat niet kan worden meegenomen naar het hiernamaals, geïnspireerd wordt. 
De vlinders zijn hun antithese, symbolen van de verloste zielen die ten hemel kunnen opstijgen, oftewel opstandingssymbolen. 
Van de verschillende betekenissen die aan de padden of kikkers worden toegekend is die van de opstanding de meest waarschijnlijke. De kikker lijkt in het najaar te sterven, maar gaat in winterslaap en verblijft in die periode onder het ijs. In het voorjaar ontwaakt hij weer. 
De distelvink is een in de kunst veel toegepast Christus-symbool, omdat hij zijn voedsel zoekt tussen distels. 
 
Luycx specialiseerde zich in stillevens met hemel- of aardglobes. De globe is waarschijnlijk geschilderd naar een voorbeeld uit 1613.

Stilleven met boek en hemelglobe

Jan Rijnders

Klein wrakschap III

Aart Houtman

Zonder titel (Panorama Delft)

Crispijn van de Passe (I)

Prins Maurits te paard

Nicolaas Rijnenburg

Dit schilderij van Nicolaas Reijnenburg is de laatste anatomische les die in Delft is geschilderd. De schilder heeft weergegeven hoe de stadsanatoom Theodorus Hoogeveen sectie verricht op de hersenen van een opengezaagd hoofd. Het verwijderde schedeldak ligt naast de anatoom op een tafeltje. De doktor links van Theodorus Hoogeveen houdt diens verrichtingen nauwlettend in de gaten door middel van een kijkglas. 
 
Rond dokter Hoogeveen hebben zich 17 chirurgijns verzameld. De compositie is duidelijk beïnvloed door de anatomische les van Michiel van Mierevelt. Opvallend is echter dat de dynamiek van Van Mierevelt verloren is gegaan. De chirurgijns rond Theodorus Hoogeveen staan statig afgebeeld. Ook krijgt de handeling van de sectie geen aandacht meer. Het hoofd op de tafel van dokter Hoogeveen heeft in vergelijking met het lijk van Van Mierevelt sterk aan zeggingskracht ingeboet. 
 
[01] Dr. Theodorus Hoogeveen 
[02] Dr. Dirck van Heemskerk 
[03] Dr. Willem Appel 
[04] Dr. François Boogert 
[05] Dr. Jacob van Breda 
[06] Dr. Nicolaas Schuijl 
[07] Dr. Willem Verbrugge 
[08] Dr. Binke Lambregts 
[09] Dr. Jacobus Verbrugge 
[10] Jan van der Wall 
[11] Marcus du Ferro 
[12] Daniël Tronchet 
[13] Jan Willem Ravensteijn 
[14] Marinus Kool 
[15] Abraham van Mareland 
[16] Dirck Scholl 
[17] Cornelis van der Winkel 
[18] Hugo van Essen jr.

Anatomische les van Dr. Theodorus Hoogeveen

Johann Georg Holtzhey

Deze boekjes zijn mogelijk gebruikt als agenda of notitieboekje. Op de leren band is zilverbeslag dat versierd is met een koopvaardijschip en het monogram VOCD, zowel aan voor- als achterkant. Dit betekent dat het boekje behoord heeft aan iemand van de V.O.C. Kamer van Delft. Er bestaan meerdere van dergelijke boekjes.

Zakboekje van de VOC-Kamer Delft

Annet van den Assem

Hamat Gabor

Foto's F.H. van Kinschot tijdens zijn werk als Burgemeester van Leiden (periode 1946-1964)

Kist met het wapen van de familie Stalpaert van der Wielen

Tatoeage

Johannes Cornelis Zürcher

Gravure met een afbeelding van het praalgraf van Prins Willem I.

Praalgraf van Willem van Oranje

Dubbele spaarpot op gewelfde voet met vorm van een dekselvaas (vast deksel) boven een bolvorm. De bolvorm met gleuf is versierd met een landschap en de voet en de bovenste spaarpot met bloemen en ranken op gekleurd fond.

Hugo Tutein Nolthenius

De schotel is gewelfd, heeft een standring en een centraal decor van rotsen met bloeiende planten. Langs de rand loopt een band met alternerende arcering waarin vier ovale cartouches met een bloem. De theekom is convex-conisch van vorm, heeft een standring en is op het plat gedecoreerd met een bloempje. Langs de binnenrand loopt een band met alternerende arcering waarin vier ovale cartouches met een bloem. De buitenwand heeft een decor van rotsen met bloeiende planten.

Johan Coenraad Altorf

De Porceleyne Fles - Royal Delft

Een bijzondere samenwerking is die van J.C. Altorf (1876-1955) en de Porceleyne Fles. Altorf werd opgeleid door Odé en Lacomblé aan de Academie voor Beeldende kunsten in Den Haag, in de periode 1894-1897. Toch duurt het het dan meer dan 30 dertig jaar voordat Altorf twee ontwerpen voor dierplastieken zou maken voor de Porceleyne Fles. Dit betekent natuurlijk niet dat Altorf geen contacten had met de Delftse kunstwereld. Er waren verschillende Delftse leden bij de Haagsche Kunstkring. Waarschijnlijk exposeerde Altorf in 1904 via deze contacten werk bij de Delftse kunstvereniging ‘Comité van Sint Lucas’.

Zittende aap

Gregorius van den Toorn II

Cachet met gegraveerd geometrisch ornament en zegel van de familie Graswinckel. Het schild in rococo-vorm, gekroond en geflankeerd door blad- en bloemwerk.

Cachet van de Familie van Graswinckel

Jaap Gidding

Naast de traditionele bloem- en landschapsdecors van het Blauw-Delfts, was er ook ruimte voor nieuwe ontwerpen. Hiervoor werden decors ontworpen door schilders die werkzaam waren bij De Porceleyne Fles zoals Leon Senf, J.T.M Visser, W.D. Oosterloo. Ook verleende De Porceleyne Fles opdracht aan zelfstandig werkende kunstenaars. Vooral in de crisisjaren '30 van de vorige eeuw werd geëxperimenteerd met vernieuwde decors. Daarmee werd getracht een groter, artistiek bewust publiek te bereiken door de productie van minder traditionele vormen en decors in gang te zetten. De omzet van het Blauw-Delfts was immers drastisch gedaald. 
Eén van de kunstenaars die werd gevraagd decors te ontwerpen was Jaap Gidding. Kenmerkend voor zijn werk is de expressieve wijze van decoreren die bestaat uit grillige lijnen in combinatie met op de natuur geïnspireerde vormen. De meeste ontwerpen van Gidding zijn symmetrisch. Opvallend is de overeenkomst die de decors op het aardewerk vertonen met die op de vazen van glas en de gordijnstoffen van zijn hand. De Porceleyne Fles behaalde hiermee niet de beoogde verkoopresultaten en de ontwerpen van Gidding werden slechts in blauw en goud uitgevoerd. Toch werden in 1943 opnieuw enkele ontwerpen van Gidding in productie genomen. 
Behalve voor De Porceleyne Fles ontwierp Gidding omstreeks 1925/26 ook voor de Plateelbakkerij Zuid-Holland (PZH) en Regina, twee aardewerkfabrieken in Gouda. Voor de PZH maakte hij circa 40 decors in de Art Deco-stijl die vergeleken kunnen worden met zijn ontwerpen voor de Glasfabrieken in Leerdam waar hij in de periode 1916-1930 glas versierde. Nadat Gidding in eerste instantie bestaand glas versierde, ging hij over tot het versieren van glas naar eigen ontwerp. De glasmodellen waren vergelijkbaar met bijvoorbeeld het hier afgebeelde vaas uit 1933 voor De Porceleyne Fles. De vorm is slank, met een getrapte voet en een licht naar buitengebogen liprand. De versieringsmotieven op het glas en aardewerk vertonen onderlinge overeenkomsten in de grillige lijnen en abstracte naturalistische motieven.

Vaas met gouden decoratie

Isaac van Haastert

De Oostpoort, ook wel St. Catharijnepoort, van buiten de stadsmuren van Delft af gezien

De Oostpoort

Willem Vermandel

J. Smit en zoon

Tweede uitgave der kunstplaten, behorende tot het heldendicht Willem den Eersten, in vier en twintig zangen, door den Nederlandschen dichter J. Nomsz. ...

Hendrik Pothoven

Antonio Moro

Pieter Meyer

Jacobus Haffman

Portret van Anna van Saksen (1544-1577)

Christina Linaris-Coridou

Christina Linaris-Coridou heeft zich voor de creatie van het bord laten inspireren door het schilderij Portret van de familie Van der Dussen uit 1640 door de Delftse schilder Hendrick Cornelisz. van Vliet. 
Het bord is niet gemaakt na een voorbedacht ontwerp, maar intuïtief beschilderd en beplakt. Het bord is als een schets in een schetsboek. Mijmerend over de familie Van der Dussen en haar familieportret heeft Linaris-Coridou elementen ingebracht die als het ware ‘gevonden’ zijn, zoals bloemen, druiven, muzieknoten, een vogel, een oog en vingerafdrukken (die de handen op het schilderij symboliseren). De krassen op het bord zijn te interpreteren als de primaire expressie van een kind dat dromend tekent met een stokje in de aarde.

A found earth Dussen

G.F.J. Bley

Eggen te Kadisan

Henricus Arnoldus Piccardt

De Porceleyne Fles

In 1804 verkoopt Dirck Harlees de plateelfabriek aan Henricus Arnoldus Piccardt. Harlees gaat hierbij tevens de verplichting aan Piccardt gedurende een periode van twee jaar wegwijs te maken in het plateelbakkersvak. Om concurrentie vanuit zowel het binnen- als buitenland het hoofd te bieden, ontwikkelde Piccardt een nieuwe techniek om een harder soort aardewerk te fabriceren. In vergelijking met de bestaande Delftse faience was dit een sterkere en goedkopere keramieksoort met een witte scherf. Hiermee werd getracht het Engelse roomkleurige aardewerk, het zogenaamde creamware van met name Josiah Wedgwood (1730-1795) te imiteren. Dit creamware werd al vanaf het midden van de achttiende eeuw geïmporteerd en vormde een serieuze bedreiging voor de Delftse markt. 
Piccardt reisde naar Engeland om het productieproces nader te bestuderen. In 1811 ging hij een compagnieschap aan met een zekere Herman Bezoet de Bie om 'te exerceeren de fabricq van Delftsch en Engelsch aardewerk', voor een periode van twaalf jaar. Twee jaar later werd deze overeenkomst ontbonden. Piccardt doet opnieuw een poging tot een samenwerkingsverband. Dit keer met de graveur Leonardus Schweickhardt die zich bezig zal houden met het 'drukken op aardewerk'. Alle moeite werd uiteindelijk beloond; voor bevredigende resultaten ontving hij diverse prijzen en eervolle vermeldingen. 
Het bord met standring toont een Oosterse decoratie van drie figuren op een terras in een tuinachtige omgeving met exotische bomen. Rechts is een pagode-achtig bouwsel afgebeeld. Bij het aanbrengen van de decoratie is geen rekening gehouden met de overgang van het middendeel naar de rand. 
De beschildering van dit bord is vrijwel identiek aan de schotel uit de periode van Jacobus Harlees.

Dick Elffers

De oerwereld van het dier ten opzichte van de synthetische wereld

De Waterslootse poort, ook wel St. Jorispoort, van buiten de stadsmuren van Delft af gezien. De Waterslootse poort werd in 1847 afgebroken.

De Waterslootse poort

Peter Odijk

Portret van een vrouw

Cloisonné tegel 'Kuiks 1955 kruimelvoer voor het eerst in Nederland Calvé-Delft'

Jan Schoonhoven

Leda en de Zwaan

De Markt met op de achtergrond de Nieuwe Kerk en rechts een gedeelte van het Stadhuis.

De Markt met op de achtergrond de Nieuwe Kerk en rechts een gedeelte van het Stadhuis.


Museum Prinsenhof Delft

Tentoonstellingsaffiche 'Breekbaar licht', 1957

Maurits van Oranje

Brief geschreven door Maurits van Oranje

Rangonderscheidingsteken (sterren), militair groen en koperkleurig. 
 
Het betreft hier 2 militaire sterren, vastgezet op een groen, rechthoekig (hoeken 'afgerond') stukje textiel. 
 
Dit is een insigne voor een 1ste luitenant.

Tegel met voorstelling van een eekhoorn aan de voet van een boom in een landschap. Met een tekst rechtsboven 'Spaarbank te Delft' en tekst onder de afbeelding 'Spaart opdat gij, oud van dagen, een ander niet om hulp moet vragen' 
 
De tegel werd als premie voor spaarders van de 'Mij tot Nut van 't Algemeen', uitgereikt op de Delftse spaardag in 1937.

Cloisonné tegel  'Spaarbank te Delft', 'Spaart opdat gij, oud van dagen, een ander niet om hulp moet vragen'

Koninklijke Tichelaar Makkum

Jonas Suyderhoef

Pieter Soutman

Ondanks zijn jeugdige leeftijd werd Maurits in 1585 benoemd tot stadhouder en kapitein-generaal van Holland en Zeeland, later ook van andere provincies. Al spoedig onderscheidde hij zich door zijn militaire kwaliteiten, waaronder hij vooral in de jaren negentig een aantal steden op de Spanjaarden kon veroveren en daardoor de positie van de Noordelijke Nederlanden versterken.

Portret van Prins Maurits van Oranje

Greet van Amstel

74-35

74-22

Fragment van Delfts Schuttersvaandel

Octagonale botervloot voorzien van twee oren en een vlak deksel met krullend acanthus blad als knop en geaccoleerde rand. De vlakken van de wanden zijn alternerend versierd met bladeren en bloemen. Op het deksel is een banderol met chrysanten, omgeven door prunus en chrysanten.

Beeldhouwer Tabanan

Koninklijke Nederlandse Munt

penning op 25-jarig huwelijk Jacobus van der Chijs en C. Kesman

Richard Roland Holst

NV De Sphinx v/h Petrus Regout & Co

Nederlandsche Oliefabriek 

NOF Calvé-Delft slaschotel

De kommetjes zijn omgekeerd belvormig en hebben een standring. De kommen zijn gedecoreerd met een dansende dame en heer, en Chinese teksten in kaders. Tussen de decors staan Chinese karakters.

Keramiekprijs De Kei wordt elke twee jaar uitgereikt aan een keramist van uitzonderlijke kwaliteit. Daarmee levert deze prijs een belangrijke bijdrage aan de vergroting van de bekendheid en waardering van keramische kunst van Nederlandse kunstenaars of kunstenaars werkend in Nederland.

Keramiekprijs De Kei 2023

Rijk van Lavieren

'aangemeerde boot in stralende zon'

De schotel met standring is centraal gedecoreerd met een gebocheld mannetje met een zwaard en een bloem. Deze voorstelling wordt omcirkeld door decoratieve banden met ondermeer gestileerd bloem- en bladwerk.

De vaas is afgeplat cilindrisch van vorm en heeft een standring, een korte rechte hals en een verdikte rand. Op de schouder loopt een band waarin zich acht hartvormige cartouches met servetwerk bevinden. De buik heeft een decor van een landschap met bergen, rotsen, bomen, een huis en een brug, en twee elkaar overlappende vierkante panelen, de onderste met floraalmotieven, de bovenste met een decor van een gezelschap van dames en heren met bedienden bij een boom.

73-35

Bernhard Leopold Frederik Everhard Julius Coert van Lippe-Biesterveld

Nijgh & Van Ditmar

Johan Prins

Gezicht op de trap in het Prinsenhof te Delft, waar prins Willem I werd vermoord in 1584. Bij de trap de twee kogelgaten.

De trap waar Willem van Oranje werd neergeschoten.

Ovale botervloot rechtopstaande handgreepjes en deksel. De boven- en onderrand zijn voorzien van een dubbele ribbel. Het platte deksel heeft een knop in de vorm van een slak op een blad. De voorstelling en kleur in Kakiemonstijl met vogels bij dennenboom, bamboe, prunus en andere planten tegen bijeengebonden heggetjes.

Tube 'Calvé tomaten ketchup'

Rangonderscheidingsteken (balk), voorkant militair kakigroen en zilverkleurig, achterkant groen en paarskleurig. 
 
Het betreft hier 2 militaire balken, elk vastgezet op een kakigroen, rechthoekig stukje textiel. 
 
Dit zijn insignes voor een nog niet bekende militaire rang.

Henk Bouwer

Wit paneel met daarop bevestigd een dunnere, eveneens witte plaat (triplex) waarin rechts van het midden een enigszins gebogen verticale snede is aangebracht, zodat de randen van deze dunne plaat aan weerszijden van deze snede enigszins naar buiten toe kromtrekken. 
Het werk ontleent zijn karakter aan het materiaal dat is gebruikt: de flexibiliteit van het zeer dunne triplex geeft het werk een extra dimensie, en maakt het ruimtelijk. Ook de werking van licht en schaduw speelt hierbij een rol.

Kromtrekkend relief

Scherf met een grossierslijst. Bij plateelbakkerijen zijn veel 'lijstjes' aangetroffen. 
De vondst van deze scherf in een beerput bij een woonhuis ligt dan ook niet voor de hand.

De schaaltjes zijn gewelfd en hebben een standring en een vlakke? geaccoleerde rand. De deksels zijn gewelfd en hebben een zegel?vormige knop. De randen van de bordjes en de deksels zijn blauw geglazuurd en gedecoreerd met floraalmotieven in bovenglazuur goud?. De deksels hebben een decor van een slakkenhuis en ??. De buitenwanden van de schotels zijn gedecoreerd met twee bladranken.

Philip van Pieterson

Nelis Oosterwijk

36 momentopnamen van bewogen wateroppervlak, in zes rijen naast en onder elkaar geplaatst. 
Philip van Pieterson observeerde de omgeving en gaf dat weer in het plaatsen van het beeldmateriaal in serie in gelijkwaardige rijen. Dit doet denken aan de serialiteit bij de Nul-groep, maar dan met een meer subjectieve invalshoek. Tegelijkertijd doet de gekozen vorm denken aan geometrisch abstracte kunst.

Studie voor landschap / windsporen / water

Beeld in de vorm van een sloep met twee roeiers en twee roeiriemen. De roeiers zijn tegenover elkaar gezeten.

Majorette

Speelgoedauto Gist-Brocades

Danau Batur

Willem van der Lelij

Portret van Jacob Willemsz. Delff II

Fotografie Kramer [Groningen]

Jacob Jan van Goor

Koninklijke Begeer [Voorschoten]

Bronzen legpenning op de 300ste geboortedag van Antoni van Leeuwenhoek

Engelstalige tentoonstellingsaffiche 'Delft Blauw. Kunst of Kitsch', 2012

Hendrik Bastiaans de Haan

Het visvergiet staat op drie poten en is voorzien van twee liggende oren. De decoratie bestaat zowel aan de voor- als aan de achterzijde uit een platvis omgeven door een brede band waarin gestileerde motieven zijn aangebracht.

De Twee Scheepjes

Anthony Pennis

Balustervormige, achtzijdige dekselvaas, met gewelfd deksel, met in geprofileerd, blauw cartouche met lofwerk een staande Chinees, een zogenaamd 'zotje', voor hek tussen hoge bloemen, voorgrond paviljoentje aan vijver. 
Een cartouche aan de onder- en bovenzijde afgesloten met schelpmotief, aan weerszijden cartouche met floraal motief en op de achterzijde een vegetatief ornament. Op voet en halsrand sierornamentjes en op deksel bloemmotief.

Johannes de Ram

Jan Verkolje (I)

Vier koperplaten van de stadsplattegrond van de Caert Figuratief van Delft

Koperplaten van de 'Caert Figuratief'

Pieter Goos

Portret van Jacobus Crucius

stoelkleedje met wapens van Hoffer en Steengracht, omrand door kader waarin rozen en vruchten in de hoeken

Moord op Willem van Oranje, 1584

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Opening times

Stay in touch

Moord op Willem van Oranje, 1584

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Opening times

Sign up to our newsletter

Stay in touch