Een rommelige tafel, een kat en een vegende vrouw. Is dit schilderij een willekeurig inkijkje in een 17de-eeuws huishouden? Zeker niet. Tijdgenoten van de schilder Cornelis de Man begrijpen direct dat elk detail een betekenis heeft.  

Pikante details en een dienstmeid

Prinsenhof delft homepage

Herman Veldhuis

'Gewijde muziek'

Kijk met andere ogen naar de stad en ontdek verborgen verhalen die lange tijd ongehoord bleven. Deze bijzondere wandeling nodigt je uit om stil te staan bij plekken in Delft die verbonden zijn met het koloniale slavernijverleden. In gesprek met een gids én elkaar reflecteren we op ons gedeelde verleden – en hoe dit nog steeds doorwerkt in het heden.


Interactieve stadswandeling: Sporen van Slavernij

Maarten van Heemskerck

In 1566 geeft Cornelis Musius – rector van het Sint Agathaklooster (later bekend als het Prinsenhof), humanist en dichter – opdracht aan Maarten van Heemskerck voor het schilderen van een altaarstuk met daarop de bewening van Christus. Het resultaat is een artistiek meesterwerk. 
Op dramatische wijze wordt het sterven van Christus weergegeven: Christus op de lijkwade in het midden, omringd door Maria, die wordt ondersteund door Apostel Johannes met een uitdrukking van diepe smart op zijn gezicht, Nicodemus (rechtsboven met zalfpot als attribuut), Maria Magdalena (met zalfflesje) die de voeten van Jezus net heeft gezalft, wijst naar de wond op zijn voet. Jozef van Arimatea (bij het hoofd van Christus) heeft zijn eigen graf aan Jezus ter beschikking gesteld. Hij toont de beschouwer het smartelijk vertrokken hoofd van de dode Christus. Op de achtergrond zien we Golgotha en drie kruizen (Calvarieberg). 
Prominent links vooraan zit een vrouw in rijkversierd kostuum. Ze kijkt ons recht aan, wijst met haar ene hand naar Christus en heeft in de ander zijn hand. Zij wordt geïdentificeerd als de heilige Agatha: ‘ze spoort de kloosterzusters aan tot contemplatie en gebed’ schrijft kunsthistoricus Ilja M. Veldman in haar publicatie (2024) over Maarten van Heemskerck. Die identificatie bevestigt de aanname dat het schilderij speciaal gemaakt is voor de kapel van het Agathaklooster. 
1566 was het jaar van de beeldenstorm. We weten niet precies wanneer, maar ergens kort daarna is het schilderij overgeplaatst naar het stadhuis. Veel katholieke kunst is in die roerige periode beschadigd of verloren gegaan. Daarmee is het een van de weinige schilderijen uit de collectie van het museum waarmee we de katholieke geschiedenis van Delft en de bijzondere nalatenschap van Cornelis Musius kunnen illustreren.

De bewening van Christus

In februari 2024 heeft de gemeenteraad van Delft het definitieve akkoord gegeven op de verbouwings- en vernieuwingsplannen van ons museum. De deuren zijn op 5 januari 2025 gesloten. We zijn nu echt gestart met de verbouwing. Graag lichten we de grote veranderingen die het historische monument binnen én buiten zal ondergaan toe.

Bouwen aan een nieuw Museum Prinsenhof Delft

Verbouwing & vernieuwing

Vanuit het Prinsenhof strijdt Willem van Oranje (1533-1584) voor vrijheid van geloof en geweten. Hij vindt dat je mag geloven en denken wat je wilt. Wat betekent vrijheid voor inwoners van Delft vandaag? Het afgelopen jaar is Museum Prinsenhof Delft samen met stadsbewoners op zoek gegaan naar antwoorden op deze vraag.

Monutotam

Anoniem

Portret van Juliana van Stolberg, ten halve lijve, naar links gewend, in donker kostuum met witte hoofdbedekking, gevouwen handen met witte handschoenen voor de borst. Donker fond. In de rechter bovenhoek het heraldische wapen (familiewapen) 
Juliana van Stolberg (1506-1580), echtgenote van Willem 'de Rijke' van Nassau, is de moeder van Willem van Oranje, geboren Willem van Nassau.

Portret van Juliana van Stolberg (1506 - 1580)

Dirk van de Goorberg

De bodebus was een onderscheidingsteken dat werd gedragen door boden die in dienst waren van bestuurslichamen zoals de Kamers der Staten Generaal, de Provinciale Staten, gemeentebesturen, Hoogheemraadschappen, Waterschappen en polders. 
In de middeleeuwen werden geschreven en verzegelde berichten door bodes overgebracht. De berichten werden in een bus aan een gordel gedragen. Soms droeg zo'n bode een staf wanneer hij op reis was. De bode kon gratis gebruik maken van het toenmalige vervoer zoals de trekschuit, veerpont of diligence. 
Vanaf de 15de eeuw werd aan de bodebus een schildje toegevoegd met het wapen van de instantie die werd vertegenwoordigd door de bode.

Bodebus van Delft

Rijk van Lavieren

Chopin

De Grieksche A

Adrianus Kocx

De bloemenhouder bestaat uit een voetstuk, een vaasgedeelte en een uit twee segmenten samengestelde deksel met tuiten. Ineen gedraaide slangen zijn als handvat gemodelleerd en spreiden zich uit over het oppervlak van het vaasgedeelte. 
 
Wat betreft de vorm gaat het om een westers model dat zoals de knerrenrand op het voetstuk aantoont, deels is geinspireerd op (edel)metalen voorbeelden. Het hoofdzakelijk in westerse stijl weergegeven, florale decor wordt afgesloten door in oosterse stijl uitgevoerde randen op het voetstuk en de in spaartechniek opgevulde lambrequins op het vaasgedeelte met de deksel. Het fraaie bloemwerk met rondvliegende insecten is evenals op de voetrand naturalistisch uitgewerkt.

Bloemhouder

fragment van vetvanger

Leon Senf

onbekend

Na de Midden-Javaanse periode 7de- 10de eeuw, die gekenmerkt wordt door een sterk Hindoeïstische invloed, krijgt de hofcultuur, die zich dan van Midden- naar Oost-Java heeft verplaatst, een steeds sterker Indonesisch karakter. Dit is vooral in de kunst merkbaar. De vormen worden vrijer en plastischer waarbij de onderwerpen niet uitsluitend meer zijn ontleend aan de Hindoeverhalen. Ook volksverhalen en karikaturen worden veelvudig uitgebeeld. Bekend uit deze periode zijn vooral de terracotta voorwerpen , die in grote hoeveelheden en vele variaties in Oost-Java zijn gevonden en die waarschijnlijk tot de volkskunst gerekend moeten worden. 
Het is vooral te danken aan de machtige koningkrijken van Kediri, Singasari en Majapahit, dat prachtige kunstvoorwerpen zijn vervaardigd. De vorsten gaven de kunstenaars en ambachtslieden opdrachten tot het bouwen van religieze bouwwerken, maar ook tot het vervaardigen van sieraden, religieuze en dagelijkse voorwerpen. Vooral de in brons gegoten objecten zoals: bellen, klokken, spiegels, talams (offerschalen), speelgoed en doosjes zullen tot de hofcultuur hebben behoord. 
Ook de bronzen ruiter te paard zal ongetwijfeld deel uitgemaakt hebben van deze zeer verfijnde hofcultuur. Gemakshalve noemt met dergelijke dierfiguren speelgoed, hetgeen ongetwijfeld berust op vergelijking met de uit Rajastan (India) bekende rijdende bronzen speelgoedfiguren. Dat men dergelijke sculpturen als speelgoed op Java vervaardigde lijkt onwaarschijnlijk. Veeleer zal dit karretje een ceremoniële of religieuze functie gehad hebben. Opvallend is dat deze sculptuur nagenoeg compleet is, op een wiel na dat later is bijgemaakt. De bodemplaat is opengewerkt en heeft een gebogen ruitvormig figuur. In het midden van de vier zijkanten is in relief gegoten bloemvormig sieraad. Merkwaardig is de enigszins platte ronde hoofdtooi van de man, die een leidsel in de hand houdt. Naast de ruiter loopt een voetknecht of bediende die iets op de schouders draagt. Duidelijk is te zien dat dit een gebochelde is. Dit is op zichzelf niet verwonderlijk wanneer men bedenkt dat in de wayang-literatuur de vorst gewoonlijk wordt vergezeld door een aantal clowneske, misvormde dienaren (panakawan). Ook het hoofddeksel doet sterk denken aan die van de panakawan. 
Voor op de borst van het paard bevindt zich een ring waardoor een touw geknoopt kan worden.

Ruiterfiguur

De Metaale Pot

Lambertus Woutersz. van Eenhoorn

Margaretha Teckman

De Delftse plateelschilder van deze schotel heeft zich laten inspireren door de afbeeldingen op Chinees porselein dat vanaf het begin van de 17de eeuw door de VOC naar Nederland werd verscheept. Op de centrale afbeelding zijn dertien figuren geschilderd, waarvan er acht behoren tot ‘de onsterfelijken’ die voorkomen in het Taoïsme, een oude Chinese religie. Ondanks de onwetendheid van de Delftse plateelschilder over de achtergrond van dit decor, laat hij zich er wel door inspireren en past het decor aan naar de smaak en ideeën van de Nederlanders. Zo is er bijvoorbeeld een pijprokende monnik afgebeeld, een beeld dat niet in de Chinese kunst voorkomt. De plateelschilder voegt hiermee het nieuwe populaire westerse gebruik van tabak roken toe aan het decor van deze schotel.

Schotel

Cornelis Troost

Familieportret van Johanna Suzanna Teding van Berkhout-Ghijs (1688-1717) en haar drie zonen, Pieter (1711-1744), Jan (1713-1766) en Coenraad (1714-1770). 
 
Johanna Susanna Ghijs is postuum afgebeeld als Flora achter een balustrade met haar drie zoontjes: Pieter (1711-1744), Jan (1713-1766) en Coenraad (1714-1770); dochter Susanna Maria (1717-1779) niet afgebeeld; het geheel in een landschap, met linksboven grote draperie, op de voorgrond een etend aapje. 
Johanna Susanna Ghijs was in 1717 overleden na de geboorte van haar vierde zoontje, dat in 1720 stierf. Troost maakte haar portret naar een schilderij van Hieronymus van der My, dat hij in opzet vrij nauwkeurig overnam. Hij voegde er wel zijn zwierige schilderwijze aan toe en gaf haar in plaats van de pruik, met stijve naar achteren lopende rijen krullen, een bloemenmutsje. 
Volgens Mario Praz, in zijn boek "Conversation Pieces" (London 1971), heeft Troost in het schilderij willen aanduiden dat de moeder was overleden door haar als het ware uit een graftombe te laten rijzen. De beide cypressen op de achtergrond zouden dan een funeraire betekenis hebben. Het stenen postament was echter een zeer gebruikelijk compositie-element en het landschap en de bloemen zijn geheel in traditie van Caspar Netscher. Wel typerend voor Troost is het virtuoze kleurgebruik, de directheid waarmee hij zijn geportretteerden heeft 'gevangen' en de ongedwongen pose, die vooral opvalt bij de blokfluit spelende jongen rechts. 
 
Jan Teding van Berkhout (1713-1766) bezat later een collectie schilderijen en tekeningen die in 1767 geveild werd. De familieportretten bleven buiten de veiling.

Familieportret van Johanna Susanna Teding van Berkhout-Ghijs als Flora en haar drie zonen


Dirck van Delen

Het thema "De ellendige staet" is anti-Spaanse propaganda. Daarom zijn er veel exemplaren van verspreid. Veel families die toen anti-Spaans of pro-Oranje waren, met name in het huidige België hebben zo'n prent of schilderij in bezit. Het is onduidelijk waarom deze schilderijen juist tijdens en na het 12-jarig bestand werden gemaakt. Misschien om het gemeenschappelijke van de verdergaande strijd te benadrukken en om ervoor te waarschuwen dat een situatie als onder Alva, met de godsdienstvervolging, niet mocht terugkomen. Al vanaf 1569 een jaar nadat de Spaans koning Filips II Alva tot landvoogd benoemd had, werden dergelijke voorstellingen gemaakt. Aanvankelijk hadden alleen prenten het bewind van Alva als onderwerp, maar vanaf de 17de eeuw werd dit thema ook op schilderijen uitgebeeld. De harde maatregelen die Alva nam om het katholieke geloof te herstellen en de orde en rust in de Nederlanden te bewaren, stuitten op fel verzet. In veel pamfletten en boeken klinkt, net als op dit schilderij, de verontwaardiging door die Alva's beleid opriep. 
 
Rechtsvooraan onder een rood en goud baldakijn bevindt zich Alva met naast hem een kardinaal (Granvelle) en een bisschop. Hij heeft een charter verscheurd, waarvan hij een stuk met de linkervoet treedt en een andere stuk aan een groep maagden toont (personificaties van de Nederlandse Provinciën), die hem geknield smeekbede doen; linksachter mannelijke figuren; links in een nis in de architectuur een groot standbeeld van Alva in veldheerskostuum (uit oudheid) en aan zijn voeten de onthoofde lijken van Egmond en Horne en op de achtergrond de executie van Egmond en Horne. 
 
Soortgelijke voorstelling bevindt zich in het Catharijneconvent in Utrecht. Zie R. Zijp, Geloof en satire anno 1600 (Utrecht 1981) pp 52-55.

Allegorie van het schrikbewind van Alva

De Lavieter & Co.

Alida van Sandick

G.F.J. Bley

Volgens de fotograaf is dit het Bulian meer, maar mogelijk wordt het Danau Buyen bedoeld.

Danau Buyan

Jacob Vosmaer

Vosmaer bezat volgens zijn inventaris drie dozen met 'capellen (vlinders) en de andere vliegende beesgens' en boeken met getekende tulpen. Deze hebben als voorbeeld voor zijn schilderijen gediend. Daarnaast bezat hij ook een collectie dierlijke preparaten, die we in zijn werk niet tegenkomen en dus vermoedelijk eerder als verzamelobjecten gediend zullen hebben.

Bloemen in een glazen vaas in een nis

De Porceleyne Schotel

Johannes van Duijn

Paar terrines in de vorm van een mand met snoeken

Jan Henderikse

Round

At the Museum Prinsenhof Delft, we tell stories on the basis of 3 themes essential to Delft: William the Silent, Delftware and Delft Masters. Besides these, the museum inspires with its temporary exhibitions, presentations and with projects like the Delft Perspective. We want all visitors to feel recognized, acknowledged and welcome.The museum is a former monastery and was used as the court of William the Silent. It is housed in one of the Cultural Heritage Agency’s top 100 listed buildings.

About the museum

De Lampetkan

Bord met in plat vaas met gestileerde bloemen en takken in waaiervorm. Geribde rand met gestileerde siermotieven, afwisselend in blauw en geel. In standring doorboring om schotel op te hangen.

Bord met waaier- of pauwenverendecor

De Drie Klokken

Dirck Harlees

De Porceleyne Fles

Het unieke karakter van dit voorwerp ligt in het feit dat het hier om een plateelbakkersproef gaat, die in 1654 werd ingevoerd voor het behalen van het meesterschap. 
De drie verplichte voorwerpen om deze proef met goed gevolg te doorstaan, waren 'een sirooppot, een winckel salaet schotel, ende een ront zoutvat van binnen hol uijt een stuck gedraijt', aldus een gildenbepaling uit 1654. 
De plateelbakkers vielen onder het Delftse Lucasgilde. 
Na een leertijd van zes jaar bij een meester, kon een leerling een proef afleggen 'tzij als draijers ofte als schilders'. 
Gelet op het opschrift op deze voorwerpen is het duidelijk wat wij heden ten dage dienen te verstaan onder een sirooppot, 'salaet' schotel en een rond zoutvat. Talloze boedelbeschrijvingen vermelden 'winckel salaet' schotels en strooppotten, waarvan we ons dankzij deze stukken dus een idee kunnen vormen van de verschijningsvorm. 
Slechts geregistreerde meesters mochten in Delft een plateelbakkerij leiden. Voorwaarde hiervoor was het bezit van poorterrecht, een bepaling waarmee het mogelijk was 'vreemde' (van buiten Delft) meesters te weren. 
De proef kon echter wel worden afgelegd door een meester of een leerling uit een andere stad, mits hij 'bij behoorl. attestatie uijt andere steden doen blijcken dat hij aldaer meester ware geweeste ofte den tijt van zes jaren voors. bij meesters geleert hadde'. 
De leerling diende in ieder geval de volledige zes jaar bij een meester in de leer te zijn geweest. 
Om een plateelbakkerij te leiden, moest een 'vreemde' meester wel nog het poorterrecht verwerven. 
De proef werd afgenomen in het huis van de 'oudsten hoffman', waarmee de langst in functie zijnde hoofdman van het Lucasgilde werd bedoeld. 
Als een meester kwam te overlijden, mocht zijn weduwe 'de neringe zonder prouff te doen (¿) continueren, haer leven langh'. 
In het geval dat zij was hertrouwd en kwam te overlijden, dan diende haar man 'de neringe willen[de] continueren, gehouden zijn hare prouven te doen binnen de zes weken naert overlijden van hare vrouwen'.

Delftse Plateelbakkersproef voor het behalen van het meesterschap in de vorm van een stroopkan met het wapen van het Sint Lucasgilde

Museum Prinsenhof Delft is housed in a former medieval monastery. There is no lift anywhere in the museum complex and there are many stairs, and steps up and down. If you use a wheelchair, mobility scooter or baby stroller, the museum unfortunately is not (yet) accessible. Soon the museum will renovate and become accessible to all.If you use a wheelchair, walker or other aid, you can use it to sit down on or for help walking. We are happy to help you lift the wheelchair or walker up and down the stairs with you. Feel free to ask our staff for help.Assistace dogs Assistance dogs are very welcome in the museum, if recognizable as such.

Accessibility

Questions? Please feel free to contact us. We would be happy to help you.

Contact

The Museum Prinsenhof Delft works diligently to ensure all published information is reliable and complete. Inaccuracies are, however, possible. The Museum Prinsenhof Delft and those who provide it with information cannot be held responsible for damages resulting from any inaccuracies, problems caused by or inherent in the distribution of information on the Internet, or caused by technical disruptions.

Disclaimer

Rijkscommissie ter vervaardiging en ruiling van reproductiën van kunstvoorwerpen

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende Sint Anthonius de Kluizenaar

Museum Prinsenhof Delft is open Tuesday - Sunday from 11 am - 5 pm. During school vacations the museum is also open on Mondays.

Plan your visit

We would like to tell you more about our policy.

Privacy & Cookie Policy

Gillis van Oosten

In February 2024, the city council of Delft definitively approved the plans for the renovation and refurbishing of our museum. The museum’s doors closed on 5 January 2025. The renovations have now begun. We would like to inform you about the major changes in store for the historic monument, inside and out.

Working Towards a New Museum Prinsenhof Delft

Renovation & Refurbishing

In our museum, we want people to carefully respect each other, the building and the exhibitions. On this page you will find our terms and conditions to guarantee a safe and pleasant visit.

Terms & Conditions

Een verrassende tentoonstelling die je in beweging brengt

 Hedendaagse kunst in laatste tentoonstelling Museum Prinsenhof Delft

Serie workshops met kunstenaars uit Pioniers in Keramiek

Keramiek Summerschool groot succes

Genealogische tafel van het geslacht Van der Goes, opgemaakt in 1655 door de Wapenkoningen te Brussel

Claes Jansz. Visscher II

Tijdens verbouwing gevarieerd programma in Delft en daarbuiten

Met feestelijke sleuteloverdracht start de vernieuwing van Museum Prinsenhof Delft

Een muurschildering in de Buitenhof in Delft

Museum Mural Cherished is af!

Onthulling Delftse Blik kunstwerk Malawa

Première jeugdtheatervoorstelling Strijdtoneel

Stem op Museum Mural Cherished als fraaiste toevoeging aan het stadsbeeld van Delft!

Stem op Museum Mural Cherished!

Strandbeesten van Theo Jansen vinden rustplaats in Kabeldistrict Delft

Talkshow Connecting Ceramics

Vier jaar Delftse Blik gebundeld in een kleurrijk magazine

Vier jaar Delftse Blik

Dirk van Dien

Tinallinge

Joris Geurts

Beschrijving van het (kunst)werk: 5 werken in map, bestaande uit 
1=paarsrode cirkelvorm met rechthoekige uitstulpingen; 
2=witte rechthoek; 
3=blauwturquoise cirkel; 
4=oranjebruine cirkel; 
5=blauwpaarse cirkel met afgeplatte 'zijden' 
 
Alle vormen zijn enigszins gevlekt (qua helderheid van kleur), en door alle vormen lopen witte (uitgespaarde) lijnen.

Zonder titel

De Vrienden van Museum Prinsenhof Delft zijn trots op het museum. Het museum organiseert jaarlijks meerdere spraakmakende tentoonstellingen. Denk bijvoorbeeld aan de tentoonstelling Het Delft van Vermeer of Lothar Wolleh ziet Jan Schoonhoven. Naast de tijdelijke tentoonstellingen heeft het museum in 2021 een langlopend project gelanceerd: De Delftse Blik. Met een jaarlijks wisselend thema betrekt het museum actief Delftenaren bij zijn activiteiten. Samen zetten ze nieuwe programma’s op die van waarde zijn voor Delft.

Zullen we vrienden worden?

Vrienden van Museum Prinsenhof Delft

Arend Willem Maurits Odé

Beeld van Kniertje

Maggi Giles

'Portsmouth Harbour'

Eliza Kopec

Water

Lepelbak van tin; de steel ontbreekt.

Beschrijving van het (kunst)werk:

Tulip for Delft

Jan Theuns

Gezicht op Delft met op voorgrond een molen en op de achtergrond een kerktoren.

Marco Zwinkels

Atelierportret Cor Dam

Portret Chris Dagradi

Portret Christina Linaris-Coridou

Portret Aart Houtman

Atelierportret Coen de Jong

Atelierportret Willem van den Hoed

Museum Prinsenhof Delft

Tentoonstellingsaffiche 'Contour '59', 1959

Atelierportret Hanny Reneman

Atelierportret Jaap van den Ende

Atelierportret Aart Houtman

Atelierportret Henk Molenaar

Herman Sanders

Schets met portret van een jongen

Atelierportret Christina Linaris-Coridou

Atelierportret Chris Dagradi

Penning op 35-jarig jubileum van F.G.Waller als directeur van de Nederlandsche Gist- en Spiritusfabriek te Delft, 1885-1920

Bram Zwartjens

Brug - Water - Licht

Leunende man met pijp en pet

Atelierportret Peter Peereboom

Atelierportret Erik Pape

Atelierportret Fenneke van der Elst

Atelierportret Steven van der Kruit

Adriaen Brandt

Zilveren lepel met ovale bak en gladde halfronde steel bevestigd met korte rattenstaart, schuttersfiguur in 'Rhingraves' kostuum.

Swanson Dinners

Object details

Any comments?

Will you accept our cookies?