Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Kom nog één keer, voordat de deuren sluiten

Willem van Oranje

Van februari tot juni 2023 presenteerden we de tentoonstelling Het Delft van Vermeer. Wie was deze beroemde schilder? Hoe was hij verbonden aan Delft? En hoe zag Delft er eigenlijk uit in de 17de eeuw? We blikken terug op een uitzonderlijke tentoonstelling aan de hand van enkele highlights.

Een terugblik op de tentoonstelling 

Highlights uit Het Delft van Vermeer

Prinsenhof delft homepage

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

onbekend

Plastiek van Maria met kind

Gebr. van Oven

Vaandel 'Alg. Ned.Rijkswerkliedenbond Afd. Delft 1906'

Willem van den Hoed

4808 White

Adolf le Comte

De Porceleyne Fles - Royal Delft

Herdenkingsbord, met standring, met een schuin oplopende wand die aan de achterkant is beschilderd met gestileerde bloemen. 
De voorstelling aan de voorkant is over het hele oppervlak aangebracht en verbeeldt 'Vrouw Fortuna'. De godin staat op een bol onder een baldakijn met aan weerszijden een griffioen met een wapenschild. Onder haar het opschrift 'Eendracht maakt macht'. 
De allegorische voorstelling is in Renaissance stijl weergegeven en verwijst naar de 'wedergeboorte' van de Porceleyne Fles. 
 
Op de achterkant het opschrift 'De herleving van het oude / Delftsche / aardewerk / 13 mei 1879'. 
Dit bord werd in 1879 door Adolf le Comte ontworpen voor de 'Nationale Tentoonstelling van Nederlandsche en Koloniale Nijverheid' in Arnhem.

Herdenkingsbord 'Eendracht maakt macht'

Penning op het sneuvelen van Maerten Harpertsz. Tromp op 10 augustus 1653 in de zeeslag bij Ter Heijde

Robert Smit

Beschrijving van het (kunst)werk: Vierkant vel wit papier met onregelmatige rand, rondom langs de rand betypt (met o.a. titel van het werk). Over het blad lopen horizontale en verticale lijnen. 
 
Het papier toont een vouw horizontaal en verticaal in het midden van het vel. 
Vier verticale lijnen, links 2 en rechts 2, van de verticale vouw zijn met de typemachine aangeduid; chalk line, stroke of the felt pen (l.o.), charcoal mark, brush stroke (r.b.) 
Vier horizontale lijnen boven en onder de vouw zijn met typemachine aangeduid; ballpoint line, eraser mark (l.b.), pencil stroke, dash of the pen (r.o.) 
 
Linksboven staat getypt '(the intended use and my actual use of charcoal)'

'The intended use and my actual use of charcoal'

N. de Graaf

Een langwerpige schaal, zogenaamd Zwart Delfts met floraal decor op zwart fond. De schaal heeft ronde hoeken en boogvormige korte zijden. Decoratie aan de rand met bloemmotieven en in het midden bloemmotieven en een duikelende vogel. 
 
 
In 1978 bestond De Porceleyne Fles 325 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum werd de productie hervat van het befaamde Zwart-Delfts van weleer. De voorwerpen met een polychrome versiering op een glanzende lakzwarte ondergrond komen wat betreft de vorm in grote lijnen overeen met het type producten dat al eeuwen lang in Delft werd gemaakt. De hier afgebeelde collectie uit 1978 bestaat uit een serie schotels en tevens uit nieuw ontworpen vazen, schaaltjes en een kom. 
Aan het begin van de achttiende eeuw liet men zich inspireren tot dergelijk zwart Delfts door lakwerk en het zogenoemde Famille Noir porselein na te bootsen. Dergelijk geëmailleerd Chinees porselein in de kleuren vert, rose, noire en jaune ontstond tijdens het bewind van keizer Kangxi (1662-1722). In de negentiende eeuw verdeelde men dit porselein onder in familles en werd de overheersende kleur hieraan toegevoegd. 
Om in het jubileumjaar 1978 het Zwart-Delfts te introduceren, werd het jaar daarvoor opnieuw begonnen met de ontwikkeling van dit product. Nieuwe decors werden ontworpen die in samenwerking met de modelleur en het ceramisch laboratorium werden afgestemd op kleuren, modellen en glazuur. 
In een publicatie uit 1978 waarvan de titel verwijst naar de gelijknamige in 1962-1963 te Amsterdam gehouden tentoonstelling 'Het wondere zwart van Delft', spreekt de toenmalige directeur van De Porceleyne Fles, J. Dekker, zijn bewondering uit voor 'de levendige plateelkleuren met teruggehouden toon, aangebracht tegen het diepe, lakzwarte fond, afgedekt met transparante glazuur, waardoor de typische zachte hoogglans ontstaat en daardoor sterke herinneringen oproept aan de zo beroemde chinese lakpanelen'. Hierbij vallen op 'de fraaie oosters-georiënteerde bloem- en bladmotieven, die tot evenwichtige decors zijn samengesteld', aldus Dekker, 'terwijl veel van deze decors verder uitgewerkt werden door de toevoeging van een sierlijk vogelmotief'. Op 26 september 1978 werd de jubileumcollectie Zwart-Delfts aan Koningin Juliana gepresenteerd. 
Ongetwijfeld zal vooral de faam van het achttiende eeuwse Zwart-Delfts de beweegreden zijn geweest om juist bij het 325-jarig jubileum een dergelijke productie te hervatten. Het glanzende lakzwarte Delfts geldt immers als het ultieme bewijs van de technische hoogstandjes uit die tijd. Tot op de dag van vandaag wordt een keur aan zwart siergoed op de markt gebracht: van wandversiering en kaststellen tot kandelaars en in tal van kleuren uitgevoerde koetjes. 
In de jaren 70-80 werd in Gouda eveneens aardewerk met een hoogglanzend zwart oppervlak op de markt gebracht. Voorwerpen als een plateau en theebusjes vertonen een fraai Oosters decor met karakteristiek bloemwerk en pagodeachtige bouwsels.

Emanuel de Witte

Bezoek van Zeus en Hermes aan Philemon en Baucis

Arie Wassenburg

Arie Wassenburg, zelf ook een enthousiast schilder van Delftse stadsgezichten, portretteert zijn collega Jan Heesterman hier op 45-jarige leeftijd. Heesterman woont zijn hele leven in Delft. Hij vervaardigt vooral stadsgezichten en landschappen waarin Delft en de directe regio het onderwerp vormen.

Portret van kunstenaar Jan Heesterman

Chris van der Hoef

Koninklijke Begeer [Voorschoten]

Penning op de restauratie van het pand aan de Koornmarkt 141 te Delft

Dirck Harlees

De Porceleyne Fles

Het unieke karakter van dit voorwerp ligt in het feit dat het hier om een plateelbakkersproef gaat, die in 1654 werd ingevoerd voor het behalen van het meesterschap. 
De drie verplichte voorwerpen om deze proef met goed gevolg te doorstaan, waren 'een sirooppot, een winckel salaet schotel, ende een ront zoutvat van binnen hol uijt een stuck gedraijt', aldus een gildenbepaling uit 1654. 
De plateelbakkers vielen onder het Delftse Lucasgilde. 
Na een leertijd van zes jaar bij een meester, kon een leerling een proef afleggen 'tzij als draijers ofte als schilders'. 
Gelet op het opschrift op deze voorwerpen is het duidelijk wat wij heden ten dage dienen te verstaan onder een sirooppot, 'salaet' schotel en een rond zoutvat. Talloze boedelbeschrijvingen vermelden 'winckel salaet' schotels en strooppotten, waarvan we ons dankzij deze stukken dus een idee kunnen vormen van de verschijningsvorm. 
Slechts geregistreerde meesters mochten in Delft een plateelbakkerij leiden. Voorwaarde hiervoor was het bezit van poorterrecht, een bepaling waarmee het mogelijk was 'vreemde' (van buiten Delft) meesters te weren. 
De proef kon echter wel worden afgelegd door een meester of een leerling uit een andere stad, mits hij 'bij behoorl. attestatie uijt andere steden doen blijcken dat hij aldaer meester ware geweeste ofte den tijt van zes jaren voors. bij meesters geleert hadde'. 
De leerling diende in ieder geval de volledige zes jaar bij een meester in de leer te zijn geweest. 
Om een plateelbakkerij te leiden, moest een 'vreemde' meester wel nog het poorterrecht verwerven. 
De proef werd afgenomen in het huis van de 'oudsten hoffman', waarmee de langst in functie zijnde hoofdman van het Lucasgilde werd bedoeld. 
Als een meester kwam te overlijden, mocht zijn weduwe 'de neringe zonder prouff te doen (¿) continueren, haer leven langh'. 
In het geval dat zij was hertrouwd en kwam te overlijden, dan diende haar man 'de neringe willen[de] continueren, gehouden zijn hare prouven te doen binnen de zes weken naert overlijden van hare vrouwen'.

Delftse Plateelbakkersproef voor het behalen van het meesterschap in de vorm van een stroopkan met het wapen van het Sint Lucasgilde

Kendi (waterkan) beschilderd met bloemen en bloeiende planten

Maarten van Heemskerck

Portret van Margaretha van Binchem

A.P. Guerain

Achter het portret van Willem van Oranje staan twee versregels uit het Wilhelmus: ‘Wilhelmus van Nassouwe ben ick van Duitschen bloet een prince van Oranjen ben ick onvereert’.

Schotel van Jacoba-aardewerk met Willem van Oranje

Frederik van Frijtom

Bram Bogart

blauw / zwart

Philip van Pieterson

5 studies voor Vestige 2

Harmen Steenwijck

Stilleven met vis, kookpot en andere objecten

Het met standring uitgevoerde, hartvormige geschulpte schaaltje is aan de voorkant in het plat zeer gedetailleerd beschilderd met figuren op een havenhoofd met een roeiboot in de voorgrond. Achter het havenhoofd zijn masten te zien en verder op de rivier een zeilboot. In de achtergrond ligt op de andere oever een dorp. De rand is voorzien van een blauwe band. Dit schaaltje maakt deel uit van een set van vijf schaaltjes, elk gedecoreerd met een ander Hollands landschap.

Een Delftse faience schaaltje met een geaccoleerde hart vorm.

Anoniem

'Stadhuis te Delft voor den brand van 4 februari 1618'

Cornelis Jansz. van der Burch

Tazza (drinkschaal op voet) met een reliëf van Orpheus

Cornelis Tulk

De dekselvaas is beschilderd met het zogenoemde 'Tulk-zonnebloemmotief' dat is ontworpen door de plateelschilder Cornelis Tulk die van 1814 tot 1887 bij het bedrijf werkte. 
Dit decor werd in de eerste jaren van de wederopbouw veelvuldig op het nieuwe product toegepast. 
Het zonnebloemmotief is uitgevoerd in een blauwe beschildering en wordt vooral gebruikt om cartouches op te vullen. 
Op 24 februari 1884 herdacht 'de laatste der oud-Delftsche plateelschilders, de tachtigjarige Cornelis Tulk, den dag waarop hij, tien jaren oud, als leerling zijns vaders in dienst trad bij de plateelbakkerij' zo vermeldt een artikel uit 1885. 
Toen werd in een aflevering van De Navorscher uitgebreid stilgestaan bij dit heuglijke feit. 
'De tegenwoordige eigenaars dier fabriek, de heeren Joost Thooft en Labouchere, boden hem te dezer gelegenheid een feest aan' zo wordt gemeld. 
Opvallend waren de vele blijken van waardering, 'die den wakkeren en nog onvermoeiden grijsaard ten deel vielen, niet alleen van zijne patroons, maar ook van zijne mede-werklieden en vooral van de schilders en schilderessen, die allen erkenden, dat zij de kunst, die het Delfsch aardewerk weder in eere bracht, van hem hebben geleerd'.

Dekselvaas met 'Tulk-zonnebloemmotief'

Philip van Pieterson is een veelzijdig kunstenaar, die zijn hele leven in Delft woont. Hij fotografeert, tekent, schildert, maakt beelden en collages. Steeds kiest hij de natuur als onderwerp, maar nooit geeft hij haar natuurgetrouw weer. Zoals in Big Pink Flow, dat geen realistische kopie van de natuur is. Op zes enorme doeken schildert Van Pieterson een roze landschap. Onderaan laat hij een riviertje kronkelen, tussen twee kades.

Big Pink Flow

Willem van der Vliet

Portret van Maria Jorisdr. Pijnaecker (1599 - 1678), staande 3/4 naar links. Zij draagt een zwarte jurk met witte kanten manchetten, plooikraag en vleugelmuts. Zij staat naast een tafel met daar op een bijbel. Zij houdt handschoenen vast in haar linkerhand. Linksboven het familiewapen.

Portret van Maria Jorisdr. Pijnaecker

Rijkscommissie ter vervaardiging en ruiling van reproductiën van kunstvoorwerpen

Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende Sint Andreas

Met de nieuwe types: het Berbas met het Reflet Métallique en het Jacoba-aardewerk speelde Adolf le Comte in op de nieuwe productiemogelijkheden. Hiervan bleef de productie echter een nevenactiviteit naast de productie van Blauw-Delfts en traditioneel aardewerk. Bij de nieuwe types stond het ambachtelijke aspect voorop. Zowel het vormen van de voorwerpen als het beschilderen gebeurde handmatig. 
Het derde vernieuwde product, het Porselein-Biscuit, is anders van karakter dan het Berbas en Jacoba-aardewerk. Het werd rond 1900 ontwikkeld en in 1902 geïntroduceerd op de Eerste Internationale Tentoonstelling van Moderne Decoratieve Kunst in Turijn waar de kritieken lovend waren. Desondanks werd deze productie nooit echt populair bij het grote publiek en werd de fabricage dan ook na enkele jaren gestaakt. 
Het product bestaat uit een mat, ongeglazuurd porselein dat is versierd met een ingegrifte abstracte decoratie gecombineerd met slibvlakjes in blauw, groen, rood of zwart. De lijnen zijn opgevuld met goud. Le Comte was ook nu verantwoordelijk voor het ontwerpen van de decors en de modellen. Het assortiment bestaat voornamelijk uit vazen, aangevuld met een enkele tegel of pendule. De keuze voor het vervaardigen van porselein kwam deels voort uit het streven de kwaliteit te verbeteren en poreusheid tegen te gaan. Ook zal het een concurrerende reactie zijn geweest op het zo populaire eierschaalporselein van de Haagse plateelbakkerij Rozenburg. 
Het ongeglazuurde porselein was voor gebruik echter niet geschikt omdat het vuil aantrok. De binnenkant van het gebruiksgoed werd daarom voorzien van een transparant glazuur. Deze vaas die aan de binnenkant is geglazuurd, is een voorbeeld van deze Porselein-Biscuit productie. De ingegrifte symmetrische decoratie bestaat uit gestileerde florale motieven van met goud ingekleurde lijnen en groen porseleinslib.

Adriaan Bruggeman

Beschrijving van het (kunst)werk: Kinderportret (waarschijnlijk nog zeer jong). Een bol gezicht met geprononceerde oren en zeer dun weergegeven haar. Onder aan de nek een kraagje (?)

kinderkopje

Wan Liya

Leo de Groot

Ronde (dek)schaal met deksel met een decoratie van een Chinees landschap met brug en paviljoens, randen met servetwerk en cartouches met landschapjes. Op de knop een artemisia blad en geluksstrikken.

'Made in Holland'

Simon Fokke

Moord op Willem van Oranje door Balthasar Gerard te Delft, 10 juli 1584

Chris Dagradi

Colignystraat 101

De schaal is lotusvormig en heeft een standring en een licht gecontourneerde, gepunte rand. Het plat heeft, binnen een dubble cirkel, een decor van bloementakken. Langs de rand loopt een grillige band met servetwerk, waarin en waartegenaan zich bloemen en blaadjes bevinden. De buitenwand is gedecoreerd met bloempjes in bovenglazuur ijzerrood.

706, Hotel Intercontinental, Genève

Jacobus Buys

Aanslag van Alva op den Prins van Oranje

Annet van den Assem

Hurgada

Jaap van den Ende

Groepering van twaalf onregelmatige, hoekige (omtrek-) vormen, in vier horizontale rijen van drie, waarbij deze elkaar net niet raken, en waarbij de laatste vormen in een verticale rij op eenzelfde wijze aaneensluiten. De lijnen van zes van de twaalf vormen zijn zwaarder aangezet.

12 systematisch bepaalde vormen (groepering)

Vaandel 'Letter lievend Genootschap Geest Beschaving 1860 - 1891'

Rechts op een ronde stenen verhoging toont Judith het hoofd van Holofernes aan het leger. Rechts opzij achter haar staat haar dienares met het doek waar het hoofd uigehaald is. 
Rechts op de voorgrond een soldaat met fakkel op een lange stok, gekleed in Romeins aandoende soldatenkleding. 
Op de achtergrond twee grote versierde zuilen gedecoreerd zoals de zuil van Trajanus waartussen een rond tempelachtig bouwwerk. Verder op de achtergrond een fantasiearchitectuur.

Judith met het hoofd van Holofernes

Herman Veldhuis

Studie voor "vestige"

Henriëtte Vaillant

Vanaf 1916 werden enkele kleine plastieken gemaakt naar ontwerpen van kunstenaars die niet aan de fabriek waren verbonden. Het betrof hier voornamelijk dierfiguren. De modellen werden gemaakt door het atelier Odé, onder leiding van de beeldhouwer professor A.W.M. Odé (1865-1955) en de kunstenares H. Vaillant (1875-1949). Verschillende werken werden gerealiseerd, waaronder dit sculptuur van een doffer. De beeldjes werden uitgevoerd in aardewerk waaraan voor de stevigheid chamotteklei was toegevoegd. 
De beeldhouwer Odé was onder meer leraar aan de Academie van Beeldende Kunst in Den Haag (1898-1900). Hierna werd hij benoemd tot hoogleraar aan de Technische Hogeschool te Delft waar hij werkzaam was tot 1935. Hij raakte bekend door de beelddecoratie van bijvoorbeeld het Vredespaleis, het stadhuis in Rotterdam, en diverse monumenten voor bijvoorbeeld het Regentesseplein te Den Haag.

Dierplastiek van gestileerde duif

Nelis Oosterwijk

Samen met PDMK 87 vormt dit werk een geheel. 
In dit werk is het land voorzien van stempels met datum, geschreven tijdstippen en precieze plaatsbepaling. Ruitjes zijn genummerd. Water is weer vrijgelaten. 
 
Bij PDMK 87 is over een stafkaart van Hansweert een ruitjespatroon aangebracht. Land is vervangen door foto's met wolkenluchten. Water is vrij. De vakjes zijn genummerd. 
 
Samen laten ze zien hoe, wanneer en in welk tijdsbestek de wolkenlucht boven Hansweert zich ontwikkelt.

Air-projections XX sheet 2

Het met standring uitgevoerde, hartvormige geschulpte schaaltje is aan de voorkant in het plat zeer gedetailleerd beschilderd met twee zeilboten op een rivier. Langs de oever loopt een pad waarop twee reizigers onder een boom staan. Aan de overkant is in de achtergrond een dorp zichtbaar. De rand is voorzien van een blauwe band. 
Dit schaaltje maakt deel uit van een set van vijf schaaltjes, elk gedecoreerd met een ander Hollands landschap.

Een Delftse faience schaaltje met een geaccoleerde ronde vorm.

Het met standring uitgevoerde, ronde geschulpte schaaltje is aan de voorkant in het plat zeer gedetailleerd beschilderd met twee figuren aan rand van water, enkele grote bomen en een boerderij op de achtergrond. De rand is voorzien van een blauwe band. 
Dit schaaltje maakt deel uit van een set van vijf schaaltjes, elk gedecoreerd met een ander Hollands landschap.

Een Delftse faience schaaltje met een vierpas vorm.

Ben Hoezen

Vierkant, doosvormig object, met tegen de achterwand spiegelende cirkelvormige vlakken en radiaalsgewijs lijnenpatroon. Daaroverheen een doorzichtige koepel met 4 getinte maar doorzichtige schotten (als coulissen).

Zonder titel

Kuipvormige botervloot, met twee oren en deksel, gedecoreerd met diverse bloemen waaronder korenbloemen, viooltjes, tulpen, kievitsbloem, gentiaan. 
Dekselknop in vorm van een slak op een wijnblad. 
 
In oorsprong ontleent dit type model zijn vorm aan de houten, uit duigen bestaande, boterkuipjes. Dergelijke vormen zijn overgenomen in Delfts aardewerk waarbij men soms zelfs de handvatten en hoepels nabootste. De vlootjes werden door de Delftse plateelbakkers met allerlei verschillende decors op de markt gebracht.

Willem Claesz. Brugman

Joachim Bellekijn

Late nautilusbeker met een voet uit een stuk en vlinders en insecten gegraveerd op de schelp. 
Late Nautilus cup with a solid foot and butterflies and insects engraved on the shell.

Nautilusbeker

Romeyn de Hooghe

Jan Luyken

De moord op Willem van Oranje door Balthasar Gerard te Delft, 10 juli 1584

Jan Henderikse

Deksel van een sigarenstandaard

Chinese waterkruik; blauwe figuren op licht fond; planten met bloemen, vogels, insecten, lintjes en geometrische figuren; glazuur hier en daar gebarsten.

Oud Chinees craquelé potje uit Mingtijd, grijs, vaasvormig, omgekeerd afgeknot kegelvormig; concave bodem, nauwe hals, overlangse rotanreepjes, boven en onder vastgemaakt aan rotan ringen. 
De houten stop bestaat uit een 'singa' met daar bovenop een ruiter zittend. Bovenop de ruiter zit een geknield mannenfiguur met gebogen ellebogen en een vrouwenfiguur zonder armen

Perminakan

Atelier van gebrandschilderd glas 'T Prinsenhof

Glas-in-lood raam 'bruidje'

Lies Cosijn

Jet Sielcken

Experimentele Afdeling van De Porceleyne Fles

Brilmensen

Adrianus Koert

Omstreeks 1908 heeft Adolf le Comte enkele schotels ontworpen waarvan de uitvoering en de voorstelling bijzonder kunnen worden genoemd. Voor de vervaardiging ervan werd geen witbakkende klei gebruikt, maar een kleisamenstelling die na het bakken een beige scherf opleverde. Na de eerste bakgang werd het voorwerp bedekt met een witte engobelaag waardoor het voorwerp een roomwit fond kreeg. De decoratie bestond uit verschillende kleuren blauw, geel, groen en paars die soms uitvloeiden. Deze techniek, het schilderen op een met engobe bedekte, gekleurde scherf werd vanaf 1909 gebruikt voor de vervaardiging van het Nieuw Delfts. Deze schotel is hiervan een voorloper vanwege de deels vergelijkbare techiek.

De gewelfde schotels en de convex-conische kommen hebben een standring. De schotel heeft, binnen een enkele cirkel, een decor van een bloeiende plant. De wand heeft een decor van gras, bloeiende planten, vlinders en drie bloemen waarin zich uivormige cartouches met decors van een bloeiende plant bevinden. De kom is op het plat versierd met een bloeiende plant binnen een enkele cirkel. De buitenwand heeft een decor van gras, bloeiende planten, vlinders en drie bloemen waarin zich uivormige cartouches met decors van een bloeiende plant bevinden.

Rond loden kogeltje, het lood vermengd met stukjes glas en kiezelsteentjes. Deze kogel schijnt door Atjehers afgeschoten te zijn tijdens een aanval op de Mesigit Raya.

Gerard van Bylaer

op huldiging van Maurits na zijn veldtocht

Peter Paul Rubens

Het doek verbeeldt een afschuwelijk tafereel. Te zien is koning Salomon, die moet beslissen van wie het kind is dat schreeuwend op z'n kop aan een been door een soldaat wordt vastgehouden, terwijl deze een zwaard in de aanslag houdt. Een andere baby ligt al dood op de grond. Twee moeders claimen het kind dat wordt vastgehouden. De echte moeder probeert nu met alle macht Salomon er van te weerhouden het jongetje te doorklieven. Alleen de echte moeder zal het niet zover laten komen om haar zoon te offeren. Daarmee is voor Salomon duidelijk wie de echte moeder is. 
 
tekst op de lijst: ex dono nobilissimi et generossimi domini henricici a bleyswyck ewaldi fily delphensium civitatis saepius consulis et reipublicae senatoris. ao 1703

De rechtspraak van Salomon

Bobbejak schenkkan met deksel

Ontwerptekening Jacoba-aardewerk



Karel van Mander (II)

Mander is de signatuur op het wandtapijt. 'Jonge Mander' noemde Karel van Mander zich vaak, ter onderscheiding van zijn gelijknamige vader, die vooral bekend gebleven is door de kunstenaarsbiografieën in zijn Schilder-Boeck. Hij kwam naar Delft als ontwerper voor de tapijtwever François Spiering. Spiering was na de Spaanse Furie met al zijn arbeiders van Antwerpen naar Delft uitgeweken. Het stadsbestuur had hem een van de vroegere kloosters in gebruik gegeven, want voor het weven van tapijten was veel ruimte nodig. Hij leverde veel series tapijten, vooral van het buitenland. 
Karel van Mander werd in dit bedrijf in 1607 of 1608 aangenomen. Hij moest de ontwerpen maken en ze ook vergroten tot kartons. Deze waren een belangrijk hulpmiddel, want de tapijten werden liggend geweven met de voorkant naar beneden, zodat de wevers het resultaat nauwelijks konden beoordelen. Van Mander heeft voor Spiering heel wat ontwerpen gemaakt, met steeds minder genoegen, want de repen van het karton werden meteen in productie genomen en men zat altijd op hem te wachten. Hij bedronk zich regelmatig, geld was er nooit in huis en krediet kreeg hij niet meer. 
Toch lukte het hem in 1615 met financiële steun een eigen bedrijf te stichten, dat in het volgende jaar met de productie begon. Zijn eerste opdracht was een grote serie tapijten voor de Deense koning, die in 1620 tot 26 stuks was uitgegroeid. Er moet hard gewerkt zijn op het atelier, maar waarschijnlijk heeft Van Mander toch te scherp met Spiering willen concurreren. Hij moest grote sommen betalen voor de specialisten. In 1621 werd hijzelf onder curatele gesteld, maar het bedrijf bleef een enorme productie van nog betere kwaliteit behouden. In 1622 werd Van Mander failliet verklaard, in 1623 stierf hij. Zijn materiaal en ontwerpen werden door Spiering overgenomen. 
Alexander de Grote was een geliefd onderwerp voor tapijtwevers. We weten dat Van Mander op zijn minst vier series Alexander-tapijten heeft geproduceerd. Maar al eerder komt Alexander voor als één van de negen beroemde mannen (o.a. in een begin 15 de eeuwse tapijtenserie in The Cloisters, New York) en als grote heerser (in een serie voor het Bourgondische Hof, nu in Roma) In Van Mander's tijd lag de nadruk vooral op de beslissende ogenblikken in de geschiedenis en op de morele eigenschappen van de grote man. 
Op het zojuist verworven wandtapijt is een veldslag te zien. Van de vele veldslagen die Alexander heeft geleverd, is deze te identificeren op grond van de olifanten aan de rechterkant. Zij bewijzen dat het hier om één van de beroemdste gevechten gaat: de slag bij de Hydaspes in 326 v. Chr. Deze rivier (de tegenwoordige Jehlum, West-Pakistan) vormde de scheiding tussen Alexander's leger en dat van koning Porus. Porus was de belangrijkste tegenstander op de grote veroveringstocht naar het Oosten en Alexander was de belangrijkste tegenstander op de grote veroveringstocht naar het Oosten en Alexander was vooral bang voor zijn 200 olifanten. Deze konden alleen door het voetvolk bestreden worden, de ruiters waren er niet op getraind. 
Alexander liet op een stormachtige maanloze nacht een deel van het leger onverwacht een eind verder de rivier oversteken. Zijn tactiek was erop gericht om de olifanten en de ruiterij van Porus te scheiden, zodat zijn voetvolk de olifanten kon aanvallen. Dit lukte en de olifanten gingen, vriend en vijand vertrappend, op de vlucht. De superieure gevechtstechniek van de Grieken, oprukkend in een phalanx met aaneengesloten schilden, zorgde er toen voor dat Alexander de slag won. Hij maakte de overwonnen Porus tot zijn vazal en liet hem verder regeren in zijn koninkrijk. 
Het ontwerp van Van Mander gaat terug op de biografie van Alexander in de parallelle levens van Plutarchus (ca.46 - na 120) In de tweede helft van de 16de eeuw beleefde deze Griekse schrijver een enorme populariteit, vooral na het verschijnen van een zeer matige Franse vertaling van Jacques Amyot (1559, vele malen herdrukt) Deze vertaling werd opnieuw vertaald, in het Engels door Sir Thomas North (1579, uitgebreid geciteerd door Shakespeare) en in het Nederlands door Aarnoud van Zuylen van Nyevelt (Leiden, 1603, herdruk Delft 1644) Er was echter in 1601 in Leiden al een eerdere vertaling van Everart verschenen, die gebaseerd was op een Latijnse versie van Darius Tibertus. Het is onduidelijk of Van Mander één van de Leidse versies heeft gebruikt of de vertaling van Amyot. 
Vele details uit het verhaal zijn op het tapijt terug te vinden. Op de achtergrond is het water van de Hydaspes te zien met aan de rechterkant de slag, waarin de olifanten duidelijk zichtbaar zijn. Het centrum van het tapijt wordt ingenomen door koning Porus, die door Plutarchus beschreven wordt als een enorme man, bijna even groot als zijn olifant, hoewel dit beest groter was dan zijn soortgenoten. Deze olifant beschermde zijn meester, maar toen hij voelde dat Porus door zijn wonden was verzwakt, knielde hij neer en liet Porus zachtjes op de grond glijden. Daarna trok hij met zijn slurf voorzichtig de spiesen en pijlen uit de wonden. Toen Porus voor Alexander gebracht was vroeg deze, hoe hij behandeld wilde worden. Het antwoord was: koninklijk. Alexander vroeg of hij er niet nog iets aan toe te voegen had, maar Porus antwoordde dat het woord koninklijk reeds alles inhield. Daarop gaf Alexander hem niet alleen de regering over zijn eigen koninkrijk, maar voegde er nog een groot gebied aan toe. 
Op het tapijt is het ogenblik afgebeeld waarop Porus in zijn macht wordt bevestigd. Alexander heeft zijn blinkende zwaard opgeheven. Hij zit op zijn beroemde paard Bucephalus, dat korte tijd later zou sterven. Naast Porus lijkt de 30-jarige Alexander een tengere jongeling. 
Van Mander heeft Porus en de zijnen onderscheiden van de Grieken door ze negroïde trekken te geven: platte neuzen en dikke lippen. Met historische en topografische juistheid nam men het in de 17de eeuw nog niet zo nauw. 
De compositie van het tapijt is door Van Mander op superieure wijze opgelost. Porus vormt de verbinding van de hoofdscène links met de veldslag rechts. Vanuit onze links-rechts leesrichting kijken we met Alexander mee, worden tegengehouden door Porus, maar tegelijkertijd in een diagonaal dalende lijn naar rechts geleid, vanwaar we in een slinger van vechtenden naar boven terugkomen bij de gebeurtenissen aan de rivier. Het geheven zwaard van Alexander, dat in de drukke achtergrond gemakkelijk verloren zou kunnen gaan, heeft bijzondere nadruk gekregen door het erachter geplaatste vaandel. 
Overal is de liefde voor het detail merkbaar. Vooral in de wapenrustingen, maar ook in de bloemen op de voorgrond, waar de toen nog nieuwe tulpen opvallen (zouden ze daarom precies onder de speer van Porus zijn geplaatst?) De rand, met een vlechtwerk van bloemen en druiven, verlevendigd door vogels, is sterk verwant aan de boorden van de Scipiotapijten van Spiering, die waarschijnlijk ook door Van Mander ontworpen zijn. 
In de documentatie, die door G.T. van IJsselsteyn is bijeen gebracht, is ons tapijt niet met zekerheid te traceren. Hoewel juist over de Alexander-serie vrij veel informatie bestaat, zijn de gegevens over de kleur van de rand en de maten moeilijk met dit tapijt in overeenstemming te brengen. In ieder geval kunnen we concluderen dat Van Mander vier, misschien wel vijf "kameren van Alexander" heeft geweven. En waarschijnlijk kennen we de oude naam van de voorstelling, al wordt die genoemd in verband met een tapijt met rode rand, terwijl het onze een blauwe heeft: 'de battalie van Poorus'.

Koning Porus voor Alexander de Grote

Jacob Matham

CORNELIS MUSIUS (CORNELIS MUIS), 
(Delft (11 juni) 1500-Leiden (10/11 december) 1572) Zoon van een schoenmaker die nabij het St. Jorisgasthuis te Delft woonde. Hij werd zorgvuldig opgevoed te Delft en te Leuven. 1524 ontving hij de laatste wijdingen tot het priesterschap te Kortrijk. Met Leeringen reisde hij naar Parijs, waar hij hechte vriendschap sloot met vele humanisten. Vervolgens verbleef hij twee jaar te Poitiers waar Janus Secundus in zijn woning verpleegd werd. Musius schreef daar o.a. een lofdicht op de juist gestorven Erasmus. 1538 is hij door de Franciscanessen der 3e orde, die het St. Agathaklooster bewoonden, en het recht hadden zich een eigen pater, d.i. rector en biechtvader, te kiezen, naar Delft gehaald, o.a. wegens zijn kennis van de kerkmuziek en zijn fraaie stem. Hij was een voorbeeldig priester, daarbij vol zorg voor de grote pracht van de kloosterkapel en een voortreffelijk gastheer die in het gastenkwartier vele aanzienlijke gasten, o.a. prins Willem van Oranje, ontving. 1572 is de godvruchtige man, terwijl de prins in het klooster verbleef, met Lumey in conflict gekomen en te Leiden na een zeer zwaar martelaarschap overleden

Portret van Cornelis Musius

Foto's Zuidlaren F.H. van Kinschot tijdens de jacht

Bram Zwartjens

Brug - Water - Licht

Plastiek in de vorm van een appel


Afgietsel van het beeld of balkdrager voorstellende Judas Iscarioth

Leon Senf

In 1878 trad Leon Senf (1860-1940) als leerling plateelschilder in dienst van De Porceleyne Fles, waar Cornelis Tulk zijn leermeester was. 
Ook bezocht hij de Polytechnische School in Delft. Daar kreeg hij tekenlessen van Paul Tetar van Elven (1823-1896) en ornamentleer van Le Comte. 
Na 1883 volgde Senf enkele lessen aan de Haagsche Academie. 
Rond 1884 gaf Senf leiding aan het mannelijke schildersatelier en al spoedig kreeg hij als chef d'atelier de algehele leiding over alle schilderzalen. 
Daarnaast gaf hij 's avonds tekenles op de fabriek aan onder anderen de schilders J. Sühl, J. Burghoorn, J. van Velzen en Th. van Lingen. 
De ontwerpen van Senf waren voornamelijk bestemd voor gelegenheidskeramiek en tegeltableaus, alsmede bouwaardewerk in bijvoorbeeld het Vredespaleis te Den Haag. 
In zijn vrije tijd ontwikkelde Senf zich als zelfstandig schilder en grafisch kunstenaar. 
Op uitnodiging van Th. de Bock (1851-1904) en Jan Toorop (1858-1928)1 werd hij in 1894 lid van de Haagsche Kunstkring waar hij diverse malen exposeerde. 
Op 1 april 1930 ging Senf met pensioen. 
Aanvankelijk voerde hij ontwerpen van Le Comte uit. Vanaf het einde van de negentiende eeuw paste hij tevens eigen ontwerpen toe, waarvan de Paradijsvogelserie er één is. 
Deze serie werd omstreeks 1898 ontworpen en vervaardigd in tinglazuur. Afbeeldingen uit oude verkoopcatalogi geven een indruk van deze op diverse modellen afgebeelde voorstellingen. 
Nadat de productie van tinglazuur werd gestaakt, werden in 1921 de ontwerpen uitgevoerd op het witbakkende aardewerk. 
Opmerkelijk is dat deze voorstelling ruim twintig jaar later, in 1943, opnieuw op onze in blauw gedecoreerde schotel is toegepast.

Schotel 'Ondergaande zon'

Roy Villevoye

Z.t., ('Schema Melanine')

Het schaaltje is gewelfd en heeft een geaccoleerde rand en een standring. Het plat heeft binnen een dubbele cirkel een decor van een dame, een zogenoemde 'lange Lijs', gezeten voor een huis aan een tafeltje met diverse voorwerpen in een tuin met een rots, een boom, een plant en een hekje. De rand is gedecoreerd met rankwerk dat synchroon loopt met de accolering van het schaaltje. De buitenrand is versierd met een band van afwisselend smalle en brede lotusbladeren, waarbij de brede zijn bekroond met rankwerk.

Portret van Aert Witte van der Goes (1475 -1545)

36 momentopnamen van bewogen wateroppervlak, in zes rijen naast en onder elkaar geplaatst. 
Philip van Pieterson observeerde de omgeving en gaf dat weer in het plaatsen van het beeldmateriaal in serie in gelijkwaardige rijen. Dit doet denken aan de serialiteit bij de Nul-groep, maar dan met een meer subjectieve invalshoek. Tegelijkertijd doet de gekozen vorm denken aan geometrisch abstracte kunst.

Studie voor landschap / windsporen / water

BV De Sphinx Maastricht

Hendrick van Vliet

Door het geopende koorhek ziet men het schip, met enkele figuren en 2 honden. Aan de pijler het rouwbord van Adriaan Berckhout (1576-1620). Rechts een man met rode mantel, witte kousen en een zwarte hoge hoed. Links van deze man staat een man in zwart kostuum met witte kraag, naast hem een hond. Geheel rechts 3 spelende kinderen en links een grafdelver en een man gekleed in zwart kostuum met witte kraag en een zwarte hoge hoed. 
 
In de kerkinterieurs van Hendrick van Vliet spelen de Oude en Nieuwe Kerk in Delft vrijwel altijd de hoofdrol. In 1661 schildert hij in opdracht van Paulus Teding van Berkhout een kerkinterieur ter nagedachtenis aan diens vader Adriaen. Allerlei details verwijzen naar de overledene, zoals zijn grafsteen middenvoor en de monumentale epitaaf aan de zuil rechts. Het schilderij is een kerkinterieur maar dus bovenal een weergave van een plaats van herinnering.

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Blinddruk van 25 rijen van elk 16 muntindrukken, die samen een rechthoek vormen. Het gaat hier om Amerikaanse pennies, die zowel met de kop (Lincoln) als met de muntzijde (one cent) zijn 'afgedrukt'.

Lincoln Pennies

Het decor verwijst mogelijk op het thema Lorenzo I de' Medici (1449-1492) tijdens het twaalfde lustrum van het Delftsch Studenten Corps (DSC) in 1908. Er worden tijdens deze viering taferelen uit het leven van Plato opgevoerd.

Reinier Vinkeles

Johannes Allart

Graftombe of praalgraf van Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk te Delft, met onderschrift; 'Graftombe van Prins Willem I.te te Delft.'

Klok van porselein-biscuit

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Towards a new museum

Stay in touch

Will you accept our cookies?

Klok van porselein-biscuit

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Towards a new museum

Sign up to our newsletter

Stay in touch

Will you accept our cookies?