Van februari tot juni 2023 presenteerden we de tentoonstelling Het Delft van Vermeer. Wie was deze beroemde schilder? Hoe was hij verbonden aan Delft? En hoe zag Delft er eigenlijk uit in de 17de eeuw? We blikken terug op een uitzonderlijke tentoonstelling aan de hand van enkele highlights.

Een terugblik op de tentoonstelling 

Highlights uit Het Delft van Vermeer

Prinsenhof delft homepage

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Willem van Oranje

Speld met het wapen van Noord-Holland

Delft en Willem van Oranje (1533-1584) zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Wie is deze sleutelfiguur uit de Nederlandse geschiedenis? Ontdek hier de belangrijkste gebeurtenissen in zijn leven, van zijn geboorte tot aan zijn dood in het Prinsenhof. 

Wie was Willem van Oranje?

In korte, beeldende verhalen nemen we je mee in onze collectie. Geniet nog even na of verdiep je in bijzondere objecten.

Verhalen

onbekend

'Delfia en Delfrite, 100% vet'

Weenenk & Snel, La Haye

H.K.H. Prinses Juliana

Rijk van Lavieren

'kalfen en bloesem'

Bewoners Buitenhof maken met BEYOND muurschildering in eigen wijk

Maurits van Oranje

Brief geschreven door Prins Maurits, 22 juli 1606

Franz Ziegler

Blankwaardt & Schoonhoven

H.K.H. prinses Juliana

Frederik van Frijtom

Het schaaltje is hartvormig en heeft een standring en een geaccoleerde rand met lip. 
Het plat heeft een geschulpte cartouche waarin een Hollands havengezicht met wolken, een kerktoren, bootjes en twee mannen met hoed op de kade. Langs de rand loopt een blauwe band. 
Het schaaltje is qua vorm en decoratie een navolging van Delfts aardewerk vervaardigd door plateelschilder Frederik van Frijtom.

G.F.J. Bley

'Bali 1919'

Openstaande vacatures bij Museum Prinsenhof Delft

Werken bij Museum Prinsenhof Delft

Vacatures

Richard Roland Holst

NV De Sphinx v/h Petrus Regout & Co

Nederlandsche Oliefabriek 

Aardewerk mayonaisekom N.O.F. Nederlandse Olie Fabriek

Pieter van Somerwil I

Zilveren miniatuur van drie kolf spelende mannen

Miniatuur van drie kolfspelers

Balthasar van der Ast

Van der Ast werkte sinds 1632 in Delft. Hij was gespecialiseerd in bloemstillevens met insecten en schelpen. Kweeperen, appels en druiven vormen hier de achtergrond voor een selectie van oosterse schelpen. Schelpen werden in de zeventiende eeuw verwoed verzameld. Ook vormden zij de inspiratiebron voor talrijke gedichten, schilderijen en prenten en waren zij het onderwerp van wetenschappelijke verhandelingen. Daarnaast werden ze gebruikt voor de vervaardiging van bijvoorbeeld pronkbekers.

Fruitstilleven met schelpen

firma L. Slier

6e Pr. R. Kr. Wedstrijd Sliedrecht 19-7-'47

Griekse atleet

Bierpul met tinnen montering

Op een blauwe achtergrond. Links op de vlag geborduurd in geel "Delft" met daaronder de jaartallen: 1947, 1947, 1948, 1950 , 1952, *1954, 1958, 1959, 1960, 1970, 1972, *1975. *1977, 1978, 1979, 1982, 1983, 1985, 1987, 1990, *gelijk, 1991, 1993, 1995, 1997, 1998. In het midden (getekend) de 2 wapens van beiden steden. Voor Delft het wapen met aan beiden zijde een leeuw. Voor Kingston upon Thames zijn het 3 vissen boven elkaar. Boven de wapens staat : ANGLO NETHERLANDS. Onder de wapens staat: SPORTS ASSOCIATION. Aan de rechterkant van de vlag in geel geborduurd "Kingston" met daaronder de jaartallen 1949, 1951, 1953, *1954, 1955, 1956, 1957, 1966, 1967, 1968, 1969, 1971, 1972, 1973, 1974, *1975, 1976, *1977, 1980, 1981, *draw, 1984, 1986, 1988, 1989, *1990, 1992, 1994, 1996, 1998. 
 
De Gemeente Delft heeft met Kingston upon Thames een jumelagecontact gehad. Die relatie is aangegaan vlak na de 2e Wereldoorlog en gestimuleerd door de Nederlandse journalist Albert Milhado. Hij was jarenlang correspondent bij de AVRO in Londen. In Engeland was de vrees dat het land door de oorlog geïsoleerd zou raken van het Europese vasteland. Die landen op het vaste land hadden immers veel gemeenschappelijke ellende meegemaakt en dat lag bij Engeland wat anders. Om de onderlinge contacten tussen de mensen in Engeland en de mensen op het vasteland te versterken is Albert Milhado naar Nederland gekomen met onder zijn arm een stapel engelse plaatsen die hij aan Nederlandse plaatsen wilde koppelen. Hij had van te voren een beetje gekeken welke plaatsen goed bij elkaar zouden kunnen passen. Zo werd Delft met z'n koninklijke banden gekoppeld aan de Royal Borough of Kingston upon Thames en Leiden aan de universiteitsstad Oxford. De activiteiten bestonden vooral uit het uitwisselen van groepen. Bij Kingston waren dat vaak sportverenigingen die het ene jaar naar Kingston gingen en het andere jaar de gastgevers waren van de mensen waarbij ze in verenigingsverband hadden gelogeerd. 
In de beide steden was de coördinatie van de activiteiten aanvankelijk in handen van de gemeente. In Delft is dat eind tachtigerjaren veranderd. Er werd toen een particuliere stichting opgericht die de jumelage relatie met Kingston vorm en inhoud gaf. De stichting werkte met een geringe subsidie van de gemeente. Dat bedrag was vooral bedoeld om bezoekende mensen uit Engeland een programma te kunnen bieden. De reis moesten de mensen zelf betalen. Het verblijf was bij gastgezinnen, dus met de kosten viel het wel mee. In Kingston is het altijd een aan de gemeentelijk gelieerde activiteit gebleven; het werd vooral gerund door ambtenaren. Rond het jaar 2000 bleek dat degenen die het tot dan toe in Kingston de zaak draaiende hadden gehouden daarmee wilden stoppen. (Ze waren al dik over de 90) En er waren geen opvolgers. Daarmee was het niet langer meer mogelijk om uitwisselingen te organiseren en werd besloten het jumelage contact te beëindigen. 
Het doel dat de jumelage heeft willen nastreven, namelijk het bevorderen van contacten over en weer en het informeren over de twee samenlevingen en gewoonten is toch wel gerealiseerd.

Delft - Kingston upon Thames

De Dubbelde Schenkkan

Louis Victor

Dekselvaas op achtkantige voet, met beschildering van bloemmotieven in verticale banen.

De Porceleyne Fles - Royal Delft

G.J. Oudijk

Kan van Zwart-Delfts

Fles 'Calvé mosterdsaus'

Het bord heeft een schuine standring en een brede, licht oplopende, geaccoleerde rand. Het plat heeft een decor van bloemen, waaronder pioenroos. Langs de rand loopt een band met bloemvormig servetwerk met daartegenaan een band met eenvoudig pijlpuntmotief.

Schotel in de vorm van een vierbladig wingerdblad.

Schotel in de vorm van een blad

Jean Chrétien Valois

Portret van Maria Joanna van Berckel (1810-1857)

Portret van Maria Joanna van Berckel (1810-1857)

Kom met een bloem- en bladrank in onderglazuur blauw, uitgespaard tegen een geel glazuur

aan bovenzijde in gouden letters 'Delftsche Werkmansvereeniging'; in een medaillon met zilveren bladerenkrans DWV; daaronder op rood lint: 'Door kennis arbeid en orde tot welvaart' en 'Delft 14 jan 1871'; in bordeauxrood fluweel; vaandel afgezet met gouden band en franjes; de standaard is omhangen met medailles.

Vaandel 'Delftsche Werkmansvereeniging, 14 jan. 1871'

Jacobus Anthonie Meessen

Battah vorsten dochter

Haardplaat met wapen van Prins Maurits

Landschap met bosrand en bomen op de voorgrond

Marcour sur Ourthe

Adolf le Comte

Naast de siervoorwerpen werden ook tegelplaten en grotere wandbekledingen in Jacoba-aardewerk vervaardigd die werden ontworpen door Adolf le Comte. Ook hiervoor gold dat de vormen werden vervaardigd uit inheemse kleisoorten. De afbeeldingen tonen landschappen en figuren of zijn dikwijls afgeleid van beroemde schilders uit de Gouden Eeuw zoals Rembrandt (1606-1669) en Jan Steen (1626-1679).1 (afb. 1) 
Het tweede voorbeeld van Jacoba-aardewerk is deze rechthoekige plaat die is voorzien van een opstaande geknepen rand (XIII, cat.nr. 75). De ingekraste decoratie toont een rivierlandschap dat is gestoffeerd met een aantal personages en grazend vee. Op de achtergrond is het silhouet van de stad Delft te zien met aan de bovenrand het stadswapen en het opschrift Delft.

Plaque met zicht op Delft

Verstoting van Hagar door Abraham

Cornelis van Dijck

Sleutel voor het opwinden van een radslotpistool

Radslotsleutel

Leonaert Bramer

Safan leest uit de wet voor aan koning Josia

Bord met doorlopende voorstelling van een tuinlandschap met een hek, vogels, insecten en bloeiende planten.

Guillaume de Spinny

Portret van Alida Cornelia van Strijen (1687 - 1778)

De Klaauw

Schotel met waaier- of pauwenverendecor

Cor van Oel

Aangemeerde roeiboten

Henriëtte Boerendans

Het Kruithuis, 10 november

Leon Senf

De tweede groep die tot het Nieuw Delfts behoort is het Nieuw-Perzisch dat is geïnspireerd op Syrische en Iranese keramiek uit de zeventiende eeuw. Kenmerkend voor dit Islamitische product zijn de kleuren blauw en groen op een wit fond onder een doorzichtig, kleurloos glazuur. 
Hiernaast werd ook gebruik gemaakt van een karakteristiek turkooize, doorzichtig glazuur waaronder de zwarte tekening direct op de lichtgrijze scherf werd aangebracht. 
Dit laatste inspireerde De Porceleyne Fles tot het maken van de groene, dekkende glazuurlaag die een enkele keer kobaltblauw was. 
De beschildering van de voorwerpen is eenvoudig. 
De decoratie van flessen en kleine vazen bestaat voornamelijk uit geometrische en florale motieven in banden of compartimenten. 
De patronen op kleine borden worden vanuit het midden opgebouwd en waaieren als bloemen uit. 
De grote vazen en borden tenslotte zijn voorzien van een hoofdmotief van een hert of een vogel tussen rankwerk. 
Ondanks de overeenkomsten zijn de voorbeelden niet slaafs gekopieerd maar zijn de repeterende geometrische ornamenten en slingerende plantenranken eerder geïmiteerd. 
Bij vroege voorbeelden werd niet alleen gebruik gemaakt van doorzichtig turkooiskleurig glazuur, maar ook van kleurloos transparant glazuur. 
Om de kleuren wat op te lichten, gebruikte De Porceleyne Fles licht- en donkerblauw in plaats van de combinatie donkerblauw en zwart zoals bij de Oriëntaalse voorbeelden. 
Het oppervlak van de vazen, kannetjes en kommen van De Porceleyne Fles is veelal verdeeld in rechthoekige vlakken of ruitpatronen die zijn opgevuld met kleine spiralen of gestileerde fantasiebloemen in een alles bedekkend patroon (horror vacui). 
Verder werden herten afgebeeld en vissen in scholen of paarsgewijs.

De Witte Ster

Schotel met smalle rand en standring, op het plat een kelkvormige vaas waarin gevarieerd boeket, aan weerszijden aan afgeplatte pot met vogel (links) en boeket (rechts). Verder opvulling met twijgjes, een vogel en opgebouwde open bladvormige velden met krulwerk, afgewisseld hangende vegetatieve trossen met krulwerk. (decor in groenig blauw en blauw onderglazuur in navolging van Chinees decor).

N. de Graaf

Een rond bord, zogenaamd Zwart Delfts met floraal decor op zwart fond, op standring. Decoratie aan de rand met bloemmotieven en in het midden bloemmotieven en een vogel. 
 
In 1978 bestond De Porceleyne Fles 325 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum werd de productie hervat van het befaamde Zwart-Delfts van weleer. De voorwerpen met een polychrome versiering op een glanzende lakzwarte ondergrond komen wat betreft de vorm in grote lijnen overeen met het type producten dat al eeuwen lang in Delft werd gemaakt. De hier afgebeelde collectie uit 1978 bestaat uit een serie schotels en tevens uit nieuw ontworpen vazen, schaaltjes en een kom. 
Aan het begin van de achttiende eeuw liet men zich inspireren tot dergelijk zwart Delfts door lakwerk en het zogenoemde Famille Noir porselein na te bootsen. Dergelijk geëmailleerd Chinees porselein in de kleuren vert, rose, noire en jaune ontstond tijdens het bewind van keizer Kangxi (1662-1722). In de negentiende eeuw verdeelde men dit porselein onder in familles en werd de overheersende kleur hieraan toegevoegd. 
Om in het jubileumjaar 1978 het Zwart-Delfts te introduceren, werd het jaar daarvoor opnieuw begonnen met de ontwikkeling van dit product. Nieuwe decors werden ontworpen die in samenwerking met de modelleur en het ceramisch laboratorium werden afgestemd op kleuren, modellen en glazuur. 
In een publicatie uit 1978 waarvan de titel verwijst naar de gelijknamige in 1962-1963 te Amsterdam gehouden tentoonstelling 'Het wondere zwart van Delft', spreekt de toenmalige directeur van De Porceleyne Fles, J. Dekker, zijn bewondering uit voor 'de levendige plateelkleuren met teruggehouden toon, aangebracht tegen het diepe, lakzwarte fond, afgedekt met transparante glazuur, waardoor de typische zachte hoogglans ontstaat en daardoor sterke herinneringen oproept aan de zo beroemde chinese lakpanelen'. Hierbij vallen op 'de fraaie oosters-georiënteerde bloem- en bladmotieven, die tot evenwichtige decors zijn samengesteld', aldus Dekker, 'terwijl veel van deze decors verder uitgewerkt werden door de toevoeging van een sierlijk vogelmotief'. Op 26 september 1978 werd de jubileumcollectie Zwart-Delfts aan Koningin Juliana gepresenteerd. 
Ongetwijfeld zal vooral de faam van het achttiende eeuwse Zwart-Delfts de beweegreden zijn geweest om juist bij het 325-jarig jubileum een dergelijke productie te hervatten. Het glanzende lakzwarte Delfts geldt immers als het ultieme bewijs van de technische hoogstandjes uit die tijd. Tot op de dag van vandaag wordt een keur aan zwart siergoed op de markt gebracht: van wandversiering en kaststellen tot kandelaars en in tal van kleuren uitgevoerde koetjes. 
In de jaren 70-80 werd in Gouda eveneens aardewerk met een hoogglanzend zwart oppervlak op de markt gebracht. Voorwerpen als een plateau en theebusjes vertonen een fraai Oosters decor met karakteristiek bloemwerk en pagodeachtige bouwsels.

Petrus Franciscus Vreeswijk

Tegeltableau ter gelegenheid van het veertig-jarig bestaan der onderneming 1884 VIII April 1924

Namen vermeld op de voorzijde: J. Bausch; H. Heken (Ilcken); L.F. Putters; C. Heken (Ilcken); P. Bolland; D. v.d. Goorberg(h) (Goorbergen); J. v. Kuyk (Kuijk); M.W. van Groenewegen; W. Brouwer; J. v.d. Meer

Insculpatieplaat

Piet Kramer

In het midden van de compositie een haan; rechts naast hem een zittende kip met voor haar een lopend zwart kuiken met de vleugeltjes uitgespreid; links achter de haan een kip met gevelkte nek en enkele andere kuikens; in de rechterbovenzijde is een stenen muur weergegeven en vogel; in de linkerbovenhoek is een landschap met vogels zichtbaar.

Pluimvee

Franz Melchers

het vaartje is gelegen van de Schie af naar de Rotterdamse weg

Bruggetje over de Schie nabij Delft

Johannes Theodora Maria Visser

Door de eeuwen heen is herinneringsgoed besteld dat onder meer verwijst naar een huwelijk. Dergelijk op bestelling geleverd goed is al dan niet geleverd in een blauwe of meerkleurige uitvoering. De decoratie van deze polychrome schotel die ter gelegenheid van een koperen huwelijksjubileum is vervaardigd, is uitgevoerd met groen, rood en zelfs met goud. Dit kleurenpalet is geïnspireerd op een type Delfts aardewerk dat aan het einde van de zeventiende eeuw ontstond onder invloed van het veelkleurige Japanse Kakiemon en Imari porselein. Bij de vervaardiging van het tinglazuuraardewerk was het aanvankelijk niet mogelijk de kleuren goud en felrood van dit begeerde oosterse porselein na te bootsen. Als eersten in Europa wisten de Delftse plateelbakkers aan het einde van de zeventiende eeuw deze moeilijke kleuren door middel van de kleinvuurtechniek op te brengen. 
Deze verloren gegane vaardigheid trachtte De Porceleyne Fles omstreeks 1900 opnieuw toe te passen zoals op onze schotel. Onder leiding van directeur Mauser startte de productie van dit voornamelijk in blauw met goud en rood uitgevoerde aardewerk. Men stuitte echter op technische problemen zoals de geschikte samenstelling van de kleimassa. Deze poging werd dan ook in 1905 afgebroken. Op een later tijdstip, omstreeks 1916, werd een nieuwe poging ondernomen die succesvol bleek te zijn. 
Dit zogenaamde 'Pijnacker'-aardewerk wordt tot op de dag van vandaag geproduceerd waarbij het in feite om een foutieve benaming gaat. Aanvankelijk veronderstelde men namelijk dat het nagebootste met goud gedecoreerde Delfts, dat menigmaal een APK merk draagt, diende te worden toegeschreven aan de plateelbakker Adriaan Pijnacker. Inmiddels is gebleken dat deze negentiende eeuwse toeschrijving niet correct is en dat de initialen APK verwijzen naar één van de eigenaars van plateelbakkerij De Grieksche A, Pieter Kocx, in de periode 1701-1722.

Huwelijksschotel '12 1/2 jarige Echtvereeniging Christiaan Marie Cornelis Obreen Anna Geertruid Philippi, 29 september 1892 - 29 maart 1905'

De ovale onderschotel met geaccoleerde rand is in het plat gedecoreerd met een chinoiserie decoratie van twee oosterse figuren in een landschap (dezelfde voorstelling is terug te vinden in twee panelen op de bij de onderschotel behorende terrine).

Terrine met deksel en onderschotel


De grafisch kunstenaar Theo van Hoytema ontwierp slechts één jaar (1897-1898) voor De Porceleyne Fles. 
Hoe dit contact tot stand is gekomen, is onbekend. 
Mogelijk kreeg hij in de jaren tachtig opdracht gelegenheidsaardewerk te ontwerpen. 
Dit zou geleid kunnen hebben tot kennismaking met aardewerk en de fabriek. 
Het vroegst bekende stuk dat met zekerheid bij De Porceleyne Fles is vervaardigd en door Van Hoytema beschilderd, is een wandbord met vijf eenden. 
Het is bekend dat Van Hoytema in het totaal vijf ontwerpen heeft geleverd voor vazen. 
Drie vazen van deze groep, die deel uitmaakt van de collectie van de Gemeentemusea Delft, dragen het signatuur van Van Hoytema. 
Het vaasje met een muis doet denken aan de stijl van Van Hoytema, maar draagt evenwel het signatuur van Leon Senf. 
Van de gemerkte vaas met maraboes is de gesigneerde ontwerptekening bewaard gebleven. 
Daarop zijn de vogels licht bollend getekend, waardoor het lijkt alsof zij aan elkaar zijn gekleefd. 
Hieruit blijkt dat het motief is aangepast aan de vorm van de vaas. 
Dit gebeurde ook bij de andere exemplaren, zoals de langgerekte vaas met ooievaars. 
Bij alle ontwerpen valt op dat Van Hoytema zijn tekenstijl heeft weten te behouden.

Vaas met maraboes

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Opening times

Stay in touch

Vaas met maraboes

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Opening times

Sign up to our newsletter

Stay in touch