Van februari tot juni 2023 presenteerden we de tentoonstelling Het Delft van Vermeer. Wie was deze beroemde schilder? Hoe was hij verbonden aan Delft? En hoe zag Delft er eigenlijk uit in de 17de eeuw? We blikken terug op een uitzonderlijke tentoonstelling aan de hand van enkele highlights.

Een terugblik op de tentoonstelling 

Highlights uit Het Delft van Vermeer

Prinsenhof delft homepage

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Willem van Oranje

Speld met het wapen van Noord-Holland

Marijke van Vlaardingen

Experimentele Afdeling van De Porceleyne Fles

De Porceleyne Fles - Royal Delft

onbekend

Leonaert Bramer

Kalebasvormige vaas met opgelegde, opengewerkte sierbanden en medaillons met Bijbelse voorstellingen: Lot en zijn dochters; Tobias en de Engel; Rebecca bij de bron; de Annunciatie; de Visitatie; de Aanbidding van de herders; de Vlucht naar Egypte; en Noli me tangere. De voorstellingen zijn naar ontwerpen van de Delftse kunstschilder, Leonaert Bramer.

Kalebasvaas met Bijbelse voorstellingen

Wan Liya

Kommetje met op de buitenzijde een decoratie van een Chinees landschap met brug en paviljoen.

'Made in Holland'

Simon van Oosten

Ovale schaal met een decoratie van een Chinees landschap met brug en paviljoens, randen met servetwerk en cartouches met landschapjes en geluksemblemen.

Lies Cosijn

Jet Sielcken

Brilmensen

Maarten van Heemskerck

Portret van Aert Witte van der Goes (1475 -1545)

Theepotbakkerij Jacobus de Caluwe 

Jacobus Francoisz. de Caluwe

De bolle pot is voorzien van een korte rechte tuit en een oorvormig handvat. De voorstelling op de buik is in laag reliëf aangebracht en bestaat uit de vogel Phoenix tussen bloeiende takken. Het licht gewelfde deksel is versierd met takjes en voorzien van een balvormige knop.

Een Delfts rood steengoed trekpotje voor thee.

Beeld of balkdrager voorstellende Sint Anthonius de Kluizenaar

Cornelis van Dijck

Bokaal op hoge voet, rijk versierd met Lodewijk XIV motieven en gladde cuppa, bewerkt met eenvoudig rankenmotief, waar- tussen reliefmedaillons van Koning George II van Engeland en Caroline van Brandenburg. Deksel in dezelfde trant versierd als de voet. In deksel inscriptie: 'Qui bibis hoc, regi bene sit, populisque precare, quos animes iunctos dividit unda duos.

Dekselbokaal met daarop koningin Caroline van Engeland (1683 - 1737)

Willem Claesz. Brugman

Joachim Bellekijn

Late nautilusbeker met een voet uit een stuk en vlinders en insecten gegraveerd op de schelp. 
Late Nautilus cup with a solid foot and butterflies and insects engraved on the shell.

Nautilusbeker

Egbert Lievensz. van der Poel

Feest op het Oude Delft voor het gebouw dat tot 1645 diende als herberg en sedertdien zetel van het Hoogheemraadschap van Delfland is. Verlichting met 5 pektonnen en de aankomst van een reiskoets, in de lucht vuurwerk. Het feest kan verband houden met het sluiten van de Vrede van Munster, maar ook met het in gebruik nemen van het gebouw door het Hoogheemraadschap.

Feest op het Oude Delft voor het Hoogheemraadschap van Delfland

Michiel van Mierevelt

Buiten Amsterdam en Haarlem zijn nauwelijks schuttersmaaltijden geschilderd. Een uitzondering hierop is de 'Maaltijd van de Delftse schutterij', dat in 1611 door Michiel Jansz. van Mierevelt werd geschilderd. Rond de tafel met spijzen zitten zeven schuttersofficieren, met daarom heen zeven staande figuren. Schuttersmaaltijden stonden in het teken van verbroedering. Dit wordt verduidelijkt door de twee officieren die elkaar de hand schudden en door het glas met daaromheen een wingerd als symbool van vriendschap. Achter de balustrade op de achtergrond staan nog eens veertien schutters opgesteld. Opmerkelijk zijn de kindergezichten die tussen de schuttersfiguren te zien zijn. Van Mierevelt heeft zich in zijn opzet laten inspireren door schuttersmaaltijden uit Amsterdam. Samen met de 'Anatomische les' zijn dit de enige twee groepsportretten die hij heeft geschilderd. De kracht van dit schuttersstuk ligt in de nauwkeurige weergave van de gezichten waarin de individuele karaktertrekken duidelijk zichtbaar zijn. Door de beschadigingen die het schilderij bij de buskruitontploffing opliep en door overschilderingen van latere datum, heeft deze schuttersmaaltijd aan kwaliteit ingeboet. 
 
Scarely any militia banquets were produced outside Amsterdam and Haarlem. An exception to the rule is the Banquet of the Delft militia, which Michiel Jansz van Mierevelt painted in 1611. Seven militia officers are seated at the banquet table, surrounded by seven other, standing figures. The theme of such banquet pieces was fellowship. Hence the two officers who are shaking hands and the glass entwined with a vine, symbolising friendship. Fourteen more militiamen appear behind the balustrade in the background. The faces of the children between the militiamen are notable. Van Mierevelt drew inspiration for the compostion from portraits of Amsterdam militia guilds at table. Together with the Anatomy Lesson in the following gallery, these are the only two group portraits he painted. The strength of this work lies in the precise rendering of the faces with their individual features. The damage it suffered in the gunpowder explosion and the subsequent overpainting did not enhance the quality of this banquet piece.

De schuttersmaaltijd

Beeld of balkdrager voorstellende een heilige diaken

Jan Henderikse

In 1985 doet de Gemeente Delft een oproep aan kunstenaars om een actueel stadsgezicht te maken, geïnspireerd op het wereldberoemde 17de-eeuwse Gezicht op Delft van Johannes Vermeer. Jan Henderikse doet dat letterlijk en fotografeert alles wat hij ziet in de stad van zijn kindertijd en jeugd. Het gaat hem niet om het perfecte plaatje, maar om snelle opnamen. Zijn snapshots zijn amateuristisch en soms onscherp. Maar met zijn 744 polaroids in vijf schetsboeken geeft Henderikse een herkenbaar en volledig beeld van Delft in 1985.

'Gezicht op Delft'

Cornelis de Man

Caspar Netscher

Portret van Koning-Stadhouder Willem III, 1650 - 1702

Gregorius van den Toorn II

De cuppa is voorzien van een fries met musicerende en spelende putti. Langs de bovenrand is een band met mechanisch gegraveerd bladwerk. De onderkant van de cuppa en de voet zijn geprofileerd.

Verguld zilveren bokaal

Modellen van wapens en gereedschap.

modellen van wapens en gereedschap

Anoniem

Portret van Juliana van Stolberg, ten halve lijve, naar links gewend, in donker kostuum met witte hoofdbedekking, gevouwen handen met witte handschoenen voor de borst. Donker fond. In de rechter bovenhoek het heraldische wapen (familiewapen) 
Juliana van Stolberg (1506-1580), echtgenote van Willem 'de Rijke' van Nassau, is de moeder van Willem van Oranje, geboren Willem van Nassau.

Portret van Juliana van Stolberg (1506 - 1580)

Microscoop van Antoni van Leeuwenhoek (replica)

Isaac Junius

Cornelis Danckerts (I)

Plaat of plaque met het vooraanzicht van het grafmonument van Willem de Zwijger door Hendrik de Keyser in de Nieuwe Kerk te Delft. 
Voor Willem de Zwijger, die in 1584 in het Prinsenhof te Delft was vermoord, werd in de Nieuwe Kerk een tombe opgericht. Dit praalgraf, naar ontwerp van de beroemde architect en beeldhouwer Hendrik de Keyser (1565-1621) werd in 1621 voltooid. Het behoorde tot de grote bezienswaardigheden van Delft. Afbeeldingen ervan verschenen op schilderijen, tekeningen en prenten en ook, zoals hier op Delfts aardewerk.

Plaque met het vooraanzicht van het grafmonument van Willem de Zwijger

Henk Peeters

60-05 B

Beeld of balkdrager voorstellende een heilige bisschop

Jaap van den Ende

Veelheid aan hoekige vormen, daartussen naar twee richtingen georienteerde diagonale arceringen, krabbels en ovalen.

Zonder titel

Henk Bouwer

Wit paneel met daarop bevestigd een dunnere, eveneens witte plaat (triplex), waarin in het midden een vrijwel rechte verticale snede is gemaakt, zodat de randen van deze plaat aan weerszijden van deze snede enigszins naar buiten toe kromtrekken. 
Het werk ontleent zijn karakter aan het gebruikte materiaal; de flexibiliteit van het triplex geeft het werk een derde dimensie, en daardoor een ruimtelijk effect. Ook het effect van licht en schaduw speelt hierbij een rol.

Kromtrekpaneel

Nicolaes Pietersz. Berchem

Een belangrijke inspiratiebron voor de Delftse plateelschilders zijn tekeningen en prenten van Nederlandse kunstenaars. De voorstellingen op deze plaque zijn gebaseerd op een tekening van de Delftse schilder Leonaert Bramer (1596 – 1674) en een prent van Haarlemmer Nicolaes Berchem (1620-1683). De linkerhelft van de aardewerken plaat is gebaseerd op een Oud-testamentische Bijbelse voorstellingen van Bramer: "De profeet van Juda door een leeuw gedood", wat is aangegeven in de boomstam op de voorgrond met de tekst I REG 13:24.

Plaque met Bijbelse voorstelling 'De profeet van Juda door een leeuw gedood'

Trompe l'oeil lijst met putti

fragment van vetvanger

De vorm van deze vaas is ontleend aan een Chinese Tempelvaas en beschilderd in de kleuren rood, blauw en goud van het Japanse Imari porselein.

Een Delftse faience vaas met een Imari decor.

Yin Jiulong

Alaksana 1

Dit huiselijke tafereel is één van de vele schilderijen in dit genre die in de periode 1640-1670 vooral in Delft werden geschilderd. De voorstelling is geënsceneerd en zit vol symboliek, waarvan de betekenis ons tegenwoordig nog maar gedeeltelijk duidelijk is. 
In dit geval staat 'de liefde' of 'de liefdesrelatie' centraal. Het omgewoelde bed, de tweede bedstee achter de veegster en de spelende poes refereren aan de fysieke kant van een amoureuze verhouding. De kan van Delfts aardewerk, die op de rand van de tafel staat, moet de beschouwer doen beseffen dat er altijd sprake is van een wankel en breekbaar evenwicht, dat alleen in harmonie kan gedijen. Naar dit laatste aspect verwijst het snaarinstrument op de stoel. 
 
Cornelis de Man heeft waarschijnlijk zijn eigen interieur als voorbeeld gebruikt; een identieke bedstee en lambrisering komen namelijk op verschillende van zijn werken voor. Hij was gespecialiseerd in dit soort geënsceneerde voorstellingen, die in een rijk gestoffeerde omgeving zijn geplaatst. 
De Delftse schilder Johannes Vermeer was de beroemdste vertegenwoordiger van dit genre schilderijen. Hij was niet alleen een stad-, maar ook een tijdgenoot van De Man, die hij ook zeker heeft gekend.

Vrouw met kat in interieur

Plaat of plaque met het zijaanzicht van het grafmonument van Willem de Zwijger door Hendrick de Keyzer in de Nieuwe Kerk te Delft. 
Voor Willem de Zwijger, die in 1584 in het Prinsenhof te Delft was vermoord, werd in de Nieuwe Kerk een tombe opgericht. Dit praalgraf, naar ontwerp van de beroemde architect en beeldhouwer Hendrick de Keyser (1565-1621) werd in 1621 voltooid. Het behoorde tot de grote bezienswaardigheden van Delft. Afbeeldingen ervan verschenen op schilderijen, tekeningen en prenten en ook, zoals hier op Delfts aardewerk.

Plaque met het zijaanzicht van het grafmonument van Willem van Oranje

Jan Schoonhoven

Een lichtgrijs vlak, bestaande uit smalle strookjes diagonale arceringen. Een gedeelte van de bovenste helft van het werk bestaat uit kleine 'lapjes' van over elkaar geplaatste horizontale en verticale arceringen. Dit gedeelte is donkergrijs en steekt als een wig (met de punt naar beneden) in het lichtgrijze vlak.

T71-31

Gerard Houckgeest

De Oude Kerk met zicht op het orgel

Cornelis van Kittensteyn

Allegorische voorstelling van de deugden van Willem van Oranje in de vorm van een triomftocht. Op de door olifanten getrokken praalwagens zien we steeds een in harnas gestoken Willem van Oranje. Op de tweede wagen ligt hij op zijn sterfbed en heeft een duivel boven hem net een pistoolschot op hem gelost, een verwijzing naar de moord in 1584. Naast het sterfbed staan drie mannen in zwarte harnassen met gesloten vizier. Dit zijn de drie gesneuvelde broers van Oranje: Hendrik, Adolf en Lodewijk. De ruiters achter de stoet vertegenwoordigen het nageslacht van Oranje, waaronder Maurits en Frederik Hendrik. De neergelegde wapens op de voorgrond verwijzen naar het Twaalfjarige Bestand (1609-1621). Op de olifanten zitten de personificaties van Geloof, Hoop en Liefde, de christelijke hoofddeugden. De Nederlandse leeuw houdt een stok vast met daarop de vrijheidshoed. De vrouwelijke personificaties verwijzen naar de christelijke, wereldlijke en krijgsdeugden die worden toegedicht aan Willem van Oranje en zijn familie. 
 
Hendrick Gerritsz Pot schilderde in 1620 een vergelijkbare triomftocht voor het Haarlemse prinsenhof, waarbij hij alle personificaties van de deugden benoemde.

Allegorie op de deugden van Willem van Oranje

Nederlandsche Oliefabriek 

Knijpfles 'Calvé Pangangsaus'

Adriaen Thomasz. Key

Willem Key

Don Fernando Alvarez de Toledo, de hertog van Alva (1507-1582), draagt een zwart pronkharnas met om zijn nek de keten van de Ridderorde van het Gulden Vlies. Filips besluit in oktober 1566 de orde in de Nederlanden te herstellen met een legermacht onder leiding van de hertog van Alva. Alva kan pas na de winter vertrekken en bereikt de Nederlanden in augustus 1567. Margaretha heeft de situatie dan alweer onder controle, maar Alva voert zijn opdracht gewoon uit. Aan het einde van dat jaar dient Margaretha haar ontslag in als landvoogdes en volgt Alva haar op.

Portret van de hertog van Alva

Anneke van der Stap

In 1978 bestaat De Porceleyne Fles 325 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum wordt er een nieuwe lijn keramiek geproduceerd dat geïnspireerd is op het historische ‘Delfts zwart’. Op 26 september 1978 wordt de jubileumcollectie Zwart-Delfts aan Koningin Juliana gepresenteerd.

Vaas van Zwart-Delfts

Christiaen Jansz. van Bieselingen

Portret van Willem van Oranje op zijn doodsbed. Het betreft een dun, schetsmatig opgezet schilderij dat Van Bieselingen waarschijnlijk heeft gemaakt naar het opgebaarde lichaam van Oranje. Het leverde een realistisch aandoend portret op. 
Op de lijst staat het rondschrift: 'den.tienden.iuli.twelck.den.menschen.heft.verdoeten.werde.den.Prinsche.Dorange.tot.Delft.doerschoeten'. De rode letters vormen een chronodisticon (rijmend chronogram): omgezet naar Romeinse cijfers leveren zij opgeteld het jaartal 1584 op. 
Het opschrift 'Aetatis 51' duidt op de leeftijd van Oranje in 1584. 
De Staten van Holland hadden verboden een portret van de dode prins te maken.

Doodsportret van Willem van Oranje (1533-1584)

Adolf le Comte

P.C.M. de Fouw

Vaas van Jacoba-aardewerk

Pieter Aertsen

Mogelijk zijpaneel van een altaarstuk met de evangelisten Johannes en Marcus. Achter een tafel met een lezenaar zit Marcus wiens symbool de leeuw links beneden op de achtergrond zichtbaar is in de vorm van een balustrade poot; op de achtergrond staat Johannes met zijn symbool, de adelaar, op de arm, rustend op het evangelie.

De evangelisten Johannes en Marcus

Kaart Uw karakter onthuld door de sardine Amieux

Wit paneel met daarop bevestigd een dunnere, eveneens witte plaat (triplex) waarin rechts van het midden een enigszins gebogen verticale snede is aangebracht, zodat de randen van deze dunne plaat aan weerszijden van deze snede enigszins naar buiten toe kromtrekken. 
Het werk ontleent zijn karakter aan het materiaal dat is gebruikt: de flexibiliteit van het zeer dunne triplex geeft het werk een extra dimensie, en maakt het ruimtelijk. Ook de werking van licht en schaduw speelt hierbij een rol.

Kromtrekkend relief

Knijpfles 'Calvé mosterdsaus speciaal'

Het Jonge Moriaanshooft

Het rechthoekige model van de zogenoemde 'flower brick' vertoont een decor in de niet alledaagse kleur paars. Een lange en de twee korte zijden zijn beschilderd met een heuvelachtig landschap dat is gestoffeerd met een aantal personages. De andere lange zijde vertoont evenals de bovenkant een sierlijk ornament van krullend acanthusblad. Het decor op de bovenkant wordt onderbroken door een aantal rijen gaatjes. Het landschappelijke decor is nagenoeg identiek aan een wand van het in dat geval blauw gekleurde decor op een tweetal 'flower bricks' in de collectie van het Rijksmuseum Amsterdam. Dit stel is AK gemerkt en afkomstig uit De Grieksche A. Ongetwijfeld beschikte men bij Het Jonge Moriaanshooft over eenzelfde voorbeeld als bij De Grieksche A of maakte men van hetzelfde ponsief gebruik. Daarnaast kennen we een 'flower brick' uit De Grieksche A met een gestileerd bloemdecor. 
Bij het vermaarde bedrijf Het Moriaanshooft werd reeds ver voor de in 1692 uitgevoerde splitsing van het bedrijf in Het Oude en Jonge Moriaanshooft geexperimenteerd met de toepassing van kleuren. Bekend is dat eigenaar Van Dalen van Het Jonge Moriaanshooft niet alledaags Delfts op de markt bracht, zoals de met olijfgroene ondergrond uitgevoerde theepotjes illustreren. Mogelijk was deze in paars beschilderde flower brick eveneens een nouveaute van deze plateelbakkerij. De tot op heden oudst bekende verhandeling (1679) met de receptuur van de Hollandse 'porceleynschilders' die is samengesteld door de Duitse wetenschapper Johann Kunckel (1632/34-1703) geeft een tweetal recepten om de kleuren 'Violen=blaue' en 'Violet' te verkrijgen. 
Het weergegeven decor past in de traditie van de landschapjes van de Delftse kunst- en plateelschilder Frederik van Frytom (circa 1632-1702) waarvan vele navolgingen bekend zijn. 
Het model van de bloemenhouders met gaatjes zal zijn voortgekomen uit de al voor 1687 vervaardigde Delftse bloemenmanden met een vast rooster met gaatjes als hulpmiddel bij het schikken van bloemen. In een latere periode worden gaatjes gecombineerd met één of meer tuiten die zijn aangebracht op een deksel van een komachtige vorm. Zo kan het object naast bloemenvaas ook als pot-pourri worden gebruikt. In Engeland wordt het model van de 'flower brick wel in verband gebracht met keramische inkstellen die eveneens met tal van gaatjes voor het schrijfgerei waren uitgerust. Tot ver in de achttiende eeuw werd dit type bloemenhouders door Engelse aardewerkproducenten op de martkt gebracht. 
 
Bron: deel IV, Vazen met tuiten

De Roos

De zeskantige geribde vaas is gedecoreerd met een doorlopende voorstelling met een fabeldier tussen bloeiende takken met een insect, rotsen en wolken. Het lichtgewelfde deksel is op gelijke wijze versierd en voorzien van een platronde knop. Het decor is geinspireerd op Japanse Kakiemon-porselein.

Een Delftse faience stelbeker met deksel.

US $ one cent coins

Augustinus Terwesten

Tekening van de, huidige, historische zaal (in museum Prinsenhof). 
 
Op een bijbehorend los papier staat vermeld; 'De Groote Sael op het Princenhof te Delft' en 'Overgenomen uit de Verzameling 'Gezichten en Oudheiden der Stad Delft'

'De Groote Sael op het Princenhof te Delft'

Cornelis de Man was regent van de Kamer van Charitaten. Rond 1685 schonk hij het schoorsteenstuk dat de bijbeltekst 'Ik ben het brood des levens' uitbeeldt. (Joh. 6: 35a) Op het schilderij is een engel afgebeeld die een vierkant armenbrood uitdeelt. DIt 'armenbrood', met stempel, werd in de bakkerij van de kamer gebakken.

Allegorie op de Caritas

Geldkist met bewerkte slotplaat

Suzanne Taub

Deze bokaal werd door het College van Diakenen in 1848 in gebruik genomen en was een geschenk van de toen in functie zijnde diakenen. Hun namen staan onder het voetstuk gegraveerd. De bokaal was (en is) eigendom van het dienstdoende college van diakenen en werd steeds bewaard door de broeder waar de eerstvolgende vergadering zou worden gehouden. Voorheen ging deze beker aan het einde van de vergadering rond voor de afscheidsdronk.

bokaal toegewijd aan vriendschap en broedertrouw

Het ovalen mandje met deksel staat op drie pootjes, is gedecoreerd met chinoiserie voorstellingen en is voorzien van drie getordeerde handvatten. De wand is opengewerkt met vier medaillons met vogels, bloemen en hekwerk. Het handvat op de gewelfde deksel is gemodelleerd als een leeuw. Het deksel is op dezelfde wijze als de mand beschilderd.

'Ehrlich währt am längsten'

'Offergaven en lofgeden dragen we u op, o heer, voor deze ziel'

Jan van Lijnschooten

Petrus Leonardus Dijkman

Louis Apol

Technische verbetering maken het mogelijk om schilderijen op keramiek na te schilderen. Werken van oude meesters, zoals Rembrandt en Vermeer, maar ook werken van in die tijd moderne meesters van de Haagse School worden hiervoor gebruikt. Kunstenaars leveren soms zelf ontwerpen aan. Ondanks de dikwijls geuite kritiek van de zijde van kunstcritici was het een veel gevraagd genre.

Schotel met winterlandschap


Terrines gemodelleerd als eend en beschilderd met een verenkleed

modellen van krissen, dolken, zwaarden, houwwapens, lansen en gereedschap

Antonio Moro

Alonso Sánchez Coello

Filip II (1527-1598) ten voeten uit in een pronkharnas met een bâton (symbool van zijn gezag) in zijn rechterhand en met zijn andere hand op het gevest van zijn zwaard. Het Lam Gods aan een lint om zijn nek verwijst naar de Ridderorde van het Gulden Vlies waarvan Filips in 1555 grootmeester wordt. De strikken aan de bovenarmen zijn militaire onderscheidingstekens die alleen door de hoogsten in rang werden gedragen. De Madonna met kind illustreert de diepreligieuze levensovertuiging van de Spaanse koning.

Portret van Filips II (1527-1598), Koning van Spanje

Miniatuurhouder met de portretten van Willem van Oranje en zijn vierde vrouw Louise de Coligny. Willem van Oranje is afgebeeld op zijn sterfbed, Louise de Coligny met een rouwteken op haar hoofd. Volgens de overlevering zou Louise haar man voor Balthasar Gerards hebben gewaarschuwd, omdat zij zijn duistere gestalte niet vertrouwde.

Medaillon met miniatuurportretten van Willem van Oranje op zijn sterfbed en zijn vierde vrouw Louise de Coligny

Hendrick van Vliet

Hendrick van Vliet schildert het Interieur van de Nieuwe Kerk in Delft. Vanuit de zuidelijke kooromgang kijken we langs pijlers op het grafmonument van Willem van Oranje. Van Vliet kiest er voor om het beeld gedeeltelijk af te dekken met een geel gordijn. Hij doet dit op zo’n overtuigende manier dat het lijkt alsof dit gordijn niet bij de voorstelling hoort maar zich in de ruimte van de kijker bevindt. Tegelijkertijd creëert hij hiermee meer diepte in het kerkinterieur. Een dergelijk staaltje van geschilderd gezichtsbedrog of trompe l’oeil is midden 17de eeuw zeer populair in Delft. 
 
Depicted here is the Interior of the Nieuwe Kerk in Delft with the monumental stone of William of Orange. The artist has hidden part of this church interior behind a yellow curtain. He has done this so convincingly, that the curtain seems no part of the image, but rather seems to be located in the viewer’s space. In doing so, he has created more depth in the church interior. Such an optical illusion or trompe l’oeil was extremely popular in Delft in the 17th century.

Interieur van de Nieuwe Kerk in Delft

Een grote stadsbrand richtte op 3 mei 1536 enorme verwoestingen in Delft aan. Ongeveer 2000 huizen gingen hierbij verloren. De Oude en Nieuwe Kerk werden zwaar beschadigd, evenals een groot aantal kloosters. Alleen het zuidoostelijk deel van de stad (het huidige winkelcentrum De Veste) en de terreinen in het noordoosten bleven gespaard. 
De hitte was zo groot dat de klokken in de torens smolten. Op het schilderij zijn de delen van de stad die verbrand zijn in lichtere kleuren geschilderd dan het deel dat behouden bleef. 
Het is de oudste geschilderde plattegrond van een Noord-Nederlandse stad. De schilder heeft een combinatie toegepast van de plattegrond, recht van boven gezien voor de vorm en het stratenpatroon van de stad en de vogelvlucht voor de gebouwen, waar men als van schuin boven tegenaan kijkt. 
 
Op de lijst staat, in gotische letters: 'viertien.kerkcken,veel.menschen.ende.huusen.al.sonder.ghetal.sijn.in. Delft ghebrant, dat stadhuys.ende.die.vleis.hal.1536' 
Dit is een chronodisticon (rijmend historisch chronogram). De rode letters vormen, omgezet naar Romeinse cijfers, het jaartal 1536. 
 
Het werk zou zijn getoond aan de landsheer Karel V als ondersteuning van een verzoek om vrijstelling van belastingen. De stad was in een dermate erbarmelijke staat, dat de jaarlijkse belastingen 'ordinaris bede' onmogelijk betaald konden worden. Delft kreeg uiteindelijk voor een periode van twintig jaar vrijstelling van deze belastingen. 
(zie artikel Een unieke plattegrond, Delft kort na de stadsbrand', Wim Weve, Delf zomer 2012)

Plattegrond van Delft na de stadsbrand van 1536

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Opening times

Stay in touch

Plattegrond van Delft na de stadsbrand van 1536

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Opening times

Sign up to our newsletter

Stay in touch