Weet je al wanneer je ons museum gaat bezoeken? Je bestelt alvast eenvoudig je tickets online.

Koop je tickets alvast online

Kom nog één keer, voordat de deuren sluiten

Willem van Oranje

Van februari tot juni 2023 presenteerden we de tentoonstelling Het Delft van Vermeer. Wie was deze beroemde schilder? Hoe was hij verbonden aan Delft? En hoe zag Delft er eigenlijk uit in de 17de eeuw? We blikken terug op een uitzonderlijke tentoonstelling aan de hand van enkele highlights.

Een terugblik op de tentoonstelling 

Highlights uit Het Delft van Vermeer

Prinsenhof delft homepage

If you know when you will be visiting the museum, book your tickets now, online.

Book your tickets online

William the Silent

Piet Kramer

Interieur van een kamer

Vaandel van de Koninklijke Nederlandsche Bond van Oud-Onderofficieren- Afdeling Delft

Conische voet. Stam met vier knopen, twee grote met hiertussen een afgeplatte knoop, de onderste knoop met traanvormige luchtbel, de bovenste knoop met een rij van ongeveer zes luchtbellen. Conische kelk met afgeronde basis. Aan de ene kant gedecoreerd met het gekroonde stadswapen van Delft met klimmende leeuwen als schilddragers. De andere kant gegraveerd met het gekroonde stadswapen van 's-Gravenhage met klimmende leeuwen als schilddragers.

kelkglas met stadswapen Delft en 's-Gravenhage

William and Mary-stoel, rijk gesneden met hoge rugleuningen en betrekkelijk klein zitvlak.

Conische voet. Stam met basisknoop, een gelede knoop en onder bovenste knoop een afgeplatte knoop. Conische kelk met afgeronde basis, gedecoreerd met een voorstelling van de Hollandse stedenmaagd met een speer met vrijheidshoed. In haar linkerarm houd zij een cornucopia (hoorn des overvloeds) en steunt zij op de Hollandse leeuw. Achter haar staat een boom met (oranje)appeltjes. Het geheel is weergegeven op een grassig grondje met hieronder het opschrift 'Vreede en Vryheyd'.

Kelkglas 'Vreede en Vryheyd'

Concaaf conische voet. Stam met basisknoop en gelede knoop. Klokvormige kelk met afgeronde bodem. De kelk is gegraveerd met een parende kip en haan op gras, met aan weerszijden bloemen en een boom, en op het gras vijf kuikens. Langs de mondrand het opschrift De Vrindschap. De kip en de haan symboliseren de vruchtbaarheid die aan een bruidspaar werd toegewenst in de hoop op een talrijk nageslacht.

Kelkglas 'De Vrintschap'

Conische voet met neerwaarts omgeslagen rand. Stam met afgeplatte knoop boven twee knopen, met boven en onder een knoop. Licht klokvormige kelk met afgeronde basis. De kelk is gedecoreerd met het wapen van Rotterdam, omgeven door de trefee van de Ridderlijke Confrèrie 'Diletto ed arme'; aan de achterzijde met de diamant gegraveerd de inscriptie 'CONFRAIRIE'

Kelkglas 'Confrairie'

Conische voet (latere vervanging). Stam met zware knoop met tranen boven een basisknoop. Conische kelk met afgeronde bodem. De kelk is gedecoreerd met het gekroonde wapen van de Republiek der Zeven Verenigde Provincien met klimmende leeuwen als schilddragers. Langs de mondrand aan de voorkant het opschrift 'Concordia res parvae crescunt', aan de achterkant 'waar eendracht zich met vriendschap paart, vind men het hoogst geluk op aard.

Kelkglas 'Concordia res parvae crescunt'

Gezicht op de Bagijnesteeg te Delft

onbekend

Berchtesgaden

fragment van vetvanger

Jan Tengnagel

Allegorische voorstelling van de bloei van de Republiek onder het stadhouderschap van Maurits. 
De in Romeins gevechtstenue gestoken Maurits draagt een lauwerkrans en staat naast de Nederlandse maagd die op een troon zit. Samen houden zij een lans met de vrijheidshoed vast, een symbool dat teruggaat op de klassieke oudheid. Vrijgemaakte slaafgemaakte mensen mochten een hoed dragen als teken van hun vrijheid. Dat de vrijheidshoed op een lans rust, maakt duidelijk dat de vrijheid hoger staat dan de macht van keizers en koningen. Achter hen staan personificaties van het geloof (links) en de gerechtigheid. Op de voorgrond zit een vrouw die Maurits de symbolen van vrede (olijftak) en wijsheid (olielamp) aanreikt. Tegen haar lichaam houdt zij de `heyliche wet' met in haar hand een bel. Haar voet rust op de Nederlandse leeuw met de zeven pijlen die de gewesten voorstellen. Dit verwijst mogelijk naar de overwinning van Maurits op de Staten in het politiek-religieuze conflict tijdens het Twaalfjarige Bestand (1609-1621). De neergelegde wapens verwijzen naar dat bestand. Uiterst links en rechts zijn stroomgoden weergegeven: links van het zoete water, rechts van het zoute water. Onder de troon van de Nederlandse maagd zijn landbouwtaferelen te zien, terwijl de troon zelf is getooid met twee globes van hemel en aarde. De voorstellingen in de cartouches verwijzen naar de overwinningen onder Maurits: de meest aansprekende successen waren de slag bij Nieuwpoort (1600) en de zeeslag bij Gibraltar (1607). De hoge rieten beschutting omsluit de Hollandse tuin. Dit schilderij moest duidelijk maken dat de voorspoed van de Republiek te danken was aan Maurits.

Allegorie op de bloei van de Republiek tijdens het stadhouderschap van Maurits

De Dubbelde Schenkkan

De Metaale Pot

Delfts zwarte (ook wel 'het wondere zwart van Delft' genoemd) conische koffiekan naar voorbeeld van (edel)metalen exemplaren, is beschilderd met een chinoiserie bestaande uit een rotspartij bij water, bloeiende struiken en vogels. De zwarte ondergrond van deze kan is geïnspireerd op het Japanse en Chinese lakwerk dat erg populair was in de zeventiende en achttiende eeuw. 
 
Blijkens een inventaris van de plateelbakkerij De Metaale Pot uit 1691 werden koffiepotten in deze periode nog niet geproduceerd, in tegenstelling tot theepotten en chocoladekannen. Overgebleven koffiepotten met een wit fond dateren uit het eerste kwart van de achttiende eeuw.

Koffiepot

Sierbord met op het plat een patriottisch tafereel met leeuw en Nederlandse maagd. 
Voor en onder de maagd in twee opengeslagen boeken het opschrift: 'Voor Vheid' en 'En G Dienst'. Op de rand gelijkmatig verdeeld vier dichtregels: 'de Vrijheid spand Een groote boog', 'om vrijheid te verkrijge', 'maar di in vrijheyd leeft omhoog', 'doet de Aarsche vrijheyd krijge'.

Het creamware bord met geschulpte rand is in het plat versierd met het portret van stadhouder Willem V en profil. Mogelijk is dit portret vervaardigd naar voorbeeld van een zilveren draagteken met het portret van de stadhouder. Het medaillon is omgeven door gestileerde zonnestralen. Hieronder een banderol met het opschrift 'Vivat Orange'.

Bord met portret van stadhouder Willem V

Jan Maurits Quinkhard

Jean Jacques Flipart

Portret van Mr. Aert van der Goes

De Porceleyne Fles - Royal Delft

George Hendrik Breitner

Samuel Lankhout & Co

Nederlandsche Oliefabriek 

Affiche ‘Delftsche Slaolie’


De Porceleyne Byl

Onderschotel met geschulpte rand, voorzien van een eenvoudig lofwerk. Rozet in plat en rand opgevuld met bloembladmotieven. Fijne schildering, dunne glazuurlaag.

Tin draaierij van Reijnders, Wijnhaven 13 Delft

De Porceleyne Schotel

IJsbrand van Duijn

Fruittest, onderschotel ontbreekt, met gekartelde rand, rustend op drie pootjes, met in plat zespuntige ster met bloemmotief tussen de punten, en voorzien van lekgaatjes. Rand met bloemmotief, lofwerk en stippen. Op de onderzijde bladornamenten.

Onderschotel van fruittest, achtzijdig met accoladerand. Op het plat een elegante, staande man nabij waterpartij met twee zwanen, achtergrond heuvels met gebouwen. Op de rand (boven- en onderzijde) herhaling van achtergrondlandschap, verder opgevuld met floraal motief.

De fruittest heeft de vorm van een schildpad met geheven blauwe kop op vier poten. De platte, veelvuldig geperforeerde schaal heeft een gepunte, omgekeerd conische wand, waartegen zich de blauwe schouders van de poten bevinden. De poten hebben vier tenen, en de dijen zijn in de vorm van een monsterkop. Het plat heeft een decor van een centrale schildnaad en honingraatvormig servetwerk, omgeven door een rand van gepunte lotusbladen.

Fruittest met geäccoleerde rand met oren in de vorm van dolfijnen. Op het plat ajour tussen gestileerd bloemornament. De rand is een doorlopende voorstelling van figuren in een landschap.

Daniel Jacobsz. de Bergh

avondmaalsbeker met inscriptie: 'Sir Johan Gordoun' en een wapen met 3 everzwijnkoppen 
 
opschrift: 'In memorian Nobiliss. Dni. Joh. Gordony Equit Aur Dni de Smidars & Ecclesia Anglo-Delphensi donavit Alex Potreius Euifocum Eccles Pastor' 
 
keerzijde: 'Acquis en Décembre 1864, de la Régence de l'hôpital de Delft par l'Eglise Walonne de cette ville, en souvenir de l'Eglise anglicane, éteinte en 1724'

Avondmaalsbeker van de Waalse Kerk

De Klaauw

Achtzijdige onderschotel zonder standring (pannekoek) met geprofileerde, geaccoladeerde rand met palmet. In plat dubbele cirkel waarin twee figuren staande op terras, de één met takje in ene hand en een onduidelijk gestippeld voorwerp in andere, op achtergrond hangt een lampion in raamopening, op rand servetpatroon met vier ovale velden waarin vruchtenmotief, identieke vorm lekschotel, rustend op drie taps aflopende pootjes, tegen de rand twee tegenover elkaar geplaatste scènes zoals op onderschotel, rand opvulling met servetpatroon waarop enkele rozetten, in het plat enkele aardbeien, de perforaties vormen een rozet, de buitenzijde van de test gedecoreerd met enkele takjes; Fayence. Decor vrije navolging van Chinees decor (en aardbeien) in blauw onderglazuur.

Het bord heeft een brede, geaccoleerde, schuin oplopende rand en een standring. Het plat heeft, binnen een geaccoleerde cartouche, een decor van een oever met een rots, een prunusboom, een vliegende vlinder en een vrouw met een hengselmand en twee kinderen, alsmede een in het water staande visser met een hoofddeksel en een fuik. De rand is gedecoreerd met acht trapeziumvormige cartouches met decors van bloemen.

Fruittestje op onderschotel



Het Moriaanshooft

Jacob Wemmersz. Hoppesteijn

Jannetge Claesdr. van Straten

Grote pot met zilveren deksel met een beschildering in blauw bestaande uit drie ovale compartimenten die van elkaar zijn gescheiden door bloem- en bladornamenten. Op de buik een ovale uitsparing waarbinnen een chinoiserie voorstelling `het bezoek van koning Lu aan Confucius'. Boven op het zilveren deksel is het wapen van Delft gegraveerd.

Een Delftse faience 'dop pot' met een zilveren deksel.

tabaksdoos waarop stadsgezicht Gouda

Tabaksdoos met scharnierend deksel waarop gegraveerd kroeggevel Hof van Holland (uithangbord) tussen festoenen en onderaan banderol met opschrift: 
'In 't Hof van Holland op de Vlaming Straet, / Daar heeft men Wijn en Bier en dranken delicaet, / Hij, die het niet en Weet, of niet en wil Geloven, / Gaat bij den Kastelein, Matheus Kouwenhoven'. 
De achterzijde toont het interieur van de kroeg met in het midden een biljardtafel met spelers, links een kaartspelend gezelschap en op de achtergrond kolfspelers. Onderaan banderol met opschrift: 
'Liefhébbers van 't Biljard of van de Kolf-baan, / Men vind die hier gereed tot iders diensten Staan, / Of die het Kaartspel mind, en wars is van krakeelen, / Die kan tot Tijdverdrijf hier 
's Avonds vrolijk speelen'.

Tabaksdoos met voorstelling van de herberg Hof van Holland van Mattheus Kouwenhoven te Delft

tabaksdoos met gezicht op Delft

Antoni van der Linde

Tabaksdoos met daarop een afbeelding van waarschijnlijk een jaarlijks zomeruitje naar de buitenplaats. Spullen gaan mee met de wagen en de mensen gaan zelf met de schuit

tabaksdoos 'Een rucke loose zoon hadt wulps en onbedagt syn vaders en erf goedt soo schandig door gebragt'

Jan Luyken

'd'Aal-oude Kruis-straffen der Romeinen : hoedanige door Constantyn de Groot, uit eerbied voor het Kruis des Saligmakers, afgeschaft zyn'

Johannes van Coppenhage

Stokwapens hebben betrekking op alle blanke wapens die op een stok of schacht zijn gemonteerd. Ze komen pas voor op schuttersstukken in het vierde kwart van de zestiende eeuw als deze schilderijen een militair karakter krijgen. Het meest voorkomende stokwapen, ook op schilderijen is de piek, die een lengte had van 5 meter. Verwant aan de piek zijn de kleinere stokwapens met een relatief brede bladvormige, opengewerkte punt die al op de vroegste militaire schilderijen voorkomen als onderscheidingsteken van officieren. Een aantal stokwapens hadden naast hun betekenis als wapen een symbolische functie: ze werden gedragen om rang en autoriteit van de drager te onderstrepen. Dit komt vooral tot uiting bij stokwapens als hellebaarden en partizanen. 
 
Op de schuttersstukken rond 1580 worden de stokwapens gedragen door bevelvoerenden en hebben een decoratieve functie. De los aangebrachte zijden of wollen kwasten of troetels en het aan jachtwapens ontleende stokbeslag bestaande uit linten, textiel, leer en vergulde nagels kunnen worden genoemd. 
 
Hellebaard: 
Een hellebaard is een houw- en stootwapen uit de middeleeuwen. Het bestaat uit een lange stok met een ijzeren punt, en daaronder, tegenover elkaar geplaatst, een bijl en een haak. De hellebaard werd gebruikt ter bestrijding van ruiters door voetvolk. Sinds het laatste kwart van de 16de eeuw is de hellebaard een kenteken van de onderofficier geworden (sergeants en korporaals).

Hellebaard

Museum Prinsenhof Delft ontvangt schenking van Corrie de Boer

Bijzondere schenking: 64 rectangles door Schoonhoven

De Swaen (Gouda)

Willem Jansz. Verswaen

Joachim Wttewael

Onder de naar voren uitspringende houten kroonlijst van de schoorsteenboezem werden in de 17de eeuw ook wel grote tegeltableaus aangebracht, meestal met een hoogte van 13 tegels. In de vroege 17de eeuw was weinig meer betegeld dan de kamerwand waartegen de schouw stond. Geheel betegelde kamers of tegellambriseringen kwamen pas later in zwang. 
Het uitgangspunt bij haardachterwandtableaus was symmetrie. De twee, links en rechts van de rookbaan geplaatste achterwandtableaus zijn altijd pendanten. Een volledige betegeling van de achterwand bestaat uit een paar pilasters en een pendant stel tableaus. Dit kwam ook in eerste helft 17de eeuw niet vaak voor. Naast de pilasters zijn een enkele keer opnieuw op elkaar afgestemde tableaus aangetroffen. Kamers met haardachterwandtableaus behoren tot de meer representatieve vertrekken in de woonhuizen welvarende ambachts- en kooplieden. De tableaus waarvan de herkomst is te achterhalen, zijn allen afkomstig uit burgerwoonhuizen en niet uit officiële regeringsgebouwen. 
In de 17de eeuw kwam in de schilderkunst een einde aan de gekunstelde, internationale stijl van het Maniërisme. De stijl van de achterwandtableaus veranderde echter weinig. De afbeeldingen zijn onder te brengen in vier hoofdgroepen: de oudheid, personificaties, de bijbel en de Oranjes. Op de oudste voorbeelden zijn menselijke figuren afgebeeld staande op een plavuizen of hardstenen vloer. Bij latere tableaus staan ze op een heuvelachtig grondje met een rijtje struikjes. De personificaties van 'Geloof', 'Hoop' en 'Liefde' staan altijd op grondjes en niet op plavuizen vloeren. 
Veel van dit soort tableaus zijn op de laagste horizontale tegelrij voorzien van een tekstband. Tableaus met op de onderste horizontale tegelrij een tekstvermelding tussen twee horizontale strepen zijn bekend van 1615 tot 1630. Deze zijn doorgaans wat ouder dan tableaus met tekstvermeldingen binnen een cartouche. Bij de meeste tekstbanden beslaat de tekst 1 tegel en is op flankerende tegels een rocaille geschilderd. De rest van de tegel is opgevuld met arcering of stippen tegen een egaal lichtblauwe achtergrond. 
Als modeverschijnsel verdwenen de achterwandtableaus tegen einde van het tweede kwart van de 17de eeuw. Rond het midden van de eeuw stopt het gebruik van haardachterwandtableaus. De productie van haardachterwandpilasters echter, wordt niet gestaakt, deze ontwikkelen zich op eigen wijze verder. 
 
In 1621 wordt de plateelbakkerij 'De Swaen' gesticht. Willem Jansz Oliviers, die zich enige jaren later Willem Jansz Verswaen noemt, voert het beheer over de plateelbakkerij. De bakkerij is gelieerd aan de Rotterdamse tegelbakkerij 'Den Bergh Sion' die wordt beheerd door de zwager van Verswaen, Henrick Gerritsz van den Heuvel. Vanuit het Rotterdamse bedrijf wordt de vrije vestiging van 'De Swaen' gesteund. De productie van het Goudse bedrijf bestaat vooral uit tegels, 'slaet- en cantschotelen' in vele maten en uitvoeringen, kommen, potten en zoutvaten.

Colofon

Gillis van Oosten

Plateelbakkerij Zuid-Holland

Bord, vervaardigd ter gelegenheid van de geboorte van prinses Juliana, aan de voorkant in het plat gedecoreerd met een boompje met oranjeappels in een kuip. Voor de stam van de boom is een banderole met het opschrift 'D'Oranjeboom bloeit voort 30 April 1909'. Op de rand zjin oranjeappels tussen bladwerk geschiderd.

Bord vervaardigt ter gelegenheid van de geboorte van prinses Juliana, 30 april 1909

Stokwapens of hellebaarden met een scherpe punt op een lange schacht worden gebruikt om de cavalerie te bestrijden: zo kan een voetknecht een ruiter afweren of zelfs aanvallen. Met de punt wordt de tegenstander belaagd, de haak wordt gebruikt om hem uit het zadel te lichten en een bijlpunt dient om door een harnas heen te dringen.

Tijdens de verbouwing nemen we onze bezoekers actief mee naar buiten! Naar andere delen van de stad, de regio en verder het land in. De collectie is op nieuwe plekken te zien en activiteiten vinden plaats op andere locaties.

Naar buiten

Bord vervaardigt ter gelegenheid van de geboorte van Juliana, 30 april 1909

Leon Senf

Tekening interieur De Porceleyne Fles

Anoniem

Miniatuurhouder met de portretten van Willem van Oranje en zijn vierde vrouw Louise de Coligny. Willem van Oranje is afgebeeld op zijn sterfbed, Louise de Coligny met een rouwteken op haar hoofd. Volgens de overlevering zou Louise haar man voor Balthasar Gerards hebben gewaarschuwd, omdat zij zijn duistere gestalte niet vertrouwde.

Medaillon met miniatuurportretten van Willem van Oranje op zijn sterfbed en zijn vierde vrouw Louise de Coligny

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Towards a new museum

Stay in touch

Medaillon met miniatuurportretten van Willem van Oranje op zijn sterfbed en zijn vierde vrouw Louise de Coligny

Object details

Any comments?

Explore our collection

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

R70-54

De bewening van Christus

Gezicht in de Nieuwe Kerk te Delft met de memorietafel van Adriaen Teding van Berkhout

Nautilusbeker met zingende faunen

Portret van Willem van Oranje op 22-jarige leeftijd

View

About us

Address

Towards a new museum

Sign up to our newsletter

Stay in touch